İçeriğe atla

Kazdağı göknarı

Kazdağı göknarı
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Pinopsida
Takım:Pinales
Familya:Pinaceae
Alt familya:Abietoideae
Cins:Abies
Tür: A. nordmanniana
Alt tür: A. n. subsp. equi-trojani
Üçlü adlandırma
Abies nordmanniana subsp. equi-trojani
(Asch. & Sint. ex Boiss.) Coode & Cullen, Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 26: 167 (1965).
Yeşil ile gösterilen alanlar Doğu Karadeniz Göknarı yayılışı, kahverengi ile gösterilen alanlar ise Kazdağı Göknarı yayılışıdır.

Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani), çamgiller (Pinaceae) familyasından Türkiye'de yalnızca Kazdağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türü.[1]

30 metreye kadar boylanabilir. Tomurcukları bol reçinelidir. Yan sürgünlerin uçlarındaki tomurcukların sayısı 5-7 arasıdır. Kozalaklar tepenin en üst ucunda bir yıl önceki sürgünler üzerinde oluşurlar. Sürgün üzerinde dik dururlar ve 15–20 cm boylanabilirler. Silindir şeklinde olan kozalakların dış pulları, iç puldan daha uzun ve uçları geriye doğru kıvrıktır. Yaşlı ağaçlarda ise kabuk kalın ve çatlaklıdır.[2]

İğne yaprakları uzun sürgünler üzerinde tek tek ışığa yönelik olarak tarak biçiminde dizilmişlerdir. İğne yapraklar sürgün ucuna doğru daralırlar. Işık yapraklarının uçları sivri diğerleri ise küt veya kertiklidir. Yapraklar yassı ve iki yüzlüdür. Yaprağın üst yüzü hafif olukludur, alt yüzünde ise iki tane belirgini gümüşi renkte beyaz stoma bandı bulunur. İğne yapraklar sürgünler üzerinde uzun süre, 7-10 yıl kalır. Düştüğü veya koparıldığında, sürgün üzerinde yuvarlak, iç içe iki daire halinde çukurca bir iz bırakır. Kazdağı köknarının gövde kabuğu açık gri renkli, ince ve düzgündür.

Genç yaşlardan itibaren kazık kök yaparlar. Toprak ve rutubet istekleri fazladır. Işık istekleri azdır, gölgeye dayanıklıdır. Hızlı büyür.

Endemik bir türdür. Türkiye'de Kazdağlarında bulunur.

Dış bağlantılar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". www.ogm.gov.tr. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Tarihe yön veren ağaç; Kazdağı köknarı". DHA | Demirören Haber Ajansı. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Göknar</span>

Göknar ya da köknar (Abies), çamgiller (Pinaceae) familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m'ye kadar boylanabilen göknarlar, kendine özgü formu, gövde kabuğu iğne yaprakları ve hatta kokusu ile Çamgiller familyasının diğer türlerinden ayırt edilebilir. Yapraklarının alt yüzeyinde beyaz çizgiler vardır.Kozalaklar sonbaharda olgunlaşınca pulları dökülür. Türkiye'de 213.652 hektar saf göknar ormanı bulunmaktadır 300 yıldan fazla yaşayabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Sedir (ağaç)</span>

Sedir, çamgiller (Pinaceae) familyasından Cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. Ortalama ömürleri 1000 yıl kadardır, 40 metre boya ve 2 metre çapa kadar büyüyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karadeniz göknarı</span> çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasyaya özgü bir göknar türü

Doğu Karadeniz göknarı veya Kafkas Göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasya'ya özgü bir göknar türü. Heybetli ve hızlı büyüyen bir ağaçtır. Güneşli ve nemli ortamlarda iyi gelişir. Avrupa Kıtası ve Türkiye'nin en uzun doğal ağacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çamgiller</span>

Pinaceae (Çamgiller), Pinales takımından bazen çalı formunda kozalaklı ağaç türlerini içeren bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İğne yapraklılar</span>

İğne yapraklılar (Pinales), bitkiler (Plantae) âleminin açık tohumlular (Pinophyta) bölümünde bulunan tek sınıf olan Pinopsida'ya dahil bir bitki takımıdır ve servigiller(ardıç, sekoya servi, yalancı servi, su sediri, mazı, yalancı mazı ) çamgiller ve porsuk gibi soyu sürmekte olan tüm kozalaklı bitkileri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Uludağ göknarı</span>

Uludağ göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından 30-40 metre boylanabilen, bir göknar alt türü. Yöresel olarak küner, verdinar (Bolu), iledenaz (Kastamonu) gibi isimlerle de bilinir. Doğal yayılım aralığı sadece Anadolu'da bulunan endemik bir alttürdür. Bolu Sülüklügöl tabiat parkı Ankara Çamkoru tabiat parkında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu ladini</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Doğu ladini, çamgiller (Pinaceae) familyasından 40-50 metre, bazen de 60 metre boylara ulaşan, 1,5-2 metre çap yapabilen, dolgun ve düzgün gövdeli, sivri tepeli önemli bir orman ağacı türü.

<span class="mw-page-title-main">Toros göknarı</span>

Toros göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Suriye, Lübnan dağları ve Türkiye'de doğal olarak yetişen bir göknar türü.

İspir meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından Türkiye'ye özgü endemik meşe alt türü.

<span class="mw-page-title-main">Gümüş göknar</span>

Gümüş göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından doğal olarak Kuzey Amerika'nın batısında yetişen göknar türü. Doğal yaşam alanı dışında park ve bahçelerde peyzaj ağacı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya göknarı</span> bitki türü

İspanya göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından İspanya'ya özgü bir göknar türü.

<span class="mw-page-title-main">Yalancı mazı</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

Yalıncı mazı, servigiller (Cupressaceae) familyasından Japonya'da endemik olan bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Sekoya</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

"Sahil Sekoyası", servigiller (Cupressaceae) familyasının Sequoia cinsinden tek bir türle temsil edilen (monotipik) 120 m boy, 7 m çap yapabilen ana vatanı Kuzey Amerika olan büyük bir ağaç türü. Dünyanın en uzun ağacı bu türe aittir ve boyu 115 metredir. 2000 yıl veya daha fazla yaşayan, herdem yeşil, uzun ömürlü bir ağaçtır. En yaşlı örneği 2300 yaşındadır. Genellikle okyanustan gelen nemden kaynaklanan yağışın daha fazla olduğu dağlarda büyürler. En uzun ve en yaşlı ağaçlar, yıl boyunca akarsuların akabildiği ve sisin düzenli olarak düştüğü derin vadilerde ve oyuklarda bulunur. Sahil sekoyası kerestecilik sektöründeki en değerli kereste türlerinden biridir. Sahil sekoyası kerestesi, güzelliği, hafifliği ve çürümeye karşı direnci nedeniyle oldukça değerlidir. Reçine içermemesi suyu emmesini ve yangına dayanıklı olmasını sağlar.

<i>Larix laricina</i>

Larix laricina, Pinaceae familyasından yaprak döken doğal olarak Kuzey Amerika'da yayılış gösteren bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Andız</span>

Andız ya da andız ağacı, servigiller (Cupressaceae) familyasından, 10–15 m boyunda, Juniperus seksiyonunun Caryocedrus alt seksiyonundan ardıç türü. Doğu Akdeniz bölgesinde, güney Yunanistan, güney Türkiye, Batı Suriye ve Lübnan’da 800-1700 m yükseklikteki kayalıklarda dağılım gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Japon çamı</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

Japon çamı, servigiller (Cupressaceae) familyasından anavatanı Japonya ve Çin olan bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan göknarı</span>

Tayvan göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Göknarı</span>

Doğu Karadeniz göknarı veya Kafkas Göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasya'ya özgü bir göknar türü. Heybetli ve hızlı büyüyen bir ağaçtır. Güneşli ve nemli ortamlarda iyi gelişir. Avrupa Kıtası ve Türkiye'nin en uzun doğal ağacıdır.