İçeriğe atla

Kazablanka Konferansı

Oturanlar: Amerika Birleşik Devletleri başkanı Roosevelt ve Birleşik Krallık başbakanı Churchill.
Ayakta olanlar, 1. sıra soldan sağa:
General Arnold, Admiral King, General Marshall, Admiral Pound, Air Chief Marshal Portal, General Brooke, Field Marshal Dill ve Admiral Mountbatten

Casablanca Konferansı veya Kazablanka Konferansı II. Dünya Savaşı sırasında ABD başkanı Franklin D. Roosevelt, Birleşik Krallık başbakanı Winston Churchill ve Combined Chiefs of Staff (CCS) arasında gerçekleşen gizli Hitler karşıtı bir zirveydi. Zirve 14 Ocak 1943'ten 26 Ocak 1943'e kadar Fas'ın Kazablanka şehrinde düzenlendi.

Josef Stalin'de bu zirveye davet edildi ama zirveye Stalingrad Muharebesinde ordusunun Alman 6. Ordu tarafından kuşatıldığı için Sovyetler Birliğinden ayrılamayacağını belirtti.

Kazablanka Konferansı'nın nedenleri

Kurmay başkanları ile birlikte, Roosevelt ve Churchill Mihver Devletleri'ne karşı II. Dünya Savaşı'nın gidiş hattını belirlemek için, Kazablanka konferansında buluştu. İlk defa Müttefik Devletler savaşı Avrupa'da istedikleri yere taşıyabilecek konumda olduklarını hissettiler ve bunun neresi olacağını tartıştılar. Kuzey Afrika'nın geneli o dönemde Müttefik Devletlerinin kontrolü altına girmeye başlamıştı ve sadece Tunus bölgesinde Mihver Devletlerine karşı savaş devam ediyordu. Kızıl Ordu Don Nehri etrafındaki yaptığı harekâtlar sonucu Alman ordusuna karşı büyük bir ilerleme kaydetti ve Alman ordusunu geri püskürtmeye başlatmıştı. Stalingrad'ta devam eden savaşta Alman ordusu, Kızıl Ordu tarafından kuşatılmış ve teslim olmaya yakındı. ABD'de Pasifik Cephesi'nde Guadalcanal Muharebesinde Japon güçlerini yenmesi sonucu Japonya'ya büyük bir darbe yedi ve savaşta dönüm noktası oldu.

Amerika Birleşik Devletlerinden, Birleşik Krallık'a veya Afrika'ya mülk sevkiyatı Kazablanka Konferansı tutulduğu sırada hâlâ Alman denizaltılarının saldırma tehlikesiyle büyük bir tehlike altındaydı.

General Alan Brooke Kazablanka'da bu satırları bunun üzerine sarf etti: "Gefahr für die Nachschubwege von den USA nach Großbritannien und Afrika ging hingegen noch von den deutschen U-Booten im Atlantik aus."

"Gemilerle nakliyede oluşan sıkıntılar sonucu tüm operasyonlarda engeller oluştu ve denizaltıların yarattığı bu tehditlerle etkili mücadele edemezsek, savaşı kazanamayabiliriz." („The shortage of shipping was a stranglehold on all offensive operations and unless we could effectively combat the U-boat menace we might not be able to win the war.“)

Mülk ve kaynak eksikliği başka operasyonların planlanmasında büyük bir etken oldu. ABD'de İkinci Dünya Savaşı esnasında bütün ekonomik potansiyellerini cephane yaratmaya odakladı, buna rağmen Müttefik Devletler o dönemlerde küçük saldırılar yapıyordu. Ne zaman ve nerede büyük bir operasyonun yapılacağı tartışması Kazablanka Konferansında gerçekleşti. Seçimler arasında öncelikle 1943'te başlayarak Batı Avrupa'yı istila etmek vardı veya savaşın odağını Akdeniz bölgesine taşımak vardı.

Planlar

  • Mihver devletleri ve bunların Balkan müttefikleri ile "Kayıtsız-Şartsız teslim" dışında bir barış yapılmaması
  • Nihai barış koşulları Alman, İtalyan ve Japon halklarına açıklanmadan önce bu ülke liderlerinin kesin yenilgiyi dünya kamuoyu önünde kabul etmeleri gerektiği yolunda savaşan ülke halklarına güvence verilmesi
  • Rusya üzerindeki baskıyı azaltmak için Sicilya adasına çıkarma yapılması ve Almanya üzerindeki baskının arttırılması
  • Balkanlar'da ikinci bir cephenin açılması için Türkiye'nin savaşa katılması yönünde gerekli hazırlıkların yapılması
  • Almanya'nın savaşma azim ve iradesi zayıflatılınca, Avrupa'da bir cephe açılması

Churchill'in asıl planı Afrika kıyılarını ele geçirip güneyden Mihver devletlerine karşı saldırı düzenlemekti ama General George C. Marshall buna karşı çıktı, bunun nedeni ise günden güne yapılan koordinasyonsuz saldırıların boşa çıkacağı düşüncesinde olmasıydı.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Franklin D. Roosevelt</span> 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1933–1945)

Franklin Delano Roosevelt, adının ve soyadının baş harfleri FDR ile de anılır, 1933'ten 1945'teki ölümüne kadar 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. En uzun süre görev yapan ABD başkanı olan FDR, iki dönemden fazla görev yapan tek başkandır. İlk iki dönemi Büyük Buhran'la mücadeleye odaklanırken, üçüncü ve dördüncü dönemlerinde odağını Amerika'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılmasına çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Konferansı (1943)</span>

Moskova Konferansı, 1943 yılı Ekim ayında Moskova'nın Dışişleri Bakanları düzeyinde toplanan Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Sovyetler Birliği ve Çin'in katılımıyla gerçekleşen bir toplantıdır. Ayrıca, Tahran Konferansı müttefiklerin ilk buluşmalarıdır. Konferansa Birleşik Krallık'tan Sir Anthony Eden, ABD’den Cordell Hull, Sovyetler Birliği’nden Vyacheslav Molotov ile Çin Dışişleri Bakanı katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Konferansı</span>

Kahire konferansı, II. Dünya Savaşı sonra Uzak Doğu'daki gelişmeleri değerlendirmek amacıyla Roosevelt, Churchill ve Çan Kay Şek arasında; 22-26 Kasım 1943 tarihleri arasında Kahire'de yapılan toplantıdır. Kesin bir sonuca varılamayan konferansın yapılmasında Moskova Konferansı'nda görev alan dışişleri bakanlarının üç devletin liderlerinin de bir görüşmede bulunmaları gerektiğine karar vermesi etkili oldu. Josef Stalin'in isteği üzerine Tahran seçilse de düzenlenen konferansta Uzak Doğu meselelerinin de görüşülmesi planlandığı için Çin Cumhuriyeti'ni temsilen Çan Kay Şek'in de yapılacak görüşmelere davet edilme teklifinin Stalin tarafından kabul edilmemesi üzerine, Churchill ile Roosevelt hem Çan Kay Şek ile görüşmek hem de Tahran'da yapılacak konferansa birlik içinde katılmak amacıyla Kahire'de bir araya geldiler.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Cephesinin son evrelerinde gerçekleşen imhaya yönelik oprasyonunun gizli adıdır.

Uranüs Harekâtı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Rumen 3. Ordusu, 4. Ordusu, Alman 6. Ordu ile 4. Panzer Ordusu'ndan bazı birliklerin Stalingrad ve batısında kuşatılmasıyla sonuçlanan bir Sovyet stratejik taarruzunun kapalı adıdır. Harekât, Stalingrad Muharebesi'nin son evrelerinde, Stalingrad ve civarındaki Mihver kuvvetleri imha etmeyi amaçlamıştır. Harekâta ilişkin planlar 1942 yılının Eylül ayı ortaları gibi erken bir tarihte oluşturulmaya başlanmıştı. Esas olarak Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerini ve Stalingrad'a taarruz durumundaki B Ordular Grubu'nu kuşatmayı ve imha etmeyi, eş zamanlı olarak planlıyordu. Kızıl Ordu, Alman kuvvetlerinin Stalingrad içindeki yırtıcı çatışmalara çekmiş, zaman kazanmak için toprak vermiş, inatçı bir savunma sürdürerek bu kuvvetlerin gücünü zayıflatmış ve moral olarak yıpratmıştır. Öte yandan Mihver kanatlarının savunması, zayıf donanımlı ve fazlasıyla yayılmış Macar, Rumen ve İtalyan birlikleri tarafından tutulmaktaydı. Kızıl Ordu taarruzu da Rumen kuvvetlerin cephesi üzerinden yapılmıştır. Ayrıca bu birliklerin, Kızıl Ordu taarruzlarını göğüslemeyi sağlayacak ağır silahları yoktu ya da yetersizdi.

<span class="mw-page-title-main">Arkadya Konferansı</span>

Arkadya Konferansı, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler delegasyonları arasında 22 Aralık 1941 - 14 Ocak 1942 tarihleri arasında Washington'da düzenlenen, taraflar arasında Avrupa'daki savaşla ilgili stratejilerin belirlendiği görüşmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kazablanka</span> Fasın en büyük şehri

Kazablanka, Fas'ın batısında, Atlas Okyanusu kıyısında yer alan liman kenti. Aynı zamanda Fas'ın en büyük şehridir. Nüfusu 3.800.000'dir. (2006)

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Türkiye</span> II. Dünya Savaşında Türkiyenin izlediği dış politika

II. Dünya Savaşı öncesinde Çekoslovakya'nın ve Arnavutluk'un işgallerinden endişelenen Türk hükûmeti, 1939'da İngiltere ve Fransa ile ortak bir bildiri yayımladı. 19 Ekim 1939'da Ankara'da bu iki devlet ile Türkiye arasında ittifak kuruldu. Buna göre Akdeniz'de bir savaşın olması halinde üç devlet yardımlaşacaktı. Maddeler arasında askerî ve maddi yardımdan da bahsedilmekteydi. Ancak savaş zamanı Türkiye, Sovyet Rusya unsurunu gerekçe göstererek savaşa fiilen katılmadı. 25 Mart 1941 tarihinde Türkiye ile Sovyet Rusya arasında saldırmazlık halini duyuran bildiri yayımlandı. Aynı yıl Nazi Almanyası ile Sovyet Rusya arasında saldırmazlık paktı geçerliyken Balkan Seferi başladı. İşgal ihtimali üzerinden baskı yapan Müttefiklere rağmen Türkiye çatışmaya girmedi ve Alman büyükelçisi Von Papen aracılığıyla diplomatik ilişkiler geliştirildi; 18 Haziran 1941'de Türk-Alman Dostluk Paktı imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Tahran Konferansı</span>

Tahran Konferansı, 28 Kasım - 1 Aralık 1943 tarihleri arasında, Müttefik liderler, Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill katılımıyla, SSCB'nin Tahran Büyükelçiliği'nde gerçekleşen ve o ana dek ilk kez tüm Müttefik liderlerin katıldığı bir strateji toplantısı idi. 22-26 Kasım 1943 tarihlerinde yapılan Kahire Konferansı'ndan hemen sonra yapılan bu liderler zirvesini, 1945 yılında yapılan Yalta Konferansı ve Potsdam Konferansları takip etti. Üç lider, toplantıya ajandalarındaki farklı gündemlerle başlamış olmakla birlikte, Nazi Almanyası'na karşı yeni bir cephe açılması konusunda oy birliği ile aldıkları bir kararla toplantıyı sonlandırdılar. Müttefiklerin Türkiye ve İran'la olan ilişkileri, Yugoslavya'daki operasyon, Japonya'nın durumu ve savaştan sonra yapılacaklar, Konferans'ta ele alınan diğer konulardı. İran'ın bağımsızlığının, müttefiklerin üç büyük üyesince tanındığına dair ayrı bir protokol de imza altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kahire Konferansı</span> İkinci Kahire Konferansı

İkinci Kahire Konferansı, 4-6 Aralık 1943 tarihlerinde Kahire, Mısır'da, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'na Müttefik Devletler lehine katılması için gerçekleşen konferanstır.

Aşağıdaki listede Müttefik Devletler tarafında düzenlenen II. Dünya Savaşı konferansları yer almaktadır. Kalın yazılan konferanslar Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği liderlerinin tamamının katıldığı konferansları betimlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Görüşmesi</span> II. Dünya Savaşı sırasında T.C. Cumhurbaşkanı İsmet İnönünün Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill ile yaptığı görüşme

Adana Görüşmesi, 30-31 Ocak 1943 tarihlerinde, Türkiye Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill'in gerçekleştirdiği iki taraflı toplantıdır.

<span class="mw-page-title-main">Henri Giraud</span> Fransız general ve siyasetçi (1879 – 1949)

Henri Giraud hem I. Dünya Savaşı hem de II. Dünya Savaşı'nda savaşmış bir Fransız generaldi.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Cephesi</span>

Tunus Cephesi, İkinci Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika harekatı sırasında Tunus'ta Mihver kuvvetleri ve Müttefik kuvvetler arasında gerçekleşen bir dizi savaştı. Müttefikler, Amerikan ve Fransız kolordusu ile bir Yunan birliği de dahil olmak üzere İngiliz İmparatorluk Kuvvetleri'nden oluşuyordu. Savaş, Alman ve İtalyan kuvvetleri tarafından ilk zamanlar başarılar göstermeleri ile başladı, ancak muazzam tedarik engelleme çabaları, Mihver'in kesin yenilgisine yol açtı. Alman Afrika Kolordusu'nun çoğu da dahil olmak üzere 250.000'den fazla Alman ve İtalyan askeri savaş esiri olarak alındı.

Winston Churchill, Birleşik Krallık'ın Nazi Almanyası'na savaş ilan ettiği 3 Eylül 1939'da Amiralliğin Birinci Lordu olarak atandı. 10 Mayıs 1940'ta Neville Chamberlain'in yerini aldı ve 26 Temmuz 1945'e kadar görevde kaldı. 1930'larda görev dışında kalan Churchill, Nazi Almanyası'nda artan militarizm tehdidine karşı Britanya'nın yeniden silahlanması çağrısında başı çekmişti. Başbakan olarak, Mihver güçlerine karşı Müttefiklerin savaş çabalarına İngilizlerin katılımını denetledi. Churchill, faşizmin yayılmasına karşı Avrupa'nın liberal demokrasisini savunmada önemli bir rol oynayan muzaffer bir savaş zamanı lideri olarak görülüyor, ancak 1945'te Dresden'in bombalanması gibi bazı savaş olayları tartışma yarattı. İkinci Dünya Savaşı'nın ilk yarısında Müttefik liderlerin en önemlisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Washington Konferansı (1943)</span>

Üçüncü Washington Konferansı, 12 Mayıs-25 Mayıs 1943 tarihleri arasında Washington, D.C'de düzenlendi. Bu bir İkinci Dünya Savaşı Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri hükûmet başkanları arasındaki stratejik toplantı. Bu, 20. yüzyılın üçüncü konferansıydı, ancak ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'na katılımı sırasında gerçekleşen ikinci konferanstı. Heyetlere sırasıyla Winston Churchill ve Franklin D. Roosevelt başkanlık etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Harry Hopkins</span>

Harry Lloyd Hopkins Amerikalı bir devlet adamı, kamu yöneticisi ve başkanlık danışmanıydı. Başkan Franklin Delano Roosevelt'in güvenilir bir yardımcısı olan Hopkins, 1938'den 1940'a kadar 8. Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanı olarak ve II Hopkins, kariyeri boyunca Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük işveren haline getirdiği New York Geçici Acil Durum Yardım İdaresi, Federal Acil Durum Yardım İdaresi, İnşaat İşleri İdaresi ve İş İlerleme İdaresi'ni denetledi. Daha sonra Müttefiklere yönelik 50 milyar dolarlık Lend-Lease askeri yardım programını denetledi ve Roosevelt'in kişisel elçisi olarak ABD ile Birleşik Krallık arasındaki ittifakın şekillenmesinde çok önemli bir rol oynadı

<span class="mw-page-title-main">Üç Büyük</span>

II. Dünya Savaşı sırasında 28 Kasım 1943 - 1 Aralık 1943 tarihleri arasında düzenlenen Tahran Konferansı, 4 Şubat 1945 - 11 Şubat 1945 tarihleri arasında düzenlenen Yalta Konferansı ve 17 Temmuz 1945 - 2 Ağustos 1945 tarihleri arasında düzenlenen Postdam Konferansı'nda dünya tarihinde ilk defa Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve SSCB liderleri fiilen bir araya geldiler. Liderler ve liderlerin bu konferanslarda bir arada verdikleri pozlar ikonik hale geldi ve dönemin en güçlü üç devletine atıfla "Üç Büyük" olarak anılmaya başlandı.