İçeriğe atla

Kayıpsız veri sıkıştırma

Kayıpsız veri sıkıştırma belirli veri sıkıştırma algoritmalarını kullanarak var olan özgün veriyi sıkıştırılmış veri olarak yeniden oluşturma işlemidir. Kayıpsız terimi herhangi bir kalite veya veri kaybı olmadan özgün veriyi tekrar elde edebilecek şekilde sıkıştırmaktır. Eğer hedef kalite veya geri dönüştürebilme değilse kayıplı veri sıkıştırma yöntemi de kullanılabilir.

Bu yöntem günümüzde birçok yazılımda kullanılmaktadır. Dosya türü ZIP ve Unix sıkıştırma aracı gzip bunlara birer örnektir. Sıklıkla kayıplı veri sıkıştırma yöntemiyle birlikte kullanılmaktadır.

İşlenen verinin tekrar eski haline getirilmesi gereken durumlarda kullanılmak üzere düşünülmüş bir yöntemdir. Örneğin çalışabilir bir programın ya da kaynak kodunun kayıp olmadan dönüştüştürülebilmesi zorunludur. Bazı resim dosyaları, PNG ya da GIF, sadece Kayıpsız veri sıkıştırma yöntemini kullanabilirken, bazıları, TIFF ya da PNG ise hem kayıplı hem de kayıpsız sıkıştırma yöntemini kullanabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">MP3</span>

MP3 olan sıkıştırılmış ses biçimi ve bu biçimde kaydedilen seslere verilen ad. Fraunhofer-Institute tarafından geliştirilmiştir. Sayısal hale getirilmiş sesler üzerinden insan kulağının duyamayacağı titreşimlerin silinmesi yöntemine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Vorbis</span>

Vorbis, açık standartlara dayanan ve özgür yazılım olarak geliştirilmiş bir ses verisi sıkıştırma yöntemidir. Windows, GNU/Linux ve UNIX uyumlu pek çok sistemde müzik verisini sıkıştırarak depolamak ve çalmak için gerekli yapıyı sunar. Vorbis sıkıştırması ile depolanmış ses dosyaları genellikle OGG uzantısına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ogg</span>

Ogg ya da bir diğer yazılışıyla OGG, Xiph.org Vakfı tarafından geliştirilen açık ve özgür bir çokluortam dosya biçimidir. Yazılım patentlerinin tehdidi altında olmayan bu dosya biçimi, akışkan video için optimize edilmiş yüksek kalitede çokluortam gerçeklemeleri için geliştirilmiştir.

Veri sıkıştırma, bilgisayardaki veya belleği olan herhangi bir elektronik cihazdaki verilerin daha az yer kaplaması amacıyla sıkıştırılması anlamına gelir. Bilgisayarda, Windows işletim sistemi altında en yaygın olan veri (dosya) sıkıştırma programları WinZip ve WinRAR iken Linux sisteminde ise Gzip, Bzip2'dır.

Görüntü çözücü, sayısal görüntülerin sıkıştırılabilmesi için kullanılan donanım ya da yazılım birimidir. Sıkıştırmada genellikle kayıplı veri sıkıştırma yöntemleri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Portable Network Graphics</span>

PNG, "Taşınabilir Ağ Grafiği" anlamındaki (Portable Network Graphics) 'in kısaltmasıdır ve kayıpsız sıkıştırarak görüntü saklamak için kullanılan bir saklama biçimidir. PNG biçiminde paletli ya da gerçek renkte görüntüler seçimlik bir saydamlık kanalıyla saklanabilir.

JPEG, Joint Photographic Experts Group tarafından standartlaştırılmış bir sayısal görüntü kodlama biçimidir. Bu biçim, 1994 yılında ISO 10918-1 adıyla standartlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

JGroups, Java dilinde yazılmış bir kayıpsız çok yöne yayın sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">TIFF</span> Görüntü dosyası biçimleri serisi

Tagged Image File Format grafik, fotoğraf gibi dosyalar için kullanılan bir biçimdir. Aldus isimli şirket tarafından üretilip 1986 yılında ilk sürümü duyurulmuştur. 1994 yılında Aldus Corp ile Adobe Systems'in birleşmesinden sonra TIFF 6.0 geliştirilmiş ve birçok yeni özellikler eklenmiştir. JPEG ve PNG gibi TIFF de yüksek renk derinliği olan görüntülerde kullanılır. Photoshop, GIMP gibi görüntü işleme programları TIFF biçimini destekler.

<span class="mw-page-title-main">HDMI</span> yüksek kalitede ses ve görüntü verisi aktaran ara birim

Yüksek çözünürlüklü çokluortam arayüzü veya kısaca HDMI, 2003 yılında ses (audio) ve görüntü (video) verilerini sıkıştırılmadan dijital olarak aktarmak için geliştirilmiş bir arabirimdir. HDMI; blu-ray disk çalar, HD-DVD disk çalar, bilgisayar, oyun konsolu, dijital uydu alıcısı gibi cihazları uyumlu ses ve görüntü cihazlarına bağlar. 2006 yılında HDTV, kameralar ve dijital fotoğraf makinelerinde de görülmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sayısal ses</span>

Sayısal ses, analog ses verisinin bilgisayarlarda işlenebilmesi için dönüştürülmüş haline denir.

BMP, herhangi bir sıkıştırma yapmadan resmin özelliklerini tutan, Microsoft firmasına ait bir resim dosyası biçimidir. Sıkıştırma yapmadığı için PNG, JPEG gibi dosya biçimlerine göre çok daha fazla yer kaplar.

Bilgi kuramı, bilginin nicelikselleştirilmesi ile ilgili bir uygulamalı matematik ve elektrik mühendisliği dalıdır. Bilgi kuramı; Claude E. Shannon tarafından güvenli şekilde veri sıkıştırma, depolama ve iletme gibi sinyal işleme işlemlerinin kısıtlarını bulmak için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çizgi roman arşivi</span>

Bir çizgi roman arşivi veya çizgi roman okuyucu dosyası, .cbr uzantılı, resim ve de özellikle çizgi roman dosyalarını sıralı bir şekilde görüntülemek için bir arşiv dosyası türüdür. Bu tür arşivlerin kullanımı fikri CDisplay resim görüntüleyicisiyle popüler olmuş ve daha sonra pek çok uygulama tarafından benimsenmiştir.

Bir açık dosya biçimi, sayısal verileri saklamak için genellikle standart organizasyonları tarafından yayımlanmış ve herkesçe kullanılıp uyarlanılabilicek belirtimlerdir. Örneğin açık biçimler hem sahipli hem de ücretsiz ve özgür yazılımlarda her birinde kullanılan tipik yazılım lisanslarıyla birlikte kullanılabilir. Açık biçimlerin aksine kapalı biçimlerde ticari sırlar olduğu kabul edilir. Açık biçimler eğer telif hakkı, patent, ticari marka ve benzeri diğer kısıtlamalar içermiyor ve herkes istediği amaçla maddi bir maliyet olmaksızın kullanabiliyorsa özgür dosya biçimleri olarak anılır.

DjView; resim, fotoğraf, çizim ve belgeleri İnternet ortamında yüksek çözünürlük ve sıkıştırma oranlarıyla dağıtmayı amaçlayan DjVu dosyalarını görüntülemeyi sağlayan bir yazılımdır.

Apple Lossless Apple Lossless Audio Codec (ALAC), or Apple Lossless Encoder (ALE) gibi de bilinir, bir ses depolama ortamı ve referans ses çözücü uygulamasıdır. Apple tarafından dijital müzikte kayıpsız veri sıkıştırması için geliştirilmiştir. Başlangıçta 2004 yılında kuruluşundan bu yana tescilli olarak kaldıktan sonra, 2011 sonlarında Apple codec'i açık kaynak ve telif ücretsiz olarak hazırladı. Geleneksel olarak, Apple codec bileşenini Apple Lossless olarak adlandırdı, ancak daha yakın zaman önce kısaltılmış terim ALAC'ı kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">WebP</span>

WebP, Google tarafından geliştirilmiş olup, JPEG, PNG veya GIF resim biçimlerine kıyasla daha küçük veya daha iyi görünen resimler oluşturmak için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zlib</span>

zlib, veri sıkıştırma için kullanılan yazılım kütüphanesidir. Jean-loup Gailly ve Mark Adler tarafından yazılmış olan kütüphane, yine onların yazdığı gzip dosya sıkıştırma programında kullanılan DEFLATE algoritmasının soyutlanmış halidir. zlib ayrıca Linux, MacOS ve İOS gibi birçok yazılımın kritik bir parçasıdır. PlayStation 4, PlayStation 3, Wii U, Wii, Xbox One ve Xbox 360 gibi oyun konsollarında da zlib kütüphanesi kullanılmaktadır.