İçeriğe atla

Kazimierz Ajdukiewicz

Kazimierz Ajdukiewicz
Doğum12 Aralık 1890(1890-12-12)
Ternopil, Galicia, (günümüzde Ukrayna)
Ölüm12 Nisan 1963 (72 yaşında)
Varşova, Polonya
VatandaşlıkPolonyalı
Kariyeri
DalıMantık
İmza

Kazimierz Ajdukiewicz (12 Aralık 1890, Tarnopol, Galiçya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu - 12 Nisan 1963, Varşova, Polonya), Polonyalı filozof ve mantık kuramcısıdır.

Formel mantıkta birçok yenilikçi fikir öne sürmüş, özellikle bugün birçok formel dilbilimcinin kullandığı kategoriyel gramer kuramını biçimlendirmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Matematiğin temelleri olarak bilinen matematik dalı matematiğin tümü için geçerli olan en temel kavramları ve mantıksal yapıları inceler. Sayı, küme, fonksiyon, matematiksel tanıt, matematiksel tanım, matematiksel aksiyom, algoritma gibi kavramlar Matematiksel mantık, Aksiyomatik Küme Teorisi, Tanıtlama Teorisi, Model Teorisi, Hesaplama teorisi, Kategori Teorisi gibi yine matematiğim temelleri olarak anılan alanlarda incelenir. Bununla birlikte matematiğin temellerinin araştırılması matematik felsefesinin ana konularından biridir. Bu daldaki can alıcı soru matematiksel önermelerin hangi nihai esaslara göre "doğru" ya da "gerçek" kabul edilebileceğidir.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel ispat</span> ilgilenilen bir önermenin, belirli aksiyomlar esas alınarak, doğru olduğunu gösterme yöntemi

Matematiksel ispat, matematiksel bir ifade için türetilmiş varsayımların mantıksal olarak doğru olduğu sonucunu garantileyen, çıkarımsal bir argümandır. Argüman, teoremler gibi önceden oluşturulmuş diğer ifadeleri kullanabilir; lakin prensipte her delil, kabul edilen çıkarım kurallarıyla birlikte yalnızca aksiyom olarak bilinen belirli temel veya orijinal varsayımlar kullanılarak oluşturulabilir.

Matematiksel mantık, biçimsel mantığın matematiğe uygulanmasıyla ilgilenen bir matematik dalıdır. Metamatematik, matematiğin temelleri ve kuramsal bilgisayar bilimi alanlarıyla yakınlık gösterir. Matematiksel mantığın temel konuları biçimsel sistemlerin ifade gücünün ve biçimsel ispat sistemlerinin tümdengelim gücünün belirlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Piaget</span> İsviçreli psikolog

Jean Piaget, çocuk gelişimi alanında yaptığı çalışmalarla bilinen İsviçreli psikolog. Uluslararası Eğitim Bürosu Direktörü olarak, 1934'te "yalnızca eğitim, toplumlarımızı olası bir çöküşten kurtarabilir" diyen Piaget çocukların eğitimine büyük önem veriyordu. Onun Çocuk gelişimi hakkındaki teorileri okul öncesi eğitimi akademik programlarında önemli bir yer tutmaktadır.

Gelenek ve görenekler; bir toplumda, bir toplulukta çok eskilerden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa iletilen, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar.

<span class="mw-page-title-main">İslam felsefesi</span> İslam medeniyetindeki felsefe geleneği

İslam felsefesi, İslâm dinine mensup kişilerce gerçekleştirilen felsefe etkinliğidir. Müslüman felsefesi ve Arapça felsefe olarak da adlandırılır. İslam felsefesi adlandırması sadece İslam'a dair bir felsefe olarak anlaşıldığından tartışmaya açıktır. İslam dünyası felsefeyle 8. yüzyıldan itibaren sistematik hale gelen Bağdat merkezli tercüme hareketiyle tanışmıştır. 3. yüzyılda Plotinos'un öncülük ettiği, Yeni Platonculuk adlı felsefi akımın Eflâtun ve Aristoteles'i uzlaştırma çabaları İslam dünyasına aktarılan felsefenin temeli olmuştur. Müslüman filozoflar bu iki filozofun eserlerini şerh etme yoluna gitmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hukuk felsefesi</span> felsefe alanı

Hukuk felsefesi, hukukun doğasını ve hukukun diğer norm sistemleriyle, özellikle etik ve siyaset felsefesiyle ilişkisini inceleyen bir felsefe dalıdır. Felsefenin temel dallarından biri olan aksiyoloji içindeki etik başlığına bağlanır. Hukuk felsefesi ve içtihat sıklıkla birbirinin yerine kullanılır, ancak içtihat ekonomiye veya sosyolojiye uyan muhakeme biçimlerini kapsamaktadır.

Düşünce bozukluğu veya formal düşünce bozukluğu, psikiyatride, hatalı düşünmenin bir yansıması olduğu düşünülen dil kullanımındaki dizisel bir bozukluğu, düzensizliği tanımlayan terimdir. Her ne kadar zaman zaman diğer durumlarda ortaya çıksa da genelde psikotik zihinsel hastalıkların bir semptomu olarak ele alınır. Düşünce bozuklukları Psikiyatrinin temel problemlerinden biridir. Düşünce oluşumu beyinin en karmaşık ve az çözülmüş alanıdır. Ayrıca düşünce bozuklukluklarının en tipik olanı formel düşünce bozuklukları ve mantık kusurlarıdır. İkinci bölümde düşüncenin kognitif bozuklukları gelir ki bunlar, olgulara anlam verememek-anlamlandıramamak, yanlış anlamlandırmak gibi düşünce bozuklularını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Duhem</span> Fransız filozof (1861-1916)

Pierre Maurice Marie Duhem (1861-1916) Fransız matematikçi, fizikçi ve felsefeci. Formel bir bilimsel kuram anlayışı geliştirmiş olan Duhem, bilimsel bir kuramın, bize deneyin gelecekteki seyrini önceden kestirme olanağı veren yararlı bir kalkül olduğunu, fakat öğelerinin dış dünyada hiçbir şeye karşılık gelmediğini ya da hiçbir şeye referansta bulunmadığını iddia etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Analitik felsefe</span> felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneği

Analitik felsefe, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneğidir. Ezici çoğunlukla Anglosfer ve İskandinav dünyasında yaygındır. Kıta felsefesi ile birlikte, çağdaş felsefede ön planda olan iki gelenekten biridir. Nadir bir kullanım olsa da, çözümleyici felsefe ismiyle de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Dieter Bohlen</span>

Dieter Günther Bohlen, Alman şarkıcı, besteci, söz yazarı, yapımcı. Thomas Anders ile oluşturdukları ikili grup Modern Talking ile tanınmaktadır. Kurucusu olduğu bu grubun söz yazarlığı ve besteciliğinin yanı sıra vokalistiydi.

Formel mantık, mantığın geleneksel ya da biçimsel özelliğidir. Geleneksel mantık olarak da adlandırılır. Bir düşüncenin içerik bakımından doğru olup olmadığını değil, biçimsel ya da formel yönden doğru olup olmadığını dikkate alır, bunu önemser. Bu yanıyla da düşünce biçimlerinin çözümlemesini içerir denilebilir. Verili önermelerden başka yeni önermeler çıkarılması, formel mantığın yöntemidir. Bu çıkarsamanın kurallarını kapsar. Bu bakımdan da hem ögeler teorisi hem de yöntem teorisi olarak iki bölüme ayrılır. İlki kavramları ve mantığın temel ilkelerini, ikincisi ise kanıtlamanın yol ve yöntemlerini araştırır ve ortaya koymaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Betimsel istatistik</span>

Betimsel istatistik veya betimsel sayımlama istatistik bilim alanında üç temel kısmından biridir. Sayısal verilerinin derlenmesi, toplanması, özetlenmesi ve analiz edinilmesi ile ilgili istatistiktir.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü</span> çıkar beklemeksizin bir iş yapmayı üstlenen kişi

Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

Kuruluş, kurum, organizasyon veya teşkilat; ortak bir amaç çerçevesinde kurulmuş, ortak bir çalışma düzenine sahip, kendi verimini yönetebilen toplumsal bir düzendir. Organizasyonlar sosyoloji, iktisat, işletme, siyaset bilimi ve psikoloji gibi birçok sosyal bilim dalının araştırma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Millî Kütüphanesi</span>

Biblioteca Nacional de España, İspanya'nın en büyük kütüphanesidir. Madrid'de bulunan yapı 1712'de V. Felipe tarafından kurulmuştur. Kütüphanenin adı 1836'da Biblioteca Nacional olarak değiştirilmiştir.

Tanıtlama teorisi matematiksel mantığın bir alt dalıdır ve tanıtları formel matematiksel nesneler olarak ele alarak matematiksel tekniklerle analiz edilmelerine olanak sağlar. Tanıtlar genelde tümevarımsal olarak tanımlanmış veri yapıları, örneğin listeler ve ağaçlar şeklinde gösterilir. Bu veri yapıları, esas alınan mantık sisteminin aksiyomlarına ve çıkarım kurallarına göre oluşturulur. Tanıtlama teorisinin doğası sözdizimseldir. Buna karşın model teorisinin doğası anlambilimseldir.

<span class="mw-page-title-main">Hiyeratik</span>

Hiyeratik yazı, Hiyeroglif yazıdan aşamalı olarak oluşan Mısır yazısı. Hiyeroglif yazıdaki resim formel resim yazısını, aynı temellere dayanarak oluşan bir yuvarlak hatlı yazıya dönüşmesi ile oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halo (sistem)</span>

Halo ya da resmî tanımıyla ikincil silindir yapı, açık tekerlekli araba yarışlarındaki olası kazalardan pilotun kafasını korumayı amaçlayan bir güvenlik sistemidir. 2015 yılının Ekim ayında ilk kez tanıtılan sistemin ilk testleri 2016 Formula 1 sezonundaki yarışların antrenman turlarında yapıldı.