El, şempanze, maki ve insan gibi primatlarda birden fazla parmağı barındıran, kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan bölümünü tanımlar. Pek çok primat elleri sayesinde tutunma ve tırmanma gibi özelliklere sahiptir. Başparmağın diğer parmaklarla karşılıklı iş görmesi, ufak nesneleri ele alabilme yeteneğini sağlar. Bu özellik sayesinde el, alet kullanımı gibi hassas ve karışık işleri görebilir. Primatların beyninde eli temsil eden alan, diğer hayvanlarınkinden çok daha geniştir. Bu yüzden beyindeki bazı bozuklukların ilk belirtilerinden biri de el parmak hareketinin zarar görmesidir.
Parmak insanlarda ve bazı hayvanlarda ellerin ve ayakların son bölümünü oluşturan, boğumlu, hareket ettirilebilen, uzunca organların her birine verilen addır. Sağlıklı bir insanda 5'i sağ elde, 5'i sol elde, 5'i sağ ayakta ve 5'i sol ayakta olmak üzere toplam 20 parmak ve her bir parmak ucunda farklı büyüklük ve şekillerde oluşması muhtemel tırnak adı verilen kemiksi yapı bulunur. Doğuştan bu sayının fazla olmasına Palidaktili ya da Türkçeleşmiş genel adı ile altı parmaklılık denir. Parmakları insanlarda olduğu gibi uzun bir çıkıntı biçiminde gelişen hayvanların da organlarına parmak adı verilirken kedi, köpek gibi hayvanların organlarına pati adı verilir.
Başparmak ya da badem parmak sağ el baz alındığında, soldan birinci parmaktır. Elin diğer parmaklarından daha kısa ve kalın olan başparmağın bilim dünyasında birçok zaman diğer parmaklar ile aynı mı olduğu yoksa farklı bir organ mı olduğu tartışılmıştır. Bu olasılığın tartışma başparmağın birçok dilde diğer parmaklardan ayrı, özel bir ad ile anılmasından doğmuştur. Fakat görünüm olarak ufak değişiklikler dışında gerçekte başparmak da diğer parmaklar ile aynı kemik yapısındadır.
Orta parmak, insanda her iki elde de yüzük parmağı ve işaret parmağı arasında yer alan, üçüncü sırada bulunan parmaktır. Genelde ellerde yer alan en uzun parmaktır. Anatomide digitus medius, digitus tertius ya da digitus III gibi adlar ile anılır. Modern kültürde, diğer parmakları bükerek, orta parmağı sergilemek kaba bir davranış olarak kabul görür.
İşaret parmağı veya şahadet parmağı başparmak ile orta parmak arasında yer alır. Sağ el baz alındığında insan elinin ikinci parmağıdır. Anatomide digitus secundus veya digitus II olarak anılır. İnsanların genelde en çok kullandığı parmaktır ve oldukça hassastır. Düğmelere basmak, bilgisayarda yazı yazmak, işaret etmek ve sayı belirtmek için en sık kullanılan parmaktır. Bazı kültürlerde bu parmağı kişileri işaret etmek uygunsuz, Brunei'de olduğu gibi bazı kültürlerde ise büyük bir ayıptır.
Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.
Sağ el kuralı, 3 boyutlu vektörleri anlamak için matematik ve fizik bilimlerinde kullanılan ortak bir yöntemdir. 19. yüzyılın sonlarında İngiliz fizikçi John Ambrose Fleming tarafından elektromanyetizma etkileşimlerinde kullanılmak için ortaya atılmıştır.
Halluks Valgus ayak başparmağının kökündeki eklemin açısının bozularak başparmağın diğer parmaklara doğru dönmesine denir. Bu durum, eklemde şekil bozukluğuna ve açılanma ilerledikçe şiddetli ağrıya yol açar. Şekil bozukluğu zamanla kalıcı eklem sertliğine sebep olur. Bu durum ayakta nasırlaşmaya, ağrıya yol açabilir. Şekil bozukluğu ise kalıcı eklem sertliğine sebebiyet verebilir. Tedavi yöntemleri mevcuttur.
Klasik gitar, klasik müzikte kullanılan gitar ailesinin bir üyesidir. Bağırsak veya naylondan yapılmış telleri olan bu akustik ahşap telli çalgı, metal telleri kullanan akustik ve elektro gitarın öncüsüdür. Klasik gitar on beşinci ve on altıncı yüzyılda İspanyol vihuela ve gittern'den türetilmiştir, daha sonra on yedinci ve on sekizinci yüzyıl Barok gitarına ve daha sonra on dokuzuncu yüzyılın ortalarında modern klasik gitara dönüşmüştür.
Kaşık, halk müziğinde ve halk danslarında kullanılan müzik aletidir. Türkiye, Bulgaristan, Rusya ve Amerika'da halk müziği ve danslarında kullanılır. Türkiye'de şimşir ağacından yapılanlar tercih edilir.
Parmak kelepçesi, Orta Çağ Avrupası'ında popüler olan kanatlı vida biçimindeki, başparmağı sıkıştırmaya yarayan bir işkence aletidir. Mahkûmları itirafa zorlamak için kullanılırdı. Başparmak, metal levhalar arasına geçirilir, sonra vida çevrilerek parmaklar posa haline gelirdi.
Erkenek, Türk ve Tatar halk inancında parmak boyunda bir insan. Türklerde ruh başparmakta bulunur. Öbür Dünya'da insanlar çok küçük boyludur. Türkler, insanların binlerce yıldır boylarının ve ömürlerinin kısaldığına inanırlar. Eskiden insanlar çok iri ve uzun, ayrıca daha uzun ömürlüymüş, binlerce yıl yaşarlarmış. Boyları ve ömürleri kısalarak bugünkü durumlarına ulaşmışlardır. Buna bağlı olarak insanların küçülerek bir cüce, hatta parmak kadar kalacağına inanılır. Biliz ve ecene/eçene (cüce) sözcükleri Türk masallarında zaman zaman geçer, fakat bunlar parmak kadar değildirler. Avrupa masallarındaki “Parmak Çocuk” motifini akla getirmektedir. Fakat tamamen özgün ve farklı bir varlıktır.
Parmak güreşi, başparmakla yapılan bir güreştir. İki kişilik yapılır. Dünyanın her yerinde bilinmez ama ABD ve Avrupa gibi batılı ülkelerde daha yaygındır. Halk arasında çıkmıştır. Ancak ne zaman ortaya çıktığı bilinmemektedir. Adında "güreş" olsa da gerçekte bir "oyun"dur.
İpin ortasında sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir.
Tam kazık bağı uçlar ortadan çıkacak şekilde sırt sırta atılmış iki yarım kazık bağı ya da sarmal (volta) dan oluşur.
Atmaca bağı, Sol el bir hayvanı tutarken sağ elle bağlanabilen ve gerektiğinde kolay çözülen, hayvanın çözememesi için kilitlenebilen bir düğümdür.
Tabi (足袋), geleneksel bir Japon çorabıdır. Kökeni 15. yüzyıla kadar uzanmakta olup ayak bileği yüksekliği ve ayak başparmağı ile diğer ayak parmakları arasında bir ayrıma sahiptir ve zōri, geta ve diğer geleneksel ayak giyecekleri ile giyilir.
Parmak kemikleri veya falanks kemikleri, çoğu omurgalının ellerinde ve ayaklarındaki parmaklarda bulunan kemiklerdir. Primatlarda, el ve ayak başparmaklarında iki falanks, diğer parmaklarda ise üç falanks vardır. Parmak kemikleri uzun kemikler olarak sınıflandırılır.
OPD sendromu (otopalatodigital sendrom), X-kromozomu aracılığıyla dominant (XLD) yolla geçen kalıtsal bir sendromdur (Gorlin-Cohen sendromu hariç). Kız çocukları daha hafif etkilenir. Tümü benzer bulgular içeren 5 tipi vardır:
- Otopalatodigital sendrom tip I (OPD tip1)
- Otopalatodigital sendrom tip II (OPD tip2)
- Gorlin-Cohen sendromu (ilgili sayfaya gidiniz)
- Melnick-Needles sendromu (tip 1 ile allelik bağlantısı vardır; ilgili sayfaya gidiniz)
- Terminal osseöz displazi ve pigmentli deri defektleri (çok enderdir, ayrıntı verilmemiştir).
Metakarpal kemikler veya tarak kemikleri, insan el iskeletinde parmak kemikleri ile karpal kemikler arasında yer alan kemikler. Metakarpal kemikler ayaktaki metatarsal kemiklere benzerdir.
Wikimedia Commons'ta Thumbscrews (torture) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur