İçeriğe atla

Kefe Kuşatması (1454)

Kefe Kuşatması (1454)

Kefe ve limanı
Tarih1454
Bölge
Kefe, Kırım Hanlığı
Sonuç Ceneviz, Kefe için Osmanlı ve Kırım'a haraç vermeyi kabul etti
Taraflar
Osmanlı Devleti
Kırım Hanlığı		 Ceneviz
Komutanlar ve liderler
Demir Kahya
I. Hacı Giray		 ??
Güçler
56 kadırga
7.000 süvari		 ??

Kefe Kuşatması, 1454 yılında ittifak halinde bulunan Osmanlı Devleti ile Kırım Hanlığı'nın Ceneviz Cumhuriyeti'nin Kırım Yarımadası'nda bulunan kalelerinden Kefe'ye yönelik askerî harekâtı. Kuşatma, Cenevizlilerin Kefe'yi ellerinde tutmalarına karşılık Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı'na yıllık haraç vermeleri teklifinin kabul edilmesi üzerine kaldırıldı.

Harekatın öncesi

Kırım Hanlığı'nın kurucusu I. Hacı Giray yeni devletin Ceneviz Cumhuriyeti karşısında etkin bir şekilde mücadele edebilmesi için buradaki Ceneviz kalelerini ele geçirmesi gerekiyordu. Ancak, silahlı birlikleri daha ziyade süvari birliklerine dayanan ve kale kuşatma gereçlerine sahip olmayan Kırım Hanlığı'nın bunun için bir dış güçten yardım istemesi gerekiyordu.

Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmed de İstanbul'un Fethi'nden sonra Karadeniz'i tamamen egemenliğe almayı hedefliyordu. Cenevizlilerin İstanbul'un kuşatması sırasında Bizans'a donanmayla yardım göndermiş olmalarının karşılığını da Ege ve Karadeniz'deki tüm kolonilerine ele geçirerek vermek istiyordu.

Kesişen çıkarlar, Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı'nı Cenevizlilere karşı ittifaka yöneltti. İki devlet arasında 1454 Haziran ayında yapılan anlaşmada varılan mutabakata göre, Osmanlı ve Kırım Kuvvetleri Kefe'yi kuşatacak, alındığı takdirde Kefe Kırım Hanlığı'na verilecekti. Osmanlı Devleti ise ganimetle yetinecekti.

Harekat

15. yüzyılda Kırım siyasi haritası

Demir Kahya komutasındaki 56 kadırgadan oluşan Osmanlı Donanması önce Boğdan'ın Karadeniz'e açılan limanı Akkerman'ı ablukaya aldı (Ticareti tamamen Boğazlar'a bağlı olan ve ülkesindeki iç savaşla uğraşan Boğdan Beyi III. Peter Aaron, 5 Ekim 1455 tarihinde Osmanlı tâbiliğini ve 2.000 altın yıllık haracı kabul etti. Buna karşı Boğdanlılar'a Osmanlı ülkesinde serbest ticaret izni verildi).

Akkerman'dan sonra Osmanlı Donanması Kırım Yarımadası'na ulaşarak o dönem Akyar olarak bilinen Sivastopol'u ele geçirdi. Ayrıca, yarımadada 14. yüzyıldan beri küçük bir bölgede hüküm süre Kırım Gotları'nı (Theodoro Prensliği) da haraca bağladı (bölge ilk kez II. Murad tarafından 1446 yılında gönderilen bir Türk filosu tarafından yağmalanmıştı).[1]

11 Temmuz 1454 tarihinde Kefe önlerine geldi ve kaleyi denizden kuşattı. I. Hacı Giray da 14 Temmuz 1454 tarihinde 7.000 atlısıyla kaleyi karadan kuşattı. Kale bir süre dayandıysa da, Ceneviz'den yardım gelmeyeceği kesin gibiydi.

Erzaklarının tükenmesi tehlikesiyle karşı karşıya kalan Cenevizliler, kaleyi kuşatan kuvvetlerin Kefe'yi ellerinde tutma karşılığında haraç verme teklifini kabul etmek zorunda kaldılar.[2] Bu bağlamda, Cenevizlilerin her yıl Osmanlılar'a 3.000 altın, Kırım Hanlığı'na da 1.200 altın yıllık haraç ödemesi üzerinde mutabık kalındı ve kuşatma kaldırıldı.

Harekatın sonrası

Kaynakça

  1. ^ Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (İngilizce). Philadelphia: The American Philosophical Society. s. 161. ISBN 0-87169-114-0. 
  2. ^ "Ceneviz Membalarına Göre Kırım Hanlığı", Kırımlı Abdullah Oğlu Hasan, Azerbaycan Yurt Bilgisi, s.376

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mengli Giray</span>

I. Mengli Giray 15. yüzyıl sonlarında 1467; 1469-1475 ve 1478-1515) dönemlerinde üç kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

I. Hacı Giray, Kırım Hanlığı'nın kurucusudur. Hacı Giray, Cengiz Han'ın oğullarından Cuci'nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Şahin Giray</span> Kırım Hanlığının son hükümdarı

Şahin Giray, 47'nci ve son Kırım hanıdır. Birinci hanlık dönemi 1777-1781 ve ikinci hanlık dönemi ise 1782-1783 yılları arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1768-1774 yılları arasında yapılmış savaş

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlıların Ruslara yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna'nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım, Rusya'nın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Hanlığı</span>

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

Nur Devlet Giray 4. Kırım Hanı. 1466-1467, 1467-1469, 1475-1476 olmak üzere toplam üç kez saltanat sürmüştür. 1486 ile 1490 yılları arasında Kasım Hanlığı'nı yönetmiştir.

II. İslam Giray, 1584 ila 1588 yılları arasında hüküm süren Kırım hanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Azak Kuşatması (1736)</span>

Azak Kuşatması, 1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Amasra Kuşatması</span>

Amasra Kuşatması, Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı Ordusu ile Sadrazam Veli Mahmud Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1460 yılında Ceneviz kolonisi Amasra'yı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan kara ve deniz harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kefe Kuşatması (1469)</span>

II. Kefe Kuşatması, 1469 senesi sonlarına doğru Ceneviz Cumhuriyeti kontrolündeki Kefe'nin Osmanlı İmparatorluğu tarafından ikinci kez kuşatmasıyla meydana gelmiştir.

Kırım'ın fethi veya Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğuna katılması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kefe ve Sudak liman bölgelerine 1454-1475 yılları arasındaki askerî harekâtıdır. Harekât sonucu Kırım, Osmanlı himayesi altına girmiştir ve 1524'ten itibaren Kırım Hanları, Padişahlar tarafından seçilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1584)</span>

Kırım Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun isyan eden Kırım Hanı II. Mehmed Giray'ı cezalandırmak, Kırım Hanlığı'nda hakimiyetini tesis etmek ve yeni Han II. İslam Giray'ı tahta çıkarmak amacıyla 1584 yılında düzenlediği iki askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1689)</span>

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1641-1642)</span>

Azak Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklar ve Rusya Çarlığı ile askerî mücadelelerinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan Seferi (1484)</span>

Boğdan Seferi, 1481-1486 Osmanlı-Boğdan Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1475)</span>

Kırım Seferi, Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1475 yılında Kırım'daki Ceneviz kolonilerini ele geçirerek Kırım Hanlığı'nın Osmanlı himayesine almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı.

Kırım'ın İşgali, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.