Kayıp Kozmonotlar

Kayıp Kozmonotlar veya Hayalet Kozmonotlar, Gagarin'den önce kimi Sovyet kozmonotlarının uzaya girdiklerini iddia eden bir komplo teorisidir; ancak varlıkları Sovyet ya da Rus uzay otoriteleri tarafından kamuya açıklanmamıştır.

Kayıp Kozmonotlar varsayımının savunucuları, Yuri Gagarin'in insanlı uzay uçuşu ile hayatta kalan ilk adam olduğunu kabul etmekle birlikte, Sovyetler Birliği'nin Gagarin'den önce iki veya daha fazla insanlı uzay uçuşu başlatmaya çalıştığını ve girişimleri sırasında en az iki kozmonotun öldüğünü iddia etmektedirler. Bir başka kozmonot Vladimir İlyuşin'in, Çin hükûmeti tarafından alı konulduğuna ve Çin'in elinde o dönem bir süre bulunduğuna inanılmaktadır. Sovyetler Birliği Hükûmeti'nin, Soğuk Savaş'ın doruk noktasında olduğu sırada kötü bilinirliği önlemek için bu bilgileri bastırdığı dile getirilmektedir.

Kayıp Kozmonot kuramlarını desteklemek için gösterilen kanıtlar genellikle kesin olarak değerlendirilmez ve bazı olaylar sahte olarak doğrulanır. 1980'lerde Amerikalı gazeteci James Oberg, Sovyetler Birliği'ndeki uzay kaynaklı felaketleri araştırmış, ancak bu Kayıp Kozmonotlarla ilgili hiçbir kanıt bulamamıştır.^[1] 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin çöküşünden bu yana, daha önceden kısıtlanmış, buna Valentin Bondarenko da dâhil olmak üzere, dünyadaki eğitimlerde ölümleri Sovyet hükûmeti tarafından örtbas edilmek istenen kozmonotlar hakkında daha fazla bilgiler de mevcuttur. Yayınlanan Sovyet arşiv malzemeleri ve Rus uzay öncülerinin anılarının bulunmasıyla bile, Kayıp Kozmonot hikâyelerini destekleyecek hiçbir somut kanıt ortaya çıkartılamamıştır.

Aralık 1959'da, üst düzey bir Çek komünistinin iddiasıyla, birçok sözde resmi olmayan uzay görüntüleri hakkında bilgi sızdırılmıştı. Aleksey Ledovski'nin dönüştürülmüş bir R-5A roketi içinde fırlatıldığı belirtilmişti. Benzer koşullar altında idrak edildiği iddia edilen kozmonotlardan üç ismin, Andrey Mitkov, Sergey Şiborin ve Mariya Gromova olduğu bildirilmişti.^[2] 1959'da öncü uzay kuramcısı Hermann Oberth, bir pilotun Kapustin Yar'da 1958 başında bir yörünge altı balistik uçuşta öldürüldüğünü iddia etti. O, hikâye için hiçbir kaynak belirtmedi.^[3] Aralık 1959'da İtalyan haber ajansı Continentale, üst düzey bir Çek komünisti tarafından yörünge altı uçuşlardaki bir dizi kozmonot ölümünün ortaya çıkartıldığı iddiasını tekrarladı. Continentale, kozmonotları Aleksey Ledovski, Serenity Schriborin, Andrey Mitkov ve Miriya Gromov olarak tanımlamıştı.^[3] Sovyet insanlı yörüngesel uçuşları hakkında hiçbir kanıt hiçbir zaman ortaya çıkmadı.^[2]

Ogonyok 1959 baskısında, üç yüksek rakım paraşütçüsünün bir makale ile fotoğraflarını yayınladı: yüksek rakım paraşütçüleri Albay Pyotr Dolgov, Ivan Kaçur ve Aleksey Graçov'du. Resmî kayıtlar Dolgov'un 1 Kasım 1962'de öldürüldüğünü ve Volga balon gondolunda yüksek rakımlı bir paraşüt atlaması yaptığını belirtiyordu. Dolgov, 28.640 metrelik bir yükseklikten (93.970 fit) atlamıştı. Dolgov'un Sokol basınç giysisi, yükselirken gondolun bir parçası tarafından hasar aldı; bu olay takım elbisenin basıncını düşürüp onun ölümüne neden oldu.^[4] Kaçur'un bu sefer kaybolduğu biliniyor; Onun adı bu ekipmanla bağlantılı hale geldi.^[4] Graçov'un Dolgov ve Kaçur ile birlikte yüksek irtifa ekipmanlarının testini yaptığı düşünülüyordu. Rus gazeteci Yaroslav Golovanov, yüksek rakım testlerinde, o paraşütçülerin bir uzay uçuşunda öldüğü hikâyesinin abartıldığını ileri sürdü.^[4] 1959 yılının sonlarında, Ogonyok Gennady Zavadovski'nin yüksek irtifa ekipmanlarını test eden bir adamın resimlerini sayfalarına taşıdı (belki de bunlar Graçov ve diğerleriydi). Zavadovski daha sonra ölüm tarihi ya da kaza açıklaması olmadan ölen kozmonotların listelerinde göründü.^[4]

Kozmonot iddialarını "Cosmonaut # 1" adlı eserinde araştıran Rus gazeteci Yaroslav Golovanov, emekliye ayrılmış bir yüksek irtifa paraşütçüsü olan gerçek Aleksey Timofeyeviç Belokonov'u buldu ve onunla bir röportaj yaptı. Bu röportajda Belokonov, meslektaşları Dolgov, Kaçur, Mihailov, Graçov, Zavodovski ve İlyuşin hakkında daha fazla ayrıntılı bilgiler verdi ve hiçbir zaman uzaya uçmadıklarını doğruladı. Belokonov'a göre, New York Journal American, kayıp kozmonotlar hakkında aralarında paraşütçüleri de listeleyen bir makale yayınladıktan sonra Belokonov'a göre, İzvestiya ve Krasnaya Zvezda gazeteleri, gerçek paraşütçüler Belokonov, Kaçur, Graçov ve Zavodovski'nin ifadelerini ve fotoğraflarını içeren bir reddini yayımladılar. Paraşütçüler, New York Journal American'ın Amerikalı başyazarı William Randolph Hearst, Jr.'a öfkeli bir mektup yazdılar ve bu mektubu göz ardı ettiğini belirttiler.^[4]

Bilimkurgu yazarı Robert A. Heinlein, 15 Mayıs 1960'ta Litvanya Sovyet Cumhuriyeti'nde Vilnius'a seyahat ederken Kızıl Ordu tarafından söylenen Pravda'nın 'Gerçek' anlamına geldiğini yazdı; O gün Sovyetler Birliği'nin yörüngeye bir adam fırlattığını, ancak aynı gün yetkililer tarafından bunun reddedildiğini söyledi. Heinlein, Korabl-Sputnik 1'in daha sonra insansız olduğu söylenen bir yörünge fırlatması olduğunu, kurtarma roketlerinin yanlış biçimde ateşlendiğini ve bu nedenle kurtarma çabalarının başarısız olduğunu düşündüğünü belirtmiştir.^[5]

Gagarin'in biyografisine göre, bu söylentiler, muhtemelen Gagarin'in uçuşundan hemen önce yapılan, insan sesi bant kayıtları (radyonun çalışıp çalışmadığını denemek için) ve mankenler (İvan İvanoviç) ile donatılmış iki Vostok görevinin sonucu olarak başlamıştı.^[6]

23 Şubat 1962'de bir ABD basın toplantısında, Albay Barney Oldfield, insansız bir uzay kapsülünün, 1960'tan bu yana, bu roketin içine takılı şekilde yeryüzünde yörüngede gezinmekte olduğunu açıkladı. NASA NSSDC Ana Kataloğuna göre, 1KP ya da Vostok 1P zamanında belirlenen Korabl-Sputnik 1'in, 15 Mayıs 1960'ta (Gagarin'den bir yıl önce) fırlatıldığı bilinmektedir.^[7] Bu daha sonraki Zenit ve Vostok insanlı fırlatıcılarının bir öntürüydü. Tümleşik TDU (Frenleme Motoru Birimi) fren roketlerini ateşlemelerini emretmişti, ancak durum denetim sisteminin arızalanması nedeniyle uzay aracı tersine çevrilmişti ve ateş, aracı daha yüksek bir yörüngede konumlandırmıştı. Onu kurtarmak için herhangi bir plan olmadığından dolayı yeniden giriş kapsülünün bir ısı kalkanı yoktu. Mühendisler, geminin telemetri verilerini rehberlik sisteminin doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını belirlemek için kullanmayı planlıyordu, bu nedenle kurtarma gereksizdi.^[8]

Judica-Cordiglia kardeşler, Torre Bert'te ses kaydı yapan iki eski amatör radyo operatörüydü ve sözde bu komplo kuramının Sovyet uzay programının 1960'larda kozmonot ölümlerini örttüğü iddiasını dile getirmişlerdir. Kardeşler, trajedi ve gizemle sonuçlanan birkaç gizli Sovyet uzay görevinin sesini kaydettiğini iddia etti. Bu, kardeşlerin iddialarına karşı önemli sayıda tekrarlanan itirazlara rağmen, 50 yılı^[9] aşkın bir süredir kamuoyunun ilgisini çekti.^[10]

Sovyet uçak tasarımcısı Sergey İlyuşin'in oğlu Vladimir İlyuşin, bir Sovyet pilotuydu ve bazılarının iddiasına göre aslında 7 Nisan 1961'de -genel olarak 12 Nisan 1961'de Yuri Gagarin'e atfedilen bir onur- uzaydaki ilk insan olan bir kozmonottu.^[]

Bu sözde yörünge uçuşunu çevreleyen teoriler, uzay aracında meydana gelen bir başarısızlıktan ve denetleyicilerin başarısızlığından dolayı, birkaç farklı yörüngeye düşen kapsülün tasarlanandan daha erken geri getirilmesini sağladı ve Çin Halk Cumhuriyeti'ne inişine neden oldu. Pilot daha sonra Sovyetler Birliği'ne geri gönderilmeden önce bir yıl boyunca Çinli yetkililer tarafından tutuldu. Böyle bir olaydan kaynaklanacak olan uluslararası utanç, Sovyetlerin bu uçuşun ilan edilmemesinin sebebi olarak gösterildi —söylentiler, bunun yerine, Yuri Gagarin'in daha başarılı bir şekilde uçuşa hazır hale getirilmesine odakladığını bildirdi.^[]

Ancak, bu iddiayı inkâr etmek için nedenler vardı. Her ikisi de komünist devlet olmasına rağmen, Sovyetler Birliği ve Çin arasındaki ilişkiler gerildi. Çin topraklarında uçarak yakalanan bir Sovyet pilotunun propaganda değeri, Çin yetkililerine örtbas etme konusunda işbirliği yapacak pek bir gerekçe sağlamazdı. Ayrıca, Vostok 1 görevinin tek bir yörüngede yer aldığı göz önüne alındığında, "kapsülü birkaç yörüngede önceden tasarlananlardan daha önce geri getirmek" mantıklı değildi.^[]

Bu teori, 10 Nisan 1961'de İngiliz Komünist Gazetesi Daily Worker'ın Moskova muhabiri Dennis Ogden ile kökleşti ve aslında İlyuşin'in Çin'deki tıbbi tedavisine ve bakımına dayandırılıyordu. Birçok Sovyet kaynağına ve 11 Temmuz 2005 tarihli Komsomolskaya Pravda'daki bir makaleye göre, İlyuşin ünlü bir test pilotuydu, ancak uzay programına hiç dâhil edilmemişti. 5 Haziran 1960'ta bir araba kazasında bacaklarından ciddi bir şekilde yaralandı. İlyuşin, Moskova'da bir yıl tıbbî tedavi gördü ve daha sonra Geleneksel Çin tıbbı uzmanları tarafından rehabilitasyon için Hangzhou, Çin'e gönderildi.^[4][11][12] Bu açıklama, 1960'ta İlyuşin ile kişisel temasları olan bir mühendis olan Sovyet ilticacı Leonid Vladimirov tarafından 1973'te Frankfurt'ta yayınlanan The Russian Space Bluff adlı kitapta da doğrulandı^[13] (kitabın Rusça çevirisi).

Kuram, konuyla ilgili The Cosmonaut Cover-up başlıklı bir belgesel nedeniyle 1999 yılında bir miktar itibar kazandı, eski Sovyet lider Nikita Kruşçev'in oğlu Sergey Kruşçev, İngilizce bir röportaj yaparak hikâyenin doğru olduğunu ve Vladimir İlyuşin'in Çin Halk Cumhuriyeti'nin bir "konuk"'u olarak bir yıldan uzun süre Çin'de tutulduğunu söyledi. Daha sonra Sovyetler Birliği'ne geri döndü, ancak o zamana kadar Gagarin efsanesi yerleşti ve bu tuhaf olay kapatılmıştı. Gizlenmenin başlıca nedeni, Batı'nın Çin ile SSCB arasındaki ayrılığı görmesine izin vermemekti.^[]

Vladimir İlyuşin, 2010'da öldü ve bu teoriyi asla teyit etmedi.^[]

Sovyetler Birliği, Uzay yarışının Ay safhasında Amerika'ya, Ay'a insanlı gidiş konusundaki evresini kaybetti. Bununla birlikte, bazı kaynaklar, Apollo'nun Ay'a giden tarihi uçuştan hemen önce Sovyetler'in, Amerikalıları geçmek için maceracı bir girişimde bulunduklarını iddia etmektedir. Yeni Sovyet N1 roketinin 20 Ocak 1969'da başarısız olmasına rağmen, bir N1 roketi kullanılarak Ay'a bir insanlı Soyuz 7K-L3 gemisi gönderme kararı alındığı iddia edilmiştir. Bu girişimin 3 Temmuz 1969'da meydana geldiği, patlama sonucu sona erdiği, fırlatma rampasının yok olduğu ve gemideki kozmonotların öldüğü iddia edildi. Resmî kaynaklar, L3'ün insanlı görevler için hazır olmadığını belirtti. Ay iniş kondusu olan LK birkaç kez test edilmiş, ancak yörüngedeki 7K-LOK, Ay iniş programının 1974'ün sonunda kapanmasıyla başarılı bir şekilde test edilememiştir. Programın kapanışı resmen reddedildi ve 1989'a kadar çok gizli olarak kaldı.^[]

Bu iddia, Andrey Mikoyan'ın başarısız olduğu Ay'a yolculuk uçuşuyla ilgili geç aldatmacayla bağlantılıdır. Bununla birlikte, gerçekte, ilk fırlatma gibi ikinci fırlatma da, güçlendiricinin bir testiydi ve bu nedenle insansızdı. Kozmonotlar gemide olsalar bile, kukla yükünü 2 km'lik bir emniyet mesafesinde taşıyan fırlatma kaçış sistemi ile kurtarılacaklardı.^[14] Soyuz programındaki bir görev olan Soyuz T-10-1 ile, uzay aracının ve kozmonotların, fırlatma kaçış sistemiyle başarısız bir hızlandırıcı roketten güvenli bir şekilde kurtuldukları görüldü; bu insanlı bir uzay aracı ile kullanılan böyle bir sistemin ilk belgelenmiş halidir.

Rus kurgu yazarı Pelevin'in bir romanı olan Omon Ra'da daha önce çıkan ve Sovyet otomatik numune döndürme aracı olan Luna'nın ve uzaktan kumandalı otomatik Ay gezgincisi Lunokhod'un otomasyon başarısızlıkları nedeniyle geri dönemediğine dair söylentiler vardı ve bunlar insanlı intihar görevlerine katılmayı kabul eden kozmonotlar tarafından yönlendirildi. Bununla birlikte, Luna ya da Lunokhod'da bir kozmonot için bile yaşam desteği sistemi alanı hariç olmak üzere yeterli alan yoktu. Değiştirilmiş Lunokhod'ları, insanlı Ay kargo görevlerinde nakliye için kullanmak ve ek denetim sistemleriyle geliştirmek için planlar yapılmıştı, ancak bu plan Ay iniş programının sona erdirilmesi ile son buldu.^[]

Luna'lar arasında 14 Haziran 1969'da yapılan bir deneme fırlatması başarısız oldu ve 13 Temmuz 1969'da yapılan bir test ile Luna 15 fırlatıldı, ancak Ay'a ulaşamadı. Gezginler arasında, 19 Şubat 1969'daki başarısız bir fırlatma ve 10 Kasım 1970'te ve 8 Ocak 1973'te yapılan iki başarısız fırlatma yer alıyordu.^[]

Sahtekarlık olarak birtakım iddialar doğrulanmıştır:

Resmi olarak Soyuz 2, Soyuz 3 için uzayda kenetlenme hedefi olan insansız bir uzay aracıydı. Bununla birlikte, Amerikalı bir gazeteci olan Mike Arena, 1993 yılında İvan İstoçnikov ve köpeği Kloka'nın Soyuz 2'ye konuk olduklarını ve bir meteor tarafından vurulduğunun işaretleri ile 26 Ekim 1968'de kaybolduğu iddia etmiştir. Böyle bir başarısızlık, onu tolere edemeyen kimi tarihi Sovyet yetkilileri tarafından "silinmiş" olarak nitelendirilmişti.^[15]

Bütün öykünün, Joan Fontcuberta^[16] tarafından, sahte görev eserleri, çeşitli sayısal ortam hileleri ile elde edilen görüntüler ve yüzlerce yıldır parçalanmış olarak ortaya çıkmış oldukça detaylı uzun metrajlı yaşam öyküleri içeren bir 'modern sanat egzersizi' olarak işlediği bir aldatmacanın olduğu tarihsel ve teknik hatalarla birlikte bulunmuştur. Sergi, 1997'de Madrid'de ve 1998'de Katalan Sanatı Ulusal Müzesi'nde sergilenmiştir. Brown Üniversitesi daha sonra birkaç makale elde etmiş ve bunları kendi ekranına koymuştur.

Ancak Meksika'nın Luna Cornea dergisi bunun farkında değildi ve fotoğraflarla birlikte 14 sayılı (Ocak / Nisan 1998) yayınını yayımladı ve trajik ve henüz söylenmemiş gerçeği anlatan bir hikâye yayınladı.^[17]

İvan İstoçnikov adı Joan Fontcuberta adının Rusça çevirisidir; Rusçadan İngilizceye tercüme edildiğinde "John of the Source" şeklinde okunmaktadır.^[18]

11 Haziran 2006'da Iker Jiménez'in başında olduğu İspanyol TV kanalı Cuatro'da yapılan gizli bir programda Cuarto Milenio,^[19] hikâyeyi muhtemelen doğru olarak sunmuştur.

İspanyol kuşkucu blog Magonia'da [2] 13 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gazeteci Luis Alfonso Gámez'in bir yazısı vardı^[20] ve Cuarto Milenio'dan bir alıntı bulunmaktaydı.

NASA radyo izleme servisi, Pavel Popoviç, Vitali Sevastyanov ve bir kontrol merkezi arasında yapılan konuşmaları yakalamıştı. Görüşmelerin, 10 Kasım 1968'de fırlatılan ve Ay çevresinde 7 gün boyunca başarılı bir şekilde turlayan bir Sovyet Zond 6 uzay aracından kaynaklandığı ortaya çıktı. Bu, SSCB ve ABD arasındaki Ay yarışında Ay'da uçma evresi sırasında yoğun bir rekabetle ilgili idi; Sovyet L1/Zond uzay aracı, henüz tamamlanmamış olmasına rağmen, insanlı görevler için neredeyse hazırdı ve düşünülemez değildi; SSCB, Amerikalıları geçmek için L1/Zond uzay aracını kullanarak insanlı bir uçuş yapabilirdi.^[]

Bununla birlikte, bunlar Zond 6'nın iletimleri durdurup aktardığı iki yer kontrol merkezi arasındaki deneme iletimlerinin kısa sürede açık olduğuna işaret etmekteydi.^[]

Ay'ın etrafındaki başarılı ABD'nin Apollo 8 insanlı uçuşundan sonra, Sovyet insanlı alçaktan uçuş görevleri siyasi aciliyetini kaybetti. Aleksey Leonov ve Valeri Bikovski'nin 1968 sonuna kadar planlanan L1/Zond uzay aracının ilk insanlı uçuşu iptal edildi ve Zond uzay aracı bunun ardından sadece birkaç insansız, otomatik uçuş yaptı.^[]

Andrey Mikoyan'ın 1969 başlarında Amerikalıların önünde olacak Ay'a ulaşma girişiminde ikinci bir mürettebatla birlikte öldürüldüğü bildirildi. Sistem arızalardan dolayı, Ay yörüngesine girmeyi başaramadılar ve Ay'ın ötesine geçtiler.^[]

Bu öykü televizyon dizisi The Cape'in bölümlerinin bazı planlarını etkilemiş olabilir. "Buried in Peace" adlı bölüm ilk kez 28 Ekim 1996'da yayınlandı. İçinde bir iletişim uydusunu onarmak için görevli bir servis ekibi, ölü bir mürettebatla birlikte çöldeki bir Sovyet uzay aracıyla karşılaştı -bu 30 yıl önce Amerika Birleşik Devletleri'nden daha erken Ay'a insanlı bir görevle gitmek için gizli bir girişimin sonucu olabilirdi. Tom Nowicki hikâyede Binbaşı Andrey Mikoyan'ı canlandırdı.^[]

Bu hikâye, N1 roketinin başarısız ikinci bir insanlı test uçuşuyla ilgili bir başka iddiayla bağlantılıdır.^[]

• Mayıs 1987 tarihli Dragon Magazine dergisinin 122. sayısında (sayfa 74-79), "Code Name: Cancer" senaryosunu içeren en gizli rol yapma oyun yaratıcısı Merle M. Rasmussen'in yazdığı "Operation: Zenith" bölümü bir uzay mekiği mürettebatını, 1963 yılında fırlatılan bir Sovyet Kozmos uydusu ile buluşmaya gönderilmesini anlatmakta; uydu, nükleer yükü yüklemek üzere tasarlanmış değiştirilmiş bir Vostok aracı olduğunun keşif serüvenini içermektedir; kozmonot gemisi yaşam destek sistemi bozulduğunda kaybolmaktadır.
• Dragon Magazine'in Temmuz 1987'de yayınlanan 123'üncü sayısında (sayfa 82-6) "Code Name: Starfall" senaryosunu da içeren ve Rasmussen tarafından hazırlanan "Operation: Zondraker, Part 2" adlı makalede kayıp kozmonotlar ile ilgili bir takım bilgiler yer alır; burada bir grup ekip başarısız Luna 15 gezgin aracının yerini araştırmaktadır; iki kozmonotla birlikte yapılan insanlı bir görev olduğu keşfedilir; birisi kazada aniden ölür (Nikolai L. Kuzmin olarak tanımlanmıştır), diğer kimliği belirsiz kozmonot ise oksijen kaynağı tükendiğinde yaşamını yitirir.
• 1989'da İngiltere çizgi roman seçmeler yayını "Deadline Magazine"'de yayınlanan "Wired World"'ün 1989 tarihli bölümünde, ana karakterlerin piknik yapmakta olduğu bir Londra parkında çarpışma sonucu ölen bir kozmonot bulunmaktadır.
• Viktor Pelevin'in Sovyet karşıtı 1992 yılında yayınlanan romanı "Omon Ra", yöntemli bir cinayet olarak Sovyet uzay uçuşlarının tasvirlerine yer vermektedir. Bu "uçuşlar"ın bazıları gerçekten uçuş değildir ve bu uçuşlar sahte Sovyet propagandası uğruna yapılmıştır.
• 1996-97 ABD TV dizisi The Cape, bir uzay mekiği görevinin, iki kozmonot kalıntısı bulunan, terkedilmiş bir Sovyet uzay aracını keşfedilmesini içermekte, bununla Amerika Birleşik Devletleri'ni Ay serüveninde yenmek için başarısız bir girişim sonucu ortaya atılan "Buried in Peace" başlıklı bir bölüm içermektedir.^[21]
• 2007 yayımı Jed Mercurio romanı Ascent, Apollo inişlerinin önünde bir intihar girişimi gibi olsa da başarılı bir kozmonot hikâyesi sunmaktadır.
• 2010'da Kanadalı müzik grubu Wolf Parade Expo 86 adlı albümlerinde "Yulia" adlı bir şarkıyı yayınlamıştır; şarkıcı Dan Boeckner, bir röportajda kayıp bir kozmonotu anlattıklarını belirtmiştir.^[22]
• 1974'te NASA'nın gizli bir Ay görevini betimleyen 2011 yapımı bilimkurgu/korku filmi Apollo 18 astronotları, Ay'da gizlenmiş örümcek benzeri uzaylılar tarafından öldürülen bir Sovyet kozmonotunu bir LK iniş modülü ile birlikte keşfetmektedirler.
• 2013 İspanyol bilimkurgu filmi The Cosmonaut, kayıp kozmonotların söylentilerinden esinlenmiştir.
• IDW Publishing'in 2013 yapımı Doctor Who çizgi romanında, 1965'te iki kişilik gizli bir çalışma olan "Space Oddity" hikâyesi işlenmektedir. Vashta Nerada kozmonotlardan birini öldürür, ancak On Birinci Doktor diğerini kurtarır ve Aleksey Leonov, daha sonra Sovyet yetkililerini kitap dışı uzay görevlerine son verme kararına iter.
• 30. yüzyılda uzak bir uzay istasyonunda geçen olayları işleyen Adam Christopher'ın yazdığı 2014 bilimkurgu/korku romanı The Burning Dark, kısmen kayıp kozmonotların anlatıldığı eserlerden ilham almaktadır.
• Michael Cassutt'un kitabı Red Moon, iki ayrı uzay uçuşunda uçan Shiborin adlı bir kozmonota odaklanmaktadır; erken Kayıp Kozmonot hikâyelerinden biri, Gagarin'in Serenti Shiborin'in mürettebatı olduğu düşünülmeden önce 1958'de talihsiz bir yörünge altı görevini gerçekleştirdiğiyle ilgilidir.

• Uzay uçuşu ile ilgili kazaların ve olayların listesi
• Ay'a iniş komplo teorileri, NASA'daki ABD Ay programını çevreleyen benzer teoriler.
• Sovyet insanlı Ay programları, SSCB Ay'a bir görevle kozmonot göndermeyi planlamıştır.