İçeriğe atla

Kazakistan'da sağlık

Almatı'daki bir çocuk hastanesi

Kazakistan'daki Sağlık Sistemi, Sovyetler Birliği sonrasında reforma uğramış bir sağlık sistemidir.

Genel bakış

Kazakistan'da doğumda beklenen yaşam süresi dünyada 148. sırada, en gelişmiş ülkelerin ve bazı gelişmekte olan ülkelerin altındadır. Ayrıca Avrupa Birliği'nin ortalama yaşam süresinin de altındadır.[1][2]

Dünya Sağlık Örgütü 2000 yılında, Kazakistan'daki sağlık sistemini genel performansta 64. ve genel sağlık düzeyinde 135. sırada (çalışmaya dahil edilen 191 üye ülke arasında) belirledi.

Tarihçe

2006 yılında tamamen devlet kontrolü altında kalan sağlık hizmetlerinin kalitesi, yetersiz finansman ve göç nedeniyle teknik uzmanların kaybolmasından sonra Sovyet sonrası dönemde geriledi. 1989 ve 2001 yılları arasında, 10.000 kişi başına doktor oranı %15 düşerek 34.6'ya düşmüş ve 10.000 kişi başına hastane yatak oranı %46 düşerek 74'e düşmüştür. 2005 yılına kadar bu göstergeler 55 ve 77'ye yükselmiştir. 1991 yılından bu yana, sağlık hizmetleri sürekli olarak yeterli hükûmet finansmanından yoksundur; 2005 yılında gayri safi yurt içi hasılanın yalnızca %2.5'i bu amaçla gitti. hükûmetin sağlık reformu programı, bu rakamı 2010 yılında %4'e çıkarmayı amaçladı. Birkaç yıldır zorunlu sağlık sigortası sistemi planlama aşamasındadır. Sağlık çalışanlarının maaşları son derece düşük ve ekipman kritik derecede yetersiz. Ekipmanlar genel olarak Japonya'dan ithal edilmektedir. Maliyet nedeniyle, tedavinin önemi giderek artan bir şekilde Sovyet sisteminde tercih edilen hastane bakımı yerine ayaktan hasta bakımı üzerinedir. Sağlık sistemi, kirlilikten en çok etkilenen Aral Denizi bölgesi gibi kırsal alanlarda kriz halindedir.[3]

Sağlık sistemi

Kazakistan'da sağlık hizmetleri, birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinden oluşan bir ağ tarafından sağlanmaktadır. Sağlık tesisleri büyük ölçüde Sağlık Bakanlığı tarafından temsil edilen kamu sektörü tarafından işletilmektedir. Sağlık sigortası da artık esas olarak kamu sektöründe hükûmet tarafından sağlanmaktadır.

Tesisler

Kamu hastanelerinin toplam hastane kapasitesi içindeki payı on yıllardır nispeten sabit kalmıştır (yaklaşık %70). Bazı yerlerde, çoğunlukla il ve şehir yönetimlerine ait olan, kâr amacı güden özel hastanelerin yanı sıra devlet hastaneleri de bulunmaktadır.

Kamuya açık, ülke çapında devlete ait tıbbi tesisler sistemi vardır. Ulusal Savunma Bakanlığı, aktif askerî personele askeri finansmanlı bakım sağlamak için saha hastanelerinin yanı sıra daimi hastaneleri (Askeri Sağlık Sistemi) işletmektedir.

Hastaneler, acil servislerinde ve uzmanlık kliniklerinde bir miktar ayakta hasta bakımı sağlar, ancak esas olarak yatan hasta bakımı sağlamak için vardır. Acil servisler ve acil bakım merkezleri, düzensiz sorun odaklı bakım kaynaklarıdır. Altı ay veya daha az yaşaması beklenen ölümcül hastalar için darülaceze hizmetleri en yaygın olarak yardım kuruluşları ve hükûmet tarafından sübvanse edilmektedir. Doğum öncesi, aile planlaması bakımı, devlet tarafından finanse edilen doğum ve jinekolojik uzmanlık alanıdır ve birinci basamak tesislerinde sağlanır ve genellikle hemşire pratisyenleri (ebeler) tarafından görevlendirilir.

Tıbbi sağlık hizmetlerinin büyük bir kısmı, ambulatuarlar ve poliklinikler adı verilen geniş bir birinci basamak sağlık hizmetleri ağı aracılığıyla sağlanır.

Kaynakça

  1. ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020. 
  2. ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020. 
  3. ^ Kazakhstancountry profile 5 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Library of Congress Federal Research Division (December 2006). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri</span> Orta Doğuda bir ülke

Birleşik Arap Emirlikleri, kısaca BAE, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülke. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şârika ve Ümmü'l-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.

İl, Türkiye Cumhuriyeti'nin taşra teşkilatlanmasında en büyük mülkî yönetim birimi. Osmanlı Devleti'nde uygulanan vilayet sisteminin Türkiye'de ilkin sistem olarak, 1960'ta da isim olarak güncellenmesi ile bu şekli ve ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aile hekimliği</span> tıbbi uzmanlık dalı

Aile hekimliği, bir tıp disiplinidir. Diğer tıp branşları gibi kendine özgü bir eğitimi, uygulaması ve araştırma konuları bulunan, dahili tıp bilimleri içinde değerlendirilebilinen klinik bir branştır. Çocuk, genç ve yaşlı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan bir tıp uzmanlık dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hastane</span> sağlık kurumu

Hastane ya da sayrılarevi, hasta ve yaralılara acil sağlık hizmetlerini ayakta veya yatarak veren tıp merkezi ve sağlık kurumu. Devlet hastaneleri, özel sağlık kuruluşları, vakıf hastaneleri ve üniversite hastaneleri gibi çok çeşitli sağlık kuruluşu işletme türleri vardır. Uzman sağlık bilimi ve yardımcı sağlık personeli ve tıbbi ekipman ile hasta tedavisi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Acil tıp</span> İnsan sağlığının hayati derecede etkilenmesi ve bu durumdan en hızlı şekilde normale dönme adına yapılan tüm uygulamaları kapsayan acil sağlık hizmeti

Acil Tıp, insan sağlığının hayati derecede etkilenmesi ve bu durumdan en hızlı şekilde normale dönme adına yapılan tüm uygulamaları kapsayan acil sağlık hizmeti. Acil tıp hizmetleri hastanelerin acil servislerinde ve mobil ekipler vasıtasıyla hastane dışında verilir.

<span class="mw-page-title-main">Hemşirelik</span> Sağlık hizmetleri mesleği

Hemşirelik; birey, aile ve toplumun sağlığını koruma ve geliştirmeye odaklanan, ideal sağlık düzeyine ve yaşam kalitesine ulaştırmayı hedefleyen bir sağlık profesyoneli'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Acil Tıp Derneği</span>

Türkiye Acil Tıp Derneği (TATD), Acil Tıp Sistemi içinde yer alan konularda projeler üretmek ve bu sistemin gelişmesine destek olmak amacıyla oluşturulmuş bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Acil servis</span> Acil tıp alanında uzmanlaşmış tıbbi tedavi tesisi

Acil servis, hastane ve diğer sağlık kuruluşlarının ulaşımı kolay ve girişi ambulansların yanaşabileceği bir bölgesinde bulunan acil sağlık yardımı gerektiren hastalara bu hizmeti veren birimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu</span> Devlet kurumu

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kurumlarının devredilmesi ile kurulmuş devlet kurumu. Kurum; genel kurul, yönetim kurulu ve başkanlık olmak üzere üç organdan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Ambulans</span>

Ambulans ya da cankurtaran, acil sağlık hizmetleri yapmak, hastaneler arasında ya da hastaneye ulaştırmak amacıyla hasta veya yaralı taşımaya yarayan bir çeşit özel donanımlı motorlu panelvan türü araç.

<span class="mw-page-title-main">Hasta yatağı</span>

Hasta yatağı veya hastane karyolası, hastanede yatan hastalar veya bir tür sağlık hizmetine ihtiyaç duyan kişiler için özel olarak tasarlanmış bir yataktır. Bu yataklar hem hastanın rahatı ve iyiliği için hem de sağlık çalışanlarının rahatlığı için özel özelliklere sahiptir. Ortak özellikler arasında tüm yatak, baş ve ayaklar için ayarlanabilir yükseklik, ayarlanabilir yan korkuluklar ve hem yatağı hem de yakındaki diğer elektronik cihazları çalıştırmak için elektronik düğmeler bulunur.

Kazakistan ekonomisi Orta Asya'nın en büyük ekonomisidir. Büyük petrol rezervleri yanı sıra mineraller ve metallere sahiptir. Aynı zamanda hem canlı hayvan ve tahıl üretimini barındıran geniş bozkır toprakları ile önemli tarımsal potansiyele sahiptir hem de yanı sıra Uluslararası Uzay İstasyonu'na her Uzay aracı fırlatmasında geliştirilen uzay altyapısına sahiptir. Güneydeki dağlar elma ve ceviz için önemli bir yeterliğe sahiptir; her iki tür de vardır ve yabani olarak yetişmektedir. Kazakistan'ın sanayi sektörü bu doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesi ve aynı zamanda inşaat malzemeleri, traktör, tarım makineleri ve bazı askeri öğeler konusunda uzmanlaşmış nispeten büyük bir makine yapı sektörüne sahiptir. SSCB'nin dağılmasından ve Kazakistan'ın geleneksel ağır sanayi ürünlerine olan talebin çöküşü ile 1994 yılında meydana gelen en dik yıllık düşüş, 1991 yılından bu yana ekonomide keskin bir daralmaya yol açmıştır. 1995-97 ekonomik reformlar ve özelleştirmelerle hükûmet programı özel sektöre varlıkların önemli olarak kaymasına neden oldu. Birkaç yıl içinde önemli ölçüde daha büyük petrol ihracatı için Karadeniz artış beklentileri ile batı Kazakistan'ın Tengiz Alanı'nda Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu anlaşmasıyla yeni bir boru hattı inşası Aralık 1996'da imzalanmasıyla sonuçlandı. Kazakistan'ın ekonomisi petrol fiyatları ve Rusya'da Ağustos finansal krizinin çökmeye uğratması nedeniyle GSYİH büyümesinde %2,5 düşüş ile 1998 yılında aşağı döndü. 1999 yılında parlak bir nokta, bir iyi zamanlanmış tenge devalüasyonu ve tampon görevinde tahıl hasatı ile birlikte, durgunluk ekonomiyi dış satıma itti ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artış kurtarıcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Paramedik</span> Acil tıbbi durumlarda çalışan sağlık profesyoneli

Paramedik acil tıp hizmetlerinde, yaşam zincirinin anahtarı olarak tanımlanan ve Hastane Öncesi Acil Bakımın en önemli parçasını oluşturan; genellikle kritik durumdaki hastaya ya da yaralıya ilk anda müdahale eden sağlık profesyonelidir.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık yönetimi</span>

Sağlık yönetimi, tıp ve sağlık hizmetlerinin tüm boyutlarına işletmecilik perspektifiyle inceleyen, uzmanlaşmış bir yönetsel disiplindir. Sağlık alanında ortaya çıkan yönetim ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak gelişen; toplumun sağlık düzeyini korumak ve geliştirmek için kaynakların planlanması, örgütlenmesi, harekete geçirilmesi ve denetlenmesi sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık hizmetleri</span>

Türkiye'de sağlık hizmetleri kamu ve özel sağlık hizmetlerinin bir karışımından oluşmaktadır. Türkiye, Genel Sağlık Sigortası sistemi kapsamında evrensel sağlık hizmetlerine sahiptir. Bu sistem kapsamında, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) kayıtlı tüm sakinler, SGK ile sözleşmeli hastanelerde ücretsiz tıbbi tedavi alabilmektedir.

Bulgaristan, 2015 yılında 100.000 kişi başına 708 ile Avrupa'daki en yüksek üçüncü ölüm oranına sahipti. Dolaşım sistemi hastalıklarından ölüm oranlarının en yüksek olduğu dört Avrupa bölgesinin tamamı Bulgaristan'daydı. 2000'li yılların başlarında, ölümün en önemli doğal nedenleri kardiyovasküler hastalık, kanser ve solunum hastalığıydı. Bulgaristan'da insidans yetersizliği virüsü (HIV) görülme sıklığı çok düşüktür. 2003 yılında tahmini insidans oranı nüfusun yüzde 0,1'inden az olmasına rağmen, 2000'li yılların başlarında yeni vaka raporlarının sayısı her yıl artmıştır. 2005 yılında 86 yeni vaka bildirilmiş, bu da resmi toplamı yaklaşık 600'e çıkarmış, 2006'nın ilk yarısında 58 yeni vaka rapor edilmiştir. 2010 yılında 1.160 HIV sonucu pozitif kişi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık hizmetleri</span> hastalığın önlenmesi ve refahın teşviki

Sağlık, sağlık hizmetleri veya sağlık hizmeti, insanlarda hastalık, rahatsızlık, yaralanma ve diğer fiziksel ve zihinsel bozuklukların önlenmesi, teşhisi, tedavisi yoluyla sağlığın korunması veya iyileştirilmesidir. Sağlık hizmetleri, sağlık profesyonelleri ve ilgili sağlık kuruluşları tarafından verilmektedir. Doktorlar ve diğer sağlık çalışanları bu sağlık hizmetinin bir parçasıdır. Diş hekimliği, eczacılık, diyetisyenlik, ebelik, hemşirelik, tıp, optometri, odyoloji, psikoloji, mesleki terapi, fizik tedavi, atletik eğitim ve diğer sağlık meslekleri sağlık hizmetlerinin bir parçasıdır. Birinci basamak, ikinci basamak ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin yanı sıra halk sağlığında yapılan çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Bogomolets Ulusal Tıp Üniversitesi</span>

Bogomolets Ulusal Tıp Üniversitesi,