İçeriğe atla

Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Казакская Автономная Советская Социалистическая Республика
Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Rusya SFSC'nin Özerk cumhuriyeti
←
1925–1936 →
BayrakArma
Bayrak Arma
Kırgız ÖSSC harita üzerinde
Kırgız ÖSSC harita üzerinde
1922 yılında Sovyet Orta Asya Haritası, Kırgız ÖSSC'nin yeri ve sınırları.
MerkezKızılorda (1925-1929)
Almatı (1929-1936)
Yönetim şekliÖzerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Tarih
 - Kuruluş 1925
 - Kaldırılış 1936
Bugün parçasıKazakistan Kazakistan
Rusya Rusya
Türkmenistan Türkmenistan
Özbekistan Özbekistan

Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1936 yılına kadar Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusça: Казакская Автономная Социалистическая Советская Республика, Kazakskaya Avtonomnaya Socialisticheskaya Sovetskaya Respublika; Kazakça: Қазақ Автономиялық Социалистік Советтік Республикасы, Qazaq Avtonomïyalıq Sotsialïstik Sovettik Respuwblïkası, قازاق اۆتونومئيالىق سوتسىالئستىك سوۆەتتىك زەسپۋبلئكاسى; Kazak Üniform Türk Alfabesi ile: Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respuʙlikasь) 1925'ten 1936'ya kadar var olan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) içindeki Sovyetler Birliği'nin özerk bir Cumhuriyeti idi.

Tarihçe

Kazak ÖSSC aslen Kırgız ÖSSC olarak kuruldu (Kırgızistan'ın bağımsız devleti olan Orta Asya topraklarında 1926-1936 yılları arası hüküm süren Kırgız ÖSSC'yle karıştırılmamalıdır.) ve 26 Ağustos 1920'de, RSFSC'nin bir parçasıydı. Rus Devrimi'nden önce Rusya'daki Kazaklar "Kırgız-Kazakları" ya da sadece "Kırgız" (ve Kırgızlar "Kara-Kırgız") olarak biliniyordu.[1] Bu uygulama erken Sovyet döneminde de devam etti ve böylece Kırgız ÖSSC, Kazaklar için ulusal bir cumhuriyetti. Bununla birlikte, 15-19 Haziran 1925'te Beşinci Kazakistan Sovyetler Konseyi, Cumhuriyeti, Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak yeniden adlandırmaya karar verdi. Eski Kırgız ÖSSC'nin başkenti Ak-Mechet, Kazakistan Kazak ÖSSC'nin yerleşim yeri olarak kaldı ancak Kazakça "kırmızı merkez" anlamında Kızıl-Orda olarak yeniden adlandırıldı.[2] 1927'de[2] veya 1929'da[3] Almatı şehri ÖSSC'nin yeni başkenti seçildi. Şubat 1930'da Sozak köyünde Sovyet karşıtı ayaklanma gerçekleşti.[4] 5 Aralık 1936'da, ÖSSC, RSFSC'den ayrılarak Sovyetler Birliği'nin tam birleşik cumhuriyeti olarak Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oldu.[2]

Coğrafya

Yakın tarihte genişletilen Kırgız ÖSSC'ni yöneten Kazak ÖSSC, günümüzde Kazakistan Cumhuriyeti'ni oluşturan tüm bölgelerin yanı sıra Özbekistan (Karakalpak Özerk Bölgesi), Türkmenistan (Kara-Boğaz-Göl'ün kuzey kıyısı) ve Rusya'nın (Orenburg Oblastı olan bölgenin bir kısmın) bir kısmını da içine alır. Bu bölgeler, ilerleyen on yıl içinde Kazak ÖSSC'den devredildi.

ÖSSC'nin idari alt bölümleri, geçmişi içinde birkaç kez değişikliğe uğradı. 1928'de Kırgız ÖSSC'den miras kalan guberniyalar ve idari bölgeler elendi ve 13 okrug ve rayon ile değiştirildi. 1932'de cumhuriyet altı yeni büyük oblasta bölündü. Bunlar:

  • Aktöbe Oblastı (başkent: Aktöbe);
  • Almatı (başkent: Almatı);
  • Doğu Kazak Oblastı (başkent: Semipalatinsk);
  • Karaganda Oblastı (başkent: Petropavlovsk);
  • Güney Kazak Oblastı (başkent: Şimkent);
  • Batı Kazak Oblastı (başkent: Uralsk).

31 Ocak 1935'te, yukarıda listelenen altı oblasta ek olarak yeni bir Karkaralinsk okrugunu da içeren bir başka toprak bölünmesi uygulandı.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ The 1911 Encyclopædia Britannica: "Kirghiz" (taranmış sürümü)
  2. ^ a b c Grigol Ubiria. Orta Asya'da Sovyet Ulus Oluşumu: Kazak ve Özbek Uluslarının Oluşumu. Routledge, 2015. s. 124. ISBN 9781317504351
  3. ^ Vladimir Babak, et al., eds. Political Organization in Central Asia and Azerbijan: Sources and Documents. Routledge, 2004. p. 90. ISBN 9781135776817
  4. ^ Niccolò Pianciola; Paolo Sartori (2013). "Interpreting an insurgency in Soviet Kazakhstan : the OGPU, Islam and Qazaq 'Clans' in Suzak, 1930". Islam, Society and States Across the Qazaq Steppe. ss. 297-340. 
  5. ^ Постановление ВЦИК от 31.01.1935 «О новом административно-территориальном делении Казакской АССР». 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

Kazakistan tarihi günümüzdeki Kazakistan'ın sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Başkurtistan ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Türkistan ÖSSC, Rusya SFSC içinde 30 Nisan 1918'de kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. Orta Asya'da ilk olarak kurulmuş Sovyet devleti, ayrıca "Türkistan" ismiyle kurulmuş SSCB'ye bağlı ilk büyük Türk devletidir. Başkenti Taşkent'tir.

<span class="mw-page-title-main">Karakalpak Özerk Oblastı</span>

Karakalpak Özerk Oblastı veya Karakalpak ÖO, Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti topraklarında Rusya SFSC'ye bağlı Kazakistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurulan Sovyet Sosyalist Özerk Bölge'dir. Başkenti Nukus'tur.

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">İsmet Kenesbay</span>

İsmet Kenesbay, filoloji doktoru, profesör, Kazakistan Bilimler Akademisinin akademisyeni, Kazak SSC'nin Dilbilim Enstitüsü Müdürü, Türkolog.

Kazakistan Cumhuriyeti'nin başkenti Astana şehridir. Kazakistan her yıl 6 Temmuz'da Sermaye Günü'nü kutluyor.

<span class="mw-page-title-main">Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyetidir. 1 Haziran 1922 tarihinde Oyrot Özerk Bölgesi olarak kurulmuş, 7 Ocak 1948 tarihinde Gorno-Altay Özerk Oblastı olmuştur. 25 Ekim 1990 tarihinde Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetliğine yükseltilmiş ve 3 Temmuz 1991 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak ilan edilmiştir. 31 Mart 1992 tarihinde Altay Cumhuriyeti olmuştur. Başkenti Gorno-Altaysk şehridir. Tarım, ahalinin büyük çoğunluğunun ana uğraşıdır. Modern Altay Cumhuriyeti, Gorno-Altay ÖSSC gibi Çin ile uluslararası sınırı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da Dağ ÖSSC Rusya SFSC içinde Kuzey Kafkasya'da 20 Ocak 1921 ile 7 Temmuz 1924 tarihleri arasında kısa ömür sürmüş bir özerk cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti.

<span class="mw-page-title-main">Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920-25)</span>

Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1920'den 1925'e kadar Rusya Sosyalist Federatif Sovyet Cumhuriyeti içinde Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla adlandırılmış geleneksel Kazak toprakları üzerinde kurulu Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyeti idi. Orta Asya Rus valileri, Kazak ve Kırgız etnik kökenlerini karıştırmaya eğilimli olmuşlar ve bu da bölgenin yanlış biçimde adlandırılmasına neden olmuştu. O zamanlar Kırgız toprakları ve Kazak toprakları, aslında Türkistan ÖSSC'nin bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1945 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

Sovyetler Birliği Özerk Oblastları birkaç küçük millet için yaratılmış idari birimlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan-Kırgızistan sınırı</span> Kırgızistan ve Kazakistan Bölgerini Ayırır

Kazakistan–Kırgızistan sınırı 1.212 kilometredir. Özbekistan ile olan üçlü sınır noktasından Çin ile olan üçlü sınır noktasına kadardır. Kırgızistan'ın başkenti Bişkek, bu sınırın 16 km (10m) güneyinde, Almatı ise sadece 29 km (18.4m) kuzeyinde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kazaklar</span>

Sovyetler Birliği'nde Kazaklar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kazak kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Akbulak Bölgesi</span>

Akbulak Bölgesi Orenburg Oblastının 35 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Akbulaktır Nüfus: 25114 (2017).

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Orta Asyası</span> orta Asyadaki Sovyet Cumhuriyetleri

Sovyet Orta Asyası, Orta Asya'nın bir dönem Sovyetler Birliği tarafından kontrol edilen bölümünü ve Sovyet yönetiminin kontrol sağladığı zaman aralığını ifade eder (1918-1991). Orta Asya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri (SSC) 1991'de bağımsızlıklarını ilan etti. Bölgesel kullanım açısından, bölgenin adı Rus İmparatorluğu sırasında kullanılan Rus Türkistanı ile neredeyse eş anlamlıdır. Sovyet Orta Asyası, mevcut sınırlar 1920'lerde ve 1930'larda oluşturulmadan önce birçok bölgesel bölünmeden geçti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.