İçeriğe atla

Kazakistan Bağımsızlık Günü

   Kazakistan Bağımsızlık Günü
Resmî adıҚазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні
KutlayanlarKazakistan Kazakistan
Başlama16 Aralık
Bitiş17 Aralık
SıklıkYıllık

Kazakistan Bağımsızlık Günü (Kazakça: Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik kúni) Kazakistan Cumhuriyeti'nde her yıl 16 Aralık'ta kutlanan ana ulusal bayramdır.

Önemi

Sovyetler Birliği içinde birliği korumak amacıyla, ülke 16 Mart 1991'de bir referandum düzenledi ve Kazakistan yeni bir Egemen Devletler Birliği lehinde %95 oy kullandı. Ağustos ayında iptal edilen darbeden sonra, Yüksek Sovyet (Kazakistan) 16 Aralık 1991'de Kazakistan Cumhuriyeti Anayasal Bağımsızlık Yasasını kabul etti. Sovyetler Birliği'nin hızlı çöküşüne rağmen, Kazakistan bağımsızlığını ilan eden son ülke oldu. Bildiriyi, Bağımsız Devletler Topluluğu'nu doğuracak Almatı Zirvesi takip etti.[1][2] Bağımsızlık, Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in iki meclisli yeni bir parlamenter sistemin ve yeni bir başkentin kurulduğu bir dönemi başlattı. Bağımsızlığın dolaylı bir sonucu olarak takip edilen dikkate değer olaylar şunlardır:[3][4]

  • Kazakistan, Mart 1992'de Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
  • Temmuz 1992'de Uluslararası Para Fonu'na üye oldu.
  • 1993 Kazakistan Anayasası
  • Kazakistan, Şubat 1994'te Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na üye oldu.
  • Kazakistan'dan nükleer madde miktarını azaltan safir operasyonu projesi.
  • 1995 Kazakistan Anayasası
  • 2007 Kazakistan Anayasası değişikliği
  • Kazakistan 2050 Stratejisi 2012'de tanıtıldı

Genel kutlamalar

New York'ta Bağımsızlık Günü kutlamaları

Tatil 16 ve 17 Aralık'ta 2 gün boyunca kutlanır. 16 Aralık haftasonuna denk gelirse, takip eden Pazartesi günü de tatil olacaktır. Yöresel lezzetlerin servis edileceği birçok köyde yurtlar (geleneksel çadırlar) kuruluyor.[5] Aynı zamana denk gelen kış mevsimi nedeniyle genellikle iç mekanlarda kutlanmaktadır.[6] Astana Operası, geleneksel müzik icra edecek ulusal orkestraların yer aldığı konserler düzenlemektedir. Birçok milliyetçi politikacı ve aktivist, bu tatili Rus hükûmetine 1932-33 kazak kıtlığı ve Sovyetler Birliği'nde kazakların nüfus transferi gibi dönemlerde etnik nüfusu soykırım girişiminde bulunmakla suçlamak için bir fırsat olarak kullanıyor.[7]

Jeltoksan anma törenleri

Bağımsızlık Günü aynı zamanda 1986 yılında Jeltoksan'ın Brejnev Meydanı'nda (bugünkü Cumhuriyet Meydanı ) Gennady Kolbin hükûmetine karşı Bağımsızlık Günü ile aynı gün başlayan protestolarını anma günü olarak da kullanılıyor. 1980'lerde, Sovyetler Birliği'nde demokratikleşme, orta ve Doğu Avrupa'da Polonya'da başlayan ve bireysel cumhuriyetlere dökülen büyük bir huzursuzluğun ardından 1986 protestolarıyla yükselmeye başladı.

Ak Orda töreni

Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın ev sahipliğinde Ak Orda Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda düzenlenen törende cumhurbaşkanının Kazakistan'ın emir, nişan ve madalyalarını seçkin vatandaşlara takdim ettiği tören düzenlendi.[8] Pek çok Kazak, cumhurbaşkanlığı sarayındaki resmi törende geleneksel kıyafetlerini giymektedir.[9]

Yıllara göre anma

  • Kazakistan'ın ilk Bağımsızlık Günü askeri geçit töreni, bağımsızlığın 5. yıldönümü vesilesiyle 1996 yılında Almatı Cumhuriyet Meydanı'nda yapıldı.[10] Savunma Bakanı Muhtar Altınbayev, Cumhuriyet Muhafızlarından bir süvari filosunun da ilk kez ortaya çıktığı geçit törenini açtı [11][12]
  • İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 2016 yılında 25. yıl dönümü kutlamalarına katılmak için ziyaret etti.[13]
  • 2021'deki 30. yıl dönümü için Ekim 2019'da Yıldönümüne hazırlanmak üzere Bilgi ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı [14] Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev, cezai sorumluluğa getirilenler için af çıkarılacağını duyurdu.[15] Cumhurbaşkanı Tokayev, kutlamalar sırasında, "yabancı ideolojinin etkisine yenik düşmemek" için yabancı bir izleyici kitlesi için Kazakistan'ın kısa bir tarihinin yazılmasını (kelimenin dillerine tercüme edilerek) yapılmasını önerdi.[16]

Yabancı ülkelerde kutlamalar

1992'nin birinci yıldönümünde, Semipalatinsk'ten bir halk çalgıları orkestrası, Moskova'daki Çaykovski Konser Salonu'nda Kazak büyükelçiliğinin ev sahipliğinde düzenlenen bir törene katıldı.[17] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok kutlama, New York eyaletindeki diaspora ve Washington DC'deki Kazak büyükelçiliği tarafından düzenleniyor [18]

Ayrıca bakınız

  • Kazakistan'da resmi tatiller
  • Bağımsızlık Günü (Tacikistan)
  • Bağımsızlık Günü (Kırgızistan)
  • Bağımsızlık Günü (Özbekistan)
  • Bağımsızlık Günü (Türkmenistan)
  • İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Kazakhstan Independence Day | Office Holidays". www.officeholidays.com (İngilizce). 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  6. ^ Symbolism and Power in Central Asia: Politics of the Spectacular. 13 Eylül 2013. ISBN 9781317987000. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  7. ^ Kazakhstan: Unfulfilled Promise. September 2010. ISBN 9780870032998. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  10. ^ "Военные парады в Казахстане за 15 лет "подорожали" в одиннадцать раз". Radiotochka.kz | Новости Казахстана – события, мнения, аналитика. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017. 
  11. ^ "Inside Central Asia". 1996. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  13. ^ "Israeli Prime Minister Visits Astana, Strengthens Ties". The Astana Times (İngilizce). 16 Aralık 2016. 17 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  14. ^ "Commission to prepare for Kazakhstan 30th year of Independence celebration formed - Новости Казахстана - свежие, актуальные, последние новости об о всем". www.kazpravda.kz (Rusça). 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  15. ^ "President announced amnesty in 2021 timed to 30th anniversary of Independence of Kazakhstan - Новости Казахстана - свежие, актуальные, последние новости об о всем". www.kazpravda.kz (Rusça). 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  16. ^ "Tokayev proposes to write short history of Kazakhstan for foreign audience". New Europe (İngilizce). 6 Ocak 2021. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  17. ^ "Семипалатинский оркестр казахских народных инструментов "Насырларх кули" (1992) - YouTube". www.youtube.com. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020. 
  18. ^ "День Независимости Казахстана празднуют в США - YouTube". www.youtube.com. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Astana</span> Kazakistanın başkenti

Astana, daha önce Akmola, Akmolinsk, Tselinograd ve Nur-Sultan olarak da adlandırıldı, Kazakistan'ın başkenti ve ikinci büyük şehridir. Şehir, Kazakistan'ın kuzeyinde Akmola Eyaleti içerisinde İşim Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nüfusun ülkenin güney kesiminde yığılmasını önlemek amacıyla, 1998'de Kazakistan'ın başkenti ilan edilmiş ve başkent Almatı'dan buraya taşınmıştır. Astana, ülkenin en büyük kenti Almatı ile birlikte "doğrudan yönetilen cumhuriyet şehri" statüsüne sahiptir. Nüfusu 1 Aralık 2017 tarihi itibarı ile 1,029,556'dır.

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan arması</span> Ulusal arma

Kazakistan arması, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet arması olarak 4 Haziran 1992'de kabul edilmiştir. Armanın tasarımcıları Jandarbek Melibekov ve Şot-Aman Valihanov'dur. Arma için düzenlenen yarışmasına yaklaşık 245 proje ve 67 açıklama tasarımı katıldı. 1992'den önce Kazakistan SSC'nin diğer tüm Sovyet ülkelerine benzer bir arması vardı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da insan hakları</span>

Kazakistan'da insan hakları, bağımsız gözlemciler tarafından tek tip zayıf olarak tanımlanmaktadır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Kazakistan toplanma, konuşma ve din özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtlıyor. 2014 yılında yetkililer, gazeteleri kapattılar, barışçıl ama onaylanmamış protestolar sonrasında onlarca insanı hapse attılar ya da para cezasına çarptırdılar ve dini devlet kontrolleri dışında uyguladıkları için ibadet edenler para cezasına çarptırıldılar. Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak üzere hükûmet eleştirmenleri haksız davalardan sonra gözaltında kaldı. İşkence, gözaltı yerlerinde uygulanmaya devam ediyor."

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da turizm</span>

Kazakistan, yüzölçümü bakımından dokuzuncu ve denize kıyısı olmayan ülkeler arasında en büyük kara ülkesidir. Günümüzde turizm ekonominin önemli bir bileşeni değildir. 2014 itibarıyla, turizm Kazakistan'ın GSYİH'nın %0,3'ünü oluşturuyor, ancak hükûmet 2020'ye kadar %3'e yükseltmeyi planlıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun Seyahat ve Turizm Rekabet Edebilirliği Raporu 2017'ye göre, Kazakistan'da seyahat ve turizm sektörü 3.08 milyar dolar veya toplam GSYİH'nın yüzde 1.6'sını oluşturuyor. WEF, Kazakistan'ın bir önceki döneme göre dört sıra daha yüksek olduğu 2017 raporunda 81. sırada. Kazakistan 2016 yılında 6,5 milyon turist aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

Kazakistan'da COVID-19 pandemisinin ilk vakası 13 Mart 2020'de onaylandı. Virüsün Almanya'dan gelen 2 Kazakistan vatandaşında olduğu belirtildi. Aynı gün, biri İtalya'dan Astana'a, diğeri Almanya'dan Almatı'ya gelen 2 vaka daha doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazakistan parlamento seçimleri</span>

Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Savunucuları Anıtı</span>

Anavatan Savunucuları Anıtı, Kazakistan'ın başkenti Astana'da yer alan bir anıttır. Tauelsizdik Caddesi yakınlarındaki Anavatan Savunucuları meydanında yer almaktadır. Temel taşının 10 Haziran 1998 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından atıldığı anıtın açılışı, 2001 yılında Zafer Günü sırasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kalmuhanbet Kasımov</span>

Kalmuhanbet Nurmuhanbetulı Kasımov Kazak asker ve siyasetçi. Ocak 2020'den beri Devlet Güvenlik Servisi başkanı olarak görev yapmaktadır. Bundan önce Kasımov, Şubat 2019'dan Ocak 2020'ye kadar Kazakistan Güvenlik Konseyi sekreteri ve 2011'den 2019'a kadar içişleri bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan-Sırbistan ilişkileri</span>

Kazakistan-Sırbistan ilişkileri, Kazakistan ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkilerle ilgilidir. Sırbistan, Haziran 2011'de Astana'da bir büyükelçilik açtı ve Kazakistan, Haziran 2015'te Belgrad'da açtı.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük Meydanı (Astana)</span> Nur-Sultanda meydan

Özgürlük Meydanı Kazak Eli Meydanı olarak da bilinen, Kazakistan'ın Astana kentinin ana meydanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alihan İsmailov</span> 11. Kazakistan başbakanı

Alihan Ashanoğlu İsmailov, Kazak siyasetçi ve 11 Ocak 2022 - 5 Şubat 2024 tarihleri arasında Kazakistan başbakanı. Daha önce, Askar Mamin'in hükûmetinde Kazakistan'ın birinci başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. Aynı zamanda Eylül 2018'den Mayıs 2020'ye kadar maliye bakanı olarak görev yaptı. İsmailov, 2022 Kazakistan protestolarının ardından ülkenin cumhurbaşkanı tarafından Kazakistan'ın yeni başbakanı olarak aday gösterildi. Adaylığı ülke parlamentosu tarafından oybirliğiyle kabul edildi. Ocak 2023'ten bu yana JSC Ulusal Refah Fonu Samruk-Kazına'nın yönetim kurulu başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yerlan Koşanov</span> Kazak siyasetçi

Yerlan Koşanov, Kazak siyasetçi ve 26 Nisan 2022 tarihinden beri Amanat Genel Sekreteri. Daha önce, 18 Eylül 2019'dan itibaren Tokayev'e bağlı Kazakistan Cumhurbaşkanlığı İdaresi'ne ve 14 Mart 2017'den 18 Eylül 2019'a kadar Karagandı Eyaleti akimliği ve 2 Şubat 2012'den 14 Mart'a kadar Başbakanlık Ofisi Başkanı gibi çeşitli başkanlık görevlerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

Kazakistan halkı, cumhurbaşkanını seçmek için 20 Kasım 2022 tarihinde erken bir devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Bu seçim, Kazakistan'ın 1991'deki bağımsızlığından bu yana yapılan yedinci başkanlık seçimi ve 1999'dan bu yana üst üste altıncı kez yapılan erken seçim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Halk Koalisyonu (Kazakistan)</span>

Halk Koalisyonu, mevcut Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'i 2022 Kazakistan cumhurbaşkanlığı erken seçiminde desteklemek amacıyla kurulmuş, hükûmet yanlısı bir siyasi ittifaktır.

Haziran 2023'te, Kazakistan'ın kuzeydoğusundaki bölgede büyük bir orman yangını çıktı. Çıkan yangında 15 kişi öldü, 60 bin hektar alan yandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.