İçeriğe atla

Kayboluş (film, 1988)

Kayboluş
Spoorloos
"Kayboluş" (Spoorloos) filminin Fransızca sinema afişi.
YönetmenGeorge Sluizer
YapımcıAnne Lordon
George Sluizer
SenaristTim Krabbé
Tim Krabbé (roman)
George Sluizer (uyarlama)
OyuncularBernard-Pierre Donnadieu
Gene Bervoets
Johanna ter Steege
MüzikHenny Vrienten
Görüntü yönetmeniToni Kuhn
KurguLin Friedman
George Sluizer
StüdyoArgos Films
Golden Egg
Ingrid Productions
MGS Film
Movie Visions
DağıtıcıPathé
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüSuç, dram, gerilim, gizem
RenkRenkli
Yapım yılı1988
Çıkış tarih(ler)i27 Ekim 1988, Hollanda
Ekim 1990, ABD
Süre107 dakika
ÜlkeHollanda Hollanda
FransaFransa ortak yapımı
DilFelemenkçe ve Fransızca (yer yer İngilizce)
Bütçe250.000 Gulden ($ 165.000)
Devam filmiThe Vanishing (Kayboluş)
Diğer adlarıKayboluş (Türkiye)
L'homme qui voulait savoir (Fransa)
Il mistero della donna scomparsa (İtalya)
Desaparecida (İspanya)
Spurlos verschwunden (Btı Almanya)
The Vanishing (İngilizce uluslararası adı)

Kayboluş,[1] 1988 Hollanda-Fransa ortak yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Spoorloos olan filmin uluslararası adı The Vanishing dir. Ortak yapımcı ülke Fransa'da ise film L'homme qui voulait savoir adıyla gösterildi (Tr: Bilmek İsteyen Adam)

Senaryosunu Hollandalı gazeteci ve yazar Tim Krabbé'nin, 1984 yılında yayımlanmış Altın Yumurta (Het Gouden Ei) adlı kendi çok satan romanından uyarlayarak yazdığı filmi Fransız sinemacı George Sluizer yönetmiştir. Aynı zamanda filmin yapımcılarından da biri olan Sluizer romanın senaryolaştırılması aşamasında Krabbé'ye yardım etmiş, ayrıca filmin kurgusuna da katkıda bulunmuştur. Başlıca rollerinde Bernard-Pierre Donnadieu, Gene Bervoets, Johanna ter Steege ve Gwen Eckhaus'un oynadıkları filmin hüzünlü özgün müziğini Henny Vrienten yapmıştır. 1932'de Paris'te doğmuş olan yönetmen George Sluizer'in anne ve babası Hollanda ve Norveçliydi.

Beş yıl sonra 1993'te George Sluizer bu kez aynı filmi ABD'de The Vanishing adıyla ve Amerikalı oyuncularla yeniden çekti. Jeff Bridges, Kiefer Sutherland, Nancy Travis ve Sandra Bullock'un oynadıkları bu yeniden yapım film ilki kadar yankı uyandırmadı. Bu film de Türkiye'de yine "Kayboluş" adıyla gösterilmişti.[2][3]

Film, tatil için gittikleri Fransa'da bir benzin istasyonunda kız arkadaşı (Johanna ter Steege) esrarengiz bir şekilde kayıplara karışan Hollandalı bir gencin (Gene Bervoets) hikâyesini anlatmaktadır. Sonuçsuz kalan resmi arama çabalarından yıllar sonra, geçmişteki bu kaybından halâ büyük bir elem duyan genç adam, suçluluk duygusunun da etkisiyle yeni kız arkadaşıyla (Gwen Eckhaus) birlikte tekrar Fransa'ya dönüp kaybolan eski arkadaşını aramaya başlar.

Tarzı Alfred Hitchcock filmlerini anımsatan "Spoorloos" un tanıtım sloganlarından birinde "Hitchcock'a en büyük saygı duruşlarından biri.." ibaresi kullanılmıştır.

"Kayboluş", aralarında "Avrupa Film Ödülü", "Fantasporto" ve "Mystfest" in de olduğu bazı yarışma ve festivallerde tam 6 ödül kazandı. Film Hollanda'nın "En İyi Yabancı Film" Oscar'ı için yarışmaya gönderdiği filmdi. Ancak filmde Fransızca diyalogların Felemenkçe diyaloglardan daha fazla olmasından dolayı film yarışmadan diskalifiye edilmişti.

Konusu

Hollandalı genç çift Rex Hofman (Gene Bervoets) ve kız arkadaşı Saskia Wagter (Johanna ter Steege) otomobille Amsterdam'dan tatil için Fransa'ya gelirler. Fransa'nın manzaralı kırsalında yol alırken uğradıkları aynı zamanda bir dinlenme ve alışveriş merkezi de olan kalabalık benzin istasyonunda Rex'in kız arkadaşı Saskia, içecek bir şeyler almak için girdiği tesiste birdenbire ortadan kaybolur. Rex'in kaybolan kız arkadaşını arama çabaları sonuçsuz kalır, polis de sonunda dosyayı rafa kaldırır.

Aradan üç yıl geçmiştir ama Saskia'nın kaybolmasını bir türlü kabullenemeyen suçluluk duygusu içindeki Rex bütün Fransa'da kız arkadaşını aramayı sürdürür. El ilanları ve kayıp afişleri bastırtır ve bunları uygun olan her yere asar. Bu arada Lieneke (Gwen Eckhaus) adında yeni bir kızla daha tanışmıştır ve Saskia'yı Fransa'da birlikte aramaktadırlar. Ancak Rex'in takıntılı ve inatçı tutumu sonunda Lieneke'yi bunaltır ve Lieneke Rex'i terkeder.

Bu arada bir dizi geriye dönüşle anlatıldığı üzere Saskia'yı Raymond Lemorne (Bernard-Pierre Donnadieu) adlı bir "sosyopat" ın (kendine koyduğu teşhis budur) kaçırmış olduğunu anlarız. Raymond aslında normal görünümlü orta sınıftan saygın bir kimya öğretmeni, iyi bir aile babasıdır. Kloroform koklatarak birçok kadını kaçırma girişimleri olmuştur, ama bütün bunları cinsel dürtülerle vb değil sadece böyle bir eylemi gerçekleştirip gerçekleştiremiyeceğini öğrenebilmek için, belki de tekdüze yaşantısına bir heyecan katmak için yapmaktadır.

Raymond, Rex'in astığı kayıp afişlerini görmüştür ve Rex'i uzaktan uzağa takip etmeye başlamıştır. Ona buluşma teklifleri içeren kartpostallar gönderir ama sürekli olarak da onu atlatır. Sonunda Rex'in önüne geçilemez fanatik saplantısından fazlaca etkilenen Raymond, onunla yüz yüze gelmeye karar verir ve buluşurlar. Raymond genç adama kız arkadaşını kendisinin kaçırdığını itiraf eder, ancak onun başına gelenleri öğrenebilmesi için bir tek şansının olduğunu söyler: Birlikte Saskia'nın kaybolduğu tesise gidecekler ve Saskia'nın yaşamış olduğu her deneyimi an be an Rex de yaşıyacak, yani onun geçtiği aynı yollardan geçecektir. Bunun ilk adımı olarak da Rex Raymond'un vereceği içine uyku ilacı koyulmuş kahveyi içecektir. Onca yıl sonra olup bitenleri öğrenmek için dayanılmaz bir arzu içinde olan Rex (Filmin Fransızca adı da Bilmek İsteyen Adam anlamına gelen L'Homme Qui Voulait Savoir dır zaten) kısa bir kararsızlıktan sonra istemeyerek de olsa ilaçlı olduğunu bildiği kahveyi içer ve kendini kaybeder. Bir tabutun içinde kendisine geldiği zaman diri diri gömülmüş olduğunu dehşet içinde anlar.

Oyuncu kadrosu

Oyuncu Rolü
Bernard-Pierre DonnadieuRaymond Lemorne
Gene BervoetsRex Hofman
Johanna ter SteegeSaskia Wagter
Gwen EckhausLieneke
Bernadette Le SachéSimone Lemorne
Tania LatarjetDenise Lemorne
Lucille GlennGabrielle 'Gaby' Lemorne
Roger Souzaİşletmeci
Caroline AppéréKasiyer
Pierre ForgetÇiftçi Laurent
Didier RoussetTV Muhabiri
RaphaelineGisele Marzin
Robert LucibelloÖğretmen
David BayleLemorne (16 Yaşında)
DoumeeLady 'Prisunic'

Romanın film uyarlamaları

Hollandalı gazeteci ve romancı Tim Krabbé'nin, 1984 yılında yayımladığı "Altın Yumurta" (Het Gouden Ei) adlı bestseller romanı iki kez sinemaya uyarlanmıştır. Bunların ikisini de Fransız sinemacı George Sluizer yönetmiş, ilkinin senaryosunu da yazarın kendisi yazmıştır. Bu filmler:

Yıl Ülke Filmin özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı roman-yazarı Yönetmen Senarist Oyuncular
1988HollandaSpoorloosKayboluşAltın Yumurta- Tim KrabbéGeorge SluizerTim KrabbéBernard-Pierre Donnadieu, Gene Bervoets, Johanna ter Steege, Gwen Eckhaus
1993ABDThe VanishingKayboluşAltın Yumurta- Tim KrabbéGeorge SluizerTodd GraffJeff Bridges, Kiefer Sutherland, Nancy Travis, Sandra Bullock

Benzer filmler

Johanna ter Steege, Saskia rolündeki performansıyla "Avrupa Film Ödülü"nü almıştı.

Roman ve ona dayandırılmış olan bu filmin ana teması (kaçırılma olayı) 1901 yılında gerçekleştirilmiş olan "Paris Sergisi"'yle ilişkilendirilmiş bir şehir efsanesine dayanmaktadır. Efsaneye göre bir anne ve kızı bu sergiye gitmek için yola çıkarlar. Konakladıkları otelde anne eşyalarını yerleştirirken kızı da yakınlarda bir mağazaya alışverişe gider. Kız otele geri döndüğünde annesinin ortadan kaybolmuş olduğunu görür. Otelde hiç kimse annesini gördüğünü hatırlayamaz. Bu kayboluş efsanesine dayanan "Spoorloos" tan başka filmler de yapılmıştı. Bunlar:[4]

Yıl Film Yönetmen
1938The Lady VanishesAlfred Hitchcock
1950So Long at the FairTerrence Fisher
1970And Soon the DarknessRobert Fuest
1973Dying Room Only (TV)Philip Leacock

Kaynakça

  1. ^ Schneider, Steven Jay (2005). Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film. Caretta Yayınevi. ss. sayfa 760.  Türkçe isim için referans.
  2. ^ "The Vanishing (1993)" (İngilizce). IMDb. 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009. 
  3. ^ "Kayboluş (1993)". sinematurk.com. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009. 
  4. ^ "Spoorloos (1988)/trivia" (İngilizce). IMDb. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009. 

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Kayboluş ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

7 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 127. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 238 gün vardır.

25 Haziran, Miladi takvime göre yılın 176. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 189 gün vardır.

7 Temmuz, Miladi takvime göre yılın 188. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 177 gün vardır.

2 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 214. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 151 gün vardır.

4 Ekim, Miladi takvime göre yılın 277. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 88 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">George Best</span> Kuzey İrlandalı eski futbolcu

George Best Kuzey İrlandalı futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Sylvie Vartan</span> Fransız şarkıcı (d. 1944)

Sylvie Vartan, Fransız şarkıcı. Yé-yé müzik tarzının önde gelen isimlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Marie Antoinette</span> Fransa Kraliçesi, Avusturya Arşidüşesi

Josephe Jeanne Marie Antoinette von Habsburg-Lorraine veya Maria Antonia Josepha Johanna, Fransa Kraliçesi ve Avusturya arşidüşesi. Kısaca Marie Antoinette veya Maria Antonia olarak bilinir. Kutsal Roma İmparatoru I. Franz ve eşi Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa'nın kızıdır. Henüz 14 yaşındayken Fransa veliahtı XVI. Louis ile evlendi. 1774 Mayıs'ında XVI. Louis Fransa kralı olunca Marie Antoinette Fransa kraliçesi oldu. XVII. Louis'nin annesidir. Fransız Devrimi esnasında "Vatan hainliği" ile suçlanarak giyotinle idam edildi (1793).

<span class="mw-page-title-main">Deniz kızı</span> denizlerde ve okyanuslarda yaşadığı inanılan mitolojik varlık

Deniz kızları, belinden yukarısı dişi bir insan görünümünde olan ama aynı zamanda bir balık kuyruğuna sahip efsanevi varlıklardır.

<i>Sapık</i> (film, 1960)

Sapık, Alfred Hitchcock tarafından çekilen, senaryosu Joseph Stefano tarafından psikozlu bir katili hakkında yazılan 1960 tarihli korku ve gerilim filmidir. Film, Robert Bloch'un Wisconsinli katil Ed Gein'nin suçlarından esinlenerek yazdığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Film, bir sekreter olan Marion Crane ve yalnız yaşayan bir motel sahibi Norman Bates arasındaki karşılaşmayı anlatır. Film Türkiye'de 24 Ocak 1965'te gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Charlton Heston</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1923 – 2008)

Charlton Heston, Akademi ödüllü Amerikalı sinema, televizyon ve tiyatro oyuncusudur.

<i>Sıkıysa Yakala</i> 2002 yapımı komedi-drama türünde bir sinema filmi

Sıkıysa Yakala veya orijinal adıyla Catch Me if You Can, Frank Abagnale Jr.'nin hayat öyküsünden esinlenilerek oluşturulan 2002 yapımı komedi-drama türünde bir sinema filmidir. Steven Spielberg'in yönetmenliğini üstlendiği filmde, 19 yaşında dahi olmayan Frank Abagnale Jr.'ın, Pan American World havayolu şirketinde pilot, Georgia'da doktor ve Louisiana'da savcı kılığına bürünerek milyonlarca dolarlık çek sahtekârlığını nasıl yaptığı anlatılmaktadır. Abagnale'i Leonardo DiCaprio canlandırırken, filmin diğer önemli oyuncuları Tom Hanks, Christopher Walken, Amy Adams, Martin Sheen ve Nathalie Baye'dir.

Kayboluş şu anlamlara gelebilir:

<i>Kocalar</i> (film) 1970 ABD yapımı dramatik bağımsız film

Kocalar, 1970 ABD yapımı dramatik bağımsız filmdir. Özgün adı Husbands olan film Türkiye'de Nisan 2004'te 23. Uluslararası İstanbul Film Festivali kapsamında gösterilmiştir.

<i>Medea</i> (film, 1969)

Medea, 1969 İtalya, Fransa ve Batı Almanya ortak yapımı fantastik dramatik filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Johanna ter Steege</span> Hollandalı oyuncu

Johanna ter Steege, Hollandalı oyuncu.

<i>Amcam</i>

Amcam, Jacques Tati'nin yönettiği 1958 Fransa - İtalya ortak yapımı komedi filmidir. Film Türkiye'de son olarak 10. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin diğer filmleriyle birlikte gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Richard</span>

III. Richard, 1483 – 1485 döneminde Plantagenet Hanedanı'nin bir altkolu olan York Hanedanı'ndan son olarak krallık yapan İngiltere kralı.

<i>A Place in the Sun</i>

İnsanlık suçu Theodore Dreiser'in 1925 tarihli An American Tragedy adlı romanından uyarlanan, 1951 çıkışlı Amerikan dram filmidir. Biri varlıklı amcasının fabrikasında çalışan, diğeri ise güzel bir sosyetik kadın olan iki kadınla aşk yaşayan işçi sınıftan bir adamın hikâyesini konu edindi. Filmin asıl esin konusu ise 1906 yılında Grace Brown öldürülmesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.