İçeriğe atla

Kaz Gölü

Kaz Gölü
Harita
Havza
KonumPazar, Tokat, Türkiye
Koordinatlar40°16′34″K 36°9′3″D / 40.27611°K 36.15083°D / 40.27611; 36.15083
Genel bilgiler
Göl türüTektonik göl
Uzunluk3 km (1,9 mi)
Genişlik900 m (3.000 ft)
Yüzölçümü180 ha (440 akre)
Ortalama derinlik1 m (3,3 ft)
En derin noktası1,5 m (4,9 ft)
Yüzey rakımı540 m (1.770 ft)
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Kaz Gölü
Kaz Gölü
Kaz Gölü (Türkiye)

Kaz Gölü, Tokat ilinde, Zile-Pazar yolu üzerinde Üzümören beldesi yakınlarındaki tektonik göldür. Turhal'da Pazar ilçe sınırına yakın, Kazova'da yer alır.

Genel özellikleri

Kaz Gölü'nün rakımı, 540 m, derinliği 1-1,5 m, alanı 180 ha, güney-kuzey uzunluğu 3 km, genişliği 900 m'dir. Göl yeraltı kaynakları[1] ve Çayköy ile Bahçebaşı dereleri ile beslenir.[2]

Göl 1950'den sonra kurutulmaya çalışılmaktadır. Yüzölçümü 1987'de 2.960.000 m2 iken 2010 ölçümlerinde 1.650.000 km2'ye düşmüştür. Gölün çekildiği alanlarda tarım yapılmaktadır[1]. Gölün yaklaşık 2 km kuzeyinden Yeşilırmak geçer.

Canlı hayatı

Gölde ekonomik değere sahip sazan balığı bulunurken, göl çevresi sazlarla kaplıdır.[3] Kaz Gölü, yerli ve göçmen kuşların yuvalanma, kuluçkalama alanıdır. 108 çeşit kuş türü yaşam kaynağıdır. Kuşlardan bazıları; Saksağan, Kara Leylek, Ak Leylek, Angut, Alaca balıkçıl, Gri Balıkçıl, Ak Kuyruksallayan, Büyük Beyaz Balıkçıl, Sutavuğu, Sakarmeke, Elmabaş, Kamışçın, Batağan, Saz Bülbülü, Karatavuk, Ördek türleri[], Kaz türleri[], Çulluk, Serçe, Sığırcık, Kızıl gerdan, Söğüt Serçesi, Kara Kızılkuyruk, Kız kuşu, Çıkrıkçın, Çıvgın, Çayır İncir kuşu gibi türlerdir[].

Kurutma çalışmaları

1870'te Sivas vilayeti adına gölün kötü koku ve hastalık yaydığı, kurutulması gerektiği ile ilgili müracaatı yapılmıştır. Pazar ilçesinden gelen suyun göle akıtılması, yükselen gölün Yeşilırmak'a bağlanması teklif edilmiştir. Yapılacak işlemin pahalıya mal olması, elde edilecek tarım arazilerinin masrafı karşılamayacağı gerekçesiyle sürüncemede kalmıştır. İkinci teklif, Karakaya taşlığının kırılıp gölün Amasya sınırından ırmağa aktarılmasıdır. Kazova'nın en alçak yerindeki göl için bu teklifte mümkün olamamıştır. Göl çevresine ağaç dikilmesi bir başka tekliftir.[4]

1966 yılında Almus Barajı'nın hizmete girmesiyle artık taşkın yapmayan Yeşilırmak suları göle ulaşmamıştır. 1980 yılında gölün taşkın alanını küçültmek için doğu tarafına set yapılmıştır. Yeşilırmak'a doğru bir tahliye kanalı açılmıştır. Göl tamamen kurutulmamış, kuruyan alanlar köylülerce tarlaya çevrilmiştir.[5]

Koruma

Göl ve çevresinde 274 hektarı göl, toplamda 1170 ha Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiştir. Alanda iki kuş gözetleme kulesi ve bir konuk evi bulunur. Sucul alanda zaman içinde değişmekle birlikte 108 kuş türü yaşamaktadır.[6]

Kaz Gölü'nün 180 hektarlık taşkın sahası vardır. Göçmen kuşların konaklama yeridir. Göl çevresinde sanayi kuruluşu olamadığından kirlilik yoktur.

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ a b ACİR, Nurullah vd. "DRENAJ FAALİYETLERİ SONRASI KAZ GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ TOPRAK ÖZELLİKLERİ VE VEJETASYONUN MESAFEYE BAĞLI DEĞİŞİMLERİ". researchgate.net. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 
  2. ^ "TOKAT İLİ 2017 YILI ÇEVRE DURUM RAPORU" (PDF). csb.gov.tr. 2017. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 
  3. ^ KARATAŞ, Mehmet (2000). "Kazova (Tokat) Kaz Gölü Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonu'nun Üreme Özelliklerinin İncelenmesi" (PDF). Turk J Vet Anim Sci. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 
  4. ^ HANİLÇE, Murat (2018). "OSMANLI DEVLETİ'NİN BATAKLIK KURUTMA UYGULAMALARINA BİR BAKIŞ:TOKAT KAZ GÖLÜ ÖRNEĞİ (1870-1892)". TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 
  5. ^ Özçağlar, Ali. "KAZOVA'DA ZlRAİ FAALİYETLERİN GELİŞİMİ". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 
  6. ^ "Kaz Gölü - Tokat". kulturportali.gov.tr. 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kaz Gölü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Gölü</span>

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur. 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Pazar, Tokat</span> Tokatın ilçesi

Pazar, Tokat ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaçomak Barajı</span>

Karaçomak Barajı, Kastamonu'da, Karaçomak Deresi üzerinde, sulama, taşkın kontrolü, içme suyu temini amacı ile 1968 - 1973 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eskikaraağaç</span>

Eskikaraağaç, Avrupa Leylek Köyü ya da Leylek Köyü Uluabat Gölü kıyısında, Bursa ilinin Karacabey ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Eber Gölü</span> Afyonda göl

Eber Gölü, Afyonkarahisar sınırları içinde yer alan Türkiye'nin 12. büyük gölüdür. En derin yeri 21 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Karataş Gölü</span>

Karataş Gölü Burdur, Tefenni ovasında yer alan küçük ve sığ bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Gölü</span>

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir. Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır. Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır. Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik Gölü</span> Samsunun Ladik ilçesinde bir göl

Ladik Gölü, Samsun'un Ladik ilçe merkezinin doğusunda bulunan ve 870 hektarlık alana sahip olan bir göl. Ladik Gölü, üzerinde yüzen adacıklarıyla ünlüdür. Etrafı dağ ve orman manzarası ile çevrilidir. Turna balığı, tatlısu levreği, tahta balığı, sazan, kızılkanat gibi balık türlerinin yaşaması nedeniyle ilçedeki balıkçılık sektörü ve balıkçılık turizmi, bu yöredeki yaşamı son derece etkilemektedir. Birçok kuş türüne ev sahipliği yapar. Burada su kayağı, sörf, yelkenli yarışı gibi sportif faaliyetleri yapmak da mümkündür. Bu özellikleriyle göl, ilçe turizmine hizmet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üzümören, Pazar</span>

Üzümören, Tokat'ın Pazar ilçesine bağlı bir beldedir.Eski adı "Dimorta" olarak bilinmektedir.

Kazova, Tokat il merkezinin batısından başlayıp Turhal ve Zile ovalarına doğru giderek genişleyen ve doğu-batı yönünde uzanan bir çöküntü ovasıdır. Karadeniz'in 115 km güneyinde yer almaktadır. Kazova'nın denizden yüksekliği ortalama 550 m civarındadır. Yaklaşık 30.000 hektarlık arazisiyle Tokat'ın en büyük ovasıdır. Kuzeyinde Yaylacık Dağları, güneyinde ise Deveci Dağlarının Kuzey uzantısı olan Akdağlar yer almaktadır. Kazova'nın doğu-batı yönünde uzunluğu yaklaşık 50 km, kuzey-güney yönünde genişliği ise 10 km civarındadır; fakat bu genişlik ovanın doğusunda yer alan Tokat civarında yaklaşık 1 km'ye kadar düşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sultansazlığı Millî Parkı</span> Türkiyede bir ulusal park

Sultan sazlığı, İç Anadolu Bölgesinde Kayseri il sınırları içerisinde Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerinin oluşturduğu üçgen içerisinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akyatan Gölü</span> Çukurova delta ovasındaki Türkiyenin en büyük lagün gölü

Akyatan Gölü, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu Çukurova delta ovasında yer alan Türkiye'nin en büyük lagün gölüdür. Delta alanlarının deniz kıyısına yakın alanlarda göller, bataklıklar ve lagünler oluşur. Göl Adana ilinin Karataş ilçesi sınırlarında yer alır.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı</span>

Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı, Romanya'da, Brăila ili'nde, Berteștii de Jos, Chiscani, Gropeni, Mărașu ve Stăncuța belediyelerinin idari bölgesinde yer alan, korunan bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">Poda Koruma Alanı</span>

Poda Doğa Koruma Alanı, 1989 yılında Bulgaristan Su ve Çevre Bakanlığı tarafından ilan edilen bir doğa koruma alanıdır. Bulgaristan'da tamamen bir sivil toplum kuruluşu olan Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği (BSPB) tarafından yönetilen ve sürdürülen ilk korunan alandır. BSPB, Bakanlar Kurulu Yönetim Planı tarafından kabul edilen faaliyetleri hazırlar ve uygular, ancak fonunu tamamen giriş ücretleri, satılan hediyelik eşyalar ve bağışlardan alır. Bu düzenleme ile doğanın korunması, çevre eğitimi ve eko-turizm için sürdürülebilir bir model olmayı hedeflemektedir.

Afyon-Dinar Karakuyu Gölü YHGS, Afyon İli sınırları içerisinde bulunan alan.

Kaz Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, 1170 hektarlık bir koruma alanına sahiptir. Bu alanın içerisinde göl alanı 73 hektar kuru, 201 hektar sulu olmak üzere toplamda 274 hektarlık bir alanı kapsamaktadır. Göl sahasının rakımı yaklaşık olarak 535 metredir. Sahaya yakın mesafelerde ise Tokat il merkezi 39 kilometre, Turhal İlçesi 19 kilometre, Pazar İlçesi 11 kilometre ve Zile İlçesi 23 kilometre uzaklıktadır. Kaz Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, doğal yaşamın korunması ve göçmen kuşların barınma ihtiyaçlarının karşılanması açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu alan, doğaseverler için gözlem ve fotoğrafçılık gibi aktiviteler için ideal bir yerdir. Aynı zamanda bölgenin ekonomisine de katkı sağlayan doğa turizmi potansiyeline sahiptir. Kaz Gölü, zengin biyolojik çeşitliliği ve göçmen kuşların büyüleyici geçişlerine tanıklık etme fırsatıyla doğa severler için unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.

Niksar Kuş Cenneti, Türkiye'nin doğal zenginlikleri arasında öne çıkan bir doğa koruma alanıdır. Bu benzersiz kuş cenneti, doğa severlere eşsiz bir deneyim sunmakta ve kuş gözlemcileri için adeta bir cennet olma özelliği taşımaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.