İçeriğe atla

Keldani Katolik Kilisesi


Keldani Katolik Kilisesi
ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ‎
(Doğu Keldani Kilisesi)
Keldani Katolik Kilisesi ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ‎ (Doğu Keldani Kilisesi)

Keldani Katolik Kilisesi
ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ‎
(Doğu Keldani Kilisesi)

(ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ)
KuruluşDoğu Kilisesi kökenli,ayrılıkla birlikte 1830 yılı sonrasında resmiyet kazanmıştır.
KurucuAziz Tomas (Mar Toma), Aziz Bartholomew (Mar Bar Tulmay), Aziz Thaddeus (Addai) ve Aziz Mari.
TanınmaKatolik Kilisesi
İlk liderAziz Tomas (Mar Toma)
BaşpiskoposLouis Raphaël I Sako
MerkeziBağdat, Irak
DilAsurca
LiturjiMar Addai ve Mar Mari
Üyesi500,000
YönetimiHindistan, Irak, İran, Suriye, Türkiye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Mısır, ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Yunanistan, Avusturya, Almanya, Hollanda, Rusya, Danimarka, İsveç, İsviçre, İtalya, Gürcistan, Okyanusya

Keldani Katolik Kilisesi (Asurca: ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ‎, Edta Kaldeyta Qatoliqayta) Doğu Kilisesinden kopmuş olan ve Roma'ya bağlı olan Doğu kökenli kiliselerden bir tanesidir.[1]

Tarihçe

Keldani Katolik Kilisesi'nin kökeni, Hristiyanlığın erken dönemlerine, özellikle de Doğu Süryani Hristiyanlığına dayanır. Kilisenin temelleri, Pers İmparatorluğu döneminde Mezopotamya'da Hristiyanlığın yayılmasıyla atılmıştır. Keldani Katolik Kilisesi'nin ataları, Doğu Süryani Kilisesi'ne bağlıydılar. Bu kilise, 1552'de Doğu Süryani Kilisesi'nde çıkan bir ayrılık sonucunda, Papa ile birlik içinde olan bir kilise olarak kuruldu.[2]

1552'deki Bölünme: O dönemde Doğu Süryani Kilisesi'nde piskopos seçimi konusunda yaşanan anlaşmazlıklar, kilisede bölünmeye yol açtı. Bir grup, Papa'ya başvurarak, Roma ile birlik içinde olmayı tercih etti. Bu grup, zamanla Keldani Katolik Kilisesi olarak bilinir hale geldi. Böylece, kilise Roma Katolikliği ile tam bir birlik içinde oldu ve Keldani Katolik olarak anılmaya başlandı.[3]

İnanç ve İbadet

Keldani Katolik Kilisesi, Katolik inanç esaslarını benimsemekte ve Katolik Kilisesi'nin öğretilerine uygun bir teolojiye sahiptir. Ancak, liturji dili olarak Aramiceyi (Süryanice) kullanmakta ve Doğu Hristiyanlığına özgü ritüelleri korumaktadır. Liturjik takvim, Keldani ve Süryani gelenekleri ile Katolik takviminin bir karışımıdır.[4]

Saint Joseph Katedrali- Erbil

Yönetim Yapısı

Keldani Katolik Kilisesi'nin en yüksek otoritesi, Keldani Katolik Patriği'dir. Kilisenin merkezi, Bağdat, Irak'tadır. Patriğe bağlı piskoposlar, dünyadaki çeşitli Keldani Katolik cemaatlerine hizmet etmektedir. Kilise özellikle Irak, İran, Suriye, Lübnan ve Türkiye'de varlık göstermektedir. Ayrıca, Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya gibi diaspora topluluklarında da Keldani Katolikler bulunmaktadır.

Kilisenin Günümüzdeki Durumu

Keldani Katolik Kilisesi, 21. yüzyılda özellikle Orta Doğu'daki zorluklar nedeniyle önemli değişimlerden geçmiştir. Irak'ta yaşanan savaşlar, iç karışıklıklar ve IŞİD gibi radikal grupların ortaya çıkması, Keldani Katolik cemaatlerinin Batı'ya göç etmesine neden olmuştur.[5] Ancak, kilise hala Orta Doğu'da önemli bir dini topluluk olarak varlığını sürdürmektedir. 2014'ten bu yana, kilisenin ruhani lideri olarak, Keldani Katolik Patriği Louis Raphaël I Sako görev yapmaktadır.[6]

Ayrıca bakınız

  • Doğu Asur Kilisesi
  • Keldaniler
  • Mar Benyamin Şimun XXI
  • Qudşanis köyü / Patrikhane

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024. 
  3. ^ https://books.google.de/books/about/The_Ecclesiastical_Organisation_of_the_C.html?id=jB8ir0ek8bgC&redir_esc=y
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024. 
  5. ^ "Diyarbakır Keldani Katolik Kilisesi Vakfı". 21 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024. 
  6. ^ https://web.archive.org/web/20200625105842/https://www.chaldeanchamber.com/about/chaldean-americans-at-a-glance/

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Chaldean Catholic Church ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Nestûrîlik, İsa Mesih’te biri ilahi biri de insani olan iki hipostazın bir arada olduğunu savunan Mesihsel doktrindir. Kısaca, Nestûrîlik veya Nestoryanizm, ‘diofisizm’in radikal bir formudur. Bu tez adını savunucularından biri olan Konstantinopolis patriği (428-431) Nestorius’tan alır. Öğretisi Efes Konsili tarafından sapkın ilan edilir ve reddedilir. Diofisitizm ve Monofizim, Kalkedon konsili tarafından reddedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süryani Ortodoks Kilisesi</span> Antakya Süryani Ortodoks Kilisesi

Süryani Kadim Kilisesi ya da Süryani Ortodoks Kilisesi Doğu Hristiyan mezhebidir ve Orta Doğu'da yaşayan Hristiyan Semitik bir halk olan Süryaniler’in çoğu bu mezhebe üyedir.

Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.

Hristiyanlıkta kendi ayin biçimlerini, dillerini koruyan ama Papa'nın otoritesini kabul eden Ortodoks ve Doğu Ortodoks kiliselerine Doğu Katolik Kiliseleri denir. İlk kez 18.yy'da ilk örnekleri görülür.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

Keldaniler, Süryanilerin Katolik kısmını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Süryaniler</span> Sami kökenli etnik grup

Süryaniler, Mezopotamyalı Sâmî kökenli bir etnik gruptur. Baskın bir diaspora nüfusuna sahip olan halk, ikamet ettikleri ülkelerdeki birincil dillerin yanı sıra Neo-Aramice veya Süryanice konuşur. Bazen kendilerini ''Asurlu", "Arami" veya "Keldânî" olarak isimlendirirler ve tarihleri Dünya'nın en eski medeniyetlerinden biri olarak görülen Asur İmparatorluğu'na ve Kuzey Levant'daki Aramilere dayanır. Süryaniler, İngilizcede de Asurlular ile aynı anlamı taşıyan kelimeyle ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mar Petyun Keldani Kilisesi</span> Diyarbakırdaki Keldani kilisesi

Mar Petyun Keldani Kilisesi Diyarbakır'ın Sur ilçesinde bulunan tarihi Keldani Katolik Kilisesi. Kilise 17. yüzyılda inşa edilmiştir.

Irakta din, çeşitli dini inançlardan oluşur. Ülkedeki en yaygın din ise İslam'dır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Süryani Kilisesi</span> Asurlulardan gelen antik Hristiyan dini kuruluşu

Doğu Asur Kilisesi, resmi olarak Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi, tarihsel olarak Asur, Beyt Nahrin (Mezopotamya) merkezlidir. Doğu Kilisesi - tarihi Seleukia-Tizpon Patrikliği kiliselerinden bir tanesidir. Günümüz Asur Doğu Kilisesi gerek Ortodoks, Doğu Ortodoks veya Katolik olsun diğer kiliselerle komünyon içinde değildir. Kalkedon Konsilisonrasında heretik ilan edildikleri için komünyon dahilinde değillerdir.

Edessalı Thaddeus İsa'nın 70 müridinden biridir ve muhtemelen İsa'nın 12 havarisinden birisi olan Yehuda Taday (Thaddeus) ile aynı kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Tomas Hristiyanları</span>

Aziz Tomas Hristiyanları ya da Tomas Hristiyanları ya da Nasraniler, Hindistan'ın Kerala eyaletinde bulunan etnik bir gruptur. Tomas Hristiyanları kendi kökenlerini Aziz Tomas'ın 1. yüzyıldaki misyoner faaliyetlerine dayandırarak Havarisel olduklarını öne sürerler. Bugün Hindistan'daki 24 milyon Hristiyan'ın 6 milyondan çoğu Aziz Tomas geleneğinden gelen Süryani Hristiyanlar'dır. Vasco de Gama'nın üç gemilik filosu 1498 yılında Kerala bölgesindeki Kalkutta limanına yanaştığı zaman, bu yörede yalnız Hristiyanlar yaşıyordu. Ancak böylesine eski bir geleneğin izleyicileri bugün yedi kiliseye

Doğu Süryani Riti, (Süryo-Oryantal Rit, Asur Riti, Pers Riti ve Keldani Riti olarak da bilinir.) Doğu Hristiyanlığına özgü Süryani ayin ve litürji biçimidir. Mezopotamya'da bulunan bugün Urfa adı ile bilinen antik şehir Edessa'da ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak merkezi İran'da bulunan Doğu Kilisesi tarafından kullanılan rit, bugün hala Doğu Asur Kilisesi, Kadim Doğu Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi ve Süryani Malabar Katolik Kilisesince kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Rum Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Ukrayna Rum Katolik Kilisesi Papa ve dünya çapında Katolik Kilisesi ile tam bir iletişim içerisinde olan Bizans Ritini kullanan Doğu Katolik Kilisesi'dir. Katolik Kilisesi'nin ikinci büyük kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Katolik Kilisesi</span> Katolik Kilisesinin Türkiyedeki rolü

Türkiye'de Katolik Kilisesi, Papa'nın manevi liderliği ve Papa'ya sunulan Roma'daki curia'nın kanonik liderliği altındaki dünya çapındaki Katolik Kilisesi'nin bir parçasıdır.

Paulos Faraj Rahho, 2001'den 2008'de teröristlerin elindeki ölümüne kadar Irak'ın kuzeyinde Musul Başpiskoposluğu olarak görev yapan Keldani Katolik bir rahipti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Süryanileri</span> Türkiyede bir etnik grup

Türkiye Süryanileri, çoğu Süryani Ortodoks Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi, Süryani Pentekostal Kilisesi, Süryani Evanjelik Kilisesi veya Kadim Doğu Kilisesi üyesi ve Doğu Aramice konuşan Hristiyanlar olan, Sami dilini konuşan yerli bir etnik grup ve Türkiye'nin azınlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Süryanileri</span> Suriyede yaşayan Süryaniler

Suriye Süryanileri Suriye'nin kuzeydoğu yarısı olan Yukarı Mezopotamya'ya özgü etnik ve dilsel bir azınlıktır. Suriyeli Süryaniler, Suriye'de yaşayan Süryani kökenli insanlar ve Süryani-Süryani mirasına sahip olan Süryani diasporasındaki insanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Süryani Katolik Patrikliği Vekâleti</span> Süryani Katolik Kilisesinin Türkiyedeki varlığı

Türkiye Süryani Katolik Patrikliği Vekâleti, Süryani Katolik Kilisesi'nin Türkiye'deki varlığıdır.

Batı Süryani Riti, Batı Süryanice lehçesinde Aziz Yakup'un İlahi Litürji'sini kullanan bir Doğu Hristiyan ritidir. Maruni Kilisesi, Süryani Ortodoks Kilisesi, Süryani Katolik Kilisesi ve Hindistan'ın çeşitli Malankara Kiliselerinde uygulanmaktadır. Süryani Hristiyanlığının iki ana ritinden biridir, diğeri ise Doğu Süryani Riti'dir. Antik Antakya Patrikhanesi'nden çıkmıştır. Diğer ritlerden daha fazla "anafora"ya sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.