İçeriğe atla

Kazimierz Prószyński

Kazimierz Prószyński
Doğum04 Nisan 1875(1875-04-04)
Varşova, Kongre Polonyası
Ölüm13 Mart 1945 (69 yaşında)
Mauthausen-Gusen toplama kampı, Avusturya
MilliyetPolonyalı
MeslekMühendis
Mucit
Film yönetmeni
İmza
Prószyński, Aeroscope ile 1909'da Paris sokaklarını filme alıyor

Kazimierz Prószyński, (4 Nisan 1875 - 13 Mart 1945) Polonya'nın Varşova kentinde doğan sinema alanında aktif Polonyalı bir mucittir. Pleograph adlı ilk film kamerasını (Lehçe yazımıyla Pleograf) Lumière kardeşlerden önce patentledi ve daha sonra Gaumont şirketi için sinema projektörünü geliştirmenin yanı sıra yaygın olarak kullanılan el tipi Aeroscope kamerasını icat etmiştir.[1][2]

Biyografisi

Prószyński 1909 icadı, Aeroscope.

Prószyński, Polonya ve Belçika'da eğitim gördü ve Belçika, Fransa, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Polonya'da çalıştı. Ruslar tarafından atölyesinde çekilen fotoğrafların arka planına vatansever semboller yerleştirmekle suçlanan ve bunun için Çarlık Rusya yetkilileri tarafından mahkûm edilen fotoğrafçı Stanisław Antoni Prószyński'nin torunudur. Aynı zamanda aktif bir Polonyalı eğitimci, yazar ve yayıncı olan Konrad Prószyński'nin oğludur.

1894'te Kazimierz Prószyński ilk film kameralarından birini icat etti. Bu Pleograf veya fotoğraf çekmek ve resimleri yansıtmak için kullanılan aparat, Lumière kardeşler patentlerini almadan önce yapıldı. Prószyński, 20. yüzyılın başında Polonya'da birkaç film çekti ve aynı zamanda gelişmiş bir film projektörü deklanşörü yarattı. Elde tutulan ilk film kamerası ve ses ve film parçalarını senkronize etmek için bir yöntem tasarladı.[3]

Kazimierz Prószyński, aktif yaşamının büyük bir bölümünü ülkesinin dışında geçirdi. 20. yüzyılın başında, basınçlı hava ile çalışan Aeroscope (1909) kameranın mucidi ve üreticisi olarak Fransa ve İngiltere'de faaliyet gösterdi. Aeroscope ile çekim yapan kameraman, o zamanın tüm kameralarda olduğu gibi krankı çevirmek zorunda değildi. Bu yüzden kamerayı çalıştırmak için iki eli de kameranın üzerinde idi. Bu, çoğu zor koşullarda ve uçaklardan elde tutulan bir kamerayla çekim yapmayı mümkün kıldı. Film çekilmeden önce, halen bisiklet lastiklerini pompalamak için kullanılanlara benzer basit bir özel pompa ile kamera sistemine basınçlı hava pompalandı. Yüzlerce hafif ve nispeten kompakt Aeroscope kamera, Birinci Dünya Savaşı savaş alanlarında İngiliz Ordusu muharebe kameramanları tarafından ve daha sonra "Eyemo" ve daha sonra "Bolex" gibi daha modern yay kameralarının devraldığı 1920'lerin sonlarına kadar haber filmi kameramanları tarafından kullanıldı. Yine de, 1940'ın sonlarında, II. Dünya Savaşı'nın başında İngiliz savaş kameramanları tarafından pompalanan Aeroscope kameralarının arşiv fotoğrafları vardır.

Polonya Kasım 1918'de bağımsızlığını kazanır kazanmaz Prószyński, İngiliz eşi Dorothy ve çocukları Kazimierz küçük ve Irena ile birlikte döndü. Başından beri icadı için iş ortakları bulmak zordu. 1922'de, Prószyński'nin okullar ve halk için toplu üretmeyi amaçladığı aynı isimli inşaatının basit bir amatör kamerasını tanıtmak için bir "Oko" (Lehçe: göz) şirketi kurmayı başardı. 1920'lerin ekonomik krizi Kazimierz Prószyński'nin planlarını kesintiye uğrattı. Basit ev filmi projektörleri ve körler için okuma makineleri gibi diğer icatlarla meşguldü, ancak hiçbirini toplu üretime geçirmeyi başaramadı.

İkinci Dünya Savaşı ve Polonya'nın Alman işgali sırasında, Alman Gestapo polisi atölyesini keşfetti. Prószyński ve iş arkadaşını komplo suçlamasıyla tutukladılar. 10 gün sonra serbest bırakılan Prószyński, tüm şüpheleri ortadan kaldırmayı başaramadı. Gestapo tarafından tekrar aranmaya başladı ve tutuklanmamak için sık sık hareket etmek zorunda kaldı. Nihayet 25 Ağustos 1944'te Varşova ayaklanması sırasında tutuklandı.

Kazimierz Prószyński, kurtuluştan kısa bir süre önce 129957 numaralı mahkûm olarak 1945 baharında Mauthausen-Gusen toplama kampında öldü.

Kazimierz Prószyński, Bolesław Matuszewski ile birlikte Polonya Sinemasının en önemli öncülerinden biri olarak görülmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Bernard Elisabeth Orna (1956). "Kazimierz Prószyński. „A forgotten Pioneer"". Londra: British Kinematography. ss. 28 no.6. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  2. ^ "Kazimierz Prószyński – pionier kinematografii Polonya dilinde fotoğraflı icadın tanıtımı" (PDF). 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  3. ^ "culture.pl - Kazimierz Prószyński – Edison of the Tenth Muse - 20 Aralık 2018 - 4 Mayıs 2021'de erişildi". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kazimierz Prószyński ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Fotoğrafçılık</span> sanat, bilim ve ışık ya da diğer elektromanyetik radyasyonu kaydederek dayanıklı görüntüler yaratma pratiği

Fotoğrafçılık, Kullanılacak düzene göre farklı sistemleri içermekle beraber, görüntü sensörü, film, karanlık oda, lens ve ışık kullanarak, gözle görebildiğimiz cisim ve şekilleri, film ya da dijital ortam üzerine kaydederek görüntü oluşturma işidir. İşlevsel uygulamaları nedeniyle bir zanaat olduğu gibi, estetik yönüyle bir sanat olarak kabul edilir.

<i>Piyanist</i> (film, 2002) 2002 yapımı film

Piyanist ya da orijinal ismiyle The Pianist, Roman Polanski'nin 2002 yapımı uzun metrajlı dramatik ve biyografik savaş filmidir. Fransız–İngiliz–Alman–Polonyalı ortak yapımı olan film, gerçek bir hikâyeyi anlatmaktadır. 1930'lar Polonya'sının başarılı piyanist ve bestecilerinden biri olan Yahudi kökenli Władek Szpilman'ın, Varşova Ayaklanması'nın bastırılmasından hemen sonra Wehrmacht subayı Wilm Hosenfeld'ın önemli yardımları sayesinde nasıl hayatta kaldığını anlattığı Śmierć Miasta isimli otobiyografisine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Andrzej Wajda</span>

Andrzej Witold Wajda, Polonyalı sinema yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">35 mm</span>

35 mm, fotoğrafçılık ve sinemada yaygın olarak kullanılan temel film ölçüsüdür. George Eastman tarafından tedarik edilen ham filmi kullanarak, William Dickson ve Thomas Edison'un 1892'de icat ettiği 35 mm film, o zamandan bu yana neredeyse hiç değişmeden kalmıştır. 35 mm, adını filmin 35 mm genişliğindeki şeritler halinde kesilmesinden almıştır. Her kademi 16 kare yapan standart negatif dirençin her iki kenar boyunca her karede dört deliği olur.

<span class="mw-page-title-main">Slapstick</span> komedi türü

Slapstick komedi, sanatçıların abartılı ve genellikle dikkatsizce veya mantıksızca hareketler yaptığı bir tür komedi. Adını İtalyan commedia dell'Arte'de kullanılan "şakşak" aletinden alır. İki paralel parçadan oluşan bu alet birine vurulduğunda can yakmaz ancak yüksek bir şaklama sesi çıkartır. Slapstick komedide muz kabuğuna basıp düşmek, omuzda taşınan merdivenle insanlara yanlışlıkla vurmak, birine yumruk atmak isterken yanlışlıkla bir başkasına vurmak gibi fiziksel komedi unsurlarına sıklıkla başvurulur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan sineması</span>

Azerbaycan sineması, Azerbaycan'ın uluslararası film kültürü ve sinematografisinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cinerama</span>

Cinerama üç adet senkronize 35 mm projektör kullanılarak görüntülerin eş zamanlı olarak içbükey, dev bir perdeye yansıtılması şeklinde çalışan bir geniş ekran işleminin ticari adıdır. Cinerama 1950'ler sırasında, televizyonun sinema endüstrisiyle olan rekabetine bir tepki olarak gelişen geniş ekran işlemlerinin ilkini oluşturmaktadır ve film endüstrisi üzerinde önemli etkileri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk sineması</span> Türkiyede sinemaya genel bakış

Türk sineması, Türkiye sineması veya eski adıyla Yeşilçam, Türkiye'deki film endüstrisine dair faaliyetleri ve sinema kültürünü kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dijital fotoğrafçılık</span>

Sayısal Fotoğrafçılık, nesnelerin görüntülerini oluşturmak için sayısal teknolojinin kullanıldığı bir fotoğrafçılık tarzıdır. Sayısal teknolojinin gelişimine kadar fotoğrafçılıkta görüntülerin karta basılması için kimyasal işlemlere ihtiyaç duyulan fotoğraf filmi kullanılmaktaydı. Aksine, sayısal görüntü kimyasal işleme gerek olmaksızın tamamen sayısal teknoloji ve bilgisayar kullanılarak görüntülenebilir, basılabilir, işlenebilir, taşınabilir ya da arşivlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Uluçay</span> Türk sinemacı

Ahmet Uluçay, Türk yazar ve yönetmendir.

<i>Olmak ya da Olmamak</i> (film, 1983)

Olmak ya da Olmamak, 1983 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı To Be or Not to Be olan film Türkiye'de 1980'lerdeki video furyası sırasında VHS formatında, daha sonra da VCD formatında seyirciye sunulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Üç boyutlu film</span>

Üç boyutlu film, derinlik algılamada yaratılan yanılsamayla oluşturulan bir sinema filmi metodudur. Stereoskopik fotoğraflamadan farklı olarak, özel olarak tasarlanmış bir kamerayla, görüntüler iki farklı perspektif ile kaydedilir ve yine özel bir projeksiyon cihazıyla ya da gözlükle, farklı kaydedilmiş iki görüntü bu yanılmasayı oluşturmak üzere oynatılır ve izlenebilir.

Saniyelik Görüntü Sayısı ya da çerçeve oranı, saniyedeki çerçeve sayısı (FPS) ve çerçeve frekansı olarak da bilinir, bir görüntüleme aygıtının ürettiği çerçeve adı verilen benzersiz sıralı görüntülerin frekansıdır (oran).

<span class="mw-page-title-main">Kazimierz Łyszczyński</span> Leh ateist filozof (1634-1689)

Kazimierz Łyszczyński, ateist olduğu için 1689'da başı kesilerek idam edilmiş bir Leh asilzade, filozof ve asker.

Hava fotoğrafçılığı bir uçaktan veya uçan bir nesneden fotoğraf çekilmesidir. Hava fotoğrafçılığı için platformlar arasında sabit kanatlı uçaklar, hava taşıtı, helikopterler, insansız hava araçları, balonlar, keşif balonu ve zeplinler, roketler, güvercinler, uçurtmalar, paraşütler, bağımsız teleskoplar ve araca monteli direkler bulunur. Takılı kameralar uzaktan veya otomatik olarak tetiklenebilir; elde tutulan fotoğraflar bir fotoğrafçı tarafından çekilebilir.

<i>Katsudō Shashin</i>

Katsudō Shashin, bilinen en eski Japon animasyon çalışmasına ait bir film şerididir. Yaratıcısı bilinmemekle birlikte 1907 ile 1912 yılları arasında, Meiji Dönemi'nde yapıldığını gösteren kanıtlar bulunmaktadır. Dolayısıyla yapımının, Batılı animasyon filmlerinin Japonya'daki ilk gösterimlerinden önceki bir tarihte olabileceği düşünülür. Film, 2005 yılında Kyoto'da bulunan bir film ve projektör koleksiyonunda keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eric Tigerstedt</span>

Eric Magnus Campbell Tigerstedt, 20. yüzyılın başında Finlandiya'daki en önemli mucitlerden biridir. "Finlandiya'nın Thomas Edison'u" olarak anılmaktadır. Film sektoründeki ses teknolojisinin öncüsüdür. Ayrıca, vakum valfinin amplifikasyon kapasitesinde önemli iyileştirmeler yapmıştır. 1896 yılında Helsinki'de yaşadığı yıllarda 9 yaşında bir çocukken Lumière kardeşlerin yeni sinema teknolojisinin bir gösterimini izledikten sonra, sessiz görüntülere ses getirmek için ilham almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Józef Cyrankiewicz</span> Polonyalı siyasetçi (1911-1989)

Józef Adam Zygmunt Polonyalı bir sosyalist (PPS) ve 1948'den sonra Komünist politikacı. 1947-1952 yılları arasında Polonya Halk Cumhuriyeti'nin başbakanı ve 1954-1970 yılları arasında 16 yıl boyunca tekrar görev yaptı. Ayrıca 1970'ten 1972'ye kadar Polonya Devlet Konseyi Başkanı olarak görev yaptı.

<i>Lumiére Fabrikasından Çıkan İşçiler</i>

Lumiére Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler, Lumière Kardeşler'in en eski filmi olarak kabul edilen ve Cinématographe'ın ilk halka açık sunumunda gösterilen 1895 yapımı bir Fransız filmidir. Film, 28 Aralık 1895'te Paris'teki Salon Indien du Grand Café'de ücretli olarak seyircilere gösterilen on filmin ilkiydi. Yaklaşık 50 saniye süren filmin günümüzde üç versiyonu mevcut olup muhtemelen 1895 ve 1896 baharında ya da yazında Lyon'da çekilmiştir. Film, birçok sinema tarihçisi tarafından ilk gerçek sinema filmi olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.