İçeriğe atla

Kazma Mağarası

Kazma Mağarası
AzericeQazma mağarası
KonumKengerli
BölgeNahçıvan Özerk Cumhuriyeti
Azerbaycan
Uzunluk22 m
Genişlik1 - 6,5 m
Sit ayrıntıları
Kazı tarihleri1983
ArkeologlarMammadali Huseynov
A.G.Jafarov

Kazma Mağarası (AzericeQazma mağarası), 1983 yılında Ordubad ve Şerur rayonları arasında keşfedilen bir Paleolitik yerleşim yeridir.[1][2] Kazma Mağarası, Tananam Köyü'nün 3 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 1450 m yüksekliktedir.[3]

Keşif

Kazma Mağarası antik bölgesi, M. M. Huseynov ve A.G. Jafarov başkanlığındaki keşif ekibinin 1983 yılında Ordubad ve Şerur rayonlarında gerçekleştirdiği Paleolitik arkeolojik keşif gezisinde keşfedildi. 1987-1990 yıllarında A. G. Jafarov ve 2008-2013 yıllarında A. Zeynalov önderliğinde arkeolojik kazılar gerçekleştirilmiştir.[4]

Bulgular

Araştırmalar sırasında mağarada çok sayıda arkeolojik materyal bulunmuştur. 17.000'den fazla topraklaşmamış fauna fosili D. V. Hajiyev ve S. D. Aliyev tarafından incelendi ve 24 tür fauna içerdikleri, bazılarının araç olarak kullanıldığı tespit edildi. Fauna fosillerine ek olarak mağarada 874 taş alet de bulunmuştur. Bunların arasında 780 obsidiyen, 93 çakmak taşı ve 1 tüf alet vardı. Obsidiyen rezervinin Kelbecer dağlarında olmasına rağmen, araştırma mağara sakinlerinin bu taşları Arpaçay yatağı civarından toplandığını ortaya koydu.[5] Aletlerin şekli Azıh ve Tağlar mağaralarında bulunanlara benzemektedir. Mağaradaki küçük bir alanda birkaç ocak bulunması, Kazma'da yaşayan ilkel insanların ateş kullandığını ve burada uzun süre yaşadığını göstermektedir. Musteryen kültür döneminde Kazma sakinlerinin yaşamlarında avcılık özel bir rol oynamıştır.[6]

Katmanlar

Mağarada 6 kültürel katman keşfedildi.[7]

İlk katman - kara topraktan oluşur. Arkeolojik bulgu elde edilmemiştir. Katmanın toplam kalınlığı 15–20 cm'dir.

İkinci katman - açık sarı kil topraktan oluşur. Birinci ve ikinci katmanlar arasındaki fark açıkça görülebilir. Arkeolojik bulgu elde edilmemiştir. Katmanın toplam kalınlığı 20–25 cm'dir.

Üçüncü katman - koyu sarı kil topraktan oluşur. Kazılar sırasında kemik fosilleri keşfedilmeye başlandı. Bu katman biraz daha kalındır. Katmanın toplam kalınlığı 35–40 cm'dir.

Dördüncü katman - açık sarımsı kil toprak katmanından oluşur. Mağaranın üst kısmından düşen kaya kırıkları ve sarkıt parçaları kaydedilmiştir. Dördüncü tabakadan başlayarak, kemik fosillerinin yanı sıra taş aletler de bulunmuştur. Tabakada 8 adet taş alet bulunmuştur. Hepsi obsidiyendir. Katmanın toplam kalınlığı 25–30 cm'dir.

Beşinci katman - koyu sarı kil toprağı ve bazı bölgelerde açık gri katmanlardan oluşur. Kaya kırıkları ve sarkıt parçaları bulunmuştur. Tabakada kemikler ve taş aletler de ortaya çıkarılmıştır. Tabakada 13 adet taş alet bulunmuştur. 11 tanesi obsidiyen, 2 tanesi çakmaktaşıdır. Katmanın toplam kalınlığı 30–35 cm'dir.

Altıncı tabaka - koyu kahverengi kil topraktan oluşur. Diğer tabakalardan farklı olarak, altıncı tabakada kaya kırıkları ve sarkıt parçaları nadiren bulunmuştur. Tabakada kemikler ve taş aletler bulunmuştur.[8]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Qazma mağarası". yeddi.az. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. []
  2. ^ "District of Kengerli". nakhchivan.preslib.az. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 
  3. ^ "QAZMA MAĞARASI". qedim.nakhchivan.az. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 
  4. ^ NАХÇIVАNIN АRХЕОLОJİ АBİDƏLƏRİ (PDF). Nakhchivan: АZƏRBАYCАN MİLLİ ЕLMLƏR АKАDЕMİYАSI NАХÇIVАN BÖLMƏSİ. 2008. s. 30. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2020. 
  5. ^ "Qazma mağarası". serqqapisi.az. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 
  6. ^ Naxçıvan Ensiklopediyası (PDF). Nakhchivan: АZƏRBАYCАN MİLLİ ЕLMLƏR АKАDЕMİYАSI NАХÇIVАN BÖLMƏSİ. 2005. s. 334. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2020. 
  7. ^ "ARCHAEOLOGICAL EXCAVATORS". www.nakhchivan.az. 28 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 
  8. ^ "QAZMA MUSTYE DÜŞƏRGƏSİNDƏ ARXEOLOJİ QAZINTILARIN BƏRPASI". arxeologiya.az. 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeşilova Höyüğü</span> İzmir, Türkiyede arkeolojik sit

Yeşilova Höyüğü İzmir'in en eski yerleşim birimidir. Bornova ilçesinin Karacaoğlan mahallesinde, Manda çayı kıyısında bulunan bir höyüktür. Yer olarak Işıkkent Eğitim Kampüsü'nün doğusuna, Bornova Anadolu Lisesi'nin güneybatısına düşmektedir. Yerleşim olduğu dönemlerde İzmir Körfezi iki kilometre daha içerideydi, bölge bugünkünden daha sulaktı ve daha zengin bir flora ile faunaya sahipti. Bornova Ovası'nın orta kesimindeki Yeşilova Höyüğü, Yassıtepe Höyüğü ve İpeklikuyu Höyüğü, günümüz İzmir'inde ilk düzenli yerleşimlerin olduğu noktalardır. Diğer yandan alan olarak bakıldığında Batı Anadolu'daki en büyük yerleşimdir. Günümüzde, Bornova Ovası yüzeyinin 4-5 metre altında kalmış durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

Yazır Höyük, Eskişehir il merkezinin güneydoğusunda, Günyüzü İlçesi'nin batısında, Dutlu Köyü'nün doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyüğün bulunduğu mevkii Örenbağları olarak bilinmektedir. Yerleşme, yakından geçen Yazır Deresi'nden 20 metre yükseklikte doğal bir yükselti üzerindedir. Çanak çömlek dağılımına göre yerleşme alanı çapı 95 metrelik bir alandır. Ankara – Sivrihisar karayolunun 6 km. güneyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Damcılı Mağarası</span>

Damcılı, Azerbaycan'da yer alan, Paleolitik ve Mezolitik dönemlerde tarih öncesi insan varlığının kanıtlarının keşfedildiği yarım daire biçimli bir mağara alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nimara Mağarası</span>

Nimara Mağarası, Muğla ili Marmaris ilçesi sınırlarında, Cennet Adası'nda bulunan arkeolojik mağara.

<span class="mw-page-title-main">Büzeyir Mağarası</span>

Büzeyir Mağarası, arkeolojik bir alan ve paleolitik döneme tarihlenen bir insan yerleşimi alanıdır. Mağara, Lerik Rayonu'ndaki Büzeyir köyünün 3 km (1,9 mi) doğusunda, Zuvandçay Nehri'nin sol kıyısında, Delikitaş Dağı'nın tepesinde, deniz seviyesinden 1.640 m (5.380 ft) yükseklikte yer alır.

Sakajia Mağarası Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın Imereti bölgesindeki Terjola Belediyesi'nde, Godogani köyünün 1,5 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 204 metre yükseklikte bulunan bir karstik mağaradır. Motsameta Manastırı'ndan 1,5 km uzaklıkta, nehrin karşısındaki pitoresk Tskaltsitela Boğazı'nın sol yamacında yer almaktadır. Mağarada birçok önemli arkeolojik, paleobotanik ve paleozoyik keşif yapılmıştır.

Osmantepe, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Şahbuz ilçesine bağlı Kükü köyü yakınlarında Erken Neolitik yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Göytepe Arkeoloji Parkı</span>

Göytepe Arkeoloji Parkı Azerbaycan'da bir neolitik arkeolojik parktır. Göytepe, Şomutepe kültürüne bağlı olup, Güney Kafkasya'da Neolitik erken döneminin en büyük yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">İncirliin Mağarası</span>

İncirliin Mağarası, Muğla ilinde bulunan halka açık bir turistik mağaradır.

<span class="mw-page-title-main">Kozarnika</span>

Kozarnika veya Peshtera Kozarnika, kuzeybatı Bulgaristan'da Alt Paleolitike kadar erken bir tarihe tarihlenen, barınak olarak kullanılmış bir mağaradır. Cebelitarık rotasından önce, Balkanlar aracılığıyla Afrika'dan Avrupa'ya erken insan göçünün ilk rotalarından birisi üzerinde yer alır. Mağara muhtemelen insanlara ait sembolik davranışların en eski kanıtlarına ev sahipliği yapmaktadır ve en erken Avrupa Gravette çakmak taşı toplulukları Kozarnika'da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mladeč mağaraları</span>

Mladečské Mağaraları, Çek Cumhuriyeti'ndeki Mladeč belediyesinde yer alan bir mağara kompleksidir. Litovelské Pomoraví Korumalı Peyzaj Alanı içindeki Třesín Ulusal Doğa Anıtı içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Okladnikov Mağarası</span>

Okladnikov Mağarası ,güney Sibirya, Rusya'daki Altay Krayı'nda, Soloneshensky Rayonu'ndaki Altay Dağları'nın eteklerinde bulunan bir paleoantropolojik sit alanıdır. Mağara güneye bakar ve aşağıdaki Anuy Nehri'nin bir kolu olan Sibiryachikha Nehri vadisinin sol kıyısından yaklaşık 14 metre (46 ft) yukarıda yer alan Devoniyen bir karstik yamaçta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Divje Babe</span>

Divje Babe, Slovenya'daki Idrijca Nehri'ne bakan bir karst mağarası ve arkeoloji parkıdır. Bir Neandertal müzik aleti olarak yorumlanan ve Divje Babe Flütü olarak bilinen, bir mağara ayısının işlenmiş kemiği de dahil olmak üzere Paleolitik kalıntılarıyla dikkat çekmektedir.

Akura nekropolleri, Azerbaycan'ın Şerur rayonuna bağlı Akura köyünün doğu ucunda, Demir Çağı'nın sonlarına ait bir arkeolojik sit alanıdır.

Azerbaycan'daki Taş Devri, Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik dönemlere ayrılmıştır. Karabağ, Kazah, Lerik, Kobustan ve Nahçıvan'da Taş Devri ile ilgili araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Kazah bölgesindeki Gyrag Kasaman köyü yakınlarında bulunan Şorsu vadisinde Taş Devri'ne ait taş malzemeler Mammadali Hüseynov tarafından bulunmuştur. Hüseynov'un araştırmalarına göre, insanlar ilk olarak 2 milyon yıl önce Azerbaycan topraklarına yerleşmişlerdir. Taş Devri'nde bölgede iki farklı insan türü yaşamaktaydı: Homo neanderthalensis ve Homo sapiens.

<span class="mw-page-title-main">Tarih öncesi Asya</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Tarih öncesi Asya, yazı sistemlerinin icadından veya kayıtlı tarihin belgelenmesinden önceki dönemlerde Asya'daki insan varlığını ifade eder. Buna, şu anda veya geleneksel olarak Asya kıtası olarak kabul edilen Avrasya kara kütlesinin bazı kısımları da dahildir. Kıta genel olarak Ural Dağları, Kafkas Dağları, Hazar Denizi, Karadeniz ve Kızıldeniz'in doğusunda yer alan Büyük ve Hint okyanusları ile Kuzey Buz Denizi arasında sınırlanan bölge olarak tanımlanmaktadır.