İçeriğe atla

Kazakistan'da Katolik Kilisesi

Kazakistan'daki Katolik Kilisesi, Roma'daki Papa'nın ruhani liderliği altındaki Katolik Kilisesi'nin bir parçasıdır.

Demografik bilgiler

Kazakistan'ın 15 milyonluk nüfusu içerisinde yaklaşık 250.000 Katolik bulunmaktadır.[1] Ülkedeki Katoliklerin çoğu etnik Polonyalılar, Almanlar ve Litvanlardır.[2] Ülkede Doğu Rite Katolikleri olarak da anılan 3.000 Yunan Katolik bulunmaktadır.[2] Komünizmin çöküşünden sonra birçok Alman Katolik Almanya'ya göç ettikçe Katolik nüfusu azaldı.[2]

Tarihçe

MS 2. yüzyılda, Hristiyan Romalı savaş esirleri, Sasani Persleri tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra şimdiki Kazakistan olan bölgeye götürüldü.[1] Dördüncü yüzyılda bir piskopos görüşü vardı. Ayrıca dördüncü yüzyılın sonlarında ve beşinci yüzyılın başlarında bir Melkani manastırı da vardı.[1]

Komünist dönem

Karağandı Katedrali

Sovyetler Birliği devlet başkanı Josef Stalin, Katoliklerin ve din adamlarının ülkedeki toplama kamplarına sürülmesiyle Kazakistan'ın Katolik nüfusunda büyük bir artışa neden oldu. Rahiplerden bazıları daha sonra kilisenin o ülkede inşa edilmesine yardım etmeye karar verdi.[1] 1960'ların sonlarında, biri Almatı'da diğeri Kostanay'da olmak üzere iki Katolik Kilisesi tescil edildi. Daha sonra dağıldı ve yeniden tescil edildi.[3]

1991-günümüz

Almatı'daki Kutsal Üçlü Katedrali

1991'de komünizmin çöküşüyle, Katolik topluluğu tamamen açığa çıktı.[4] 1991'de Papa II. John Paul, tüm Orta Asya'yı kapsayan bir Apostolik İdaresi kurdu.[] Vatikan ile Kazakistan arasındaki diplomatik ilişkiler 1994 yılında kurulmuştur.[1] 1997'de bölgedeki diğer dört ülke olan Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan bağımsız misyonlar haline geldi, bu nedenle Apostolik İdaresi sadece Kazakistan için geçerli oldu ve merkezi Karağandı'da bulunuyordu.[] 1999'da havarisel yönetim dörde bölündü; Merkezi Almatı, Astana ve Atırau'da olmak üzere üç yeni havarilik yönetimi oluşturuldu ve Karağandı'da bir piskoposluk kuruldu.[] Papa II. John Paul, 2001 yılında ülke tarihinde Kazakistan'ı ziyaret eden ilk Papa oldu.[5] 2003 yılında II. John Paul, Astana'yı başpiskoposluk, Almatı'yı ise piskoposluk yaptı.[] 2006 yılında ise, ülkede ilk kez Katolik rahipler atandı.

2008 yılında, eski Sovyet ülkesi Kazakistan'daki Kilise, piskoposluk konferansı resmen Asya Piskoposları Federasyonu Konferansları'na kabul edildiğinde Asyalı kimliğini teyit etti.[1]

1996'da buraya, Doğu Kiliseleri Cemaati'ne bağlı olan Apostolik Temsilcisi olan, yerine 2002'de bir Apostolik Ziyaretçi Vekili atandı. Ancak 1 Haziran 2019'da Papa Franciscus, tüm Bizans Riti (çoğunlukla Ukrayna Yunan Katolik) cemaatleri için Kazakistan ve Orta Asya Apostolik İdaresi'ni kurdu.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "ZENIT - Church in Kazakhstan Affirms Asiatic Identity". web.archive.org. 21 Nisan 2008. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  2. ^ a b c "Union of Catholic Asian News » News Archive » Chairman Of Kazakhstan's Bishops Hopes For Local Vocations". web.archive.org. 8 Ocak 2009. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  3. ^ Catholicism and politics in communist societies. Ramet, Sabrina P., 1949-. Durham, N.C.: Duke University Press. 1990. ISBN 0-8223-1010-4. OCLC 20296188. 
  4. ^ "Union of Catholic Asian News » News Archive » Greek Catholic Church Gets First Locally Ordained Priest". web.archive.org. 8 Ocak 2009. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  5. ^ "ZENIT - Two New Dioceses Erected in Kazakhstan". web.archive.org. 7 Haziran 2011. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  6. ^ "Rinunce e nomine". press.vatican.va. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

Başpiskopos ya da Başepiskopos sözcüğü, Yunanca episkopos sözcüğünden gelir. Episkopos, epi (yukarıdan) ve -skopos (bakmak) sözcüklerinin birleşiminden oluşur ve "yukarıdan izleyen, gözeten" anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.

<span class="mw-page-title-main">XI. Innocentius</span>

Papa XI. Innocentius, asıl adı Benedetto Odescalchi, 21 Eylül 1676 - 12 Ağustos 1689 döneminde papa.

Kazakistan'da uzun geçmişi olan Kazak Yahudileri'nin nüfusu 12,000 ila 30,000 olup toplam nüfusun %1'inden azını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Makam</span> Katolik Kilisesinin Piskoposluk Yönetimini ile Vatikanı yönetmek için piskoposlarca yönetilen bir yetki alanı oluşumu

Santa Sede (Latince: Sancta Sedes) veyahut Papalık Makamı; Batı Avrupa dillerinde "Aziz Sandalye", "Apostolik Makam", "Kutsal Koltuk" olarak adlandırılır. Bu isimlendirme Vatikan'ın devlet pozisyonunu belirleyen resmi isimlendirmesidir. Nihayetinde Roma’da bulunan Katolik Kilisesi'nin Piskoposluk Yönetimi'ni içerir ve devleti yönetmek için piskoposlarca yönetilen bir yetki alanı oluşumudur. Bu isimlendirme ise; Papa ile beraber Devlet Sekretaryasını, farklı Kongregasyonlarını ve papalık konseylerini içerir. Bütün bu sistemin başında bulunan kişiye de 'Başpiskopos' denir ve bu haliyle 'Papa'ya işaret etmektedir. Kısaca, Papalık Makamı, Katolik Kilise'sinin merkezi yönetimi olarak kabul edilebilir ve nihayetinde alışılagelen en basit isimlendirmesiyle buna Vatikan denilir.

<span class="mw-page-title-main">IX. Innocentius</span>

Papa IX. Innocentius, asıl adı Giovanni Antonio Facchinetti (d. 20 Temmuz 1519 Bologna, Papalık Devletleri,, 21 Ekim 1591 – 30 Aralık 1591 döneminde papa.

<span class="mw-page-title-main">Soterius</span>

Papa Aziz Soterius ; .Yaklaşık olarak 167 - 174 yılları arasında papalık görevinde bulunmuştur. Fondi, Campangia'da doğmuştur ama asıl ismi bilinmemektedir. Papalık ismi "Soterius" "Kurtarıcı" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">VI. Hadrianus</span> 218. Katolik Kilisesi papası (1459-1523; pd. 1522–1523)

Papa VI. Hadrianus, (Doğum adı Adriaan Florensz (Boeyens)), (2 Mart 1459, Utrecht, Prenslik Piskoposluğu, (günümüzde Hollanda) – 14 Eylül 1523, Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya)), Katolik Kilisesi'nin dini lideri, Papa.

<span class="mw-page-title-main">Keldani Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Keldani Katolik Kilisesi Doğu Kilisesinden kopmuş olan ve Roma'ya bağlı olan Doğu kökenli kiliselerden bir tanesidir.

Piskoposluk, bir piskoposun dînî idâresi altında olan bölgedir. Batı Hristiyanlığında, piskoposluk bölgesi bir piskoposun yetki alanıdır. Yardımcı piskoposlar da bulunabilir. Bir piskoposluğun alt bölgelerine pariş denilir. Piskoposluk için kullanılan diocese, diócesis, diocèse, vb. isimler Yunanca διοίκησις (diokisis) isminden gelmektedir. Doğu Hristiyanlığında bu kelime, patriklik bölgesi anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple, Doğu Hristiyanlığında, patriğin astları konumundaki piskoposlar, parişlerin yöneticileridir. Bu sisteme piskoposluk yönetim sistemi denir. Başpiskoposluk, bir piskoposluktan hiyerarşik olarak üstündür. Başpiskopos, bir metropolit olabilir. Metropolitler, bir kilise eyâleti yöneticisidirler. Kilise eyâletleri, piskoposluklardan meydâna gelir ve eyâletin merkezi bir kilise metropolisidir. Kilise metropolisi, bâzen bir yerleşim yeri olan metropolisle çakışıktır. Bu yönetim düzeni, temel olarak, kiliselerin Roma eyâletlerine göre teşkilatlanması ile ortaya çıkmıştır. Metropolitlerin idâre ettiği kilise eyâletinde çalışan ve onun astı olan piskoposlara sufragan piskopos denir. Orta Çağ Avrupasında piskopos prensler ortaya çıktı. Yönetim alanlarındaki bölgenin hem piskoposu hem de siyâsî lideri durumundaki bu yöneticilerin alanları bâzen özerk bâzen de tam bağımsız siyâsî devlet olarak tezâhür etti.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da insan hakları</span>

Kazakistan'da insan hakları, bağımsız gözlemciler tarafından tek tip zayıf olarak tanımlanmaktadır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Kazakistan toplanma, konuşma ve din özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtlıyor. 2014 yılında yetkililer, gazeteleri kapattılar, barışçıl ama onaylanmamış protestolar sonrasında onlarca insanı hapse attılar ya da para cezasına çarptırdılar ve dini devlet kontrolleri dışında uyguladıkları için ibadet edenler para cezasına çarptırıldılar. Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak üzere hükûmet eleştirmenleri haksız davalardan sonra gözaltında kaldı. İşkence, gözaltı yerlerinde uygulanmaya devam ediyor."

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da turizm</span>

Kazakistan, yüzölçümü bakımından dokuzuncu ve denize kıyısı olmayan ülkeler arasında en büyük kara ülkesidir. Günümüzde turizm ekonominin önemli bir bileşeni değildir. 2014 itibarıyla, turizm Kazakistan'ın GSYİH'nın %0,3'ünü oluşturuyor, ancak hükûmet 2020'ye kadar %3'e yükseltmeyi planlıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun Seyahat ve Turizm Rekabet Edebilirliği Raporu 2017'ye göre, Kazakistan'da seyahat ve turizm sektörü 3.08 milyar dolar veya toplam GSYİH'nın yüzde 1.6'sını oluşturuyor. WEF, Kazakistan'ın bir önceki döneme göre dört sıra daha yüksek olduğu 2017 raporunda 81. sırada. Kazakistan 2016 yılında 6,5 milyon turist aldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Katolik Kilisesi</span> Katolik Kilisesinin Türkiyedeki rolü

Türkiye'de Katolik Kilisesi, Papa'nın manevi liderliği ve Papa'ya sunulan Roma'daki curia'nın kanonik liderliği altındaki dünya çapındaki Katolik Kilisesi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı</span>

Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı 29 Haziran’da Aziz Petrus ve Aziz Pavlus’un Roma’daki şehitliğinin onuruna kutlanılan litürjik bir Hristiyan bayramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'da Katolik Kilisesi</span>

Japonya'da Katolik Kilisesi, Roma'daki papanın ruhani liderliği altında dünya çapındaki Katolik Kilisesi'nin Japonya'daki bir parçasıdır. 2021 tarihi itibarıyla Japonya'da 6.200'ü din adamı ve ilahiyat öğrencisi olmak üzere yaklaşık 431.100 Katolik yaşamaktadır ve Japonya'da 957 kiliseye yayılmış 34 piskopos, 1.235 rahip ve 40 diyakoz ile üç metropolit başpiskoposluğu dahil 16 piskoposluk bölgesi bulunmaktadır.