İçeriğe atla

Kaya İlhan

Kaya İlhan (1927, Isparta- 2013, İstanbul), Türk balerin, eğitmen.

Türkiye’nin ilk bale sanatçılarındandır. Türkiye'de bale eğitiminin gelişmesine katkıları ile hatırlanır. MSGSÜ İstanbul Devlet Konservatuvarı Sahne Sanatları Bölümü'nün Modern Dans Ana Sanat Dalı'nın kurucularındandır.[1]

Yaşamı

1927 yılında Isparta'a doğdu. Babası edebiyat öğretmeni Hayrettin Bey annesi Nimet Hanım'dır. İlköğrenimini İstanbul'da Ortaköy 23. ilkokulu'nda, lise öğretimini Fevzi Ati Lisesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Filolojisi bölümünden mezun oldu.[2]

Bale eğitimine İstanbul'da Alman balerin Anna Uns'tan ders alarak başladı. İlk sahne deneyimi 1944 yılında Eminönü Halk Evi yararına gerçekleşen “Büyük Bedri Raks” temsili idi. 1948 yılında açılan Yeşilköy Bale Okulu'nun ilk öğrencileri arasında yer aldı.[3] Profesyonel olarak ilk kez 1950’de Ses Tiyatrosu’nda, Nazım Hikmet'in Yaşamaya Dair şiiri eşliğinde, koreografisini kendisinin yaptığı “Yaşamak” adlı eserde dans etti.

Muhsin Ertuğrul’un daveti ile İstanbul’dan Ankara’ya giderek Devlet Opera ve Balesi’ne katıldı.[2] 1956 yılında burslu olarak bir yıl boyunca Londra’da Royal Akademi'de eğitim aldı.1950 yılında Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde Deli Dumrul ile başladığı koreografi çalışmalarını sürdürürken Almanya’da bilgi-görgü araştırmalarına bu alanda devam etti.[2]

1961 yılında ABD’ye gitti ve dokuz yıl boyunca bu ülkede sahneye çıktı. Uzun yıllar evli kaldığı Eralp Akkoyunlu ile birlikte NewYork’ta dokuz yıl çalışarak tekneleri 'Yosun' u ortaya çıkardılar.

1992’den itibaren kurucu eğitmenlerinden biri olduğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin Modern Dans Programı ile İstanbul Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi'nde dersler verdi. 1995 yılında Eminönü Halk Eğitim Merkezinde oluşturduğu Sahne Sanatları Hareket Laboratuarı'nda 2007 yılına kadar sanatçı yetiştirmeyi sürdürdü.

2008 yılındaki 16. İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali’nde sekiz öğrencisinin sunduğu[4] “Sonsuza İskele” projesi koreograf olarak çalıştığı son eser idi. 2013 yılında İstanbul'da öldü.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Sahne Sanatları Bölümü". Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi web sitesi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b c "Cumhuriyet tarihinin ilk bale sanatçılarından Dansçı, Eğitmen ve Koreograf Kaya İlhan Yaşamını Yitirdi". Evetbenim.com. 4 Ekim 2013. 9 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 
  3. ^ Türkmut Dere, Ece. "Pera'dan Günümüze Türk Balesi". Tiyatrohane. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 
  4. ^ "Haydi, Festival'e!!!". Şalom Gazetesi. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 
  5. ^ Bilgili, Sinan (7 Ekim 2013). "'İlk balerin'e veda". Hurriyet.com.tr. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Meriç Sümen, Türk balerin, koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Bale</span> bir dans türü

Bale, İtalyan Rönesansı döneminde, mim sanatçılarının tiyatro ve gösterilerdeki dansları ile temelleri İtalya’da atıldıktan sonra, Fransa ve Rusya da gelişen, belli figürlere, adım atışlara dayalı bir dans ve müzikli gösteri türüdür. Dünya çapında yayılarak yaygın bir dans türü haline gelmiş ve birçok başka dansı etkilemiştir.

Merih Bahar Çimenciler, Türk balerin ve koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Nureyev</span> Sovyet doğumlu balet dansçısı ve kareografyacı

Rudolf Hamit oğlu Nuriyev, SSCB'li balet.

<span class="mw-page-title-main">Ninette de Valois</span>

Dame Ninette de Valois,, İrlanda doğumlu İngiliz dansçı, koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Devlet Opera ve Balesi</span>

Samsun Devlet Opera ve Balesi, Türkiye'de Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren altı opera-bale müdürlüğünden biridir. Kurum temsillerini, İlkadım ilçesinde yer alan 2001 yılında yapımı tamamlanmış, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, mimarisi opera binası olacak şekilde tasarlanmış olan Samsun Atatürk Kültür Merkezi binasında gerçekleştirmektedir. Sahnelenen ilk eser, librettosu Aytaç Yalman'a, bestesi Hasan Niyazi Tura'ya ait olan, 'Şehitler Oratoryosu' olmuş, ilk 'Dünya Prömiyeri' ise 2010/2011 Sanat Sezonunda 5 Mayıs 2011 tarihinde 'Amazonlar' isimli bale eseri ile gerçekleştirilmiştir.

Mehmet Balkan Türk balet, koreograf.

Beyhan Ayşe Murphy, Türk sanat yönetmeni, koreograf, eğitmen ve sanat aktivistidir.

<span class="mw-page-title-main">George Balanchine</span> Amerikalı dansçı ve koreograf (1904 – 1983)

Georges Balanchine, Gürcü asıllı Amerikalı koreograftır.

<span class="mw-page-title-main">Gülcan Tunççekiç</span> Türk balerin

Gülcan Tunççekiç Kıraner, Türk balerindir.

Hatice Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Michel Fokine</span> Rus balet (1880-1942)

Mikhail Fokine Bale sanatında çığır açmış, Rus koreograf ve balet.

<span class="mw-page-title-main">Romeo ve Juliet (Prokofyev)</span>

Romeo and Juliet Op. 64, konusunu William Shakespeare’in Romeo ve Juliet oyunundan alan, Sergey Prokofyev'in 1935 yılında bestelediği bale müziğidir.

Batur Büklü Türk balet.

Hülya Aksular, Türk balerin, koreograf.

Yusuf Bahri Gürcan, Türk balet.

Türkiye'de bale eğitimi resmî olarak, 1948'de İngiliz balerin Ninette de Valois'nin Yeşilköy Bale Okulu'nu İstanbul'da kurması ile başlamıştır; ancak ülkedeki bale sanatının geçmişi Osmanlı İmparatorluğu döneminde 16. yüzyılda İstanbul'da Venedik Balyosu'nun evinde düzenlenen bale gösterisine kadar gider.

Beatrice Appleyard Fenmen, İngiliz asıllı Türk balerin ve koreograf.

Olga Nuray Olcay , Macar asıllı Türk balerin, bale öğretmeni, koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Erhan Güzel (balet)</span>

Erhan Güzel, Türk balet, eğitmen, koreograf.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.