İçeriğe atla

Kazak Boylarında Y-DNA haplogrupları

Kazak boylarında Y haplogruplarının yüzde olarak sıklığı gösterilmiştir.[1]

haplogroup Marker Kazaklar Büyüz Cüz Orta Cüz Küçük Cüz Töre Hoca
boylar Uysun Zhalayir Qangly Argyn Kerey Konyrat Kipchak Naiman Uaq Alimuly Baiuly Zhetyru
örnek sayısı N=1982 N=248 N=103 N=27 N=384 N=102 N=90 N=133 N=336 N=45 N=145 N=130 N=55 N=28 N=107
D* M174 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 7
D1b P37.1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
E1b1b1* M35 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1
E1b1b1a1 M78 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0
E1b1b1b2a1 M123 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
C2* M217 17 50 38 7 3 66 2 2 10 2 2 13 25 36 7
C2b1a2 M48 19 11 2 0 5 9 1 2 27 7 77 69 27 4 3
C2c1a1a1 M407 4 1 1 0 1 0 86 0 1 4 0 0 2 0 0
G1 M285 15 3 0 7 67 4 0 5 1 4 0 0 2 4 7
G2a* P15 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
G2a2b2a P303 1 0 0 0 1 0 0 1 0 4 2 0 2 0 0
G2b1 M377 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
H1 M69 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
I* M170 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
I1 M253 1 1 1 0 0 0 0 1 2 2 0 0 0 0 0
I2a1 P37.2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0
J1* M267 3 12 0 4 2 4 1 0 0 4 1 2 0 7 0
J1a2a1a2 P58 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
J2* M172 5 8 3 7 3 2 0 22 1 0 1 2 13 0 10
J2a1a M47 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
J2a1b* M67 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0
J2a1b1 M92 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
J2b M12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
N* M231 1 0 0 0 1 1 0 0 3 0 0 0 2 0 1
N1a1a M178 5 4 22 0 2 0 3 1 2 64 1 3 7 0 1
N1a2a M128 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2
N1a2b P43 1 0 1 0 0 0 0 0 2 0 1 0 2 0 2
O1b P31 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
O2* M122 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 3
O2a2* P201 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0
O2a2b1 M134 8 0 5 0 1 0 0 1 42 2 1 1 5 4 0
Q* M242 2 0 6 48 2 3 0 1 0 0 6 2 2 4 0
Q1a1a M120 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Q1a2 M143 0 0 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 1
Q2a1 M378 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2
R1a1a* M198 6 4 8 4 6 7 4 8 2 2 3 3 2 18 32
R1a1a1b1a1 M458 1 1 0 0 1 0 0 0 0 2 0 0 0 0 3
R1b* M343 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
R1b1a1a* P297 4 0 0 4 1 0 1 47 1 0 1 0 4 0 0
R1b1a1a2 M269 2 0 0 7 1 2 1 5 2 0 1 0 4 0 2
R2a M124 1 0 1 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 25 10
L1a1 М27 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
L1a2 M357 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 4
L1b M317 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
T1a M70 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
Çeşitlilik (GD) 0,89 0,72 0,80 0,76 0,54 0,56 0,27 0,72 0,74 0,58 0,40 0,50 0,85 0,80 0,87

Büyük Cüz boylarının haplogrupları

Büyük Cüz, yalnızca genetik olarak ilişkili kabile gruplarının değil, aynı zamanda genetik olarak uzakların bir kombinasyonundan oluşur.[2]

Aşağıdaki tabloda Büyük Cüz boylarının Y haplogrupları yüzde olarak gösterilmiştir.[2]

No.haplogroupBüyük Cüz ZhalairDulatAlbanSuanSaryuisunOshaqtyShaprashtyShanyshkylyShakshamQanglySirgeliYsty
1 C3(x) 2,1 1,1 3,1 2,2 0,0 0,0 0,0 6,7 0,0 0,0 7,5 0,0 0,0
2 C3-M401 45,0 41,3 62,3 65,2 61,0 87,5 36,7 46,7 53,8 100,0 5,0 15,6 3,5
3 C3-M407 0,2 0,0 0,0 2,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
4 C3c-M86 5,3 4,3 8,9 8,7 0,0 0,0 0,0 6,7 15,4 0,0 2,5 0,0 1,8
5 E1b-M35 0,7 1,1 0,5 0,0 0,0 0,0 3,3 0,0 0,0 0,0 0,0 3,1 0,0
6 G(x) 0,2 0,0 0,0 2,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
7 G1-M285 2,3 5,4 1,0 2,2 0,0 0,0 10,0 0,0 0,0 0,0 2,5 0,0 1,8
8 G2-P287 1,6 6,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6,7 0,0 0,0 2,5 0,0 1,8
9 I1-M253• 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3,5
10 I2a-L460• 1,2 2,2 1,0 0,0 0,0 0,0 6,7 6,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
11 I2b-L415• 0,7 0,0 2,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
12 J(x) 0,7 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 15,4 0,0 2,5 0,0 0,0
13 J1-M267• 7,9 3,3 1,6 0,0 0,0 12,5 0,0 13,3 0,0 0,0 0,0 0,0 63,2
14 J2a-M410• 5,6 14,1 7,9 0,0 0,0 0,0 0,0 6,7 0,0 0,0 2,5 3,1 1,8
15 L• 0,4 0,0 0,0 0,0 4,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
16 N(x) 0,2 1,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
17 N-P43 0,4 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 6,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
18 N-M46 6,3 9,8 1,0 4,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 65,6 3,5
19 O(xM122) 1,1 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 8,8
20 O-M122(xM134) 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3,1 0,0
21 O-M134 1,1 1,1 1,0 2,2 2,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3,1 0,0
22 Q 5,3 0,0 0,5 2,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 67,5 3,1 0,0
23 R(x) 0,4 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,5 0,0 0,0
24 R1a1a-M198 6,5 3,3 3,7 6,5 31,7 0,0 26,7 0,0 7,7 0,0 5,0 0,0 0,0
25 R1b-M478 2,1 0,0 2,1 0,0 0,0 0,0 6,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 10,5
26 R1b-M269 0,5 0,0 0,0 2,2 0,0 0,0 3,3 0,0 0,0 0,0 0,0 3,1 0,0
27 R2-M124* 1,4 5,4 0,5 0,0 0,0 0,0 3,3 0,0 7,7 0,0 0,0 0,0 0,0
28 tanımsız 0,4 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 3,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
benzerlik sayıları 567 92 191 46 41 8 30 15 13 2 40 32 57
Genetik çeşitlilik0.773 ±0,017 0.793 ±0,036 0.597 ±0,041 0.570 ±0,085 0.538 ±0,059 0.250 ±0,18 0.798 ±0,052 0.791 ±0,105 0.705 ±0,122 0 0.544 ±0,094 0.557 ±0,097 0.588 ±0,073

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 
  2. ^ a b "Molecular Genetic Analysis of Population Structure of the Great Zhuz Kazakh Tribal Union Based on Y-Chromosome Polymorphism | SpringerLink". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Türkmenler Orta Asya'da bulunan bir Türk etnik grubudur, ağırlıklı olarak Türkmenistan, kuzey ve kuzeydoğu İran ile kuzeybatı Afganistan bölgelerinde bulunurlar. Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kafkasya'da da oldukça büyük Türkmen grupları bulunur. Türk dillerinin Doğu Oğuz kolunun bir parçası olarak sınıflandırılan Türkmen dilini konuşurlar.

Y kromozomu, iki eşey kromozomundan biridir. Bütün erkeklerde normalde "44, XY" normal karyotip olarak X kromozomuya birlikte bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızlar</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Kırgızlar, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda Kırgızlar, tarihleri çok eskiye dayanan Türk kavimleri arasında zikredilmektedir.

Kazakistan tarihi günümüzdeki Kazakistan'ın sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Genetik soybilim</span> Geleneksel soybilime (genealojiye) genetiğin uygulaması

Genetik soybilim, geleneksel soybilime (genealojiye) genetiğin uygulamasıdır. Genetik soybilimde, soybilimsel DNA testi kullanılarak kişiler arasındaki genetik ilişki seviyesi belirlenir.

Türklerinin genetik tarihi, modern Türkiye Türkleri üzerine yapılan popülasyon genetiği araştırmalarını anlatır. Bazı çalışmalar 1071'de Selçukluların Anadolu'ya göçüyle başlayan ve geç 11. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurulmasıyla sonuçlanan Türk göçlerinin ve o dönemlerde kültürel asimilasyona uğramış yerel halkların genetik katkılarını belirlemeyi amaçlamıştır.

Haplotip, genetikte birlikte iletilen kromozomlar üzerinde birbirleriyle ilişkili lokuslardaki alel kombinasyonuna veya DNA dizisine verilen isim. Bir haplotip, belirli lokus kümelerinde meydana gelen rekombinasyon vakalarına bağlı olarak tek bir lokusu veya tüm bir kromozomu içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup G (Y-DNA)</span>

Haplogrup G (Y-DNA), insanlarda görülen bir Y kromozomu haplogrubu. F (Y-DNA) haplogrubunun alt gruplarından biridir. Çoğu toplumda düşük oranlarda bulunmasına rağmen, Kafkaslar, Avrupa, Orta Doğu, Güney Asya, Batı ve Orta Asya gibi Batı Avrasya halklarında yaygınca görülen bir haplogrup türüdür.

Haplogrup, benzer haplotip gruplarının tümünde ortak atadan gelen aynı tek nükleotid polimorfizmi (SNP) mutasyonuna sahip gen serilerinin oluşturduğu grup. Bir haplogrup benzer haplotiplerden oluşur ve bu sayede bir haplogrubu haplotiplerinden tahmin etmek mümkündür. SNP testi bir haplogrubu doğrular. Haplogruplar harflerle adlandırılır. örneğin R1b1 çeşitli sayı ve harf kombinasyonlarından oluşur. Y kromozomu ve mitokondriyal DNA haplogrupları farklı haplogrupları temsil eder. Haplogrupların oluşumları binlerce yıl öncesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup N (Y-DNA)</span>

Haplogrup N  Kuzey Avrasya coğrafyasında sıkça rastlanan Sibirya kökenli bir Y-DNA haplogrubudur.

<span class="mw-page-title-main">Areni-1 Mağara Kompleksi</span>

Areni-1 Mağara Kompleksi, Ermenistan'ın güneyindeki Areni Köyü yakınlarında, Arpaçay boyunca sıralanmış, çok bileşenli bir site. ve Geç Kalkolitik/Erken Bronz Çağı ibadet ve yerleşim yeri. 2010 yılında bilinen en eski ayakkabının mağaralarda bulunduğu bildirildi. Ocak 2011'de, 6100 öncesine tarihlenen dünyadaki bilinen en eski şaraphane bulunmuştur. Ayrıca 2011 yılında, M.Ö. 3.900 yılına tarihlenen bir saman etek bulunmuştur. 2009'da bilinen en eski humanoid beyni keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Yamnaya kültürü</span>

Yamnaya kültürü veya Yamna kültürü geç Bakır Çağı'ndan erken Tunç Çağı'na kadar var olmuş, Ural Nehri, Dinyester ve Güney Bug arasındaki bölgelerde yaşamış halkların oluşturduğu bir arkeolojik kültür. Arkeolojik mezar kazılarınca bulunan mezarların çukur şeklinde odalardan oluşmasından dolayı Çukur Mezar kültürü ve Aşıboyası Mezar kültürü olarak da adlandırılan kültür M.Ö. 3300 ve 2600 yılları arasında var olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnsan Y-DNA haplogrubu</span>

İnsan genetiğinde, bir insan Y kromozomu DNA haplogrubu, Y kromozomundaki DNA'nın rekombinan olmayan kısımlarında meydana gelen mutasyonlarla tanımlanan bir haplogrup sınıflandırması terimidir. Birçok insan tarafından paylaşılan mutasyonlara tek nükleotid polimorfizmi (SNP) denir.

Genetik çalışmalar, Rusların Polonyalılara, Belaruslulara, Ukraynalılara ve diğer Slavlara olduğu kadar Estonlara, Letonlara, Litvanlara ve Macarlara da yakın olduğunu göstermektedir.

Haplogrup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J2, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Haplogroup J-M172, Batı Asya, Orta Asya, Güney Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'daki günümüz toplumlarında yaygındır. J-M172'nin Kafkas Dağları, Mezopotamya ve Levant arasında ortaya çıkmış olabileceği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup J-M267 (Y-DNA)</span>

Haplogroup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J1, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur.

<span class="mw-page-title-main">Xiaohe Mezar Kompleksi</span>

Xiaohe Mezarlığı, kelime anlamıyla Küçük Nehir Mezarlığı, Ördek Nekropolü olarak da bilinir, Batı Çin'deki Sincan'da Lop Nur yakınlarında bulunan bir Tunç Çağı bölgesidir. Arkeolojik araştırmalar yapılmadan önce mezar soyguncuları tarafından yağmalanan 330 mezara ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Setnakhte</span> Antik Mısırın 20. Hanedan firavunlarından biri

Userkhaure-setepenre Setnakhte Yeni Mısır Krallığı'nın Yirminci Hanedanı'nın ilk firavunu ve III. Ramses'in babasıydı.

Azerilerin kökeni ya da Azerilerin etnogenezi, Tarihsel süreçte Doğu Transkafkasya ve İran Azerbaycanı coğrafyalarında, farklı etnik ve dilsel unsurlar temelinde gerçekleşmiş ve takrîben de MS 15 ve 16. yüzyıllarda tamamlanmış olan çağdaş Azeri halkının etno-dilsel oluşumunun asırlık sürecidir. Azerbaycan Türkleri, Anadolu Türklerinden sonra Türk halkları arasında en çok nüfusa sahip olan ikinci Türk dilli etnik gruptur.