İçeriğe atla

Keloğlan Mağarası

Keloğlan Mağarası
Keloğlan Mağarası'ndan iç mekan görünümü
Harita
KonumuDenizli,Acıpayam, Türkiye
Koordinatlar37°23′15.4″K 29°29′58.6″D / 37.387611°K 29.499611°D / 37.387611; 29.499611
Yükseklik değişkeni5-6 m
Mağara turu uzunluğu145 m

Keloğlan Mağarası, Denizli 'nin Acıpayam ilçesine bağlı Dodurgalar kasabasının sınırları içerisinde bir mağaradır. Mağaranın bulunduğu nokta, Denizli-Antalya karayoluna 3 km mesafededir. Mağaranın ortalama yüksekliği 5-6 metre, gezi alanı 145 metredir.[1]

Keloğlan Mağarası, 1990'a kadar kimsenin dikkatini çekmemiş, sadece çobanların bildiği, herhangi bir amaçla kullanılmayan bir konumda iken; Denizli Valiliği ve Dodurgalar Belediyesi'nin Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğüne yaptıkları başvuruları ile MTA tarafından etüdü (MTA Uygulama Projesi) yapılmış ve turizme açılmasına karar verilmiştir. Mağara, doğal görünümünü muhafaza etmiştir.2003 yılında turizme açılan mağara ve Türkiye'de turizme açık 31 mağaradan biridir.[2]

Mağara içideki hava, nemli ve sıcaktır. İlmî yayınlarda yaygın olarak belirtildiği üzere; karstik yapıdaki anakaya ve topraklardan, içinde kireç bulunan su damlacıklarının uzun yıllar boyunca oluşturduğu sarkıt ve dikitlerin bulunduğu mağara ortamları astım ve bronşit gibi hastalıkların tedavisinde de kullanılmıştır.

Keloğlan Mağarası'nın giriş kapısı

Mağaranın bol çatlaklı yapısı karstlaşmaya son derece uygundur. Jura-kratase ve kireç taşları içinde gelişen mağara, birçok damlataş sütunları ile birbirine geçen çok sayıda odacığa ayrıldığından girintili çıkıntılı bir yapıya sahiptir.[3] İçerisinde çatlaklar boyunca gelişmiş damlataşlar (sarkıt, dikit, sütun duvar ve örtü damla taşları) yoğun olarak bulunmaktadır. Damlataş sütunları ile küçük odacıklara bölünmüş, tek bir salondan meydana gelen ve dar bir girişi olan mağara; nemli ve ılık bir havaya sahiptir. 1998 yılında yapılan tespitlerde, dış ortam sıcaklığı 32 santigrat derece ve mutlak nemin % 65 olduğu görülmüştür.

Mağaraya girildiğinde büyük bir galeri ile karşılaşılır. Galeri boyunca mağarada binlerce yıl boyunca oluşan sarkıtlardan, makarna tabir edilen ince sarkıtlar ve dantel sarkıtlara kadar çeşitli örnekler mevcuttur. Tavandan damlayan suların oluşturduğu sarkıt ve dikitlerin birleşerek oluşturdukları sütunlar ile traverten oluşumlar, mağaraya ayrıca gizemli bir atmosfer kazandırır. İlaveten, tavandaki geniş çatlaklardan kaynaklanan büyük sarkıtların dikitlerle ve birbirleri ile birleşmesi sonucu, mağaranın içinde doğal duvarlarla ayrılmış odalara benzer bölmeler oluşmuştur.[4]

Uygulama Projesi doğrultusunda inşa edilen gezi yolları aydınlatılmıştır. Mağaranın içerisi aynı zamanda kameralarla kontrol edilmektedir. Mağara, astım hastaları tarafından da büyük ilgi görmektedir. Mağaranın giriş kısmında küçük bir yarasa kolonisi bulunmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Keloğlan Mağarası | Mağaralar | Türkiye'nin Gizli Hazineleri". www.magaralar.gov.tr. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  2. ^ "Turizme Açık Mağaralar". yigm.ktb.gov.tr. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  3. ^ "KELOĞLAN MAĞARASI". Kültür Portalı. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  4. ^ a b "Acıpayam Keloğlan Mağarası". www.acipayam.gov.tr. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  • Akıncı, S., Sarıtaş, M. ve Kazdağlı, C., (2003): Meraklı Gezginlerin Yeni Uğrak Yeri İlgi Topluyor: Keloğlan Mağarası. Denizlim (Denizli Ekonomi, Tarih, Sanat, Kültür ve Magazin Dergisi)-1, s. 54-57.
  • Dağdaş, Said, Ay, Muhammed ve Dağdaş, Ayşenur, (2005): Denizli–Acıpayam - Dodurgalar Kasabası ve Yakın Çevresinin Turizm Potansiyeli (Keloğlan Mağarası Örneği). Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu, 24-26 Haziran 2005 Beyşehir, s. 255-273, 310 s.
  • MTA, (1998): Dodurgalar Mağarası Uygulama Projesi Raporu.
  • Ozansoy, C. ve Mengi, H., (2006): Mağara Bilimi ve Mağaracılık, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları- 235, s. 294-300.
  • Törk, K. ve ark., (2005): Türkiye Mağaraları, Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu, 24-26 Haziran 2005, s. 31-46, 310 s.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Damlataş Mağarası</span>

Damlataş Mağarası, Antalya'nın Alanya ilçesinde deniz kıyısında bir mağaradır. Alanya şehir merkezine 3 km uzaklıkta ve tarihi Alanya Kalesi'nin batı kıyısında bulunmaktadır. Mağara, sarkıtlardan damlamaya devam eden su damlaları nedeniyle Damlataş adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dim Mağarası</span> Alanya ilçesinde bulunan mağara

Dim Mağarası, Antalya ili, Alanya ilçesi dolayında turizme açık bir mağaradır.

Sarkıt, (Genellikle damlataş mağaraları olarak da adlandırılan mağaralarda, mağara tavanından aşağıya doğru sarkan şekillere denir. Bu türlü sarkıtlar milyonlarca yıl boyunca yukarıdan sızan çoğunlukla kalker barındıran suların damla damla akarken ardında içinde bulundurduğu minerali bir halka şeklinde bırakması ile oluşmaktadır. Yeterince zaman sonra bu sarkıtlar yukarıdan aşağıya doğru büyüyen dikitlerle birleşerek mağara içinde sütunlar oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Dikit</span>

Dikit, damlataş olarak bilinen mağaralarda, mağara tabanından yukarıya doğru büyüyen şekillere verilen addır. Sarkıt olarak adlandırılan şeklin karşılığıdır. Bazen yukarıdan sarkan sarkıtlarla, aşağıdan yukarıya doğru büyüyen dikitler birleşerek mağara sütunlarını oluştururlar. Bu şekiller, yüzyıllar boyunca hatta milyonlarca yılda, mağaralardaki magnezyum-kalsiyum karışımı suların, "damlaya, damlaya" akması ile oluşmaktadır. Sarkıt ve dikitlerin bolca olduğu Damlataş mağaraları, Türkiye’de güney Toros dağlarında oldukça yaygın görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mağara</span>

Mağara, yüzeyle bağlantısı olan ve gün ışığı ile bağlantısı kaybolacak derinliğe ve en az bir insanın sürünerek girebilmesine olanak verecek genişlik ve yüksekliğe sahip olan yeraltı boşluklarıdır. Speleoloji mağaraları inceleyen bilim dalıdır.

Ayvaini Mağarası Uluabat Gölü'nün güney bölümünde yer alan Mağaranın iki girişi vardır. Birinci giriş Bursa, Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Doğanalan'dan, diğer girişi yeraltı sularının yer üstüne çıktığı Nilüfer İlçesi'ne bağlı Ayvaköy'ü yakınında yer alır. İki girişi arasında 4 km mesafe vardır. Bursa'yı Mustafakemalpaşa'ya bağlayan eski yol mağara yakınından geçer.

<span class="mw-page-title-main">Karaca Mağarası</span>

Karaca Mağarası, Gümüşhane'nin Torul ilçesine bağlı Cebeli köyü içerisindedir. Mağarada damlataşı şekilleri, sarkıtlar, dikitler, sütunlar, org desenli duvarlar, mağara çiçekleri, mağara incileri ve traverten basamakları gibi birçok doğa harikasını bir arada görebilirsiniz. Ayrıca Karaca Mağarasının havası astım hastalığı başta olmak üzere birçok solunum hastalığına iyi gelmektedir. Karaca Mağarası, denizden 1550 m yükseklikte, şehir merkezine ise 17 km uzaklıktadır.

Tulumtaş Mağarası, Tulumtaş Mahallesi hudutları içinde, Karayatak mevkiinde, Ankara Çevre Yolu kenarında bulunmaktadır.

Taşkuyu mağarası, Mersin ili Tarsus ilçesinin yaklaşık 10 km kuzeybatısında, Taşkuyu Köyü'nde bulunan mağara. Taşkuyu Mağarası; permo-karbonifer yaşlı mermerler ile bunları örten miyosen yaşlı kireçtaşları dokanağında gelişmiştir. Mağaranın girişi deniz seviyesinden 214 metre yüksekte ve bilinen toplam uzunluğu 470 metredir. Yüzeye son derece yakın bulunan mağarada sıcaklık 19.5 °C-24 °C ve nisbi nem %77-%89 arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Aynalıgöl Mağarası</span> Mersin yakınlarındaki bir mağara

Gilindire veya Aynalıgöl Mağarası, Mersin'e bağlı Aydıncık ilçesinin 7,5 km güneydoğusunda, Sancak Burnu ile Kurtini Deresi arasında yer alan mağara. Bir çoban tarafından tesadüf eseri bulunuştur. Giriş ağzı denize bakan ve hemen önünde küçük bir köy bulunan mağaraya denizden ve karadan gidilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıca Mağarası</span>

Ballıca Mağarası, bilinen diğer adıyla İndere, Karadeniz Bölgesi'nde, Tokat'ın ismini de verdiği Ballıca köyünde bulunan mağaradır.

<span class="mw-page-title-main">Mencilis Mağarası</span>

Mencilis Mağarası, Karabük ili, Bulak köyü sınırlarında bulunan Türkiye'nin en uzun 5. mağarasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zeytintaşı Mağarası</span> Antalyanın Serik ilçesinde bir mağara

Zeytintaşı Mağarası, Antalya ili, Serik ilçesi, Akbaş Köyü'nün sınırlarında bulunan karstik mağara.

<span class="mw-page-title-main">Gökgöl Mağarası</span> Zonguldakın Üzülmez bölgesinde bulunan aktif bir damlataş mağarası

Gökgöl Mağarası, Zonguldak'ın Üzülmez bölgesinde bulunan aktif bir damlataş mağarasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Quadiriki Mağaraları</span>

Quadiriki Mağaraları ya da Guadirikiri Mağaraları ya da Quadirikiri Mağarası, Aruba adasındaki Arikok Millî Parkı'nda yer alan mağaralardır. Turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği üç mağara bulunur. Mağaralar bir kireç taşı uçurumun tabanında yer almaktadır. Amerindian petroglifler içermektedirler. Mağaraların adı Arawak kökenlidir.

Çımağıl Mağarası veya Çimağıl Mağarası, Bayburt ilinin Merkez ilçesinde bulunan bir mağaradır. Bazı kaynaklara göre 110, bazı kaynaklara göre 600 metre, bazı kaynaklara göre ise 1010 uzunluğunda olan mağaranın bazı yerlerde yüksekliği 30 metreye ulaşmaktadır. İl merkezine olan uzaklığı bazı kaynaklara göre 35, bazı kaynaklara göre 50 bazı kaynaklara göre ise 57 kilometre olan mağara, 2470-2550 metre yüksekliktedir. 2007 yılında turizme açılan mağaranın içinde açık sarı, beyaz, koyu sarı ve kahverengi damlataşı sütunları gözlemlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kaklık Mağarası</span> Denizli, Honaz, Kaklıkta düden-kaynak, çöküntü obruğu konumlu aktif bir mağara

Kaklık Mağarası, Denizli - Ankara karayolunda Denizli il merkezine 30 km mesafede Honaz ilçesinin Kaklık kasabasındadır.

Kızılelma Mağarası Türkiye'nin kuzeyindeki Zonguldak ili Ayıçi mahallesinde bulunan bir mağaradır. Ülkenin en uzun ikinci mağarasıdır. Kilimli'nin 7–8 km güneydoğusunda konumlanmaktadır. Mağaraya en kolay olarak Zonguldak- Kilimli-Gelik-Ayiçi yolu takip edilerek ulaşılır.

<span class="mw-page-title-main">İncirliin Mağarası</span>

İncirliin Mağarası, Muğla ilinde bulunan halka açık bir turistik mağaradır.

<span class="mw-page-title-main">İncirli Mağarası</span>

İncirli Mağarası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı Çınarlı köyü sınırları içerisindedir.