İçeriğe atla

Kays b. Mulavvah

Kays b. Mulavvah (el-Mecnûn)
Kendi dilinde adıقيس بن الملوح
DilArapça
MilliyetArap
TürŞiir
KonuGazel, Aşk
Edebî akım‘Uzrî Gazel

Kays b. el-Mulavvah (Arapça: قيس بن الملوح), Emevî Döneminin en önemli Arap şairlerinden birisidir. Pek çok doğu edebiyatında karşımıza çıkan Leylâ ile Mecnûn anlatısındaki ana karakterdir. Şairin gerçekten yaşayıp yaşamadığı yahut ne zaman doğup öldüğü tam olarak bilinmemektedir.[1]

Tam adı, Kays b. el-Mulavvah (veya bazı kaynaklarda Kays b. Mu'âz) b. Muzâhim b. ‘Udes b. Rebî‘a b. Ca‘de b. Ka‘b b. Rebî‘a b. ‘Âmir b. Sa‘sa‘a şeklindedir. Meşhur sevgilisinin ismi, Leylâ bint Sa‘d b. Mehdî b. Rebî‘a b. el-Hârîş b. Ke‘ab b. Rebî‘a b. ‘Âmir b. Sa‘sa‘a olup, bu kıza olan aşkı sebebi ile aklını yitirmesinden dolayı, kendisine el-Mecnûn (الْمَجْنُون) “deli” lakabı verilmiş ve bu isim ile meşhur olmuştur.[1]

Mecnûn, ‘Uzra kabilesine mensup olmayıp, ‘Âmir kabilesindendir. Necedli olan Kays, Neced'in badiyelerinde yaşamış; ancak gerçek kimliği asla öğrenilememiştir. Aslında hiç yaşamamış olduğu, râvîlerin anlatımları ile süslenerek uydurulan hikâyelerden doğduğu, inandırıcılığını artırmak için hayalî şaire, sahte bir nesep uydurulduğu düşünülmüştür. Ayrıca Mecnûn'un Benû Umeyye'den amcasının kızına âşık bir genç olduğu, Mecnûn'a atfedilen beyitlerin de bu gencin şiirlerinden teşekkül ettiği rivayetler arasındadır.[1]

Poems written on the cover of an old manuscript of the poet Qais ibn al-Muluh famous (madman Bani Amer) or (Majnoon Leila) 645-688, and the manuscript written by the scribe before 1850, and its a part of Mullah Qasim Effendi Al-Mufti s collection

Kaynakça

  1. ^ a b c Ayyıldız, Esat, Abbasî Dönemine Kadar 'Uzrî Gazel, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2016, s.179-183. [1] 31 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leylâ ile Mecnun</span> Arap efsanesine dayanan aşk hikâyesi

Leylâ ile Mecnun, Arap efsanesine dayanan klasik bir aşk hikâyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gazel</span> divan edebiyatının aşktan bahseden temel şiir biçimi

Gazel, Türkçe Divan edebiyatının en yaygın nazım şeklidir. Gazel sözcüğü sözlük tarifi ile "kadınlarla sevgi üzerine konuşmak, söyleşmek" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Veysel Karanî</span> Yemenli sahabe, müslüman ve mistik

Veysel Karani (Üveys el-Karanî), Yemenli bir Müslüman ve mistik. İslam peygamberi Muhammed döneminde yaşamasına rağmen onu görememiştir. Meşhur hikâyede Medine'ye kadar gitmiş ancak zamanlamasından dolayı onu görememiş ve geri dönmesi gerekmiştir. Bunun üzerine Muhammed ona hırkasını hediye olarak göndermiştir. Sıffin Savaşı sırasında Ali tarafında savaştı. 657 yılında öldü. Tabiin'in büyüklerindendir. Naaşını almaya gelen 3 kabilenin taşıdığı tabutlarda da keramet göstererek göründüğü söylenir. Böylece bu üç ayrı kabilenin yerleşim yerleri olan Yemen ve Şam'da bulunan türbelerinin yanında Siirt ilinin Baykan ilçesinin ziyaret beldesinde de bir türbesi vardır. 23 Haziran 2014 tarihinde Suriye'deki türbesi IŞİD tarafından bombalanarak yıkılmıştır. Bursa'da Sembolik olarak Osmangazi ilçesindede Veysel Karani türbesi ve camii bulunmaktadır.

Arap Edebiyatı, anadili Arapça olan ulusların ortaya koymuş oldukları edebiyat eserlerini kapsar. Arapça Arap Yarımadası'nda ilkçağlardan beri kullanılan bir dildir. İslam dininin ortaya çıkışından sonra yayılarak İspanya'dan Endonezya'ya kadar uzanan bir alanda 600 yıl boyunca kültür dili durumuna gelmiştir.

Bu liste İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerini alfabetik olarak göstermektedir. Sahabe, Muhammed'i hayatında en az bir defa görmüş kişilerdir. Sayılarının 124.000 civarında olduğu sanılmaktadır. İlk sahabe eşi Hatice, son ölen sahabe Ebu Tufeyl Âmir bin Vâsile el-Leysî'dir.

Lebîd b. Rebî'a el-'Âmirî (ö.660?), Câhiliye döneminin en meşhur şairlerinden biridir. Muallaka şairlerinden biri kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hatifi</span> XV. ve XVI. yy arasında yaşamış İranlı şair

Mevlana Abdullah Hatifi 15. ve 16. yüzyılda yaşamış Timurlu ve Safevi vatandaşlı bir Alevi Türk şair. Aynı zamanda Yedi Ulu Ozanlar'dan olan Fuzulî'nin Pîr ve hocasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leylâ ile Mecnun (Fuzûlî)</span> Fuzuli mesnevisi

Leylâ ile Mecnun, Azeri 16. yüzyıl şairi Fuzûlî tarafından yazılmış ve "Mecnun" ("Deli") lakabıyla tanınan Kays adlı genç oğlanın Leylâ adlı güzele sevgisinden bahseden lirik-epik şiirdir. Şiir, 1536'da Azerbaycan dilinde yazılmıştır. Bu şiir Fuzûlî'nin şaheseri sayılır. 3 bin 96 beyitlik olan şiir, Bağdat'ın Osmanlı hakimi Üveys Paşa'ya adanmıştır. Azeri bestekar Üzeyir Hacıbeyov, 1907'de Fuzûlî'nin "Leyla ve Mecnun" şiirinin motiflerini esas alarak ilk Azerbaycan Operası olan Leyla ve Məcnun'u yazmıştır.

Kays, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü'l-Benîn</span>

Ümmü’l-Benin diye meşhur olan Fatıma bint Hizam, Müminlerin Emiri Ali bin Ebu Talib’in eşidir. Ümmü’l-Benin, Şialar nezdinde saygınlığı ve ihtiramı yüksek olan bir hanımefendidir. Ümmü’l-Benin; Ebu’l-Fazlı’l Abbas, Abdullah, Cafer ve Osman’ın annesidir. Bunların her dördü de Kerbela’da Aşura günü şehit olmuşlardır. Dört erkek çocuğun annesi olduğu için kendisine Ümmü’l-Benin denmiştir.

'Alkame b. 'Abade el-Fahl,, genellikle 'Alkama el-Fahl şeklinde tanınmaktadır. Temîm kabilesine mensup bir 6. yüzyıl Arap şairdir. 'Alkame'nin bir şiir divanı bulunmaktadır, ancak hayatı hakkındaki bilgiler sınırlıdır. Döneminin meşhur şairlerinden İmru'u'l-Kays ile girdiği şiir atışmasına dair hikâye, Arap edebiyatında bilinen bir anekdottur.

<span class="mw-page-title-main">İmruʾu’l-Kays</span> Arap şair

İmruʾu’l-Kays el-Kindî, 6. yüzyılda yaşamış Arap şair ve Kinde krallarından birinin oğlu. İmruʾu’l-Kays, meşhur bir muallaka şairiydi. 'Alkame b. 'Abede ile giriştiği şiir atışması, klasik Arap edebiyatında bilinen bir anlatıdır. Şiir yarışmasında, İmru'u'l-Kays'ın hanımı Ummu Cundeb hakem olarak tayin edilmiştir. Ne var ki söz konusu hanım, kocasının aleyhinde hüküm vererek 'Alkame'yi galip ilan etmiştir. Bunun üzerine sinirlenen şair, hanımını boşamıştır. Daha sonra 'Alkame'nin Ummu Cundeb ile evlendiği ve bu yüzden el-Fahl lakabını aldığı rivayet edilmektedir.

el-A'şâ veya Meymûn b. Kays el-A'şâ Câhiliye döneminin meşhur Arap şairlerinden birisidir. Önemli hiciv şairleri arasında sınıflandırılmaktadır. el-A'şâ el-Kebîr yahut el-A'şâ el-Ekber lakaplarıyla da tanınmaktadır. Bazı otoriteler tarafından muallaka şairleri arasında sayılmaktadır. Asrının mühim munâferelerinde yergicilik yeteneklerini göstererek şahsi çıkarlarını şairliği sayesinde müdafaa ettiği bilinmektedir.

Tarafe b. e-'Abd Câhiliye döneminin en meşhur Arap şairlerinden biridir. Muallaka şairleri arasında sınıflandırılmakta ve yetenekli bir hiciv şairi olarak tanınmaktadır.

Ebû Kays b. el-Eslet, Arap edebiyatındaki muhadram şairlerden biridir. Diğer bir deyişle hem İslam öncesinde yaşamış hem de İslam'ın ilk yıllarını görmüştür.

Leyla bint Lukeyz veya Leyla el-'Afîfe, Cahiliye Döneminde yaşamış Arap bir şairdir.

Kays Aylân, genellikle sadece Kays olarak anılan, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur. Kabile, İslam öncesi dönemde bir birim olarak işlev görmüş görünmemektedir. Bununla birlikte, Emevi döneminin başlarında (661-750), onu oluşturan aşiretler halifeliğin ana kabile-siyasi hiziplerinden birinde konsolide oldular.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Hâzim es-Sülemî</span>

Abdullah bin Hâzim es-Sülemî, 662 ile 665 yılları arasında ve yine 683'ün sonlarında Horasan'ın Emevi valisiydi, sonra 684 ile ölümü arasında aynı ilin sözde Zübeyr valisiydi.

Büyük Murakkış, Arap edebiyatının tespit edilebilen en eski şairlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hilal (kabile)</span> Arap kabilesi

Hilal, Necid kökenli bir Arap kabilesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.