İçeriğe atla

Kazakistan Sosyalist Hareketi

Kazakistan Sosyalist Hareketi
Kuruluş tarihi2002 (22 yıl önce) (2002)
Gazete(ler)Солидарность (Dayanışma)
İdeolojiKomünizm
Troçkizm
Uluslararası üyelikİşçi Enternasyonali Komitesi

Kazakistan Sosyalist Hareketi,[a] daha önce 2006-2011 yılları arasında Kazakistan Sosyalist Direnişi[b] olarak bilinen, Kazakistan'da yasaklı bir komünist siyasi örgüttür. Birçok şehirde aktif olmakla birlikte esas olarak Almatı'da faaliyet göstermektedir.

Tarihçe

Kazakistan Sosyalist Direnişi, Rusya'da 2002 yılında düzenlenen kongre sonrası İşçi Enternasyonali Komitesi'nin Kazak üyeleri tarafından kuruldu.[1] Örgütün hedefleri arasında demokratik sosyalizm, otoriterciliğe son verilmesi ve ekonominin işçilerin kontrolü altında millîleştirmesi bulunmaktadır.

Sosyalist Direniş Kazakistan, 2012 yılında "Halkın Evlerini Terk Et" kampanyası düzenlemiş ve demokratik seçim reformu talep etmiştir. Grup Kazak petrol işçileri tarafından Aralık 2011'de Zhanaozen'de düzenlenen 2011 Mangistav ayaklanmaları kapsamındaki grev ve gösterileri desteklemiş ve Kazakistan hükûmetini ve Nursultan Nazarbayev'in liderliğindeki Nur Otan partisini katliam yapmakla suçlamıştır.[2]

İşçi Enternasyonali Komitesi, Kazakistan'daki siyasi ve ekonomik durumuna dikkat çekmek ve insan hakları savunucusu ve Batı Kazakistan'daki petrol işçilerinin davalarına bakan avukat Vadim Kuramshin'in serbest bırakılması için hareketin liderleri Ainur Kurmanov ve Esenbek Ukteshbayev'in desteğiyle "Kampanya Kazakistan" adlı uluslararası bir kampanya başlatmıştır.[3]

Baskılar

Kuruluşundan bu yana Kazakistan devlet yetkilileri tarafından baskıya uğradı. Grubun önde gelen üyeleri arasında gününümüzde sürgünde bulunan bağımsız Kazak sendikası Zhanartu liderleri Ainur Kurmanov ve Esenbek Ukteşbayev yer almaktadır. Her iki isim de Kazakistan yargısı tarafondan çeşitli adli kovuşturmalara maruz kalmış ve hapis cezalarına çarptırılmıştır. Haziran 2012'de Kazakistan Sosyalist Direnişi lideri Takhir Mukhamedzyanov, devlete bağlı kişilerden ölüm tehditleri aldıktan sonra şüpheli şekilde evinde ölü bulunmuştur.[4]

Notlar

  1. ^
    • Kazakça: Қазақстанның Социалистік Қозғалысы, kısaltma Kazakça: ҚСҚ veya QSQ
    • Rusça: Социалистическое Движение Казахстана, kısaltma Rusça: СДК
  2. ^
    • Kazakça: Қазақстанның Социалистік қарсылығы, Qazaqstannyń Sotsıalıstik karsylyǵy, kısaltma Kazakça: СоҚ or SoQ
    • Rusça: Социалистическое Сопротивление Казахстана, Socialističeskoe Soprotivlenie Kazahstana, kısaltma Rusça: СоцСопр veya Rusça: ССК

Kaynakça

  1. ^ "Kazakhstan CWI section established" (İngilizce). İşçi Enternasyonali Komitesi. 23 Mayıs 2002. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  2. ^ Kurmanov, Ainur (1 Mart 2012). "The day Zhanaozen died" (İngilizce). The Moscow News. 10 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  3. ^ "Campaign Kazakhstan" (İngilizce). 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  4. ^ "Kazakhstan: Leader of Socialist Movement Kazakhstan found dead" (İngilizce). İşçi Enternasyonali Komitesi. 6 Haziran 2012. 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan pasaportu</span>

Kazak pasaportu Kazakistan vatandaşlarının yurt dışına seyahat edebilmeleri amacıyla verilmektedir. Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşları ülke içi ve Rusya'ya yaptıkları seyahatlerde yalnızca kimlik kartlarını yanlarında bulundurmaları yeterlidir. Kazak Adalet Bakanlığı 5 Ocak 2009'dan bu yana biyometrik pasaportlar vermeye başlamıştır.

Amanat ya da eski ismiyle Nur Otan, 850.000 üyesiyle Kazakistan'ın en büyük siyasi ve 1999 yılından beri iktidar partisidir. Partinin Genel başkanlığı görevini 26 Nisan 2022 tarihinden beri Yerlan Koşanov yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Halk Partisi</span>

Kazakistan Halk Partisi eski adıyla Kazakistan Komünist Halk Partisi, Kazakistan'da bir siyasi partidir. Parti başkanı Aykin Kongirov'dur. Merkez Komite Sekreterleri Turgin Sidikov, Jambıl Ahmetbekov, Gauhar Nugmanova ve Viktor Smirnov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Komünist Partisi</span> Kazakistanda siyasî parti

Kazakistan Komünist Partisi Kazakistan Cumhuriyeti'nde eski Komünist Parti. Sovyet dönemi Kazakistan Komünist Partisi'nin halefi niteliğindedir. 1999 yılındaki genel seçimlerde % 17.7 oranında oy alarak Kazakistan meclisindeki en güçlü ikinci parti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1945 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 24 Ocak 1953 tarihinde Kazakistan SSC Yüksek Sovyeti tarafından kabul edilen bayrak. Bu bayrak, Sovyetler Birliği bayrağının bir versiyonudur. Aralarındaki fark, bu bayrakta 2/9 altta yatay olarak mavi şerit yer alır. Bayrağın yakın merkezinde orak ve çekiç figürü yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Khabar</span>

Khabar Kazakistan'da büyük bir medya kuruluşudur. Başlangıçta Ulusal Televizyon Haber Ajansı olarak bilinen kuruluş 1995 yılında kurulmuştur. Şu anda ülkenin en büyük ağlarından biridir ve Rusça ve Kazakça dillerinde günlük yayın yapmaktadır. Ayrıca, Khabar, Avrupa ve Asya'da mevcut uydu yayını olan Kazak TV kanalı kullanıma sunulmaktadır. Kanal Rusça, Kazakça ve İngilizce programları içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ariadna Çasovnikova</span> Kazak Sovyet Politikacı

Ariadna Leonidovna Çasovnikova, Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti Başkan Vekilliği yapan Kazak Sovyet politikacı. Hizmetleri dolayısıyla bir kez Kızıl Bayrak İşçi Nişanı ve iki kez Onur Rozeti Nişanı ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nurlan Nigmatulin</span> kazak siyasetçi

Nurlan Zayrollaoğlu Nığmatulin, Kazak siyasetçi. Daha önceden Kazakistan Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı, 2009-2012 yılları arasında Nur Otan partisinin Başkan Yardımcılığı, 2006-2009 yılları arasında Karagandı Eyaleti Belediye Başkanı ve 2016-2022 yılları arasında Kazakistan Parlamentosu Meclisi Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan kültürü</span> Kazakistan ve halkıyla ilişkilendirilen insan faaliyeti ve sembolizm modeli.

Kazakistan, göçebe pastoral ekonomisine dayanan ve iyi ifade edilmiş bir kültüre sahiptir. Kazakistan'da İslam, 7-12. yüzyıllarda tanındı. Koyun dışında birçok geleneksel yemek Kazak kültüründe sembolik değerini günümüzde de korumaktadır. Kazak kültürü büyük ölçüde Türklerin göçebe yaşam tarzından etkilenmiştir. Ayrıca göçebe bir halk olan İskitlerden de güçlü bir şekilde etkilenmiş gözükmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazakistan parlamento seçimleri</span>

Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da konuşulan diller</span>

Kazakistan'da %65 Kazak, %21,8 Rus, %3,0 Özbek, %1,8 Ukraynalı, %1,4 Uygur ve %1,2 Tatar olmak üzere 130 etnik grup yaşamaktadır. Resmî dil olan Kazakça ülke çapında 10 milyonun üzerinde konuşuru bulunmaktadır ve Kazakça ile aynı şekilde resmi dil olan Rusça yaklaşık 6 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.Hem Kazakça hem de Rusça eşit olarak kullanılmaktadır. Almanca, Tacikçe, Tatar, Türkçe, Ukraynaca, Uygurca, ve Özbekçe, 1997 tarihli 151-1 Sayılı Dil Yasası tarafından resmen tanınmaktadır. Kazak hükûmeti, Rus dilini aşamalı olarak kaldırmak için bazı girişimlerde bulundu, böylece Kazakça ülkenin tek ulusal ve resmi dili olacak. Örneğin Rusça, 20 yıl öncesine göre giderek daha az kullanılıyor. Yerli Rusların nüfusu da son 20 yılda önemli ölçüde azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Alihan İsmailov</span> 11. Kazakistan başbakanı

Alihan Ashanoğlu İsmailov, Kazak siyasetçi ve 11 Ocak 2022 - 5 Şubat 2024 tarihleri arasında Kazakistan başbakanı. Daha önce, Askar Mamin'in hükûmetinde Kazakistan'ın birinci başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. Aynı zamanda Eylül 2018'den Mayıs 2020'ye kadar maliye bakanı olarak görev yaptı. İsmailov, 2022 Kazakistan protestolarının ardından ülkenin cumhurbaşkanı tarafından Kazakistan'ın yeni başbakanı olarak aday gösterildi. Adaylığı ülke parlamentosu tarafından oybirliğiyle kabul edildi. Ocak 2023'ten bu yana JSC Ulusal Refah Fonu Samruk-Kazına'nın yönetim kurulu başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Akimat Binası</span> Almatı şehrinin idari binası

Almatı Akimat Binası, Kazakistan'ın Almatı şehrinin belediye binasıdır. 1973 yılında temeli atılan bina 1980 yılında tamamlandı. Geçmişte Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın ikametgâhı olarak kullanıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.