İçeriğe atla

Kedi köpekbalığıgiller

Kedi köpekbalıkları
Yaşadığı dönem aralığı: 163,5-0 myö
Üst jura-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Chondrichthyes
Takım:Carcharhiniformes
Familya:Scyliorhinidae
T. N. Gill, 1862
Cinsler
Metne bakınız.

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir.[1][2] Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.[2]

Cinsler

Scyliorhinus canicula
Scyliorhinus canicula

Familya, 17 cins ve 150'den fazla tür içerir,[3] bu da onu en büyük köpekbalığı familyası yapar.[4]

Kladogram

  • Scyliorhinidae
    • Scyliorhininae
    • Galeinae
      • Pentanchini
      • Galeini
        • Galeina
        • Halelaelurina
    • Atelomycterininae
    • Schroedericthyinae

Anatomi ve görünüş

Kedi köpekbalıkları, uzun, kedi benzeri gözleri ve çok geriye yerleştirilmiş iki küçük sırt yüzgeci ile ayırt edilebilir. Çoğu tür oldukça küçüktür, boyu 80 cm'yi aşmaz; Scyliorhinus stellaris gibi birkaçı 1,6 m uzunluğa ulaşabilir. Türlerin çoğu, çizgilerden yamalara ve noktalara kadar değişen desenli bir görünüme sahiptir.

Apriturus cinsinin özellikleri çoğunlukla koyu renkli gövdeler ve alt kuyruk yüzgecinin başladığı yerin önünde biten uzun bir anal yüzgeçlere sahip olmalarıdır. Apriturus türlerinin burunları düzdür. Ayrıca üst ve alt labial olukları da sunarlar.

Sonik kirpi dişleri ifadesi ilk önce iki taraflı simetrik bir model olarak bulunur ve embriyonik çenenin belirli bölgelerinde bulunur.[5] Sonik kirpi (insanlarda SHH geni tarafından kodlanan salgılanan bir protein), farklı organların büyümesinde ve modellenmesinde rol oynar.[6] Her 18-38 günde bir, köpekbalıklarının gelişim sürecinin ortak bir özelliği olarak dişler değiştirilir.

Cephaloscyllium cinsinin kedi köpekbalıkları, tehdit edildiğinde midelerini su veya hava ile doldurarak, çevrelerini bir ila üç kat artırma gibi tuhaf bir yeteneğe sahiptir.

Scyliorhinus retifer gibi bazı kedi köpekbalıkları biyofloresandır.[7][8][9]

Dağılım

Kedi köpekbalıkları, Apriturus cinsinin üyeleri gibi, çok sığ gelgitler arası sulardan 2.000 m (6.600 ft) veya daha fazla derinliğe kadar değişen, dünya çapında ılıman ve tropik denizlerdeki deniz yataklarının çevresinde bulunur.[10] Kırmızı benekli kedi köpekbalığı, Peru'dan Şili'ye kadar uzanan sığ kayalık sularda yaşar ve kış aylarında daha derin sulara göç eder.[11] Genellikle küçük aralıklarla sınırlıdırlar. Yavru ve yetişkin Scyliorhinus retifer, Massachusetts'ten Nikaragua'ya kadar Atlantik'in yumuşak veya kayalık diplerinde yaşar. Yetişkinler, muhtemelen yumurta biriktirme bölgelerine olan ihtiyaçlarından dolayı yumuşak, kumlu diplerde yaşama eğilimindedir.[12]

Davranış

Bazı kedi köpekbalıkları, zayıf yüzücü oldukları için uzun mesafeli göçlere maruz kalmazlar. Gece olduğu için bazı türler gün boyunca yarıklarda birbirine yakın uyurlar ve geceleri avlanırlar.[1] Scyliorhinus canicula gibi bazı türler eşeysel olarak monomorfiktir ve erkek ve dişilerin ayrı alanlarda yaşadığı habitat ayrımı sergiler; erkekler açık deniz yataklarında, dişiler ise mağaralarda yaşama eğilimindedir.[13] Bazı kedi köpekbalığı türleri, yumurtadan yeni çıkmış köpekbalıkları için yuva görevi görebilecek yapılandırılmış habitatlara yumurta kasaları bırakabilir.[12]

Üreme

Kedi köpekbalığı yumurtası (deniz kızı kesesi)

Scyliorhinus retifer gibi birçok kedi köpekbalığı türü yumurtlar ve her iki ucunda "denizkızı kesesi" olarak bilinen kıvırcık dalları olan sert yumurta keselerinde korunmak için deniz tabanına yumurta bırakır.[14] Bir kedi köpekbalığının yumurtadan çıkması için neredeyse bir yıl gerekir. Bazı kedi köpekbalıkları, yumurtaları yumurtlayıp bir yıl boyunca oturmalarına izin vermek yerine, köpekbalığı yumurtadan çıkmadan birkaç ay öncesine kadar yumurtaları tutar. Bazı kedi köpekbalıkları, embriyoları tamamen gelişene kadar tutarak ve daha sonra canlı doğum yaparak ovoviviparlık, aplasental canlılık sergiler.[1] Bazı kedi köpekbalıkları dişinin göğüs yüzgeçlerini ısırarak ve tutarak çiftleşir ve onu çiftleşme pozisyonuna sokar.

Akvaryum

Atelomycterus macleayi, nadiren 60 cm'den (24 inç) fazla uzunluğa ulaştığı için ev akvaryumları için tercih edilen bir türdür. Ancak Atelomycterus marmoratus, ev akvaryumlarında en yaygın kedi balığı türüdür.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c Sharks of the world. Princeton University Press. 2005. s. 186. 
  2. ^ a b "What's in a name?". bbc.co.uk. BBC. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  3. ^ Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2009). "Scyliorhinidae" 23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in FishBase. January 2009 version.
  4. ^ a b Michael (March 2004). "Sharks at Home". Aquarium Fish Magazine. ss. 20-29. 
  5. ^ Smith (7 Nisan 2009). "Reiterative pattern of sonic hedgehog expression in the catshark dentition reveals a phylogenetic template for jawed vertebrates". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1660): 1225-1233. doi:10.1098/rspb.2008.1526. PMC 2660956 $2. PMID 19141424. 
  6. ^ Dassule (24 Ekim 2000). "Sonic Hedgehog regulates growth and morphogenesis of the tooth". Development. The Company of Biologists Ltd. 127 (22): 4775-4785. doi:10.1242/dev.127.22.4775. ISSN 1477-9129. PMID 11044393. 
  7. ^ "Scientists Discover 180 Species of Glowing Fish". Wired. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  8. ^ "Sharks Light Up in Neon Colors". video.nationalgeographic.com. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  9. ^ Sparks (8 Ocak 2014). "The Covert World of Fish Biofluorescence: A Phylogenetically Widespread and Phenotypically Variable Phenomenon". PLOS ONE. 9 (1): e83259. doi:10.1371/journal.pone.0083259. PMC 3885428 $2. PMID 24421880. 
  10. ^ Gomes (2006). "Report on the smallfin catshark Apristurus parvipinnis Springer & Heemstra (Chondrichthyes, Scyliorhinidae) in Western South Atlantic with notes on its taxonomy". Panamjas. 
  11. ^ Farina (3 Mayıs 1993). "Abundance, Activity, and Trophic Patterns of the Redspotted Catshark, Schroederichthys chilensis, on the Pacific Temperate Coast of Chile". Copeia. 1993 (2): 545-549. doi:10.2307/1447159. 
  12. ^ a b Able (1991). "Distribution and Habitat of Chain Dogfish, Scyliorhinus retifer, in the Mid-Atlantic Bight". Copeia. 1991 (1): 231-234. doi:10.2307/1446270. 
  13. ^ Wearmouth (2012). "Year-round sexual harassment as a behavioral mediator of vertebrate population dynamics". Ecological Monographs. 82 (3): 351-366. doi:10.1890/11-2052.1. 
  14. ^ Castro (1988). "The Reproductive Biology of the Chain Dogfish, Scyliorhinus retifer". Copeia. 1988 (3): 740. doi:10.2307/1445396. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orectolobiformes</span>

Orectolobiformes, kıkırdaklı balıklar sınıfına ait bir köpek balığı takımı. Kardeş takımı olan Carchaniformes'den 170 milyon yıl evvel ayrılmıştır ve yedi familyaya ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Eşeyli üreme</span> iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması

Eşeyli üreme, iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. Burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren mayoz bölünme ile iki gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı döllenmedir. Mayoz bölünme sırasında, her bir çiftin kromozomları, homolog rekombinasyon elde etmek için krossing over yoluyla parça değişimi yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Denizatı</span> Deniz Canlısı

Denizatı, yılan iğnesinin de dahil olduğu Syngnathidae familyasından Hippocampus cinsine ait olan balıklardır. Tüm dünyada ılıman ve tropikal sularda bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Fırfırlı köpek balığı</span> köpek balığı türü

Fırfırlı köpek balığı, asli köpek balıklarından biridir ve Chlamydoselachidae familyasının Hexanchiformes takımına aittir. Güney Afrika fırfırlı köpek balığı da yeni olduğu önerilen Güney Afrika canlısıdır. Bu iki tür diğer hexanchiform köpek balıklarından farklıdır ve yakın bir zaman içinde bu iki fırfırlı köpek balığına kendi takımı olan Chlamydoselachiformes verilmesi önerilmiştir. Bilinenleri türünün tükenmiş olduğuna inanılan diş fosillerinden bulunmuş, ancak 19'uncu yüzyılda Japonya sularında keşfedilmiştir. 21 Ocak 2007 tarihinde Japonya sahilinde Shizuoka'da bulunan Awashima Marine Park'ta, Tokyo'nun güney batısında canlı olarak bulunmuştur. Köpek balığı yakalanmış ancak kısa bir süre sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

Asalak ya da parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar verebilen organizmadır. Bu canlılardan kimileri mikroskobik boyutlardan erginlikte çok büyük boyutlara ulaşabilecek değişimlere sahip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Megalodon</span> nesli tükenmiş köpek balığı türü

Megalodon, yaklaşık olarak 23 ila 3,6 milyon yıl önce Miyosen ve Pliyosen dönemlerinde yaşamış, soyu tükenmiş dev bir dik burunlu köpekbalığı türüdür.

Plectrohyla pokomchi, Plectrohyla cinsine bağlı bir hayvan türüdür. Guatemala'da Sierra de las Minas ve Sierra de Xucaneb yöresinde endemiktir. Subtropikal ve tropikal 1,400-1,900 m yükseklikteki nemli dağ ormanları ve nehirler ana habitatlarıdır. Habitat kaybından dolayı soyu tehlike altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Sıçansılar (balık)</span>

Sıçansılar (Chimaeriformes) Kıkırdaklı balıklar sınıfından bir balık takımıdır. Çeşitli dillerde deniz kedileri (Seekatzen), hayalet balık (spookfish), hayalet köpekbalığı gibi farklı şekillerde de nitelenirler. Köpekbalıkları ve vatozlarla birlikte kıkırdaklı balıklar sınıfının üçüncü büyük taksonunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Mikrogeophagus ramirezi</span>

Mikrogeophagus ramirezi Orinoco havzasına ve Venezuela ile Kolombiya'daki savanlara endemik olan bir tatlısu balık türü. Bu balık üzerine birçok araştırmalar yapılmıştır ve akvaryumculukta çok yaygın olan ve sevilen bir türdür. Cichlidae familyası ve Geophaginae alt familyasına üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuluçka paraziti</span>

Kuluçka paraziti ya da kuluçka asalağı organizmalar, kuşlar, balıklar ve böcekler arasında bulunan ve üremek için kendi türlerinin ya da başka türlerin yuvalarına yumurtalarını bırakarak ve yavrularını konak organizmalara besleterek büyütme stratejisi olan ve bir çeşit kleptoparazitizm sayılabilecek kuluçka parazitliğini seçmiş olan organizmalardır. Bu sayede parazit ebeveyn yuva yapmak ve yavruları büyütmek gibi işlere vakit ayırmadan zamanlarını daha fazla besin aramak ve yavrulamak için kullanabilmektedir. Ayrıca yumurtaları birkaç yuvaya birden dağıtarak rakunlar gibi tehditler tarafından yumurtaların yok edilmesi riskini de en aza indirebilmektedirler. Bu davranış şekli konak tür için zarar verici olduğundan genellikle parazit ve konak tür arasında bir evrimsel silahlanma yarışına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Melek köpek balığı</span>

Melek köpek balıkları köpekbalığı cinsinin Squatina ailesinin bir üyesidir. Genellikle 150 m derinliğe yakın kumlu deniz yataklarında yaşarlar. Uluslararası Doğa Koruma Birliği tarafından tehlike sınıfı içerisinde olduğu belirtilmektedir. Eskiden Norveç, İsveç, Fas ve Kanarya Adaları'ndan Akdeniz ve Karadeniz'e kadar Kuzeydoğu Atlantik'in geniş bölgelerinde yaygın olan melek köpek balığı, balıkçılık faaliyetleri nedeniyle sayıları gün geçtikçe azalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carcharhiniformes</span>

Carcharhiniformes, içerdiği 270 tür ile en büyük köpekbalığı takımıdır. Kaplan köpekbalığı, leopar köpekbalığı gibi türleri içerirler.

<i>Scyliorhinus</i>

Scyliorhinus Scyliorhinidae familyasına bağlı bir cinstir.

Scyliorhinus cabofriensis Scyliorhinus cinsine bağlı bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Chimaera monstrosa</span>

.

<i>Cymothoa exigua</i>

Cymothoa exigua, Cymothoa cinsine bağlı bir parazit türüdür.

Robert C. Cashner Amerikalı ihtiyolog ve emekli akademik yönetici.

Fernando Cervigón Marcos, hayatının çoğunu Venezuela'da geçirmiş bir İspanyol ihtiyolog ve deniz biyoloğu. Karayip köpekbalığı dahil çok sayıda balık türünü keşfedip tanımladı ve Los Peces Marinos de Venezuela da dahil olmak üzere balıklar ve Venezuela'nın okyanus ortamı üzerine çok sayıda çalışmanın yazarıdır. Venezuela'nın Nueva Esparta kentindeki Margarita Adası'ndaki Museo del Mar'ın başkanıydı.

Okyanus beyaz yüzgeçli köpekbalığı, tropik ve ılık ılıman denizlerde yaşayan büyük bir pelajik gereksinimli köpekbalığıdır. Uzun, beyaz uçlu, yuvarlak yüzgeçleri olan tıknaz bir gövdeye sahiptir. Türleri tipik olarak yalnızdır, ancak gıda konsantrasyonlarında çok sayıda toplanabilirler. Kemikli balıklar ve kafadanbacaklılar diyetinin ana bileşenlerini oluşturur ve dişiler canlı doğum yapar.