İçeriğe atla

Kazakistan Yüksek Mahkemesi

Kazakistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты
Верховный Суд Республики Казахстан
Kazakistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi logosu

Yüksek Mahkeme binası
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi23 Kasım 1990
AdresAstana, Kazakistan[1]
Yönetici(ler)
  • Jakip Asanov, Başkan

Kazakistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi (KazakçaҚазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Qazaqstan Respýblıkasynyń Joǵarǵy Soty; RusçaВерховный Суд Республики Казахстан Verhovni Sud Respubliki Kazahstan), Kazakistan'ın en yüksek dereceli mahkemesidir. Mahkeme, hukuk, ceza ve diğer davalarda, yargı yerel ve diğer mahkemelerde, yasaların öngördüğü usule ilişkin biçimlerde faaliyetleri üzerinde denetim yapmak ve yargı uygulamaları ile ilgili açıklamalar yapmaktan sorumludur. Yüksek Yargı Konseyi, Yüksek Mahkeme hakimi adaylarını Kazakistan Cumhurbaşkanı'na tavsiye eder ve cumhurbaşkanı adayların onayı için Kazakistan Senatosu'na sunar.[2]

Tarihçe

1993 yılında Kazakistan'ın orijinal anayasasına göre Anayasa Mahkemesi, Tahkim Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme olmak üzere üç yüksek mahkeme bulunmaktaydı.[3] 1995 yılında yeni anayasa ve "Mahkemeler ve Kazakistan Cumhuriyeti'ndeki mahkemelerin durumu hakkında" cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile birlikte yargının yapısını değiştirdi ve yürütme organının yetkisini azaltıldı. Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme daha net bir şekilde ayrılırken, Tahkim Mahkemesi ise kaldırıldı.[3][4]

Başkanlar listesi

Aşağıda Kazakistan Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana görev ayapan Yüksek Mahkeme başkanlarının listesi bulunmaktadır:[5]

  • Tamas Aytmuhambetov (1992–1993)
  • Mihail Malahov (1993–1996)
  • Maksut Narikbayev (1996–2000)
  • Kayrat Mami (2000–2009)
  • Musabek Alimbekov (2009–2011)
  • Kayrat Mami (2011)
  • Bektas Beknazarov (2011–2013)
  • Kayrat Mami (2011–2017)
  • Jakip Asanov (2017–günümüze)

Kaynakça

  1. ^ Апостилирование официальных документов, исходящих из судебных органов и органов исполнительного производства, Gov.kz, 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ocak 2020 
  2. ^ "The Judicial System and Dispute Resolution", Doing Business in Kazakhstan (PDF), Baker & McKenzie, 2010, ss. 86–92 []
  3. ^ a b Daumov, Daurenbek (19 Şubat 2011), Становление и развитие судебной системы в Республике Казахстан, Aktobe Oblast Court, 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ocak 2020 
  4. ^ О судах и статусе судей в Республике Казакхстан, Указ Президента, имеющий силу Конституционного закона (2694), 20 Aralık 1995, 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ocak 2020 
  5. ^ Қазақстанның Жоғарғы Сотының Төрағалары (Kazakça), Supreme Court of the Republic of Kazakhstan, 20 Ağustos 2008, 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ocak 2020 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mahkeme</span>

Mahkeme, taraflar arasındaki hukukî anlaşmazlıkları (davaları) hukukun üstünlüğüne uygun olarak sivil ya da askerî, adlî veya idarî konularda adaleti sağlamak üzere yetkilendirilmiş, toplum yapısına ve kültüre göre değişiklikler gösterebilen bir yargılama formudur. Mahkemeler genellikle bir devlet kurumu şeklinde teşkilatlanır. Hem ortak hukuk, hem de medeni hukuk sistemlerinde mahkemeler, uyuşmazlıkların çözümü için merkezi araçlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

Yüce Divan, Türkiye'de Anayasa Mahkemesinin; Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, yüksek yargı mensuplarını, Genelkurmay Başkanını ve kuvvet komutanlarını görevleriyle ilgili suçlarından ötürü yargılarken kullandığı sıfattır. Mahkemenin bu yetkisi Anayasa'nın 148. maddesinin 6. fıkrasına dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uyuşmazlık Mahkemesi</span> Türkiyedeki yargı yolu uyuşmazlıklarını çözmekle görevli yüksek mahkeme

Uyuşmazlık Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen bir yüksek mahkemedir. 1945'te kurulan mahkemenin temel görevi, adli ve idari yargı organları arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmektir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan arması</span> Ulusal arma

Kazakistan arması, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet arması olarak 4 Haziran 1992'de kabul edilmiştir. Armanın tasarımcıları Jandarbek Melibekov ve Şot-Aman Valihanov'dur. Arma için düzenlenen yarışmasına yaklaşık 245 proje ve 67 açıklama tasarımı katıldı. 1992'den önce Kazakistan SSC'nin diğer tüm Sovyet ülkelerine benzer bir arması vardı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Federal Anayasa Mahkemesi</span>

Federal Anayasa Mahkemesi Karlsruhe'de, Grundgesetz'e göre 7 Eylül 1951'de kurulmuş en yüksek dereceli Almanya Federal Mahkemesi'dir. Mahkeme, kasten başkent Berlin, eski başkent Bonn ve Almanya Federal Haber Alma Servisi'nin (Bundesnachrichtendienst) bulunduğu Münih'ten ayrı bir yere Federal Adalet Mahkemesi'nin de bulunduğu Karlsruhe'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

<span class="mw-page-title-main">Terekti</span> Batı Kazakistan Eyaletinde bir köy

Terekti, kuzeybatı Kazakistan'da bir köydür. Batı Kazakistan Eyaleti'ndeki Terekti İlçesi'nin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kökşetau</span> Kazakistanda bir şehir, Akmola Bölgesinin merkezi

Kökşetau veya Kokşetau, Kazakistan'ın Akmola ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir başkent Astana'nın 300 km kuzeybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 400 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 145.845'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu Senatosu</span> Kazakistan Parlametosunun üst kanadı

Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu Senatosu, Kazakistan Parlametosu'nun üst meclisidir. Senato, her il, cumhuriyetçi düzeyindeki kent (Almatı) ile başkentten (Astana), iki seçilmiş temsilci ile üye ile toplumun çeşitli ulusal ve kültürel bileşenleri için temsil sağlamak amacıyla Kazakistan devlet başkanı tarafından atanan yedi üye olmak üzere 50 üyeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya'da siyaset</span>

Finlandiya'da siyaset, çok partili tek meclisli parlamenter demokratik cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. Cumhurbaşkanı devletin başı olup dış politikayı yönetir ve Savunma Kuvvetleri'nin başkomutanıdır. Yürütme erki hükûmet tarafından yerine getirilir ve başbakan hükûmetin başıdır. Yasama yetkisi Finlandiya Parlamentosu'na aittir ve hükûmetin mevzuatı değiştirme veya genişletme hakları sınırlıdır. Parlamento tarafından reddedilebilmesine rağmen, cumhurbaşkanı parlamento kararlarını veto etme yetkisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Anayasası</span> Kazakistan Cumhuriyetinin anayasası

Kazakistan Anayasası, Kazakistan'ın 30 Ağustos 1995'ten bu yana geçerli olan anayasasıdır. Anayasa, 30 Ağustos 1995 tarihinde referandumla onaylanmıştır. Ayrıca her yıl 30 Ağustos, Kazakistan'da Anayasa Günü olarak kutlanmaktadır.

Kazakistan-Tacikistan ilişkileri - Kazakistan ile Tacikistan arasında ikili diplomatik ilişkiler 7 Ocak 1993'te kuruldu. Her iki ülke de eskiden Sovyet cumhuriyetleriydi. Artık BM, CIS, CSTO ve SCO gibi bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla etkileşim halindedirler.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da konuşulan diller</span>

Kazakistan'da %65 Kazak, %21,8 Rus, %3,0 Özbek, %1,8 Ukraynalı, %1,4 Uygur ve %1,2 Tatar olmak üzere 130 etnik grup yaşamaktadır. Resmî dil olan Kazakça ülke çapında 10 milyonun üzerinde konuşuru bulunmaktadır ve Kazakça ile aynı şekilde resmi dil olan Rusça yaklaşık 6 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.Hem Kazakça hem de Rusça eşit olarak kullanılmaktadır. Almanca, Tacikçe, Tatar, Türkçe, Ukraynaca, Uygurca, ve Özbekçe, 1997 tarihli 151-1 Sayılı Dil Yasası tarafından resmen tanınmaktadır. Kazak hükûmeti, Rus dilini aşamalı olarak kaldırmak için bazı girişimlerde bulundu, böylece Kazakça ülkenin tek ulusal ve resmi dili olacak. Örneğin Rusça, 20 yıl öncesine göre giderek daha az kullanılıyor. Yerli Rusların nüfusu da son 20 yılda önemli ölçüde azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet organıdır ve yargı yetkisi Azerbaycan Anayasası ile belirlenmiştir. Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı, Milli Meclis, Bakanlar Kurulu, Yargıtay, Savcılık ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisi'nin dilekçelerine dayanarak Anayasa ve kanunların yorumunu yapar.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da siyaset</span>

Kosova'da siyaset, Devleti oluşturan üç temel unsur olan yasama, yürütme ve yargı erklerine sahiptir. Kosova'da yasama Kosova meclisi, Yargı ülkedeki mahkemelerce ve yürütme ise Cumhrurbaşkanı, başbakan ve kabine tarafından oluşmaktadır.