İçeriğe atla

Kelt neopaganizmi

Üçlü sarmal keltik yeniden yapılanmacılığın en önemli simgelerinden biridir.[1]

Keltik neopaganizm, Kelt politeizmine dayalı çağdaş pagan hareketlerini ifade eden bir kavramdır.

Keltik neopaganizmin türleri

Keltik neoşamanizm

Keltik Vika

Keltik Vika, kelt mitolojisinin bazı unsurlarını içeren çağdaş bir Vikan geleneğidir.[2][3][4] Diğer vikan gelenekleri gibi bu da aynı temel teoloji, inanç ve ritüellerden oluşur.[5][6] Keltik vikanlar kelt ilahlarının, mitolojik figürlerinin ve mevsimsel festivallerinin isimlerini kullanır.

Neo-Druidizm

Neo-Druidizm, yaygın olarak taraftarları tarafından Druidlik olarak adlandırılan,[7][8][9] genellikle çevre dahil olmak üzere tüm varlıklar ile uyum, doğaya sevgi ve saygı teşviki içeren çağdaş bir manevi dindir.

Dipnotlar

  1. ^ Bonewits, Isaac (2006) Bonewits's Essential Guide to Druidism. New York, Kensington Publishing Group ISBN 0-8065-2710-2. p.132: [Among Celtic Reconstructionists] "...An Thríbhís Mhòr (the great triple spiral) came into common use to refer to the three realms." Also p. 134: [On CRs] "Using Celtic symbols such as triskeles and spirals"
  2. ^ Hutton, Ronald (2001) The Triumph of the Moon: A History of Modern Pagan Witchcraft. ISBN 0-19-285449-6
  3. ^ Hutton, Ronald (1993) The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy. ISBN 0-631-18946-7
  4. ^ Conway, D.J. (1990) "Celtic Magic". ISBN 0-87542-136-9
  5. ^ Greer, John Michael, and Gordon Cooper (Summer 1998) "The Red God: Woodcraft and the Origins of Wicca". Gnosis Magazine, Issn. #48: Witchcraft & Paganism
  6. ^ Kelly, Aidan (1991) Crafting the Art of Magic, Book I: A History of Modern Witchcraft, 1939-1964. Llewellyn, St. Paul, MN ISBN 0-87542-370-1
  7. ^ A Reformed Druid Anthology.
  8. ^ Orr 2000.
  9. ^ Nichols 1990.

İlgili Araştırma Makaleleri

Panteizm ya da tüm tanrıcılık, her şeyi kapsayan içkin bir Tanrı'nın, Evren'in ya da doğanın Tanrı ile aynı olduğu görüşüdür. Panteistler kişileştirilmiş ya da antropomorfik bir Tanrıya inanmazlar.

<span class="mw-page-title-main">Anaerkillik</span>

Anaerkillik, toplumda kadının, özellikle "ana"nın etkin (baskın-başat) olma hâlidir. Matriarka veya maderşahilik olarak da adlandırılan bir tür toplumsal örgütlenme düzenidir. Bu düzenin temelini kadının üstünlüğü fikri oluşturur; soy kadınlar tarafından belirlenir, hakimiyet kadınlarındır. Bu toplumlarda kadınlara erkeklerden daha çok saygı gösterilir. Bu kadın üstünlüğü ilkesi etrafında, toplumun kültürü, adetleri, inancı ve mitolojisi, ataerkil düzenli toplumunkinden farklı bir biçim oluşturur.

Kelt mitolojisi en yalın tanımıyla Kelt politeizminin mitolojisidir. Kelt politeizmi Demir Çağı Keltlerinin diniydi. Demir Çağı'ndaki diğer Avrupalılar gibi erken dönem Keltleri de politeistik mitoloji ve dinî yapıyı benimsemişlerdi. Kelt insanlarının içinde, Roma ile yakın iletişimi olan Galyalıların ve İber Yarımadasındaki Keltlerin mitolojileri Roma İmparatorluğu altında devam edememiş, daha sonra ise bu insanlar Hristiyan olmuş ve Kelt(ik) dillerini de kaybetmişlerdir. İronik bir şekilde bu insanların inanç ve geleneklerine dair bilgiler çeşitli Roma ve Hristiyan kaynakları sayesinde bugüne kadar ulaşmıştır. Bir başka açıdan ise, kendi politik veya lenguistik (dilsel) kimliklerini korumuş olan Keltler Demir Çağı'ndaki atalarının mitolojilerinin en azından artakalan küçük bir kısmını iletebilmişlerdir. Bu iletilebilmiş kısım genellikle Orta Çağ'da kaydedilmiş ve yazılmıştır.

Vika, kendi içinde çeşitli kollara ayrılan, doğa tabanlı, dogmatik olmayan çağdaş bir pagan dinidir. Vika inanışına sahip olanlar, kendilerini Vikan olarak adlandırır. Hristiyanlık öncesi Batı ve Kuzey Avrupa geleneklerine dayanan Vika, 1950'lerde İngiltere'de yayılmaya başlamış ve zamanla özellikle Avrupa ve ABD'de taraftar bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Keltler</span> antik hint-avrupa kabileler topluluğu

Keltler Tarih öncesi ve İlk Çağ döneminde Avrupa'da yaşayan ve günümüzde altı ulustan oluşan bir halktır. Dört bin yıl kadar önce Keltler, anavatanları olan Orta Avrupa'dan göç ederek özellikle Büyük Britanya Adaları'na, İspanya'ya ve Galya'ya yerleştiler.

<span class="mw-page-title-main">Cadılar Bayramı</span> 31 Ekimde kutlanan geleneksel kostümlü bayram

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Diğer Cadılar Bayramı kutlamalarında yapılan etkinlikler arasında maskeli balolar, balkabağından fener oyma, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kernevekçe</span>

Kernevekçe, Güneybatı İngiltere'de Cornwall kontluğunda konuşulan bir Kelt dilidir. Dil %80 oranla Fransa'da konuşulan Bretonca ile ortak kelime hazinesine sahiptir. Bu oran Galce ile %75'tir. Cornwall kontluğunda yaklaşık 3.500 kişinin bu dili konuştuğu tahmin edilmektedir. Dil düzenleyici kurumları; Kesva an Taves Kernewek (KK), Agan Tavas ve Cussel an Tavas Kernuak (RLC)'dır.

Samhain, geleneksel olarak her yıl 31 Ekim'den 1 Kasım'a kadar kutlanılan, Kış mevsiminin gelmesini işaretleyen ve Azizler Günü ile birlikte Cadılar Bayramı'nın kökenini oluşturan bir Kelt dini festivalidir. Festivalin ismi Eski İrlandaca Samain sözcüğüne dayanır. Bu kelimenin Ön Hint Avrupa dilindeki *semo- ("yaz") kökünden türediği düşünülmektedir.

Keltik Vika, kelt mitolojisinin bazı unsurlarını içeren çağdaş bir Vikan geleneğidir. Diğer vikan gelenekleri gibi bu da aynı temel teoloji, inanç ve ritüellerden oluşur. Keltik vikanlar kelt ilahlarının, mitolojik figürlerinin ve mevsimsel festivallerinin isimlerini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Yaz Bayramı</span>

Yaz Bayramı ya da Yaz Ortası Bayramı, gerçek gündönümüne eşlik eden veya 19 Haziran ile 25 Haziran arasında ve bir önceki akşam düzenlenen yaz gündönümü veya daha belirgin olarak Kuzey Avrupa kutlamalarıdır.

Janet Boyman, Jonet Boyman veya Janet Bowman, cadılık suçlamasıyla idam edilen İskoç kadındır. Aleyhindeki dava 1570'te başladığı hâlde 1572'de yargılanmış ve idam edilmiştir. İddianamesi, Lizanne Henderson akademisyenler tarafından İskoçya'daki büyücülük ve peri inancının en eski ve en kapsamlı kaydı olarak tarif edilmiştir. Boyman'ın cadılıkla suçlanma nedeni ise devlet idarecilerinin ölümlerini öngördüğünü iddia etmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Cailleach</span>

Cailleach, Kelt mitolojisinde yaratıcı, kutsal acuze, hava tanrıçası ve soy tanrıçasıdır. İskoçya'da Beira olarak da bilinmektedir. "Yaşlı kadın, acuze" anlamına gelen kelime, modern İrlandaca ve Kelt dilinde de aynı anlama sahiptir. Kelime, İrlanda, İskoçya ve Man Adası'ndaki birçok mitolojik figürün adını etkilemiştir.

İskoçya kültürü insan aktivitesi ve kalıplarının İskoçya ve İskoç halkı ile alakalı sembolizmidir. İskoç kültürünün ayrı ulusal kilisesi gibi bazı unsurları, Birlik Antlaşması ve diğer belgelerde kararlaştırıldığı üzere yasayla korunmaktadır. İskoç bayrağı, beyaz bir saltire ile mavidir ve Saint Andrew'un haçını temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Sulis</span>

Sulis Kelt halkı tarafından tapılan Bath bölgesiyle ilişkili tanrıdır. Sulis Minerva adını alıp, Minerva ile özdeşleştirilmiştir. Bu özdeşleşmiş forma Roma Britanyası'nda tapılır.

<span class="mw-page-title-main">Emma Wilby</span>

Emma Wilby, Erken Modern Britanya'nın büyülü inançlarında uzmanlaşmış bir İngiliz tarihçi ve yazardır.

Karşı-Reformasyon ve Avrupa din savaşları sırasında kabaca %80'ini kadınların ve çoğunluğunu 40 yaşının üzerinde insanların oluşturduğu yaklaşık 50.000 kişi büyücülük suçlaması nedeniyle yargılandı ve kovuşturmalar 1580-1630 yılları arasında tepe noktasına ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Cadı kültü hipotezi</span>

Cadı kültü hipotezi, Erken Modern dönemin cadı mahkemelerinin, Avrupa'nın Hristiyanlaşmasından sağ kurtulmuş olan Hristiyanlık öncesi, bir pagan dini bastırma girişimi olduğunu öne süren, günümüzde kabul görmeyen bir teoridir. Savunucularına göre, cadı kültünde, Hristiyanlar tarafından zulmedilen ve Şeytan olarak atıfta bulunulan boynuzlu bereket, yer altı, av ve avcı tanrısının etrafında cadıların Şabatı'nda dönülerek ibadet ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Britanya'daki halk şifacıları</span>

Britanya'daki halk şifacıları, Britanya'da Orta Çağ'dan yirminci yüzyılın başlarına kadar varlığını sürdüren profesyonel ya da yarı profesyonel büyü uygulayıcılarıydı. Halk şifacıları olarak, "düşük büyü" olarak da bilinen halk inançlarını uyguladılar, ancak bunları genellikle grimoire çalışmasıyla öğrendikleri "yüksek" veya tören büyüsü unsurlarıyla birleştirildiler. Öncelikle, büyü ve tılsımı mesleklerinin bir parçası olarak kullanarak, sihirlerini kötü niyetli büyücülükle savaşmak, suçluları, kayıp kişileri veya çalınan malları bulmak, fal bakmak, şifa vermek, hazine avlamak ve insanları aşık etmek amacıyla kullandılar. "Popüler inanç ve gelenek dünyasına ait" olan halk şifacılarının büyüsü, "evrenin gizemleriyle değil, magus'un [tören büyüsü gibi] güçlendirilmesiyle değil, belirli problemler için pratik çözümlerle ilgili olarak tanımlandı." Bununla birlikte, diğer tarihçiler, bazı durumlarda, büyülü uygulamalarının görünüşe göre "deneysel veya" ruhsal "bir boyutu" olduğunu, doğası gereği muhtemelen şamanik bir şey olduğunu belirtmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Vudu bebeği</span>

Vudu bebeği terimi genellikle iğnelerin yerleştirilmesi için kullanılan bir temsili kukla bebeği ifade eder. Bu tür uygulamalar dünyadaki birçok kültürün büyüsel geleneklerinde çeşitli şekillerde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Gerald Gardner</span>

Gerald Brosseau Gardner, rumuzu olan Scire adıyla da bilinen bir İngiliz Vikan'dı, amatör bir antropolog ve arkeologdu ve aynı zamanda da bir yazardı. Vika isimli Çağdaş Pagan dinine, halkın dikkatini çekmesini sağladı. Vika dinini açıklayan dini metinlerinden bazılarını yazdı ve Gardnerci Vika geleneğini kurdu.