Kazakistan'da COVID-19 pandemisinin ilk vakası 13 Mart 2020'de onaylandı. Virüsün Almanya'dan gelen 2 Kazakistan vatandaşında olduğu belirtildi. Aynı gün, biri İtalya'dan Astana'a, diğeri Almanya'dan Almatı'ya gelen 2 vaka daha doğrulandı.[1]
15 Mart'ta Kazakistan cumhurbaşkanıKasım Cömert Tokayev 16 Mart - 15 Nisan 2020 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde ülke genelinde olağanüstü hâl ilan etti. Nevruz ve Zafer Bayramı askeri geçit töreni gibi birçok özel gün iptal edildi.
8 Nisan 2023 itibarıyla toplam vaka sayısı 1.410.351, iyileşen vaka sayısı 1.383.020, ölü sayısı ise 13.848 kişidir.
Zaman Çizelgesi
Kazakistan COVID-19 vakaları() Ölümler İyileşenler Aktif vaka
20 Mart'ta, Karaganda'da acil iniş yapan Minsk-Nur-Sultan uçuşundan iki yolcu için COVID-19 tanısı konduğu doğrulandı. Aynı gün, 8 vaka teyit edildi ve toplam vaka sayısı 41'e ulaştı.[6]
21 Mart'ta Almatı Bölgesi'nde ilk kez virüs tespit edildi.[7]
22 Mart'ta Aktobe Bölgesi'nde ilk kez virüs tespit edildi.[8]
27 Mart'ta Atyrau, Pavlodar ve Mangistau bölgelerinde ilk COVID-19 vakaları doğrulandı.[10]
28 Mart'ta virüsün ilk vakaları Doğu Kazakistan ve Kyzylorda bölgelerinde bulundu .[11]
29 Mart'ta Batı Kazakistan bölgesinde ilk koronavirüs vakası doğrulandı.[12]
31 Mart'ta Türkistan bölgesinde COVID-19 tespit edildi . [13]
Nisan 2020
3 Nisan'da Kostanay Bölgesi ilk koronavirüs vakasını doğruladı.[14]
Alınan önlemler
Ocak 2020
24 Ocak'ta Almatı Havalimanı personeli ve Almatı sağlık tugayları tıbbi tatbikat yaptılar. Bu tatbikatta Çin'den enfekte bir yolcu ile bir uçağın gelmesi durumu canlandırıldı.[15]
25 Ocak'ta 98 Kazak öğrencinin Vuhan'da olduğu biliniyordu, ancak hiçbirinin enfekte olduğu hakkında bir bilgi yoktu.[16]
30 Mart'ta Atırav ve Karağandı bölgelerinde yer alan 5 şehir karantina altına alındı.[20]
Kazakistan Silahlı Kuvvetleri askeri personeli Nur-Sultan sokaklarını dezenfekte etti, 26 Mart 2020
Devlet müdahaleleri
Kazakistan, GSYİH'nın yüzde 8'inden fazlası olan 13 milyar doları pandemi müdahalesine harcadı.[21]
Önleme
24 Ocak'taAlmatı Uluslararası Havalimanı personeli ve Almatı sağlık tugayları tıbbi tatbikat yaptılar. Çin'den enfekte bir yolcu ile bir uçağın gelmesi durumu simüle edildi.[22] Ayrıca, Almatı'da enfekte kişiler olduğu hakkında yayılan haberler, Sağlık Bakanı tarafından onaylanmadı.[23]
25 Ocak itibarıyla 98 Kazak öğrencisi Wuhan'daydı, ancak hiçbirinin enfekte olduğu bilinmiyordu.[24]
26 Ocak 2020'den itibaren sınır ötesi kontrol noktalarında sıhhi ve epidemiyolojik kontrol güçlendirildi ve eğitim tatbikatları yapıldı. Ayrıca, Çin'den gelen insanlar için tıbbi izleme sağlandı ve Kazakistan'daki Çinli vatandaşlar için 72 saatlik vizesiz konaklama uygulaması askıya alındı.[25]
Ülke, tıbbi maske sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı. Daha sonra, maske satın alan spekülatörlerin onları daha yüksek fiyatlarla sattığı bildirildi.[26]
27 Ocak'ta koronavirüsün ortaya çıkmasını ve yayılmasını önleme faaliyetlerini koordine etmek üzere Kazak hükûmeti altında bölümler arası bir komisyon kuruldu.[27]
29 Ocak'ta komisyon, Çin vatandaşlarına vize verilmesini askıya almaya karar verdi ve 29 Ocak'tan itibaren Kazakistan ile Çin arasındaki yolcu otobüsü hizmetlerini askıya almaya, 1 Şubat'tan itibaren Kazakistan ve Çin arasındaki yolcu trenlerini askıya almaya karar verdi ve 3 Şubat'ta Kazakistan ve Çin arasında düzenli hava trafiği askıya alındı. Federasyon Kupası elemelerini Çin'in Dongguan kentinden 4-8 Şubat tarihleri arasında Nur Sultan'a aktarma teklifi Uluslararası Tenis Federasyonu tarafından reddedildi. Asya Sutopu Şampiyonası da 12 Şubat - 16 arasında iptal edildi.[28]
31 Ocak'ta, sıhhi ve epidemiyolojik kontrolü güçlendirmenin ikinci aşaması başladı. Ayrıca, tüm sınırlarda karantina merkezlerine 150 sıhhi ve epidemiyolojik servis uzmanı gönderildi, virüsün laboratuvar tanısı konuldu ve klinik tedavi protokolleri ve anti-salgın önlem algoritmaları onaylandı.[29]
2 Şubat günü, 80'i öğrenci olan 83 kişi Çin'in Wuhan kentinden tahliye edildi. Gelenler muayeneleri yapıldıktan sonra 14 gün boyunca multidisipliner hastanede özel olarak belirlenmiş bir binada karantinaya alındı.[30]
20 Şubat'tan itibaren, koronavirüsün yayılma riskinin derecesine bağlı olarak ülkeleri 3 kategoriye ayırmak için bir metodoloji getirildi. Risk seviyesine bağlı olarak, KVI'ye göre ciddi salgınlarla karşı karşıya olan ülkelerden gelen insanlar izleme ile karşı karşıya kaldı.[29]
23 Şubat'ta, Tokyo'dan Nur-Sultan'a yolcu taşıyan bir uçuş karantinaya alındı, bu uçakta Diamond Princess gemisinden de 4 kişi vardı. Soruşturma virüsün varlığını ortaya koymadı.[31]
26 Şubat'ta 1 Mart'tan itibaren İran'dan uçuşları askıya alma ve Güney Kore'ye uçuş sayısını haftada 9'dan 3'e sınırlama kararı alındı.[32] 2 Mart'ta, 5 Mart'tan itibaren Kazakistan'a giren İran vatandaşlarına geçici bir yasak getirilmesi ve Nur-Sultan-Bakü uçuşunun askıya alınması, Almatı-Bakü hattının uçuş sayısını haftada beşten bire indirilmesine karar verildi.[33]
1 Mart'tan itibaren Sağlık Bakanlığı güçlendirmenin dördüncü aşamasını başlattı. Kategori 1a ülkelerinden gelen yolcular 14 gün boyunca karantinaya alındı ve 10 gün boyunca tıbbi gözetim altında tutuldu. Kategori 1b ülkelerinden gelen insanlar 14 gün boyunca ev karantinalarına alındı. İkinci kategorideki ülkelerden gelenler 14 gün boyunca evde tıbbi gözetim altındaydı ve bunu 10 günlük bir çağrı süresi izledi. Üçüncü kategorideki ülkelerden gelen diğerleri 24 gün boyunca uzaktan izlendi.[29] Bakanlık, ifadenin halktan eleştiri aldığı ve koronavirüsün zaten yakın bir zaman önce Kazakistan'da olduğunu ve bir süre önce açık kalan Çin ile ortak sınırını göz önünde bulunduğunu iddia eden hiçbir virüs vakası olmadığını söyledi.[34] Bu, Kazak hükümetinin Bilgi ve Halk Gelişimi Bakanı Dauren Abaev'in 12 Mart'ta bu iddiaları reddettiği ülkede COVID-19 davalarını kasten gizlediği söylentilerine yol açtı.[35]
Yanlış bilgilendirme ile mücadele
Hükûmetin bazı eleştirmenleri, koronavirüs pandemisi hakkında yanlış bilgi yaydığı iddialarından tutuklandı.[36]
Krizle mücadele önlemlerinin toplam maliyeti 4 trilyon tenge oldu . Bu masraflar 2.1 trilyon tenge, altyapı tahvilleri için fonların çekilmesi, 1.8 trilyon tenge için Ulusal Fon'dan garantili transfer tutarında devlet bütçesi pahasına sağlanmıştır.[38]
Olağanüstü hâl nedeniyle mali durumu kötüleşen işadamlarına destek vermek amacıyla, Kazakistan hükûmeti 31 Aralık 2020 tarihine kadar vergi ödemesine muafiyet getirdi (tiyatrolar, sergiler, fitness ve spor tesisleri, tarım üreticilerinin tarım arazilerindeki arazi vergisi, genel olarak belirlenen vergi prosedüründe çalışan bireysel girişimcilerin bireysel gelir vergisi). Cumhurbaşkanı Tokayev ayrıca, 15 Ağustos 2020 tarihine kadar karşılanmayan vergi yükümlülükleri üzerindeki faizi askıya aldı ve 2020'nin üçüncü çeyreği için vergi raporu gönderme tarihini erteledi.[39]
Acil bir durumda işlerini ücret ödemeden terk etmek zorunda kaldıkları için gelir kaybeden Kazakistan vatandaşları, devlet sosyal sigorta fonundan mali destek aldı. Çalışan başına düşen sosyal yardım miktarı ayda 42.5 bin tenge olmuştur.[40]
Posta servisi birçok ülkeye olan uluslararası postaları askıya aldı.[41]
Astana, daha önce Akmola, Akmolinsk, Tselinograd ve Nur-Sultan olarak da adlandırıldı, Kazakistan'ın başkenti ve ikinci büyük şehridir. Şehir, Kazakistan'ın kuzeyinde Akmola Eyaleti içerisinde İşim Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nüfusun ülkenin güney kesiminde yığılmasını önlemek amacıyla, 1998'de Kazakistan'ın başkenti ilan edilmiş ve başkent Almatı'dan buraya taşınmıştır. Astana, ülkenin en büyük kenti Almatı ile birlikte "doğrudan yönetilen cumhuriyet şehri" statüsüne sahiptir. Nüfusu 1 Aralık 2017 tarihi itibarı ile 1,029,556'dır.
Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.
Almatı, Kazakistan'ın 2.000.900 nüfuslu ve en büyük şehridir. Almatı Kazakistan'ın eski başkentidir.
Kazakistan Halk Partisi eski adıyla Kazakistan Komünist Halk Partisi, Kazakistan'da bir siyasi partidir. Parti başkanı Aykin Kongirov'dur. Merkez Komite Sekreterleri Turgin Sidikov, Jambıl Ahmetbekov, Gauhar Nugmanova ve Viktor Smirnov'dur.
Terekti, kuzeybatı Kazakistan'da bir köydür. Batı Kazakistan Eyaleti'ndeki Terekti İlçesi'nin idari merkezidir.
Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.
Viktar Mikalayeviç Daşkeviç, Beyaz Rus aktör. 31 Mart 2020'de uzun yıllardır mücadele ettiği kronik akciğer yetersizliği sonrasında gelişen COVID-19 virüsü kaynaklı 2019-20 koronavirüs salgını esnasında Viciebsk, Belarus'ta 75 yaşında ölmüştür.
Jarkent veya Zharkent, Kazakistan'ın Jetisu Eyaleti'ne bağlı bir şehir.
Nurlan Zayrollaoğlu Nığmatulin, Kazak siyasetçi. Daha önceden Kazakistan Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı, 2009-2012 yılları arasında Nur Otan partisinin Başkan Yardımcılığı, 2006-2009 yılları arasında Karagandı Eyaleti Belediye Başkanı ve 2016-2022 yılları arasında Kazakistan Parlamentosu Meclisi Başkanı olarak görev yaptı.
Medine Saduakasova, Kazak şarkıcı, söz yazarı ve televizyon sunucusu. Махаббат Жалыны şarkısıyla popülerlik yakalamıştır. Ulusal Zhas Kanat şarkı yarışmasının Grand Prix kazananı olarak 1999 yılında Kazakistan'da ülke çapında tanındı. 2011 yılında "Kazakistan'ın Onurlu İşçisi", 2017 yılında ise Onur Nişanı'nı aldı.
2019 yılında Kazakistan vatandaşlarının %18.8'i dinsiz olarak tanımlanabilir.
Jansügirov, Kazakistan'ın Jetisu eyaletinin Aksu ilçesinde bulunan bir kasaba.
Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.
2016 Kazakistan toprak reformu protestoları, 24 Nisan 2016'da Atırau şehrinde başlayan Arazi Kanununda yapılan yeni değişikliklere karşı Kazakistan'da düzenlenen büyük ve izinsiz protestolardı. Üç gün sonra Aktöbe ve Semey şehirlerinde de mitingler düzenlendi. İlk üç miting sırasında, yetkililer protestoları sert bir şekilde bastırmaya çalışmadılar, aksine protestocuları sakinleştirmeye ve başka diyalog biçimleri sunmaya çalıştılar. Bu protestolar, 2011'deki 2011 Mangistav ayaklanmalarından bu yana Kazakistan'daki ilk kitlesel ayaklanma oldu.
Almanya-Kazakistan ilişkileri, Almanya ile Kazakistan arasındaki mevcut ikili ilişkilerdir.
2022 Kazakistan protestoları, Kazakistan hükûmetine göre, yüksek talep ve fiyat sabitlemesi nedeniyle gaz fiyatlarındaki ani keskin artışın ardından 2 Ocak 2022 tarihinde başladı. Protestolar ilk olarak petrol işleme tesislerinin bulunduğu Janaözen'de başladı, ancak daha sonra hükûmetten artan memnuniyetsizlik ve ekonomik eşitsizlik nedeniyle ülkenin diğer şehirlerine, özellikle de en büyük şehir olan Almatı'ya yayıldı.
Almatı Akimat Binası, Kazakistan'ın Almatı şehrinin belediye binasıdır. 1973 yılında temeli atılan bina 1980 yılında tamamlandı. Geçmişte Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın ikametgâhı olarak kullanıldı.
Abay ili, Kazakistan'ın illerinden biridir. İl, Doğu Kazakistan'da yer almaktadır. Yüzölçümü 185.500 km² olan ilin nüfusu 1 Nisan 2021 tarihi itibarı ile 638.300'dür. İlin merkezi Semey'dir.
Jetisu ili, Kazakistan'ın illerinden biridir. İl, Güney Kazakistan'da yer almaktadır. Yüzölçümü 118.648 km² olan ilin nüfusu 1 Nisan 2021 tarihi itibarı ile 650.000'dir. İlin merkezi Taldıkorgan'dır.
Ulıtav ili, Kazakistan'ın illerinden biridir. İl, Orta Kazakistan'da yer almaktadır. Yüzölçümü 188.936 km² olan ilin nüfusu 1 Nisan 2021 tarihi itibarı ile 226.998'dir. İlin merkezi Jezkazgan'dır.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
Kazakistan
