İçeriğe atla

Kedilerde kanser

X-ray of FeLV-positive cat with lung cancer
Akciğer kanseri olan FeLV pozitif kedinin röntgeni

Kedilerde kanser, kediler arasında başlıca ölüm nedenidir. Kanser, kontrolsüz hücre büyümesinden kaynaklanır ve vücuttaki çeşitli hücre tiplerini ve organları etkiler. Kedi kanseri başlangıçta vücudun herhangi bir yerinde bir yumru veya yumru olarak kendini gösterir. Etkilenen hücrede hızla büyür; kendini o bölgedeki deri altındaki dokuya bağlar; ve tümöre bağlı olarak vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.[1] Kanser, on yaşın üzerindeki kedilerde ölümlerin yaklaşık %32'sini oluştursa da, erken teşhis edilirse başarıyla tedavi edilebilir.[2]

Kedilerde kanserin nedenleri bilinmemekle birlikte, kedi lösemi virüsünün başlıca sebep olduğundan şüpheleniliyor.[2] Kedi kanseri oranlarını artırdığından şüphelenilen diğer faktörler arasında çevreden gelen toksinler, pasif içicilik veya çevresel bir toksinle temas halinde olan vücut kısımlarını yalama yer alır.

Kanser, semptomlar gözlemlenerek erken bir aşamada tespit edilebilir. Yaygın tanı yöntemleri arasında fizik muayene, röntgen, ultrason, sitoloji, kan testleri, idrar testleri ve nükleer taramalar bulunur. Kanserin türüne ve ilerleme düzeyine bağlı olarak, kanseri tedavi etmek için ameliyat, radyasyon, kemoterapi veya immünoterapi kullanılabilir. Kedi kanserlerinin nedenleri ve tedavisi ile ilgili araştırmalar yavaş olmasına rağmen, radyasyon terapisinde ve daha yeni ve iyileştirilmiş kemoterapi prosedürlerinde ilerlemeler kaydedilmiştir.[2]

Belirti ve bulgular

Kedilerde kanser herhangi bir yerde veya vücut sisteminde meydana gelebilir[3] ve semptomların çoğu dışarıdan tespit edilebilir.[2] Her kanser türünün kendine özgü semptomları olsa da, çoğu kanserin ortaya çıkması ve herhangi bir ortak semptomun uzun süreli varlığıyla varlığını gösterir.[1] Kedilerde kanserin genel semptomlarından bazıları şunlardır:

  • İyileşmeyen herhangi bir yara
  • Bağırsak veya mesane alışkanlıklarında değişiklik
  • Yemek yeme veya yutma güçlüğü
  • İdrar yapma veya dışkılama zorluğu
  • Açıklanamayan kanama veya vücuttan akıntı
  • İştah kaybı
  • Kronik kilo kaybı
  • Öksürük veya nefes almada zorluk
  • Sertlik
  • Ağız kokusu
  • Şiddetli açlık.

Lenfoma ve lenfosarkom

Lenfoma, kedilerde en yaygın kanser türüdür ve genellikle kedi lösemi virüsü ile ilişkilendirilir. Tüm vakaların yüzde 25'ini oluşturur.[3] Kedi lenfoması genellikle sindirim sistemine çarparak aşırı kusmaya ve ishale neden olur.[4] Kedilerde görülen diğer yaygın lenfoma semptomları arasında şişmiş lenf düğümleri, iştahsızlık, kilo kaybı ve nefes almada güçlük bulunur.

Lenfoma ve lenfosarkom, FeLV (kedi lösemi virüsü) enfeksiyonu olan kedilerde yaygındır. Bağırsakları ve diğer lenfatik dokuları (genellikle karın organlarını) etkiler. Bu kanserli kediler iştahsızlık, kilo kaybı, kusma, ishal, kanlı dışkı ve kabızlıktan etkilenebilir.

Deri tümörleri

Deri tümörleri kedilerde daha az yaygındır; ve çoğu kedi savunmasız olsa da, beyaz kediler özellikle bu tip tümöre eğilimlidir. Deri tümörleri, çoğunlukla görmeyi, kokuyu veya yemeyi etkileyen, ciltte görünür bir yumru olarak ortaya çıkar.[5] İyi huylu tümörlerin gelişmesi birkaç yıl alır ve serbestçe hareket edebildikleri için tespit edilmesi daha zordur.[6]

Meme bezi tümörleri

Meme bezi tümörleri, yaşlı dişi kedilerde görülen üçüncü yaygın kanser türüdür ve en yaygın semptom meme dokusunda bir yumru olarak kendini gösterir.[3] Yerli kısa tüylü kediler ve Siyam kedilerinde daha yüksek oranda görülür.[7] Meme uçları ayrıca kırmızı ve şişmiş görünebilir, sarımsı bir sıvı sızabilir.[8]

Karın tümörü

Karın tümörü, kedilerde en nadir görülen kanser türlerinden biridir ve ileri bir aşamaya geçmeden başarılı bir şekilde tedavi edilmesi en zordur.[9] Ana semptomlar karın genişlemesi,[3] kusma (genellikle kanla birlikte), zayıf sindirime bağlı kilo kaybı ve halsizliktir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Feline Cancer Resources". 19 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Feline Cancer Resources" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b c d "Cancer in Cats: Types, Symptoms, Prevention, and Treatment". WebMD. 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. Cancer and Your Pet. Capital Books. 2005. ISBN 9781931868860. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017 – Google Books vasıtasıyla.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Eckstein" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b c d "Feline Cancer: What are the Warning Signs?". Intelligent Content Corp. 8 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Wells" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ "Lymphoma in Cats" (PDF). Southern California Veterinary Specialty Hospital. 30 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  5. ^ "Skin Tumors in Cats: An Overview". Petwave. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  6. ^ "Skin Cancer (tumors) in Cats and Dogs". Pet Cancer Center. 16 Ekim 2011. 12 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  7. ^ "Feline Mammary Tumors". vet.osu.edu. Veterinary Medical Center. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018. 
  8. ^ "Mammary Gland (Breast) Cancer in Cats". Pet Cancer Center. 16 Ekim 2011. 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  9. ^ "Stomach (Gastric) Cancer in Cats and Dogs". Pet Cancer Center. 16 Ekim 2011. 27 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meme kanseri</span>

Meme kanseri, meme hücrelerinde başlayan kanser türüdür. Akciğer kanserinden sonra, dünyada görülme sıklığı en yüksek olan kanser türüdür. Her 8 kadından birinin hayatının belirli bir zamanında meme kanserine yakalanacağı bildirilmektedir. Erkeklerde de görülmekle beraber, kadın vakaları erkek vakalarından 100 kat daha fazladır. 1970'lerden bu yana meme kanserinin görülme sıklığında artış yaşanmaktadır ve bu artışa modern, Batılı yaşam tarzı sebep olarak gösterilmektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde görülme sıklığı, dünyanın diğer bölgelerinde görülme sıklığından daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Akciğer kanseri</span> Akciğer dokularında gelişen bir hastalık

Akciğer kanseri, akciğer dokularındaki hücrelerin kontrolsüz çoğaldığı bir hastalıktır. Bu kontrolsüz çoğalma, hücrelerin çevredeki dokuları sararak veya akciğer dışındaki organlara yayılmaları ile (metastaz) sonuçlanabilir. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) raporuna göre akciğer kanseri tüm dünyada kanser türleri arasında en sık ölüme neden olan kanser türüdür ve tüm dünyada her yıl yaklaşık 1,6 milyon ölüme neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nefes darlığı</span>

Dispne ya da nefes darlığı kişinin güçlükle nefes alıp vermesi halidir, yani nefes almada zorlanma demektir. Birçok hastalıkta görülebilen yaygın bir semptomdur. En sık görüldüğü tıbbi durumlardan bazıları; Anemi, yoğun egzersiz, kardiovasküler hastalıklar, hipertiroidi, obezite.

Pozitron emisyon tomografisi adı verilen ve damar yolu ile enjekte edilen metabolik radyoaktif ajanların biriktiği normal veya patolojik dokuları görüntüleyen bir sintigrafi ve tomografi tekniği. Genel anlamda metabolik veya fonksiyonel görüntüleme için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kedilerde şeker hastalığı</span>

Kedilerde şeker hastalığı, şeker hastalığının, diğer adıyla diyabetin kedilerde de görülen şeklidir.

Pankreas kanseri, pankreastaki sağlıklı hücrelerin kontrolden çıkıp hızla çoğalmaları sonucu ortaya çıkan hastalık. Pankreasın normalde yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan enzimlerin üretilmesi ve aralarında insülinin de bulunduğu hormonları salgılamak gibi işlevleri bulunur. Anormal hücreler, pankreasta tümör oluştururlar. Bu kötü huylu hücreler vücudun başka bölgelerine yayılabilirler (metastaz).

<span class="mw-page-title-main">Lenfoma</span> Lenfositleri etkileyen hematolojik kanser

Lenfomalar bağışıklık sisteminin urlarıdır. Lenf düğümlerinde çıkan ve lenfositlerden oluşan urların tümüne lenfoma denir. Son geçen yüzyılda ve günümüzde bağışıklık sistemi üzerine süren çalışmalar bu kötücül urların daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Lenfomaların yalnızca altında yatan nedenleri ve oluşma süreçleri değil, aynı zamanda sağaltımları konusunda da önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Günümüzde Hodgkin dışı lenfoma olan her hasta için uygun bir sağaltım yöntemi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mide kanseri</span> Tıbbi durum

Mide kanseri ve gastrik kanser, sindirim sistemi organlarından midenin herhangi bir parçasından gelişebilen bir kanser türü. Başta yemek borusu ve ince bağırsak olmak üzere başka organlara da metastaz yapabilir. Mortalite oranlarına göre kadınlarda 3., erkeklerde 2. kanser türüdür. Tüm dünyada her yıl yaklaşık 900.000 insan mide kanseri nedeniyle ölmektedir

Paraneoplastik sendrom bir tümör veya tümörün metastazları ile doğrudan ilgili olmayan, yerleşim yerlerinden uzaktaki, ancak tümörün varlığına bağlı olan ve dolayısı ile tümörün çıkarılmasından sonra gerileyebilen belirti ve bulgularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Superior vena kava sendromu</span> Vena Cava Superiorun tıkanmasına bağlı ortaya çıkan bir grup semptom

Superior vena kava sendromu (SVCS) superior vena kavanın kompresyonu sonucunda ortaya çıkan belirti ve bulguları tanımlar. Superior vena kava sendromuna, trakea basısı da eşlik ederse superior mediastinal sendrom adını alır.

<span class="mw-page-title-main">Yemek borusu kanseri</span>

Yemek borusu kanseri, boğaz ile mide arasında uzanan ve özafagus olarak da bilinen yemek borusundan kaynaklanan bir kanser türüdür. Sık görülen belirtiler arasında yutma güçlüğü ve kilo verme sayılabilir. Diğer belirtilere örnek olarak yutma sırasında ağrı, ses kısıklığı, köprücük kemiği etrafındaki lenf bezlerinin şişerek büyümesi, kuru öksürük ve muhtemelen kanlı öksürük ya da kan kusma (hematemez) verilebilir.

Hodgkin dışı lenfoma (HDL) veya non-Hodgkin lenfoma (NHL), Hodgkin lenfomaları dışında her tür lenfomayı içeren çeşitli bir grup kan kanseridir. HDL türlerinin seyri yavaştan çok agresife kadar önemli ölçüde değişir.

<span class="mw-page-title-main">Safra kesesi kanseri</span>

Safra kesesi kanseri, nadir görülen bir kanser türüdür. Amerika Birleşik Devletleri'nde yılda 100.000 kişide 2 vakadan az görülmektedir. Özellikle Orta ve Güney Amerika, Orta ve Doğu Avrupa, Japonya ve Kuzey Hindistan'da yaygındır; Ayrıca Amerikan Yerlileri ve Hispaniklerin aralarında bulunduğu bazı etnik gruplarda da yaygındır. Yeterince erken teşhis edilirse, safra kesesi, karaciğerin bir kısmı ve ilgili lenf düğümleri çıkarılarak tedavi edilebilir, ancak en sık karın ağrısı, sarılık ve kusma gibi semptomlar ortaya çıktıktan sonra, yani kanser karaciğer gibi diğer organlara yayılınca teşhis edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kemik tümörü</span> kemikteki dokunun neoplastik bir büyümesi

Kemik tümörü, kemikteki dokunun neoplastik bir büyümesidir. Kemikte bulunan anormal büyüme benign veya malign olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi lösemi virüsü</span>

Kedi lösemi virüsü (FeLV), kedileri enfekte eden bir retrovirüstür. Kedilerde kanser tipinde ilerleyen ciddi bir hastalığa yol açar. Dünyadaki kedilerin %30'unda bulunduğu düşünülür. FeLV, tükürük veya burun salgılarının transferi söz konusu olduğunda enfekte kedilerden bulaşabilir. Virüs, hayvanın bağışıklık sistemi tarafından yenilmezse, kedinin bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu da ölümcül olabilecek hastalıklara yol açabilir. FeLV kediden kediye bulaşıcı olduğundan, FeLV + kedileri yalnızca diğer FeLV + kedilerle yaşamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oriental Shorthair</span>

Oriental Shorthair, siyam kedisinden türetilmiş ve siyam kedisiyle yakından ilişkili evcil kedi türüdür. Siyam kedisiyle benzer kafa ve vücut tipinine sahip olsa da, çok çeşitli deri desenleri görünür. Oriental Shorthair badem şeklinde gözlere, üçgen kafa şekline, büyük kulaklara ve uzun, ince ve kaslı bir vücuda sahiptir. Kişilikleri de siyam kedileriyle benzerlik gösterir. Oriental Shorthair sosyal, zeki ve oldukça seslidir. Hem yavrular hem de yetişkinler fırlatılan eşyaları geri getirme gibi oyunları oynamayı sever. İnce görünümüne rağmen atletiktir ve yüksek yerlere sıçrayabilir. Çiftler veya gruplar halinde yaşamayı tercih eder ve insan etkileşimini sever. Cinsin mavi gözlü atasının aksine, Oriental Shorthair genellikle yeşil gözlüdür.

Kedi köpüklü virusü veya Kedi sinsi virusü bir retrovirüstür ve Retroviridae ailesine ve Spumaretrovirinae alt familyasındandır. Felispumavirus cinsini sadece Puma kedi köpüklü virüsü ile paylaşır. Virüs, etkilenen kedilerde genellikle asemptomatik olduğundan ve hastalığa neden olmadığından FeFV'nin patojenik olup olmadığı konusunda tartışmalar olmuştur. Ancak, FeFV'den etkilenen kedilerde zaman içinde böbrek ve akciğer dokusunda doğrudan ilişkili olabilen veya olmayabilen bazı değişiklikler gözlenmiştir. Bu virüs oldukça yaygındır ve enfeksiyon oranları kedinin yaşıyla birlikte kademeli olarak artar. Antikor incelemelerinden ve PCR analizinden elde edilen çalışma sonuçları, 9 yaşın üzerindeki kedigillerin %70'inden fazlasının Feline köpüklü virüsü için seropozitif olduğunu göstermiştir. Viral enfeksiyonlar, evcilleştirilmiş erkek ve dişi kediler arasında benzerdir, oysa vahşi, daha vahşi dişi kediler FeFV'den etkilenir.

Aşı ile ilişkili sarkom (VAS) veya kedi enjeksiyon bölgesinde sarkomu (FISS) bazı aşılarla bağlantılı olan, kedilerde (ve genellikle, köpekler ve gelinciklerde) bulunan bir tür maligante tümordür. VAS, hem veteriner hekimler hem de kedi sahipleri için bir endişe haline geldi ve önerilen aşı protokollerinde değişikliklere neden oldu. Bu sarkomlar en yaygın olarak kuduz ve kedi lösemi virüsü aşılarıyla ilişkilendirilmiştir, ancak diğer aşılar ve enjekte edilen ilaçlar da suçlanmıştır.

Lenfatik hastalık, lenfatik sistemin bileşenlerini doğrudan etkileyen bir hastalık sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanser hücresi</span>

Kanser hücreleri, sürekli bölünerek katı tümörler oluşturan veya kanı anormal hücrelerle dolduran hücrelerdir. Hücre bölünmesi, vücut tarafından büyüme ve onarım için kullanılan normal bir süreçtir. Bir ana hücre, iki yavru hücre oluşturmak üzere bölünür ve bu yavru hücreler, yeni doku oluşturmak veya yaşlanma veya hasar nedeniyle ölen hücreleri değiştirmek için kullanılır. Sağlıklı hücreler, daha fazla yavru hücreye ihtiyaç kalmadığında bölünmeyi durdurur, ancak kanser hücreleri kopya üretmeye devam eder. Ayrıca kanser hücreleri, metastaz olarak bilinen bir süreçte vücudun bir bölümünden diğerine yayılabilirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.