İçeriğe atla

Kazakistan'da seçimler

Kullanılan oy sandıkları

Kazakistan'da seçimler, Meclis ve Senato olmak üzere iki organa bölünmüş bir Başkan ve Parlamentoyu seçmek için ulusal düzeyde yapılır. Yerel seçimler ise her beş yılda bir yapılır.[1] Seçimler, Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Seçim Komisyonu tarafından yapılır.

Kazakistan'da ondan fazla siyasi parti bulunmaktadır. Ayrıca AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, 1999'dan bu yana parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin izlenmesi için ülkeye seçim izleyicileri yerleştirdi.[2]

Seçim prosedürleri ve teknoloji

Seçimlerde, birçok Kazak seçmenine elektronik oylama makinelerinde veya kağıt oylarda oy kullanma seçeneği teklif edildi. Her oylama yerinde bir adet büyük ve iki adet taşınabilir küçük sandık bulunur. Bunun sebebi ise engelli vatandaşların da oy kullanabilmesinin sağlanmasıdır. Ayrıca sandıkların bir kısmı dolma sorununa karşı şeffaftır. Elektronik oylama ise, Belarus ve Kazakistan'da geliştirilen AIS "Sailau" elektronik oylama sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, daha geniş çapta çalışılan DRE oylama makinelerinin aksine, dolaylı kayıt elektronik oylama sistemi olarak tanımlanmaktadır. 16 Kasım 2011'de, Kazak Merkez Seçim Komisyonu başkanı Kuandyk Turgankulov, seçmenlerin kağıt oylarını tercih etmeleri, siyasi partilerin güvenmemeleri ve ülke için gerekli fonların bulunmaması nedeniyle Sailau sisteminin durdurulacağını söyledi.[3]

Seçim finansmanı

Kazakistan'da seçilen makam adayları, kampanya maliyetlerini karşılamak için devlet mali desteği alabilirler.[4] Senato seçimlerinde her aday yaklaşık 2170 dolar kazanıyor.

Başkanlık seçimleri

Kazakistan'daki son cumhurbaşkanlığı seçimi 20 Kasım 2022 tarihinde yapılmıştır. Bu seçimde ilk kez oy pusulasında "hepsine karşı" seçeneği yer aldı.

AdayPartiOy%
Kasım Cömert TokayevBağımsız6.456.39281.31
Jiguli DayrabayevAuyl Halkın Demokratik Yurtsever Partisi271.6413.42
Qaraqat ÄbdenBağımsız (Ulusal Profesyonel Sosyal Hizmet Uzmanları İttifakı)206.2062.60
Nurlan ÄuesbayevUlusal Sosyal Demokrat Parti200.9072.53
Meiram QajıkenBağımsız ("Amanat" Sendikalar Topluluğu)176.1162.22
Saltanat TursınbekovaBağımsız (Qazaq analary — dästürge jol)168.7312.12
Hepsine karşı460.4845.80
Toplam7.940.477100.00
Geçerli oy7.940.47795.67
Geçersiz/boş oy359.5694.33
Toplam oy8.300.046100.00
Kayıtlı seçmen/katılım11.953.46569.44
Kaynak: CEC

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2008. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Saadet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Saadet Partisi, 20 Temmuz 2001'de Necmettin Erbakan ve Recai Kutan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SAADET" şeklindedir. Simgesi hilal ve beş adet yıldızdır. TBMM'de 20 milletvekili ile grubu bulunmaktadır. Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'dur.

Seçim, bir nüfusun kamu görevini yerine getirmesi için birey veya birden fazla birey seçtiği resmi bir grup karar alma sürecidir. Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması. Tayin etme, atama işleminin zıddı. Milletvekili, herhangi bir meclis veya encümen üyelerinin, dernek yöneticilerinin vs. seçimi. Demokratik ülkelerde çeşitli seçim sistemleri, değişik usullerle uygulanmaktadır. Seçim, yasama, yürütme ve yargı organlarının üyelerinin seçiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">1991 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 19. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1991 Türkiye genel seçimleri, 20 Ekim 1991 tarihinde yapılan ve TBMM 19. dönem milletvekillerinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan beşinci halk oylaması

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasıdır. Türkiye'de yapılan beşinci halk oylamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de seçimler</span>

Türkiye'de seçimler devletin altı pozisyonu için yapılır: cumhurbaşkanlığı (ulusal), parlamento (ulusal), belediye başkanlığı (yerel), ilçe belediye başkanlığı (yerel), il veya belediye meclis üyeleri (yerel) ve muhtarlar (yerel). Seçimler dışında referandumlar da yapılmaktadır.

1973 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, 13 Mart-6 Nisan 1973 tarihleri arasında 15 tur olarak yapıldı. 15. turda 635 milletvekilinin 557'si oylamaya katıldı ve Cumhuriyet Senatörü Fahri Korutürk, 365 oyla Cumhurbaşkanlığa seçildi.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

<span class="mw-page-title-main">2019 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2019 Kazakistan erken başkanlık seçimleri, dönemin devlet başkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasından dolayı 9 Haziran 2019'da yapılan seçimdir. Seçim gününe kadar vekaleten devlet başkanlığı görevini yapan Kasım Cömert Tokayev'in de aday olduğu seçimde kayıtlı olarak toplam yedi aday bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oy kullanma yeri</span>

Bir oy kullanma yeri, seçimlerde, seçmenlerin oylarını kullandığı yerdir. Oy kullanma yeri bir veya daha fazla yoklama noktası içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da seçimler</span>

1989'da o zamanki Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'nde siyasi çoğulculuğun ortaya çıkmasından sonra, siyasi partilerin kurulmasına izin verildi ve 1990'da ilk özgür ve çok partili seçimler yapıldı. Kuzey Makedonya'da, Kuzey Makedonya Meclisi üyeleri, cumhurbaşkanı seçimleri ve meclis üyeleri ve belediye başkanları için yerel seçimler yapılır.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazakistan parlamento seçimleri</span>

Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.

Ermenistan Halk Partisi Ermenistan'da bir sosyalist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi</span>

Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi veya Oy çokluğu sistemi, seçim sisteminde kullanılan bir oylama biçimidir. Seçmenler oylarını bir aday için kullanırlar ve en çok oyu alan aday kazanır. FPTP, çoğul oylama yöntemidir ve esas olarak tek üyeli seçim bölgelerini kullanan sistemlerde kullanılır. FPTP, dünya ülkelerinin yaklaşık üçte birinde, çoğunlukla İngilizce konuşulan ülkelerde, meclis seçimleri için koltuk belirlemenin birincil biçimi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade, bitiş çizgisinde bir direğin olduğu İngiliz at yarışından bir metafordur.