İçeriğe atla

Keelhaul Operasyonu

Keelhaul Operasyonu
Tarih14 Ağustos 1946 - 9 Mayıs 1947
Neden
  • Yalta Konferansı koşullarının yerine getirilmesi
  • Tüm Sovyet ve eski Rus mültecilerin Sovyetler Birliği'ne geri gönderilmesi
  • Yugoslav ve Macar mültecilerin ülkelerine geri gönderilmesi

Keelhaul Operasyonu, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyet vatandaşlarının ve Batı'daki Sovyet Ordusu üyelerinin Sovyetler Birliği'ne zorla geri gönderilmesiydi. Zorunlu geri dönüş, Almanya'daki Sovyet Silahlı Kuvvetleri savaş esirlerine ve Rusya Kurtuluş Ordusu üyelerine odaklanmış olsa da, Müttefiklerin kontrolü altındaki diğer birçok kişiyi de içeriyordu. Zulüm tehlikesi altındaki kişilerin zorla ülkelerine geri gönderilmesi anlamına gelen geri gönderme, bir insan hakları ihlali ve uluslararası hukukun ihlalidir.[1] Bu nedenle, Keelhaul Operasyonu, modern uluslararası insancıl hukuka göre, özellikle de çoğu hiçbir zaman Sovyet vatandaşı olmayan ve Rus İç Savaşı'nın bitiminden önce Rusya'dan kaçan, Sovyet çalışma kamplarına zorlanan çok sayıda sivil göz önüne alındığında, bir savaş suçu olarak adlandırılabilirdi.[2]

Operasyon, 14 Ağustos 1946 ile 9 Mayıs 1947 tarihleri arasında İngiliz ve Amerikan kuvvetleri tarafından Kuzey İtalya ve Almanya'da gerçekleştirildi [3] Jasenovac toplama kampını yöneten faşist Ustaše rejiminin üyeleri de dahil olmak üzere anti-komünist Yugoslavlar ve Macarlar da kendi hükûmetlerine geri gönderildi.[4][5] "Yerinden Edilmiş Sovyet Vatandaşlarının Zorla Ülkelerine Geri Gönderilmesi-Keelhaul Operasyonu" başlıklı üç ciltlik kayıt, 18 Eylül 1948'de ABD Ordusu tarafından Çok Gizli olarak sınıflandırıldı ve 383.7-14.1 gizli dosya numarasını taşıyor.[4]

Yalta Konferansı'nın vardığı sonuçlardan biri, Batılı Müttefiklerin kendi bölgelerinde bulunan tüm Sovyet vatandaşlarını Sovyetler Birliği'ne geri gönderecekleriydi. Bu durum, serbest bırakılan Sovyet savaş esirlerini hemen etkiledi [6] ama aynı zamanda onların isteklerine bakılmaksızın tüm Sovyet vatandaşlarını da kapsıyordu. Buna karşılık Sovyet hükûmeti, Alman savaş esiri kamplarından kurtardığı binlerce Batılı Müttefik savaş esirini teslim etmeyi kabul etti.[7]

Avrupa'nın Sovyet işgali altındaki bölgelerinden kaçan mülteci grupları arasında anti-komünistler, siviller ve Doğu Avrupa ülkelerinden Nazi işbirlikçileri vardı. Zaten Batı Avrupa'da bulunan ve büyük çoğunluğu Sovyet savaş esirleri ve zorunlu işçi olan Sovyetler Birliği'nden gelen yerinden edilmiş kişiler kitlesine eklendiler. Alman Ordusu Ostlegionen ve/veya Waffen SS birimleri için gönüllü olan Sovyet tebaası zorla ülkelerine geri gönderildi. Bunlar arasında, Müttefik işgali altındaki Avusturya'nın Batı işgal bölgelerinden Avusturya ve Müttefik işgali altındaki Almanya'nın Sovyet işgal bölgelerine nakledilen akrabalarıyla birlikte XV. SS Kazak Süvari Kolordusu'nun Rus Kazakları da vardı. Teslim edilenler arasında hiçbir zaman Sovyet vatandaşı olmayan Beyaz göçmen Ruslar da vardı. General Andrei Shkuro ve Don Kazak Pyotr Krasnov'un Ataman'ı da dahil olmak üzere bazıları savaş sırasında Sovyetlere karşı Nazi Almanyası için savaşmıştı. Bu, Yalta Konferansı sonrasında İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın, yalnızca 1 Eylül 1939'dan sonra böyle olan Sovyet vatandaşlarının Sovyetler Birliği'ne dönmeye zorlanacağı veya başka yerlerdeki Sovyet yetkililerine teslim edileceği yönündeki resmi açıklamasına rağmen yapıldı.

Diğer taraftan, Sovyet liderliği, Stalin'in taleplerine rağmen, İngiliz istihbaratının, Sovyet karşıtı operasyonları yeniden canlandırmak amacıyla Churchill'in emriyle bir dizi anti-komünist mahkumu alıkoyduğunu öğrendi.[8] Galiçya'daki Ukraynalılardan toplanan 14. Waffen Grenadier Tümeni, görünüşte Galiçya'nın Eylül 1939'dan önce Polonya'ya ait olması nedeniyle, gerçekte MI6'nın mahkûmları gelecekteki operasyonlarda kullanmak istemesi nedeniyle ülkelerine geri gönderilmedi.[9] 14. Bölüm'ün savaş suçlularını taramasından sorumlu subay Fitzroy Maclean, 1989'daki bir röportajda "aralarında savaş suçlularının da bulunması ihtimalinin oldukça açık" olduğunu itiraf etti, ancak şu bağlamda şunu savundu: Soğuk Savaş'ta Sovyetler Birliği'ne karşı savaşmak için bu tür adamlara ihtiyaç vardı.[9] 23 Mart 1947'de Birleşik Krallık, adamları daha sonra Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya'ya yerleştirilen 14. Tümenin tamamına sığınma hakkı verdi.[9] Sovyet hükûmeti, bölümdeki adamların çoğunun daha önce Galiçya'daki Alman polis birimlerinde görev yaptığını ve savaş suçları işlemeye derinden karıştıklarını belirterek, ancak bölümdeki bir subay olan Pavlo Shandruk tarafından yazılan bir brifingden yararlanarak bu kararı protesto etti. Buna dayanarak Dışişleri Bakanlığı, 14. tümenin savaş suçlarına karıştığını reddeden bir bildiri yayınladı.[9]

Kaynakça

  1. ^ TREVISANUT, SELINE (24 Temmuz 2014). "The Principle ofNon-RefoulementAnd the De-Territorialization of Border Control at Sea". Leiden Journal of International Law. 27 (3): 661-675. doi:10.1017/s0922156514000259. ISSN 0922-1565. 
  2. ^ Epstein, Julius (1973). Operation Keelhaul; The Story of Forced Repatriation from 1944 to the Present. Devin-Adair Pub. ss. 82-90. ISBN 9780815964070. 
  3. ^ Nikolai Tolstoy (1977). The Secret Betrayal. Charles Scribner's Sons. s. 360. ISBN 0-684-15635-0. 
  4. ^ a b Hummel, Jeffrey Rogers (1974). "Operation Keelhaul—Exposed". San Jose State University ScholarWorks: 4-9. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  5. ^ Goldstein, Ivo and Slavko (29 Mayıs 2019). "Ne, Jasenovac i Bleiburg nisu isto". Autograf.hr (Hırvatça). 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2019. 
  6. ^ Sheehan, Paul (13 Ağustos 2007). "Patriots ignore greatest brutality". The Sydney Morning Herald. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 
  7. ^ Sanders, James D; Sauter, Mark A; Kirkwood, R Cort (1992). Soldiers Of Misfortune: Washington's Secret Betrayal of American POWs in the Soviet Union. National Press Books. 
  8. ^ Costello, John (1988). Mask of Treachery. s. 437. ISBN 9780688044831. 
  9. ^ a b c d Dorril 2002.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çin-Japon Savaşı</span> 1937 ile 1945 yılları içerisinde Çin ve Japonya arasında süren savaş

İkinci Çin-Japon Savaşı (1937–1945) veya Direniş Savaşı, öncelikle Çin Cumhuriyeti ve Japon İmparatorluğu arasındaki askeri çatışmaydı. Savaş, II. Dünya Savaşı'nın daha geniş Pasifik Cephesi olan Çin Cephesini oluşturuyordu. Savaşın başlangıcı geleneksel olarak 7 Temmuz 1937'de Pekin'de Japon ve Çin birlikleri arasındaki bir anlaşmazlığın tam ölçekli istilaya dönüştüğü Marco Polo Köprüsü Olayı'na tarihlenir. Bazı Çinli tarihçiler, 18 Eylül 1931'deki Japonya'nın Mançurya'yı istilasının savaşın başlangıcı olduğuna inanır. Çinliler ile Japonya İmparatorluğu arasındaki bu geniş çaplı savaş, genellikle Asya'da II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">14. Waffen-SS Grenadiye Tümeni Galizien</span>

14. SS Waffen Grenadier Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında çoğunlukla Galiçya bölgesinden gönüllülerden kurulan Nazi Almanyası silahlı birliği. Birlik bünyesinde Ukraynalıların yanı sıra Slovaklar ve Çekler, hatta Hollandalılar da yer almıştır. 1943 yılında kurulmuştur, Brodi Muharebesi'nde büyük kayıplarlar yaşamıştır. Yeniden kurulan birlik Slovakya, Yugoslavya ve Avusturya’da savaştı. Savaşın sona ermesiyle mensupları ABD ve İngiliz silahlı kuvvetlerine teslim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">OST-Arbeiter</span>

OST - Arbeiter, II. Dünya Savaşının Doğu Cephesindeki topraklarda yaşayan ve bu toprakların Nazi Almanyası işgaline uğramasıyla beraber esir işçi olarak çalışmaya zorlananlara Naziler tarafından verilen isim. OST-Arbeiter çoğunlukla Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bölgesinden sağlanmaktaydı. Beyaz Ruslar, Ruslar, Tatarlar da bulunuyordu. Savaş döneminde OST-Arbeiter sayısının 3.5 ila 5 milyon dolayında olduğu öne sürülmektedir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">162. Türk Tümeni</span>

162. Türk Tümeni II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu içerisinde bulunan askerî birlik. Birlikteki askerler Kafkasya ve Türkistan'dan gelen savaş esirleridir. Savaşın başlaması ile Sovyet ordusuna alınan birçok Türk savaş sırasında esir düşmüş, daha sonra da vatanlarının bağımsızlığı ve esir kamplarının kötü koşullarından kurtulmak için kurulan lejyonlara katılmıştı. Daha sonra neredeyse yok edilen 162. Piyade Tümeni ile bazı Lejyonlar birleştirilmiş, böylece 162. Türk Tümeni oluşturulmuştu. Lejyon askerleri Neuhammer'da eğitilmişlerdi.

Sovyetlerin Macaristan'ı işgali, Macaristan'ın II. Dünya Savaşı'nda mağlup olmasından sonra başlayıp, 45 yıl devam eden bir süreci ifade etmektedir. İşgal, 1991 yılında SSCB'nin dağılmasından kısa bir süre önce sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prag Ayaklanması</span>

Prag Ayaklanması, Çek partizanlar tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Prag'ı Alman işgalinden kurtarmak için yapılan bir girişimdir. Direniş 5 Mayıs 1945 tarihinde başladı. Ayaklanmayı bastıramayan Almanlar 8 Mayıs'ta geri çekilmeye başladılar. Ayaklanma bu açıdan başarılı oldu. Kızıl Ordu Prag'a girmeye başladı ve geride kalan Alman birliklerini ezdi.

<span class="mw-page-title-main">Armia Ludowa</span>

Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline karşı olarak 1 Ocak 1944 tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Macaristan</span>

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">36. Waffen-SS Grenadiye Tümeni Dirlewanger</span>

36. SS Waffen Grenadier Tümeni "Dirlewanger", II. Dünya Savaşı sırasında Almanların işgal ettiği bölgelerde meydana gelen partizan eylemlerine karşı oluşturulmuş birliklerdir. Ceza taburu kapsamındadır. Savaşın sonlarına doğru kuşatılan 9. Ordu ile birlikte Kızıl Ordu'ya karşı savaşmıştır. Waffen-SS tümenlerine bağlı olan bu birlikler tecavüz, yağma ve toplu katliamlar gerçekleştirmiştir. Bu tümenin lideri ise sadist olarak nitelendirilen Oskar Dirlewanger'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet askerî işgalleri</span>

1939 yılında gizlice imzalanan Molotov–Ribbentrop Paktı uyarınca, Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından kendisine terk edilen kimi ülke ve bölgeleri ilhak ve işgal etti. İşgal edilen bölgeler arasında; Doğu Polonya, Letonya, Estonya, Litvanya, Doğu Finlandiya'nın bir parçası ve Doğu Romanya bulunmaktaydı. Bunların yanı sıra, Karpat Rutenyası Çekoslovakya'dan ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Hiwi</span>

Hiwi, Almanca Hilfswilliger kelimesinin kısaltmasından türetilen, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgal girişimi sırasında Mihver Devletleri ile işbirliği yapan Sovyet grupları tanımlayan terim. Daha sonra işgal edilen Doğu Avrupa bölgelerindeki yerli halklardan için de kullanıldı. Adolf Hitler, işgal girişimi sırasında Sovyet vatandaşlarının Nazi tarafına ait geri bölgelere çalıştırılmasına izin vermeye gönülsüzce karar verdi. Kısa bir süre içinde birçoğu savaş birimlerine taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da Holokost</span>

Bulgaristan'da Holokost Bulgaristan Krallığı'nın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri saflarında yer alması süreciye beraber gelişen ve hem Bulgaristan topraklarında hem de işgal edilen Yugoslav ve Yunanistan topraklarında gerçekleştirilen Yahudi soykırımını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Yang Kyoungjong</span>

Yang Kyoungjong Kimilerine göre, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon İmparatorluk Ordusu, Sovyet Kızıl Ordusu ve daha sonra Alman Wehrmacht'ta savaşan Koreli bir askerin adıdır. Eğer doğru ise, yakın tarihte bir savaşın üç tarafında savaştığı düşünülen tek askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fırtına Harekatı</span>

Fırtına Harekâtı, Polonya direnişinin baskın gücü olan Polonya İç Ordusu tarafından işgalci Alman kuvvetlerine karşı II. Dünya Savaşı sırasında gerçekleştirilen bir dizi ayaklanmaydı.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan'a Sovyet müdahalesi</span>

Moğolistan'a Sovyet müdahalesi, Sovyet birliklerinin 1921'de Moğol Halk Partisi'nin komünist hükûmetinin isteği üzerine Beyaz Rus general Baron Ungern'in anti-komünist hükûmetine karşı savaştığı ve Moğolistan'ın tamamını işgal etti. Bu dönem, Moğol Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşuna ve Moğolistan'ı Çin'in Beiyang hükümetinin etkisinden ve Sovyet Rusya'nın etkisi altına tamamen çeken Moğol milliyetçiliğine ilişkin modern fikirlerin oluşumuna tanık oldu.