Abdülhakîm Arvâsî Üçışık , Türk İslam âlimi.
Yahya Efendi Türbesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Sarayı karşısında, Yahya Efendi Tekkesi'nin bitişiğinde bulunan 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbedir.
Eyüpsultan ya da eski adıyla Eyüp, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan bir ilçesidir. 1936'da Fatih, Beyoğlu ve Sarıyer ilçelerinin bir bölümüyle kurulan Eyüpsultan ilçesinin yüzölçümü 242 km²'dir. 29 mahallesi bulunan Eyüpsultan ilçesinin nüfusu 2021 yılındaki Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre 417.360'tır. İlçenin Haliç'in iç kesiminde kısa bir sahil şeridi, Karadeniz'de Akpınar ve Çiftalan köyleri arasında da uzun bir sahil şeridi vardır. Kurulduğunda bugünkü Sultangazi ilçesinin Eskihabipler Mahallesi dışında tamamını, Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa ilçelerini de kapsayan Eyüpsultan, bugünkü sınırlarına 2009'da Yayla mahallesini Sultangazi'ye vererek ulaşmıştır. Eyüpsultan ilçesi doğuda Sarıyer, güneydoğuda Kâğıthane ve Beyoğlu, güneybatıda Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa, güneyde Zeytinburnu ve Fatih, batıda Arnavutköy ve Sultangazi, güneybatıda Başakşehir ilçelerine komşudur.
Cerrahîlik bir İslâm tarikatı, Halvetîyye'nin kolu olan Ramazânîyye'nin alt şubesi. Cerrahîlik, adını kurucusu olan Nureddîn Muhammed ibn-i Abdullah er-Rûmî el-İstanbulî el-Cerrahî'den alır. 17. yüzyılın sonlarında kurulmuş olan Cerrâhî tarikatı, eski İstanbul'un en yaygın tarikatlarından biriydi.
Tekke, tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, dergâh gibi yapılardır. Osmanlı İmparatorluğu'nda tekke anlamında günümüz Türkiye'deki Müslüman Türkmen Alevî-Bektâşîlerin Cem Evi, yani Mescid'in yanı sıra dergâh, âsitane sözcükleri olarak kullanılmıştır. Bazı tarikatlarda hankâh ve âsitane yalnızca merkez tekkeye denir.
Nişancı Mehmet Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Karagümrük semtinde Nişanca caddesindeki cami. 1584-1588 arasında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Tezkiretülbünyan ve Tezkiretü’l-ebniye’de yer almamakla birlikte Tuhfetü’l-mi‘mârîn’de ona ait gösterilmektedir. Mimar Sinan'a ait olduğunu Evliya Çelebide yazar. Mimar Sinan 996’da (1588) ölmüş, cami ise ertesi yıl bitirilmiştir. Kaynaklarda genellikle Sinan tarafından başlanıp kalfalarından biri tarafından tamamlandığı belirtilen eser Aptullah Kur’an’a göre de Mimar Dâvud Ağa’nındır. Sinan’ın son zamanlarına rastlayan camiyi onun üslûbunu devam ettiren Dâvud Ağa’nın tamamlamış olması en güçlü ihtimaldir. Doğan Kuban’ın görüşleri de bu yöndedir. Câminin kapısı üzerinde, caminin inşâsına H.992 / M.1584'te başlanıp H.997 / M. 1589 tarihinde bitirildiğini gösteren nesir halinde bir kitâbesi vardır. Caminin giriş kapısı üstündeki III. Murat tuğrasının tasarımının Nişancı Mehmet Paşa tarafından yapıldığı bilinmektedir. Sultan III. Mustafa tuğralı kitabede Mehmet Paşa torunu Şükrullah Efendi tarafından caminin esaslı tamir edildiğini anlatılır. Kuzeydoğu tarafında Keskin Dede yatmaktadır. Zamanında bir külliye olarak tasarlanan imaretten sadece cami ve türbe kalmıştır. Caminin içinde bir hazire vardır. Pek bakımlı olmayan hazîrede, bâninin oğlu Eyüp Kadısı Mehmed Nutki Efendi’de medfûn bulunmaktadır.
Cihangir Camii, Beyoğlu, Pürtelaş mahallesinde, Cihangir yokuşundadır. İlk cami Kanuni Sultan Süleyman tarafından Şehzade Cihangir için Mimar Sinan'a yaptırılmıştı (1559). Sonra cami deprem ve yangınlarda defalarca yıkılıp yapılmış, en son 1889'da II. Abdülhamid yenilemiştir.
Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa II. Abdülhamid döneminde Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuş amiraldir. 1853 yılında Sinop Baskını'nda ölen Bozcaadalı Riyale (tümamiral) Hüseyin Paşa'nın oğludur.
Zekâi Dede Efendi, Osmanlı klasik Türk müziği bestecisi.
Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.
Nalçacı Halil Camii, Şeyh Tului Tekkesi ya da Nalçacı Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Halil Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1625 (?) yılında başlanan mescit, bir yıllık inşaat sürecinden sonra 1626 (?) yılında ibadete açılmıştır. Cami mimarî olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.
Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul'daki Süleymaniye Camii medreselerinde, 1927 yılında kurulmuş olan kütüphane. I. Süleyman'ın oluşturmuş olduğu kütüphane bu kütüphanenin nüvesini oluşturdu.
Eyüp Sultan Mezarlığı, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde, Haliç kıyısında bulunan tarihi bir mezarlık.
Aziz Mahmud Hüdayi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın torunu olan Asiye Hümaşah Sultan tarafından, üçüncü eşi Aziz Mahmud Hüdayi adına yaptırılmıştır. Yapımına 1589 yılında başlanan cami, 6 yıllık inşaat sürecinden sonra 1595 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.
Karabaş Mustafa Ağa Camii Tophane, Beyoğlu semtinde bulunan bir Osmanlı camisidir.
Bereketzade Ali Efendi Camii, İstanbul'un Beyoğlu semtinde, Galata Kulesi'nin hemen altında 15. yüzyılda inşa edilmiş cami.
Saçlı Abdülkadir Efendi Cami, İstanbul, Eyüp Sultan Camii meydanına yakın bir mesafededir. 16. yüzyıla aittir. Tek kubbelidir. Fevkani bir camidir. Klasik dönem mimari özelliklerini kısmen yansıtmaktadır. Saçlı Abdülkadir Efendinin babasının türbesi üzerine 1538 yılında inşa ettiği asıl cami burası değildir. Yapının sağ tarafına bitişik bulunan ve üzeri şimdi açık olan bölümdür. Vaktiyle harap olup yıkıldıktan sonra şimdiki mekan cami haline getirilmiş. Günümüzde cami olarak faaliyet gösteren mekan 1585-1590 yılları arasında Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi tarafından Darülkurra maksadıyla yaptırılmıştır. Şeyhî lâkaplı, Abdülkadir Efendi I. Süleyman dönemi Şeyhülislâmlarındandır. Babası Sivasî Tekkesi şeyhi Abdürrahim Efendi'dir. Caminin Eyüp Sultan Camii yönünde ve bitişiğinde yer alan türbede üç kabir mevcut. Caminin eski yerinde ise Şeyh Abdürrahim Efendi ve oğlu yani mescidin bânisi Şeyhülislam Saçlı Abdülkadir Efendi’nin kabirleri vardır. Camiyi çevreleyen haziresinde 16.- 19. yüzyıllara ait yüzden den fazla tarihi mezar bulunmaktadır. Bunlar arasında Hoca Sadeddin Efendi ve Samiha Ayverdi'nin İbrahim Efendi Konağı isimli romanın kahramanı İbrahim Efendi'nin mezarı da vardır. Cami, Kalenderhane Caddesi üzerinde ve Eyüpsultan Camii kıble yönüne göre meydanın sağ tarafındadır. Günümüzde faaldir.
Afife Hatun Tekkesi, Eyüpsultan, semtindedir. Zal Paşa Caddesi ile Balcı Yokuşu'nun birleştiği yerde ve yokuşun sol köşesinde yer alır. Abdün-Nâff Efendi tarafından annesi, Afife Hâtûn adına yaptırılmıştır. Kalenderân-ı Özbekiyye'ye aitir. Afife Hâtûn 1834 tarihinde ölmüştür. Tekkenin haziresi mevcuttur. Hazirenin önünde, Kızıl Cami'nin karşısında bir de çeşme bulunur. Çeşme 1570 tarihinde Sokullu Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Tamir kitabesinden anlaşıldığına göre Afife Hatun'un oğlu 1851 yılında annesinin ruhu için onarmış ve bir de hazne ilave etmiştir. Yapıdan geriye kalan semahanesi uzun müddet harap vaziyette idi. 2015 yılında Eyüpsultan Belediyesi tarafından restorasyonu yapılmıştır. Günümüzde Eyüpsultan Belediyesine tahsis edilmiş olup “Afife Hatun Kültür Merkezi” adıyla faaliyet göstermektedir.
Muhammed Esad Erbilî veya Şeyh Esad Erbilî, Nakşibendi şeyhi.
Şeyh Zafir Türbesi, İstanbul, Beşiktaş'ta Ertuğrul Tekke Camii Külliyesi'nin içinde bulunan türbe. Şâzeliyye şeyhi Muhammed Zâfir Efendi 2 Ekim 1903 tarihinde vefat edince Ertuğrul Tekkesi’nin hazîresine defnedilmiş, aynı yıl bir türbe inşası için saray mimarı Raimondo D'Aronco’ya proje siparişi verilmiştir.
İstanbul Eyüpsultan
Kaşgari Murteza Efendi Cami yanında İsa Geylani Türbesi. Eyüp...
Kaşgari Dergahı Giriş Kapısı Yazısı