İçeriğe atla

Kazakistan arması

Kazakistan arması
Ayrıntılar
KullananKazakistan Cumhuriyeti
Kabul tarihi4 Haziran 1992 (Kiril alfabesi ile yazılmış)
1 Kasım 2018 (Latin alfbesi ile yazılmış)
TepelikBeşgen yıldız
KalkanŞanırak
MesnetlerTulpar
SloganQAZAQSTAN
Önceki versiyonları
Öncelleri
ÇizerJandarbek Melibekov
Şot-Aman Valihanov

Kazakistan arması (Kazakça: Қазақстан елтаңбасы, romanize: Qazaqstan eltañbasy), Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet arması olarak 4 Haziran 1992'de kabul edilmiştir.[1] Armanın tasarımcıları Jandarbek Melibekov ve Şot-Aman Valihanov'dur. Arma için düzenlenen yarışmasına yaklaşık 245 proje ve 67 açıklama tasarımı katıldı.[2] 1992'den önce Kazakistan SSC'nin diğer tüm Sovyet ülkelerine benzer bir arması vardı.

Mart 2024'te cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, armanın karmaşık ve "sovyet benzeri" bir tasarıma sahip olduğunu, bu sebeple yakında bir yarışmayla değiştirilebileceğini belirtti.[3]

Genel bakış

Arma, geleneksel Türk çadırı olarak bilinen yurdun üst kubbesindeki kısım olan Şanırak (Kazakça: Шаңырақ, romanize: Şañyraq), gök mavisi bir zemin üzerinde merkezden güneş ışınları saçmasından oluşur. Ayrıca Türk mitolojisinde yer alan ve cesareti temsil eden Tulpar atları da armanın her iki yanında bulunmaktadır.[4] Armanın daire formu, yaşamın ve sonsuzluğun sembolüdür. Merkezde yer alan şanırak ise, ailenin refahını, huzuru ve sakinliği sembolize eder.

Kırgızistan bayrağında da Kazak şanrağına çok benzeyen bir tasarım kullanılmıştır; Kırgızcada tunduk olarak bilinmektedir.

Kazakistan Cumhuriyeti ulusal ambleminin renkli versiyonu iki renkten oluşur: altın ve gök mavisi. Altın rengi, Kazakların aydınlık ve berrak bir geleceğini simgeler. Gök mavisi ise, tüm insanlarla barış, rıza, dostluk ve birliğe duyulan özlemin sembolüdür.[1] Armanın alt kısmında ise ülkenin adı olan QAZAQSTAN yer almaktadır. Ancak 1 Kasım 2018'den önce Kiril alfabesi ile "ҚA3AҚCTAH" yazmaktaydı.[5]

Galeri

  • Latin harfleri ile QAZAQSTAN yazan hali.
    Latin harfleri ile QAZAQSTAN yazan hali.
  • Latin harfleri ile QAZAQSTAN yazan 3 boyutlu hali.
    Latin harfleri ile QAZAQSTAN yazan 3 boyutlu hali.
  • Latin alfabesine geçişten önceki versiyonu
    Latin alfabesine geçişten önceki versiyonu
  • Latin alfabesine geçişten önceki versiyonunun 3 boyutu hali.
    Latin alfabesine geçişten önceki versiyonunun 3 boyutu hali.
  • 1992 yılında yapılan teknik çizimi.
    1992 yılında yapılan teknik çizimi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "National Emblem of Kazakhstan — Official site of the President of the Republic of Kazakhstan". Akorda.kz. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  2. ^ "Pavlodar Region Administration : State symbols". web.archive.org. 21 Temmuz 2011. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  3. ^ Радиосы, Азаттық (15 Mart 2024). "Тоқаев Ұлттық құрылтайда елтаңба өзгеретінін жариялап, "қазақ тілін ешкімді мәжбүрлемей дамыту" жайлы айтты". Азаттық радиосы (Kazakça). 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2024. 
  4. ^ "TAZI". web.archive.org. 4 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  5. ^ "Приказ Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 20 сентября 2018 года № 272-од «О некоторых вопросах стандартизации»". Информационная система ПАРАГРАФ. 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
Wikimedia Commons'ta Kazakistan arması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakça</span> Kazakistanın resmî dili olan Türk dili

Kazakça veya Kazak Türkçesi, Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk dillerinden biridir. Nogayca ve Kırgızcaya yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Karakalpakistan</span> Özerk Türk Cumhuriyeti

Karakalpakya veya Karakalpakistan, resmî adıyla Karakalpakistan Cumhuriyeti, Özbekistan’a bağlı özerk bir cumhuriyettir. Özbekistan’ın batı kesiminde yer alır. Başkenti Nukus'tur. Karakalpakya, tarihsel Harezm topraklarını kapsar. Yüzölçümü 165.000 km²dir. Karakalpakistan'ın nüfusu yaklaşık 1.800.000'dir. Bu nüfusun 500.000'i Karakalpak, 400.000'i Özbek, 300.000'i Kazak 100.000'i de değişik unsurlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tenge</span> Kazakistan para birimi

Tenge, Kazakistan'ın para birimidir. Ülkenin SSCB'den ayrılması sonucu ekonominin yeniden yapılandırılması ve 1993 yılında ulusal para birimi olan tenge, Kazakistan Ulusal Bankası tarafından tedavüle sürüldü. Kazakistan'ın bağımsız bir ekonomik gelişme yolunda ilerleme çabaları 1996 yılından itibaren sonuç vermeye başladı ve bağımsızlık tarihinde ilk defa büyümeye geçmiş, aynı yıl içerisinde enflasyon denetim altına alınmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Özbekistan bayrağı, Özbekistan'ın resmî devlet bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği devlet arması</span>

Sovyetler Birliği devlet arması, Sovyetler Birliği'nin 1923'te kabul edilen ve 1991'de birliğin dağılmasına kadar kullanılan devlet armasıdır. Teknik olarak bir arma yerine bir amblem olmasına rağmen, geleneksel hanedan kurallarına uymadığı için, Rusçada geleneksel bir arma için kullanılan kelime olan герб (gerb) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakça Vikipedi</span> Vikipedinin Kazakça sürümü

Kazakça Vikipedi Vikipedi'nin Kazakça versiyonudur. Haziran 2002'de yazılmaya başlanmıştır. Kazakça Vikipedi'nin oldukça düşük bir büyüme çizgisi varken 2011 yılında Kazak ulusal ansiklopedisinde yer alan maddelerin Vikipedi'ye eklenmesi ile büyük bir büyüme göstermiştir. Ayrıca üç değişik alfabede yazılmaktadır. Bu alfabeler Arap, Latin ve Kiril alfabeleridir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya bayrağı</span> Ulusal bayrak

İspanya bayrağı, İspanya Krallığı'nın resmi ulusal bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya arması</span> 20 Aralık 2000 yılında onaylanmış Rusya Federasyonunun resmî arması

Rusya Federasyonu arması, 1917'de Rus Devrimi ile yıkılan Rus İmparatorluğu'nun önceki armasıdır. III. İvan (1462-1505) saltanatından bu yana bir kereden fazla değiştirilmiş olsa da, mevcut arması doğrudan Orta Çağ'daki orijinalinden türetilmiştir. Kartalın şekli Büyük Petro'nun (1682-1725) saltanatına kadar görülebilir, ancak mevcut arması üzerindeki kartal, geleneksel imparatorluk armasındaki gibi siyah değil, altın rengidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus arması</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal arması

Belarus arması, 1995 Belarus referandumu 1991-1995 yılları arasında kullanılan Pahonya armasının yerine kullanılmak üzere halk tarafından seçilen, Belarus'un resmî devlet armasıdır. Belarus'un ulusal sembollerinden biri olan armada Belarus haritasının yeşil renkteki ana hatları altın güneş ışınlarının üzerine yerleştirilmiş, güneşin bir kısmı da Avrasya topraklarının gösterildiği dünya haritasıyla kapatılmıştır. Armanın sağ ve sol taraflarında Belarus bayrağındaki renkler olan kırmızı ve yeşil renkte kurdelenin sarılı olduğu buğday sapı figürleri mevcuttur. Sol buğday saplarında yonca, sağ buğday saplarında ise keten resmedilmiştir. En üstte tam ortada kızıl yıldız sembolü bulunur. Armanın en altında ortada Beyaz Rusça "Belarus Cumhuriyeti" yazar.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala bayrağı</span> Ulusal bayrak

Guatemala bayrağı, Guatemala'nın resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Tıva arması</span>

Tıva arması veya Tıva ongunu, Tıva Cumhuriyeti'nin resmi sembolü. Devlet sembolü olarak 17 Eylül 1992 tarihinde kabul edilmiştir.

Egemen Qazaqstan,, Kazakistan'da Kazakça diliyle yayınlanan bir devlet gazetesidir. İlk kez 19 Aralık 1919'da yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1945 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, altta mavi bantla birlikte yer alan kızıl bayrak üzerine sarı orak ve çekiç ve kızıl yıldız sembollerinin yer aldığı Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 24 Ocak 1953 tarihinde Kazakistan SSC Yüksek Sovyeti tarafından kabul edilen bayrak. Bu bayrak, Sovyetler Birliği bayrağının bir versiyonudur. Aralarındaki fark, bu bayrakta 2/9 altta yatay olarak mavi şerit yer alır. Bayrağın yakın merkezinde orak ve çekiç figürü yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Yüksek Mahkemesi</span>

Kazakistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi, Kazakistan'ın en yüksek dereceli mahkemesidir. Mahkeme, hukuk, ceza ve diğer davalarda, yargı yerel ve diğer mahkemelerde, yasaların öngördüğü usule ilişkin biçimlerde faaliyetleri üzerinde denetim yapmak ve yargı uygulamaları ile ilgili açıklamalar yapmaktan sorumludur. Yüksek Yargı Konseyi, Yüksek Mahkeme hakimi adaylarını Kazakistan Cumhurbaşkanı'na tavsiye eder ve cumhurbaşkanı adayların onayı için Kazakistan Senatosu'na sunar.

<span class="mw-page-title-main">Astana arması</span> Kazakistanın başkenti Astananın resmî arması

Astana arması, Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 1998'de tasarlanmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasından sonra Kazakistan'ın başkenti olan Astana'nın adının Astana olarak değiştirilmesinin ardından 3 Mayıs 2019'da güncellenerek kullanılmaya başlandı. Önceki armanın hatları korunarak şehrin yeni adı Kazakistan'ın Latin alfabesi'ne geçiş süreci kapsamında Latin alfabesi ile yeniden yazıldı. 2022 yılında şehrin adı tekrar Astana olarak değiştirildi ve bununla birlikte arma da değiştirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.