İçeriğe atla

Kazova

Kazova, Tokat il merkezinin batısından başlayıp Turhal ve Zile ovalarına doğru giderek genişleyen ve doğu-batı yönünde uzanan bir çöküntü ovasıdır. Karadeniz'in 115 km güneyinde yer almaktadır. Kazova'nın denizden yüksekliği ortalama 550 m civarındadır. Yaklaşık 30.000 hektarlık arazisiyle Tokat'ın en büyük ovasıdır. Kuzeyinde Yaylacık Dağları, güneyinde ise Deveci Dağlarının Kuzey uzantısı olan Akdağlar yer almaktadır. Kazova'nın doğu-batı yönünde uzunluğu yaklaşık 50 km, kuzey-güney yönünde genişliği ise 10 km civarındadır; fakat bu genişlik ovanın doğusunda yer alan Tokat civarında yaklaşık 1 km'ye kadar düşmektedir.[1]

Orta Karadeniz Bölümü'nün iç kesiminde yer alan Kazova, aynı zamanda İç Anadolu Bölgesi'ne geçiş alanında yer almaktadır. Geniş ve verimli arazisinin büyük bir kısmı Yeşilırmak tarafından sulanmaktadır. Kazova, Tozanlı Çayı Vadisinin genişlemesiyle ortaya çıkmıştır. Doğusunda Tokat Ovası, batısında ise Turhal ve Zile Ovaları yer almaktadır. Üzümören yakınlarında tabiat alanı olarak belirlenen Kazgölü isminde doğal bir göl yine bu ovanın batı ucunda yer almaktadır. Kazova arazisinin yaklaşık %41'i kültür alanı, %37'si ormanlık alan, %17'si doğal ve yapay çayır, geriye kalan %5'lik bölüm ise kullanılamayan yerlerdir. Tarla tarımının egemen olduğu alanın %18'inde kuru tarım, %64'ünde ise sulu tarım yapılmaktadır.[2]

Kazova iklim olarak Karadeniz ve İç Anadolu'nun etkisinde kalmaktadır. Ova yapı olarak doğudan batıya doğru Yeşilırmak'ın akışı yönünde hafif bir eğime sahiptir. Fakat bu eğim ova tabanında %2'yi geçmemektedir. İklim şartlarının iyi olmasından tarımsal faaliyetler olumlu yönde etkilenmiştir. Kazova'da tahıl, şekerpancarı, ayçiçeği, domates, biber, patlıcan, fasulye, üzüm, şeftali ve elma başta olmak üzere meyve ve sebze yetiştirilmektedir. Her yıl Tokat'ta üretilen 500.000 ton sırık ve yer domatesinin büyük bir kısmı yine bu ovada yetiştirilmekte ve bir kısmı Suudi Arabistan, Romanya, Almanya, Avusturya, Fransa, Dubai, Katar ve Bahreyn gibi ülkeler başta olmak üzere yurtdışına ihraç edilmektedir.[3]

Ovanın doğu ucunda Tokat il merkezi ve batı ucunda Turhal ve Zile ilçeleri yer almaktadır. Ova ortasından çift yönlü asfalt yol geçmektedir. Bu yol Samsun, Amasya, Tokat ve Sivas illerini birbirine bağlamaktadır. Kazova üzerinde başta Gaziosmanpaşa Üniversitesi Taşlıçiftlik Kampüsü olmak üzere Tokat Toprak ve Su Kaynakları Araştırma İstasyonu, DİMES Kazova Tarım İşletmesi, Organize Sanayi Bölgeleri, Tokat Havalimanı ve Pazar ilçesi yer almaktadır.

Kazova, eski devirlerden beri yerleşim alanı olma özelliğini korumuştur. Kazova'nın İlk Çağ'da ismi Dazimonitis'tir. Tarihi kayıtlara bakıldığında ünlü coğrafyacı Strabon Kazova'dan şöyle söz etmektedir: "Kaynakları Pontos'da olan İris (Yeşilırmak), Pontos'daki Komana (Gümenek) şehrinin ortasından ve verimli bir ova olan Dazimonitis (Kazova)'den batıya doğru akar."[4] 17. yüzyılda Tokat'ı gezmeye gelen Evliya Çelebi de Kazova'yı "ekin ocağı" olarak tanıtmıştır.[5] Tarihi kayıtlara bakıldığında Kazova'nın eskiden beri verimli topraklara sahip olduğu görülmektedir. Kazova'da Pazar ilçesi yakınlarında 13. yüzyıldan kalma Mahperi Hatun Kervansarayı ve Yeşilırmak üzerinde tarihi taş köprü bulunmaktadır. Evliya Çelebi Kazova ve Kazabad hakkında şunları söylemiştir: "Kazova Tokat'ın yer aldığı ovadır. Çok verimli bir bölgedir. Asıl Kazova (Kazabad) kasabası Tokat şehri toprağında yüzelli akçalık bir kazadır. Kethüda yeri, serdarı, camii, han ve hamamı, küçük çarşısı vardır. Bu Kazova'dan Tavukçu Köprüsü geçilerek Tozanlı Nehri'ne ve oradan Tokat şehrine varılır."[6]

Kaynakça

  1. ^ "Kazova'da Zirai Faaliyetlerin Gelişimi, Arş. Gör. Ali Özçağlar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi" (PDF). 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  2. ^ Çınar, A.İ., (1978). Kazova Sodik Topraklarının Islahı İçin Verilmesi Gereken Jips ve Yıkama Suyu Miktarıyla Yıkama Süresinin Saptanması. Tokat Bölge Toprak-su Araştırma Enstitüsü Yayınları Genel Yayın No: 18, Rapor Yayın No: 11, Tokat.
  3. ^ "Tokat'ta Rekor Domates Üretimi, Kenthaber.com (Kasım 2005)". 2 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Strabon Coğrafya (Geographika) Kitap XII, Bölüm: I, II, III. (Çev: Adnan Pekman) İst. Üniv. Ed. Fak. Yay. No: 1437, İstanbul. Yıl: 1969. Sayfa: 30-31
  5. ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi. (Türkçeleştiren: Zuhuri Danışman) Cilt: 5, İstanbul 1970.
  6. ^ "Kazova ve Yakın Çevresinde Eski Yerleşmeler, Prof. Dr. Ali Özçağlar, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu - Coğrafya Araştırmaları Şubat 1991, Sayı: 3 Sh. 61-78". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tokat (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Tokat, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Kuzeyde Samsun, kuzeydoğuda Ordu, doğu ve güneyde Sivas, güneybatıda Yozgat ve batıda Amasya illeriyle komşudur. İlçelerinden Yeşilyurt ve Sulusaray İç Anadolu Bölgesi'nde kalır.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Pazar, Tokat</span> Tokatın ilçesi

Pazar, Tokat ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Turhal</span> Tokatın ilçesi

Turhal, Tokat ilinin il merkezine 46 km uzaklıkta olan ve Şubat 2021'de yayınlanan 2020 ADNKS kayıtlarına göre ilçe merkez nüfusu 63.133, köylerle birlikte ise nüfusu 79.776 olan bir ilçesidir. Turhal, hem ilçe merkez hem de köylerle birlikte toplam nüfus bakımından Erbaa'dan sonra Tokat'ın ikinci büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

<span class="mw-page-title-main">Zile</span> Tokatın ilçesi

Zile, Tokat ilinin 67 km batısında yer alan bir ilçedir. Zile ilçesinin 20 km doğusunda Turhal ilçesi, güneyinde Artova ilçesi ve Yozgat iline bağlı Kadışehri ilçesi, batısında Yozgat ilinin Çekerek ilçesi ve Amasya'nın Göynücek ilçesi, kuzeyinde ise Amasya ili vardır. Zile ilçesi coğrafi konumu itibarıyla 40 derece 19 dakika kuzey enlemi, 35 derece 45 dakika doğu boylamı arasında yer almaktadır. Zile'nin bağlı olduğu Tokat ili, Karadeniz Bölgesinin Orta Karadeniz bölümünde yer almaktadır. İl toprakları 35° 27 ve 37° 39’ doğu boylamları ile 39° 52 ve 40° 55’ kuzey enlemleri arasında kalır. Kuzeyden Samsun, kuzeydoğudan Ordu, güneyden Sivas ve Yozgat, batıdan Amasya illeriyle çevrilidir. Trafik kod numarası 60’tır. Tokat il merkezine 66 km uzaklıkta olup, Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden birisidir. Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Amasya caddesi zilede bulunuyor. Zile'nin kentsel dokuları eski ve yeni dokulardan oluşuyor.

<span class="mw-page-title-main">Konya Ovası</span>

Konya Ovası, İç Anadolu Bölgesi'nin orta ve güney kesiminde yer alıp, büyük bölümü Konya ili içinde yer alan çanak biçimli ovadır.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Ovası</span>

Adapazarı Ovası, Sakarya ilinin en büyük ovasıdır. Sakarya Irmağı'nın tektonik çöküntüyü alüvyonlarla doldurması ile oluşmuş tektonik bir ovadır. Adapazarı, Akyazı ve Hendek ilçelerinin bir kısmını kapsamaktadır. Bir diğer adı da Akova'dır. Aşağı Sakarya havzasında Sapanca Gölü ile Adapazarı'nın doğusunda yer alır. Doğuda Keremali Dağı'nın eteklerine dek uzanan Akova, Marmara Bölgesinin kuzeydoğusunda, Karadeniz Bölgesi sınırı içerisinde yer almaktadır. Coğrafi konumuyla Karadeniz Bölgesinin ve İç Anadolu Bölgesinin Marmara Bölgesine açılan kapısı durumunda bulunan ova, gelişmiş karayolu bağlantıları ve demiryolu ile önemli bir ulaşım ağı üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Iğdır Ovası</span> Ermenistan ve Türkiyede bir ova

Iğdır Ovası Iğdır ilinde bulunan Aras Nehri boyunca yer alan tektonik kökenli bir çöküntü ovasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Po Ovası</span>

Po Ovası, İtalya'nın kuzeyinde yer alan geniş ve verimli ovadır. Alp dağlarından doğan nehirlerin taşıdığı alüvyonların sedimentasyonu sonucu üçüncü zamanda oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Niksar Ovası</span>

Tokat Vilayeti'nin Niksar ilçesinde yer alan Niksar Ovası'nın kuzeyinde Canik Dağları güneyinde ise Dönek Dağı yer almaktadır, ova doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. Ovanın içerisinden Yeşilırmak'ın en büyük kolu olan Kelkit Çayı akmaktadır. Önceleri bataklık olan ova Cumhuriyet döneminde kurutularak tarım ve ziraat için elverişli hale getirilmiştir. Kelkit Çayı'nın suladığı ve taşıdığı zengin alüvyonlarla toprağın verimi son derece yüksektir. Bu nedenle yöre halkına zengin tarım imkânı sunan Niksar Ovası sadece bölgenin değil Türkiye'nin de önemli ovalarındandır. 8.000 hektar net tarım alanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Üzümören, Pazar</span>

Üzümören, Tokat'ın Pazar ilçesine bağlı bir beldedir.Eski adı "Dimorta" olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Erbaa Ovası</span>

Erbaa Ovası, doğuda Kelkit Çayı'nın geçtiği Tepekışla köyü önlerinden başlayıp batıda Kale köyü bitene kadar devam eder. Verim düzeyi yüksek olan ova arazisi çoğunlukla humusça zengin topraklardan oluşur ve yine kumlu-milli topraklarda önemli yer tutmaktadır.Erbaa Ovası'na yukarıdan bakıldığında büyük bir su birikintisinden kalan düz bir alanı andırır ve çöküntü dolgu ovalara iyi bir örnektir.

Terme Ovası, Terme Çayı'nın, Samsun ilinde, Karadeniz kıyısında oluşturduğu alüvyal delta ovası. Çarşamba Ovasının doğu kısmını oluşturur. Adını merkezinde bulunan Terme yerleşmesinden almıştır.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

Pasinler Ovası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum-Kars bölümünde yer alan tektonik ova. Kuzey ve güney Anadolu dağlarının, Doğu Anadolu'da birbirlerine en çok yaklaştıkları mevkide bulunur. Batıda, Erzurum Ovasından volkanik Deveboynu Eşiği ile ayrılır. Doğuda, Çobandede köprüsü yakınlarında Bingöl ve Hasankale çaylarının birleştiği yere kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Gölü</span>

Kaz Gölü, Tokat ilinde, Zile-Pazar yolu üzerinde Üzümören beldesi yakınlarındaki tektonik göldür. Turhal'da Pazar ilçe sınırına yakın, Kazova'da yer alır.

Zile Ovası, Tokat ilinde bulunan ova. Kuzeybatı köşesinde Zile ilçe merkezinin yer aldığı ovanın ortalama yüksekliği 700 metredir.

Turhal Ovası, Türkiye'nin Tokat ilinde bulunan bir ova.

Kolhis Ovası, Gürcistan'ın batı kesiminde yer alan bir ovadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.