İçeriğe atla

Kedi nezlesi

Kedi nezlesinin yol açtığı gözlerdeki akıntılar ve kızarıklıklar

Bulaşıcı Kedi nezlesi (Feline viral rhinotracheitis ya da kısaca FVR), kedilerde görülen, Herpesviridae ailesinden kedil herpesvirus 1 (feline herpesvirus 1, FHV-1) yolaçtığı bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Kedi gribi adıyla da bilinir. Viral solunum hastalıkları, özellikle bakımevleri gibi kedi nüfusunun çok ve yoğun olduğu yerlerde, ciddi olabilir. Kedilerdeki solunum hastalığı vakalarının yarısını teşkil eden kedi nezlesi, bu hastalıkların en önemlisidir ve tüm Dünya'da görülür.

Kedi nezlesi çok bulaşıcıdır ve ağır hastalığa yol açabilir. Yavru kedilerde zatürre ve hipotermiden ölümlere yol açabildiği bilinmektedir. Kedigiller familyasının tümü kedi nezlesine tutulabilir.

Bulaşma

Kedi nezlesi hava ve doğrudan temasla taşınır.

Belirtiler

Kedi nezlesinin öncü semptomları öksürme, burun akıntısı, kusma, göz aklarında kızarıklıklar ve hatta göz akıntısı (konjunktivite) ve bazen yüksek ateş ve iştahsızlıktır. Semptomlar genelde 4 ilâ 7 gün arasında sona ererken, ikincil bakteriyel enfeksiyonlar, semptomların haftalarca sürmesine sebep olabilir. Hastalık, Sinüzit ve ampiyemle sonuçlanabilir.

FHV-1, hamile kedilerde, genellikle gebeliğin altıncı haftasında, düşüğe yol açabilir.

Küçük yaşta enfeksiyona tutulmak, kalıcı sinüs ve burun hasarına yol açabilir.

Teşhis

Teşhis genellikle semptomlar yardımıyla yapılır.

Tedavi ve önleme

Antibiyotikler ikincil bakteriyel enfeksiyonları önlemek amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Günümüzde kedi nezlesine karşı özel bir anti-virütik ilaç olmamasına rağmen, gansiklovir, PMEDAP, and sidofovir'in hastalıkla savaşımda yararlı olabileceğine dair umutlar vardır.

Ciddiyeti yüksek vakalar, serumla beslenmeyi, oksijen terapisini ve hatta, bir beslenme tüpünü gerektirebilir. Gözlerde oluşan konjunktivite ve korneal ülserler gibi ikincil bakteriyel enfeksiyonlar, harici uygulanan antibiyotiklerle tedavi edilebilinir.

FHV-1 için bir aşı vardır, ancak bu aşı, hastalığın ciddiyetini sınırlandırmasında rağmen, kedi nezlesine karşı tümüyle bir koruma sağlamamaktadır.

Çoğu ev dezenfektanının FHV-1'i inaktive ettiği bilinmektedir. Virüs ıslak ortamlarda 18 saat kadar yaşayabilir. Kuru ortamlarda ise daha kısa süre ve yalnızca bir aerosol (havaya tutunmuş partikül) olarak yaşar.

Ayrıca bakınız

  • Kedi hastalıkları

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nezle</span> Soğuk almaktan ileri gelen, burun akması, aksırma ile beliren hastalık, ingin, tumağı, dumağı, çaputlama

Nezle ya da soğuk algınlığı, üst solunum sisteminde oluşarak kolay şekilde yayılan ve en çok burnu etkileyen bir bulaşıcı hastalıktır. Nazofarenjit, rinofarenjit veya akut koriza olarak da bilinen nezlenin semptomları arasında öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı (rinore) ve ateş yer alır. Semptomlar genellikle yedi ila on gün içinde ortadan kaybolur. Bununla birlikte, bazı semptomlar üç haftaya kadar sürebilir. İki yüzden fazla virüs nezleye sebep olabilmektedir. Nezlenin en yaygın nedeni rinovirüslerdir.

<span class="mw-page-title-main">Farenjit</span>

Farenjit, Pharyngitis yutağın (farenks) iltihaplanmasına (enflamasyon) yani yutak ve boğaz iltihaplanma verilen bir hastalıktır. Yutağın bazen mikrobik, bazen metabolik, bazen de çalışılan ortamın ısısına, tozuna bağlı olarak reaksiyon göstermesi olan farenjit sıklıkla boğaz ağrısı veya boğaz yangısı olarak anılır. Bademciklerin enfeksiyonu, tonsilit, de eş zamanlı olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Enfeksiyon</span> hastalığa neden olan patojenlerin veya organizmaların bir konağı istila etmesi ve çoğalması ve konak dokuların tepkisi

Enfeksiyon, patojenlerin dokuları istila etmesi, çoğalması ve konak dokuların enfeksiyöz ajana ve ürettikleri toksinlere tepki vermesidir. Bulaşıcı hastalık olarak da bilinen enfeksiyon hastalığı, bir enfeksiyondan kaynaklanan bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık</span> organizmaları olumsuz etkileyen anormal durum

Hastalık, bir organizmanın tamamının veya bir kısmının yapısını veya işlevini olumsuz yönde etkileyen ve hemen herhangi bir dış yaralanmaya bağlı olmayan belirli bir anormal durumdur. Hastalıklar genellikle belirli belirti ve semptomlarla ilişkili tıbbi durumlar olarak bilinir. Bir hastalığa patojenler gibi dış faktörler veya iç işlev bozuklukları neden olabilir. Örneğin, bağışıklık sisteminin dahili işlev bozuklukları, çeşitli bağışıklık yetmezliği, aşırı duyarlılık, alerjiler ve otoimmün bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli farklı hastalıklara neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Enterobacteriaceae</span> bakteri ailesi

Enterobacteriaceae, Salmonella ve Escherichia coli gibi ünlü hastalık etkenlerini de içeren büyük bir bakteri ailesidir. Genetik araştırmalar, bu aileyi, Proteobacteria şubesine koyar. Enterobacteriales takımının içinde yer alan tek familyadır. Bilimsel yayınlarla doğrulanmış 32 cinsi mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kandidiyaz</span>

Kandidiyaz, herhangi bir Candida türüne bağlı olarak gelişen herhangi bir mantar enfeksiyonu için kullanılan genel addır. Kandidiyaz başka adlarla da anılabilmektedir ve bunlar şöyle sıralanabilir:

  • Kandida enfeksiyonu, kandidoz ve kandidiyazis.
  • Moniliyaz ve moniliyazis.
<span class="mw-page-title-main">Pnömokok</span> Bakteri türü

Pnömokok, vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına neden olan bir bakteri türüdür. Latince adı; Streptococcus pneumoniae şeklindedir.

ICD-10, Bölüm 1 (A00-B99): Belirli enfeksiyöz ve parazitik hastalıklar, ICD-10'un güncel (2007) sürümünde Bölüm 1'i oluşturan bir hastalık kategorisidir. Bu kategoride, genellikle "bulaşıcı" olarak tanınan belirli enfeksiyöz ve parazitik hastalıklar, A00'dan B99'a kadar kodlanmış hastalık blokları içinde sınıflanır.

<span class="mw-page-title-main">Krup</span>

Krup genellikle üst hava yolunun viral enfeksiyonunun neden olduğu bir solunum bozukluğudur. Şişme normal nefes alıp vermeyi zorlaştırır. Krup semptomları şunlardır: "havlar tarzda" öksürük, stridor ve boğukluk. Krup semptomları hafif, orta veya ağır semptomlar olabilir ve bunların durumu genellikle geceleri kötüleşir. Tek doz oral steroid hastalığı tedavi edebilir. Bazen ciddi durumlarda epinefrin kullanılabilir. Nadiren hastane koşullarında tedavi gerekebilir.

<span class="mw-page-title-main">Fırsatçı enfeksiyon</span> normalde mevcut olmayan bir fırsattan yararlanan patojenlerin neden olduğu enfeksiyon

Fırsatçı enfeksiyon özellikle fırsatçı patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Genellikle sağlıklı bir konak, sağlıklı bir bağışıklık sistemi ile bu hastalıklardan korunmaktadır ancak yetersiz bağışıklık sistemi durumlarında bakteriyel, viral, mantarlara bağlı ya da protozoal enfeksiyonlar bu durumdan yararlanarak enfeksiyon oluştururlar. Bağışıklık sistemi yetersizliği bu patojenlere hastalık oluşturmak için bir "fırsat" sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Larenjit</span> Üst solunum yolu enfeksiyonu (Gırtlak iltihabı)

Larenjit, gırtlak iltihabıdır. Belirtiler genellikle kısık bir ses içerir ve ateş, öksürük, boynun önündeki ağrı ve yutma rahatsızlığını içerebilir. Tipik olarak, bunlar iki hafta sürer.

<span class="mw-page-title-main">Stevens-Johnson sendromu</span>

Stevens-Johnson sendromu, cildi, mukoza zarını, cinsel organları ve gözleri etkileyen nadir fakat ciddi bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi sağlığı</span>

Evcil kedilerin sağlığı, veteriner tıpta iyi çalışılmış bir alandır.
Konular arasında bulaşıcı hastalıkları, genetik hastalıkları ve bu hastalıkların önlenmesini; diyeti, beslenmeyi ve kısırlaştırma gibi cerrahi işlemleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi lösemi virüsü</span>

Kedi lösemi virüsü (FeLV), kedileri enfekte eden bir retrovirüstür. Kedilerde kanser tipinde ilerleyen ciddi bir hastalığa yol açar. Dünyadaki kedilerin %30'unda bulunduğu düşünülür. FeLV, tükürük veya burun salgılarının transferi söz konusu olduğunda enfekte kedilerden bulaşabilir. Virüs, hayvanın bağışıklık sistemi tarafından yenilmezse, kedinin bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu da ölümcül olabilecek hastalıklara yol açabilir. FeLV kediden kediye bulaşıcı olduğundan, FeLV + kedileri yalnızca diğer FeLV + kedilerle yaşamalıdır.

Köpekler bazı bulaşıcı ve ölümcül hastalıklara karşı aşılanması ve bağışıklık sistemi kuvvetlendirilmesi gereken canlılardır. Türkiye'de ve dünyada yaygın olarak görülen bazı hastalıklara karşı yavru ve yetişkin köpeklerin düzenli olarak aşılanarak korunması gerekmektedir. Bu hastalıkların bazıları köpekler arasında bulaşıcı ve hatta öldürücü karakterde, bazılarıysa insan sağlığını da tehdit edebilecek niteliktedir. Aşılama ile korunma ve bağışıklık sağlama öncesinde köpeklerin barsak ve dış parazitlerden arınmış olması önceliklidir. Ayrıca aşı uygulamalarından önce köpeğin vücudunun başka bir hastalık ya da enfeksiyonla mücadele ediyor olmaması gerekmektedir. Aksi takdirde yapılan aşılar yeterli bağışıklığı oluşturamayacaktır.

Kedi hastalıkları, kedileri enfekte eden enfeksiyonlar veya hastalıklardır. Bunlardan bazıları semptomlara, hastalığa veya hayvanın ölümüne neden olur. Bunlardan bazıları bir kedide semptomatiktir, ancak diğer kedilerde değildir. Bazıları fırsatçıdır ve halihazırda başka hastalıkları olan kedilerde daha ciddi olma eğilimindedir. Bunlardan bazıları tedavi edilebilir ve hayvan tamamen iyileşebilir. Viral hastalıklar gibi diğerleri antibiyotiklerle tedavi edilemez. Bunun nedeni antibiyotiklerin virüslere karşı etkili olmamasıdır.

Kedi köpüklü virusü veya Kedi sinsi virusü bir retrovirüstür ve Retroviridae ailesine ve Spumaretrovirinae alt familyasındandır. Felispumavirus cinsini sadece Puma kedi köpüklü virüsü ile paylaşır. Virüs, etkilenen kedilerde genellikle asemptomatik olduğundan ve hastalığa neden olmadığından FeFV'nin patojenik olup olmadığı konusunda tartışmalar olmuştur. Ancak, FeFV'den etkilenen kedilerde zaman içinde böbrek ve akciğer dokusunda doğrudan ilişkili olabilen veya olmayabilen bazı değişiklikler gözlenmiştir. Bu virüs oldukça yaygındır ve enfeksiyon oranları kedinin yaşıyla birlikte kademeli olarak artar. Antikor incelemelerinden ve PCR analizinden elde edilen çalışma sonuçları, 9 yaşın üzerindeki kedigillerin %70'inden fazlasının Feline köpüklü virüsü için seropozitif olduğunu göstermiştir. Viral enfeksiyonlar, evcilleştirilmiş erkek ve dişi kediler arasında benzerdir, oysa vahşi, daha vahşi dişi kediler FeFV'den etkilenir.

Chlamydia felis, kedileri enfekte eden Gram negatif, zorunlu hücre içi bakteriyel bir patojendir. Dünya çapında evcil kediler arasında endemiktir ve öncelikle kedi konjonktiva iltihabına, rinit ve solunum problemlerine neden olur. C. felis mideden ve üreme yolundan alınabilir. İnsanlarda C. felis ile zoonotik enfeksiyon bildirilmiştir. FP Pring ve FP Cello suşları kromozom dışı bir plazmide sahipken FP Baker suşu yoktur. FP Viyolonsel farelerde ölümcül hastalık üretirken FP Baker yapmaz. Bir zayıflatılmış FP Baker suşu ve bir zayıflatılmış 905 suşu, kediler için canlı aşılar olarak kullanılır.

Bronşiyolit, akciğerlerdeki küçük hava yollarının iltihaplanmasıdır. Akut bronşiyolit, genellikle iki yaşından küçük çocukları etkileyen viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Semptomlar ateş, öksürük, burun akıntısı, hırıltılı solunum ve solunum problemlerini içerebilir. Daha ciddi vakalar, burun kanadı, homurdanma veya nefes alırken kaburgalar arasındaki derinin çekilmesi ile ilişkilendirilebilir. Çocuk düzgün beslenememişse, dehidrasyon belirtileri mevcut olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Üst solunum yolu enfeksiyonu</span> burun, sinüsler, yutak veya gırtlak dahil olmak üzere akut bir enfeksiyonun neden olduğu hastalık

Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), burun, sinüsler, farenks, larenks veya trakea dahil olmak üzere üst solunum yollarını tutan akut bir enfeksiyonun neden olduğu bir hastalıktır. Bu genellikle burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, bademcik iltihabı, farenjit, larenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı ve soğuk algınlığını içerir.  Enfeksiyonların çoğu doğası gereği viraldir ve diğer durumlarda neden bakteriyeldir. ÜSYE'ler mantar veya helmintik kaynaklı da olabilir, ancak bunlar daha az yaygındır.