İçeriğe atla

Kazvin

Kazvin
قزوین
Ülkeİran İran
EyaletKazvin
ŞehristanKazvin
Rakım1297 m
Nüfus
2006 yılında
 • Toplam349.788
Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST)
 • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)

Kazvin, (Farsça: قزوین, UFA: [ɢæzˈviːn]), İran'da Kazvin Eyaleti yönetim merkezi olan şehirdir.

İran'ın en eski şehirlerinden birisi olan Kazvin, 1548 ile 1598 yılları arasında Safevî Devleti'ne başkentlik yapmıştır.

Konumu

İran'ın başkenti Tahran'nın 165 km kuzeybatısında ve Hazar Denizi'nin güneyindeki şehir soğuk ama kuru fırtınalı bir iklime sahip olup, Elburz Dağları silsilesinde yerleşir.

Tarih

Antik bir şehir olan Kazvin'in 7000 (yedibin) yıl geçmiş bir tarihi vardır.

Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

"قاز Kaz" "Afrasyab'ın kızının adı. "قازوِن Kazvin" şehrini bu kurmuştur. Aslı "قاز ْينِ Kaz oynı"dır. Çünkü Afrasyab'ın kızı orada oturur, orada oynarmış. Türklerden bir takımları, Türk ülkesi sınırını Kazvin'den sayarlar; "قوم Kum" şehri de sınır sayılır."[1] "... Bir takımları da Türk sınırının " Merv-eş-şahıcan" dan başladığını söylerler. Çünkü Kaz'ın babası olan "تنكا الب ار Tonğa Alp er" Afrasyap demektir; "مءرڤ Merv" şehrini yapan zattır. Afrasyap burayı, "Tahmures"[2] tarafından şehrin iç kalesi yapıldıktan üç yüz sene sonra kurmuştur."[1] ve "..... Bu şehirleri Türkler yaparak adlarını kendileri koymuşlardır. Bu adlar olduğu gibi şimdiye kadar gelmiştir. Bu yerlerde Farslılar çoğaldıktan sonra Acem şehirleri gibi olmuş. Bugün Türk ülkesinin sınırı "ابِسغُن Abisgûn" (Hazar) denizi ile çevrili olarak Rûm diyarından ve Özçent'ten Çin'e kadar uzanır. Uzunluğu beşbin fersah, eni üçbin fersahtır; hepsi sekizbin fersah eder."[3] olarak tanımlamıştır.

Günümüzde Kazvin

Kazvin.

Kazvin günümüzde pamuk, ipek ve kadife ayrıca deri gibi ürünlerin bir tekstil ticaret merkezidir. Tahran ve Tebriz arasındaki demiryolu ve karayolu üzerindedir. Kazvin, İran'nın en büyük ulusal enerji tesisine sahiptir ve ülkenin %7 oranında elektrik ihtiyacını Shahid Raja'i tesisi karşılar.

Tahran Üniversitesi, Jeofizik (yer fiziği) Enstitüsü'nün Büyük Buyin-Zahra Depremi adını verdiği 1962 yılında oluşan depremde 12,000 üzerinde insan hayatını yitirmiştir.[4]

Kolejler ve üniversiteler

Kazvin'de yedi tane yüksek eğitim kurumu vardır;

  1. Uluslararası İmam Humeyni Üniversitesi
  2. Raja Üniversitesi
  3. Kazvin Üniversitesi Tıp Bilimi
  4. Shahid Babaee Teknik Enstitüsü
  5. Kazvin Payam-e-Noor Üniversitesi
  6. Kar Üniversitesi
  7. Kazvin İslâmi Azad Üniversitesi

Resimler

  • Sa'd al-Saltaneh kervansarayı.
    Sa'd al-Saltaneh kervansarayı.
  • Kazvin Eyaletinde 1067 yılında yapılan Büyük Selçuklu Devleti hükümdarlarına ait ikiz kümbetler.
    Kazvin Eyaletinde 1067 yılında yapılan Büyük Selçuklu Devleti hükümdarlarına ait ikiz kümbetler.
  • Rus hristiyan kilisesi, günümüzde Kazvin İslâmi Azad Üniversitesi yerleşkesi yanındadır.
    Rus hristiyan kilisesi, günümüzde Kazvin İslâmi Azad Üniversitesi yerleşkesi yanındadır.
  • Kazvin'de, Şah I. Tahmasp Tschehl Sotun (kırk sütun) köşkü
    Kazvin'de, Şah I. Tahmasp Tschehl Sotun (kırk sütun) köşkü

Kaynakça

  1. ^ a b Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 149.
  2. ^ Firdevsi (Farsça: فردوسی, Ferdowsī, Arapça: ابو القاسم منصود ابن حسن فردوسى طوسى, Abū al-Ghāsem Mansūr ebn Hasan Ferdowsī Tūsī), Samaniler ve Gazneliler dönemleri İran edebiyatının önde gelen Fars şairin Şehnamesinde söz edilen Tahmuras (Tahmures), yeni Farsçada Ṭahmūraṯ denilen kişidir.
  3. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 150.
  4. ^ 1962 Qazvin (Iran) Earthquake Archive: 24 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buhara</span> Özbekistanda bir şehir

Buhara, Orta Asya'nın en eski yerleşim bölgelerinden olan ve günümüzde Özbekistan sınırları içinde bulunan tarihî şehir. Arkeolojik bulgular şehrin tarihinin en az 2500 yıl civarında olduğunu göstermiştir. Şehirde yapılan Arkeolojik kesit çalışmalarında yaklaşık 20 m kadar derinlikteki alt katmanda; kamusal binalar, askeri tahkim yapıları, çanak-çömlek ve madeni paralar gibi çeşitli arkeolojik buluntulara rastlanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karaevli boyu</span> Oğuz boyu

Karaevli boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden onikincisi; "Karabölük"lerdir. Belgeleri şudur : diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Bu boyların Bozoklar kolundan Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Fergana</span>

Fergana, Özbekistan'da Fergana ili'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Alp Er Tunga</span> Türk hakanı

Alp Er Tunga veya Alp Er Tonğa, efsanevi bir Türk hakanıdır. Alp", Er" ve tonğa" (babür/bebür) anlamındadır. Zaman zaman Saka Hanı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Merv</span> Türkmenistanda bir şehir

Merv, Türkmenistan sınırları içinde tarihi İpek yolu güzergâhı üzerinde kurulmuş, Karakum Çölü'nde bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İli Nehri</span>

İli,, Orta Asya'da Kazakistan ve Uygur Özerk Bölgesi'nin batı bölümlerinden geçen bir nehirdir. 815 kilometresi Kazakistan sınırlarında olmak üzere, toplam 1439 kilometre uzunluğundadır.

Karahanlı Türkçesi, Hakaniye Türkçesi, Karahanlıca veya Hakaniye lehçesi, Türk dilinin tarihinde konuşulmuş ve yazılmış olan tarihî dönemlerinden biridir. Türk dilini eski, orta, yeni olarak üç döneme ayıran Türkologlara göre Karahanlı Türkçesi, Orta Türkçenin ilk dönemini oluşturur. Böyle düşünen Türkologlara göre 10.-15. yüzyıllar arası Orta Türkçe dönemidir. 13. yüzyıldan itibaren Türk yazı dilinin (Kuzey-) Doğu ve (Güney-) Batı olarak iki ayrı kol hâlinde geliştiğini göz önünde bulunduran diğer bir kısım Türkologlar, Karahanlı Türkçesini Eski Türkçe içine alır. Bugüne ulaşan metinleri 11. ve 12. yüzyıllara ait olan Karahanlı Türkçesi, Eski Uygur Türkçesiyle çağdaştır.

<span class="mw-page-title-main">Çerçen İlçesi</span>

Çerçen İlçesi, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin güneyinde, Bayangolin Moğol Özerk İli'inde bir ilçedir.

Kençek Señir veya Kençek Senğir, Kaşgarlı Mahmud'un Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te Talas yanında Kıpçak sınırı olan şehrin adıdır.

İkiöküz veya İkki Öküz Kâşgarlı Mahmud,Divân-ı Lügati't-Türk'te adı geçen Oğuzların bir şehridir. O devirde Türk ülkesinde bulunan birçok sular, dereler "öküz" adıyla anılır.

Kuyas, (Quyās) Divân-ı Lügati't-Türk'te ismi geçen göçebe Çiğillerin oturduğu, Barsgan'nın ötesinde bir kasabadır. “تخسى Toxsı”: Kuyas'ta bulunan bir Türk boyunun adı. ”Toxsı Çiğil” dahi denir.

Yafınç Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te şöyle tanımlamaktadır;

Kümi Talas, Divân-ı Lügati't-Türk'te adı geçen, İslam hududunda, veya kümi كمى “kümi talas = Uygarlar sınırında bir yerin adı” "تلس Talas" Taraz diye tanınmış olan bir şehir. Talas, ikidir; birine Uluğ Talas denir; ikincisi İslâm sınırında bulunur, Kiçi Talas denir." Kümi Talas, harita'da yukarı İrtiş ile Tarbagatay Dağları arasında yer alır. Uluğ Talas(Tirâz)'ın Argu ilinde, diğeri Kümi veya Kiçik Talas, Uygur sınırında olduğu anlaşılıyor. Bazı araştırmacılara göre Talas, Uluğ Talas ve Kumi Talas Yedisu bölgesindedir.

Yengi-kend veya Yenkend, en az 10. yüzyıldan beri Oğuz Yabgusunun kışlağı olan şehir.

Katun sını, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te "قاتون سينِ Katun sını" "Çin ile Tenğüt ülkesi arasında bir şehir adı." ve "تنكت Tenğüt" "Çin'e yakın oturan Türklerden bir bölük" ve "bunların yurdu." şeklinde tanımlanmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda, Katun sını şehrinin tahminen günümüz Moğolistan sınırları içinde varsayılır.

Yanğı balık, "ينكيبَلِغ Yanğı balık" "bir Uygur şehri." şeklinde tanımladığı Uygur ilinde çizdiği haritada işaret etmediği tarihi bir şehirdir.

Çarukluğ, Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te;

Kinğüt veya Künğüt,, Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te;

<span class="mw-page-title-main">Kum, İran</span> İranda bir şehir

Kum, İran'da Kum Eyaleti'nin yönetim ve İsnâaşeriyye mezhebinin eğitim merkezi konumunda olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Efrasiyab</span> Türklerin efsane kahraman yiğit atası

Efrasiyab veya Afrasiyab, Şehnâme'nin karakterlerinden efsanevi kral ve Turan kahramanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.