İçeriğe atla

Kazakistan'da insan hakları

Kazakistan
Bu kategoride yer alan maddeler
Kazakistan hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Bağımsız Devletler Topluluğu BDT Üye Devleti

Kazakistan'da insan hakları, bağımsız gözlemciler tarafından tek tip zayıf olarak tanımlanmaktadır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Kazakistan toplanma, konuşma ve din özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtlıyor. 2014 yılında yetkililer, gazeteleri kapattılar, barışçıl ama onaylanmamış protestolar sonrasında onlarca insanı hapse attılar ya da para cezasına çarptırdılar ve dini devlet kontrolleri dışında uyguladıkları için ibadet edenler para cezasına çarptırıldılar. Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak üzere hükûmet eleştirmenleri haksız davalardan sonra gözaltında kaldı. İşkence, gözaltı yerlerinde uygulanmaya devam ediyor."[1]

Kazakistan'ın siyasi yapısı cumhurbaşkanlığında gücü yoğunlaştırıyor. Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 1989 ve 2019 yılları arasında ülkenin lideriydi. 1989'da Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri seçildi ve Aralık 1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını takiben ülkenin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Kazakistan'da yapılan hiçbir seçim uluslararası standartlara uygun değildi.[2][3]

2012 yılında Kazakistan, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'ne üye olarak seçildi. 2014 yılında İnsan Haklarının Evrensel Periyodik İncelemesi sırasında, ulusal temsilciler "Kazakistan’ın işkenceyi ve ulusal insan hakları kurumunu önleme mekanizması", "özgürlükle ilgili yasal kısıtlamalar konusundaki endişelerini paylaştığı" için övgüde bulundular.

2014 yılında yayınlanan ABD hükûmeti raporuna göre, Kazakistan'da:

Kanun, bağımsız bir yargı için yeterli bir öneri sunmuyor. Yürütme organı yargı bağımsızlığını keskin bir şekilde sınırladı. Savcılar yargısal bir rol oynadı ve mahkeme kararlarını askıya alma yetkisine sahipti ... Yargı sürecinin her aşamasında yolsuzluk belirgindi. Yargıçlar en yüksek ücretli devlet çalışanları arasında olmasına rağmen, avukatlar ve insan hakları izleyicileri, hakimlerin, savcıların ve diğer yetkililerin ceza davalarının çoğunda lehte kararlar karşılığında rüşvet talep ettiklerini iddia edilmiştir.[4]

Asliye mahkemelerinde açılan kamu davalarında sanıkların yüzde birinden azı beraat etmiştir. Bu arada, temyiz mahkemeleri mahkûmiyet kararlarından çok daha sık beraat kararlarını bozma eğilimindedir.[5]

Etnik çeşitlilik

Kazakistan farklı kültürlerin bir arada yaşamasını desteklemektedir. Kazakistan Halk Meclisi, çocukların ve yetişkinlerin 30 farklı dili öğrenebileceği 200'e yakın merkezi desteklemektedir.[6]

2015 yılında Kazakistan Halk Meclisi (APK), Kazakistan'ın yeni bayramı olarak Şükran Günü'nü kabul etti. Kabul önerisi Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından sunuldu. Şükran Günü 1 Mart'ta kutlanmakta ve ülkenin tarihi geçmişini ve çok etnikli birliğini simgelemektedir.[7]

Kazakistan nüfusunun %70'i etnik olarak Kazak, %16'sı Rus, %9'u ise Özbekler, Ukraynalılar, Uygurlar, Almanlar ve Tatarlardan oluşmaktadır.[8] Kazakistan'da yaklaşık 125 etnik grubun temsilcisi yaşamakta[9] ve yaklaşık 818 etnik ve kültürel dernek, Kazakistan Halk Meclisinin himayesi altında faaliyet göstermektedir.[10]

Çocuk hakları

Kazakistan'ın Çocuk Haklarından Sorumlu İnsan Hakları Komiseri ve UNICEF Kazakistan Temsilcisi, İşbirliği Niyet Bildirisini imzalamıştır. Taraflar, Kazakistan'da çocuk haklarının güvence altına alınmasına yönelik bağımsız bir izleme sistemi geliştirmek için gerekli önlemleri alma konusunda anlaştılar.[11]

Kazakistan 2050 Stratejisi çocukluğun korunmasına büyük önem vermektedir. Kazakistan, çocuk haklarını korumaya yönelik 90'dan fazla yasa ve diğer normatif düzenlemeleri kabul etti.[12]

Kazakistan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesine taraftır.

Kaynakça

  1. ^ Human Rights Watch, World Report 2015: Kazakhstan 28 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., accessed October 2015.
  2. ^ Chivers, C.J. (6 Aralık 2005). "Kazakh President Re-elected; voting Flawed, Observers Say". The New York Times. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2014. Kazakhstan has never held an election that met international standards. 
  3. ^ Pannier, Bruce (11 Mart 2015). "Kazakhstan's long term president to run in snap election – again". The Guardian. 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2015. Nazarbaev has clamped down on dissent in Kazakhstan, and the country has never held an election judged to be free or fair by the West. 
  4. ^ "Country Reports on Human Rights Practices for 2013: Kazakhstan". Bureau of Democracy, Human Rights and Labor. http://www.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/humanrightsreport/index.htm?year=2013&dlid=220395#wrapper 28 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved on September 15, 2014
  5. ^ "Trials and Tribulations: Kazakhstan's Criminal Justice Reforms | SpringerLink". web.archive.org. 1 Mayıs 2023. doi:10.1007/978-981-13-6693-2_5. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  6. ^ Times, Astana (26 Nisan 2016). "Why Kazakhstan's Model of Maintaining Ethnic Diversity Deserves Attention". The Astana Times (İngilizce). 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  7. ^ Times, Astana (3 Mart 2016). "Nazarbayev Congratulates Kazakh People on Day of Gratitude, Recalls Country's Historic Past". The Astana Times (İngilizce). 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  8. ^ "2021'de Kazakistan Cumhuriyeti ulusal nüfus sayımı sonuçları". Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal İstatistik Bürosu Stratejik Planlama ve Reformlar Ajansı. 2021. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  9. ^ kazpravda.kz. "125 наций в одной: в чем уникальность казахстанской модели общественного согласия". kazpravda.kz. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  10. ^ "#Kazakhstan: A model of inter-ethnic tolerance and social harmony - EU Reporter". web.archive.org. 2 Mayıs 2023. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  11. ^ "Children's Rights Ombudsman, UNICEF's Kazakhstan Country Office signed Statement of Intentions on coop". web.archive.org. 15 Ağustos 2016. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  12. ^ Times, Astana (11 Aralık 2015). "Kazakhstan Marks Human Rights Day". The Astana Times (İngilizce). 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Astana</span> Kazakistanın başkenti

Astana, daha önce Akmola, Akmolinsk, Tselinograd ve Nur-Sultan olarak da adlandırıldı, Kazakistan'ın başkenti ve ikinci büyük şehridir. Şehir, Kazakistan'ın kuzeyinde Akmola Eyaleti içerisinde İşim Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nüfusun ülkenin güney kesiminde yığılmasını önlemek amacıyla, 1998'de Kazakistan'ın başkenti ilan edilmiş ve başkent Almatı'dan buraya taşınmıştır. Astana, ülkenin en büyük kenti Almatı ile birlikte "doğrudan yönetilen cumhuriyet şehri" statüsüne sahiptir. Nüfusu 1 Aralık 2017 tarihi itibarı ile 1,029,556'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tenge</span> Kazakistan para birimi

Tenge, Kazakistan'ın para birimidir. Ülkenin SSCB'den ayrılması sonucu ekonominin yeniden yapılandırılması ve 1993 yılında ulusal para birimi olan tenge, Kazakistan Ulusal Bankası tarafından tedavüle sürüldü. Kazakistan'ın bağımsız bir ekonomik gelişme yolunda ilerleme çabaları 1996 yılından itibaren sonuç vermeye başladı ve bağımsızlık tarihinde ilk defa büyümeye geçmiş, aynı yıl içerisinde enflasyon denetim altına alınmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

Amanat ya da eski ismiyle Nur Otan, 850.000 üyesiyle Kazakistan'ın en büyük siyasi ve 1999 yılından beri iktidar partisidir. Partinin Genel başkanlığı görevini 26 Nisan 2022 tarihinden beri Yerlan Koşanov yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Güvenlik Kurulu (Kazakistan)</span>

Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Kurulu Kazakistan'da bir istihbarat organıdır. 13 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da turizm</span>

Kazakistan, yüzölçümü bakımından dokuzuncu ve denize kıyısı olmayan ülkeler arasında en büyük kara ülkesidir. Günümüzde turizm ekonominin önemli bir bileşeni değildir. 2014 itibarıyla, turizm Kazakistan'ın GSYİH'nın %0,3'ünü oluşturuyor, ancak hükûmet 2020'ye kadar %3'e yükseltmeyi planlıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun Seyahat ve Turizm Rekabet Edebilirliği Raporu 2017'ye göre, Kazakistan'da seyahat ve turizm sektörü 3.08 milyar dolar veya toplam GSYİH'nın yüzde 1.6'sını oluşturuyor. WEF, Kazakistan'ın bir önceki döneme göre dört sıra daha yüksek olduğu 2017 raporunda 81. sırada. Kazakistan 2016 yılında 6,5 milyon turist aldı.

Kazakistan-Güney Kore ilişkileri iki ülke arasındaki uluslararası ilişkileri temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Nazarbayev kişi kültü</span> Nursultan Nazarbayev üzerine kurulu kişi kültü

Nazarbayev kişi kültü, politik ve medya ortamında Kazakistan'ın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in siyasi ve sosyolojik imajını dünyadaki diğer liderlerin kişilik kültüyle ilgili fikirlerle benzer şekilde oluşturulmuş bir kişilik kültüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da LGBT hakları</span>

Kazakistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBT) hakları sınırlıdır. Kazakistan'daki LGBT kişiler, LGBT üyesi olmayanların yaşamadığı yasal durumlar, sosyal zorluklar ve ayrımcılıkla karşı karşıyadırlar. Hem erkek hem de kadınların eşcinsel ilişkileri Kazakistan'da yasaldır, ancak aynı cinsiyetten çiftler ve aynı cinsiyetten çiftler tarafından yönetilen aileler için yasal korumalar geçerli değildir.

Q-pop veya Qazaq pop, Kazakistan kökenli bir müzik türüdür. Q-pop, Batının pop müziği ile Kazakistan'ın Hip hop, EDM, R&B ve Toi-pop unsurlarının birleştirilmesi ve Güney Kore'nin K-pop kültüründen esinlenilmesi ile oluşmuştur. Tür ilk kez 2015'te, ilk Q-pop grubu olan Ninety One'ın çıkışıyla ortaya çıktı. O zamandan beri Q-pop, Kazakistanlı gençler giderek popülerleşti, daha fazla Q-pop grupları veya sanatçıları çıkış yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan kültürü</span> Kazakistan ve halkıyla ilişkilendirilen insan faaliyeti ve sembolizm modeli.

Kazakistan, göçebe pastoral ekonomisine dayanan ve iyi ifade edilmiş bir kültüre sahiptir. Kazakistan'da İslam, 7-12. yüzyıllarda tanındı. Koyun dışında birçok geleneksel yemek Kazak kültüründe sembolik değerini günümüzde de korumaktadır. Kazak kültürü büyük ölçüde Türklerin göçebe yaşam tarzından etkilenmiştir. Ayrıca göçebe bir halk olan İskitlerden de güçlü bir şekilde etkilenmiş gözükmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazakistan parlamento seçimleri</span>

Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.

Aysultan Rakhatuly Nazarbayev, Kazak futbolcu, iş insanı, eski Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in torunu ve Kazak siyasetçi Dariga Nazarbayeva'nın oğluydu.

Kazakistan-İngiltere ilişkileri - iki ülke arasındaki ilk ilişkiler 19 Ocak 1992'de kuruldu. Birleşik Krallık, Ekim 1992'de Kazakistan'da büyükelçiliğini açtı ve Kazakistan, Birleşik Krallık'taki büyükelçiliğini Şubat 1996'da açtı. Kazakistan ve Batı arasındaki ilişkiler son yıllarda gelişmektedir. Bu, Kazakistan'ın terörle mücadeledeki konumundan kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kazakistan devlet başkanı, halk oylamasıyla beş yıllık bir dönem için seçilen devlet başkanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan başbakanını ve birinci başbakan yardımcısını atar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Kazakistan ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Kazakistan Cumhuriyeti, 16 Aralık 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. Amerika Birleşik Devletleri Ocak 1992'de Almatı'da büyükelçiliğini açtı ve daha sonra 2006'da Astana'a taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

Kazakistan halkı, cumhurbaşkanını seçmek için 20 Kasım 2022 tarihinde erken bir devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Bu seçim, Kazakistan'ın 1991'deki bağımsızlığından bu yana yapılan yedinci başkanlık seçimi ve 1999'dan bu yana üst üste altıncı kez yapılan erken seçim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da kadın</span>

Kazakistan'daki kadınlar, Kazakistan'da yaşayan veya Kazakistanlı kadınlardır. Toplumdaki konumları, yerel gelenekler ve görenekleri, onlarca yıllık Sovyet rejimi, bağımsızlık sonrası hızlı sosyal ve ekonomik değişiklikler ve istikrarsızlık ve yeni ortaya çıkan Batı değerleri dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden etkilenmiştir ve etkilenmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.