Kavsun - Turkipedia

Seyfeddin Kavsun en-Nâsırî es-Sâki (1302 - Nisan 1342), Nasır Muhammed, Mansur Ebu Bekir ve Eşref Küçük'ün hükümdarlıkları sırasında görev yapan önde gelen bir Memluk emiriydi.

Moğol kökenli^[1] olan Kavsun, 1302 yılında^[2] Karadeniz'in kuzeyindeki Kıpçak bozkırında doğdu.^[2] Hayatının ilk yıllarında bir tüccardı.^[2] 1320 yılında, muhtemelen kardeşi Tuğay'ın önderlik ettiği ve Mısır'a gidecek olan 2.400 kişilik bir deniz kervanına katıldı. Kervan, dönemin Altın Orda hükümdarı Özbek Han'ın^[2] kızı Tulunbay'ı taşıyordu.^[3] Kervan 5 Mayıs 1320'de deniz yoluyla İskenderiye'ye ulaştı.^[4]

Kavsun bu sırada Nasır Muhammed ile tanıştı.^[5] Kavsun, Nasır Muhammed'e yalnızca seyahat için Mısır'da olduğunu bildirdikten sonra^[4] Sultan Muhammed onun kalması ve hizmetine girmesi konusunda ısrar etti.^[4]^[5] Kavsun bunu kabul etti ve kendisini Nasır Muhammed'e satarak bir memluk oldu.^[4]

Aralık 1341'in sonlarında^[6] emirler, Kavsun'a karşı bir ayaklanma başlattı.^[7] Kahire'de Kavsun'un devrilmesini talep eden çeteler oluştu ve Kavsun'un kişisel memlükleri saldırıya uğradı.^[6] Kalesi kuşatıldı ve sadık adamı Altunboğa ile birlikte isyancılara teslim oldu.^[6] İskenderiye'de hapsedildiler.^[6] Nisan ayında Kavsun ve Altunboğa hapishanede öldürüldü.^[8]

Kaynakça

^ Steenbergen 2001, p. 462.
^ ^a ^b ^c ^d Steenbergen 2001, p. 450.
^ Levanoni 1995, p. 34.
^ ^a ^b ^c ^d Steenbergen 2001, p. 451.
^ ^a ^b Levanoni 1995, p. 35.
^ ^a ^b ^c ^d Drory 2006, p. 24.
^ Levanoni 1995, p. 85.
^ Drory 2006, p. 25.

Kaynaklar

Steenbergen, Jo Van (2001). "The Amir Qawsun: Statesman or Courtier? (720–741 AH/1320–1341 AD)". In Vermeulen, Urbain; Steenbergen, Jo Van (eds.). Egypt and Syria in the Fatimid, Ayyubid, and Mamluk Eras III. Peeters Publishers. ISBN 9789042909700.
Levanoni, Amalia (1995). A Turning Point in Mamluk History: The Third Reign of Al-Nāṣir Muḥammad Ibn Qalāwūn (1310–1341). Brill. ISBN 9789004101821. Mayer, L.A. (1933). Saracenic Heraldry: A Survey. Oxford: Oxford University Press. (pp. 186 -188)
Drory, Joseph (2006). "The Prince who Favored the Desert: Fragmentary Biography of al-Nasir Ahmad (d. 745/1344)". In Wasserstein, David J.; Ayalon, Ami (eds.). Mamluks and Ottomans: Studies in Honour of Michael Winter. Routledge. ISBN 9781136579172.

İlgili Araştırma Makaleleri

Memlûk Devleti resmî adıyla ed-Devletü't-Türkiyye, Eyyûbîlerin çöküşü ile Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır'ı ele geçirmesi arasında geçen üç yüzyıla yakın zaman diliminde Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş olan devlet. Memlûk Devleti'ni 1250 ve 1382 yılları arasında kurucu aile Bahrî Memlûkler idare etmiş, 1517 yılına kadar ise Burcî Memlûkler yönetimi ele almıştır. Tarihyazınında devlet bu iki hâne başlıkları altında incelenmiş olup Bahrî Memlûklerin Türk kökenli olması dolayısıyla bu devirde yöneticiler daha çok Türklerden oluşurken daha sonraki dönemde Çerkesler asıl unsur olmuşlardır. Tarihçiler arasında; Memlûk devletinin Türk sultanlar döneminde askeri ve siyasi olarak doruğa ulaştığı, ardından ise Çerkesler döneminde uzun süreli bir gerileme dönemine girdiğine dair evrensel bir fikir birliği vardır.

Kayıtbay ya da tam adıyla El-Eşref Seyfeddin Kayıtbay, Memluk sultanlarından Çerkes kökenli Burci hanedanının on sekizinci hükümdarı. 1468 ile 1496 yılları arasında Memluk sultanlığı yapmıştır.

Zeyneddin Karaca Bey, 1337 ile 1353 yılları arasında, Anadolu ve kuzey Suriye'de hüküm süren Dulkadiroğulları beyliğini kuran bir Türkmen beyidir. Yükselişinden önce, Karaca, Mısır'ın kuzey sınırının yönetimi üzerinde başka bir yerel Türkmen beyi olan Taraklı Halil ile rekabet etti. Memlük Sultanı I. Muhammed tarafından tanınmasıyla, Memlüklerin Anadolu sınırındaki bir vasal devletin hükümranı oldu. Hükümdarlığı sırasında, daha da hırslı hale gelen Karaca, genişleyen etkisine karşı olan bazı Memlük valileriyle çatıştı. Karaca, Memlükler içindeki siyasi karışıklıklardan faydalanarak 1348'de bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu, onun hapse atılmasına ve ardından 1353'te idam edilmesine yol açtı.

Hüsâmeddin Lâçin, Mısır ve Suriye'de Eylül 1296 ile 1299 tarihleri arasında hüküm sürmüş on birinci Memluk sultanıdır.

Şihabüddin Ahmed, tam adıyla Melikü'n-Nasır Sultan Şihabüddin Ahmed Mısır'da 1342 yılında hüküm sürmüş on beşinci Türk asıllı Bahri hanedanından Memluk Sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sultan en-Nâsır Muhammed Camii</span>

Sultan en-Nâsır Muhammed Camii, 14. yüzyıl başlarında Mısır'ın Kahire şehrinde yapılmış bir Türk Memluk dönemi camisidir. Kahire Kalesi'nde Mehmet Ali Paşa Camii'nin karşısında bulunmaktadır. Kalavun'un oğlu I. Muhammed tarafından 1318 yılında saltanat camisi olarak yaptırılmıştır. Gene Sultan el-Nasır Muhammed tarafından 1335 yılında genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ebü'l-Fidâ</span> Kürt asıllı Eyyubiler Hama emiri, felsefe, astronomi ve coğrafya bilgini

Ebu'l-Fida (Arapça: أبو الفداء, Kürtçe: Ebûlfîda Îsmaîlê Hemewî veya Ebu'l-Fida İsmail Hamavi Kürt filozof, komutan, İslam tarihçisi, coğrafyacı ve döneminde Eyyubiler Hama Emiridir.

Ketboğa, Mısır ve Suriye'de 1294 ile 1296 yılları arasında hüküm sürmüş Bahri hanedanından onuncu Memluk Sultanıdır.

Adil Tumanbay tam ismiyle Malik Àdil Sayfeddin Tumanbay 1501'de bir komployla Memlûk Sultanı Eşref Canbulat'ın yerine geçen ve 1501'de yüz günlük bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlûk hükümdarı.

Salih Muhammed tam ismiyle Salih Nasıreddîn Muhammed bin Tatar 1421'de babası Sultan Seyfeddin Tatar'ın ölmesiyle 10 yaşında iken tahta geçen kısa bir saltanattan sonra Barsbay tarafından tahtan indirilen Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk hükümdarı.

Mansur Abdülaziz tam ismiyle Malik Mansur Abdulaziz bin Berkuk, 1405'te 70 gün saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlük Devleti hükümdarı. Sultan Berkuk'un ikinci oğlu ve Sultan Nasır Farac'ın küçük kardeşi olup 1405'te kardeşi Sultan Nasır Farac aleyhine yapılan başarılı bir hükûmet darbesi ile Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk Devleti hükümdarı olmuştur. Ama kısa bir saltanattan sonra kardeşi Sultan Nasır Farac tarafından tahttan indirilmiştir.

I. Muhammed ya da Muhammed bin Kalavun, Mısır ve Suriye'de üç dönem saltanat sürmüş olan Türk asıllı Bahri hanedanından dokuzuncu Memluklu sultanı.

II.Baybars veya Baybars Çeşnigar tam ismiyle Malik Muzaffer Rukneddin Baybars Çeşnigar Mansuri 1309da bir komployla Memluk Sultanı Nasır Muhammed bin Kalavun'un yerine geçen ve 10 ay 24 gün gibi kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli ama Bahri Hanedanı'ndan onikinci Memlûk Devleti hükümdarı.

Şeyh el-Mahmûdî ya da tam künyesiyle Ebü'n-Nasr Seyfüddîn el-Melikü'l-Müeyyed Şeyh el-Mahmûdî ez-Zâhirî 1412-1421 döneminde saltanat süren Çerkes kökenli Burcî Hanedanı'ndan Memlûk Devleti hükümdarı.

Kısa İskenderiye Haçlı Seferi, İskenderiye'nin yağmalanması olarak da isimlendirilir, Ekim 1365'te meydana geldi ve Kıbrıs Kralı I. Peter tarafından Mısır'da İskenderiye'ye karşı yapıldı. Sıklıkla Haçlı Seferleri arasında sayılıp, öyle anılsa da, daha belirgin Haçlı Seferlerinden farklı olarak nispeten dini itici güçten yoksun, büyük ölçüde ekonomik çıkarlar tarafından tetiklenmiş ve Papa tarafından çağrılmamış veya onaylanmıştır.

Seyfeddin Sırgıtmış bin Abdullah en-Nâsırî,, Sultan Hasan döneminde görev yapmış önde gelen bir Memluk emiri idi. 1357'ye gelindiğinde Sırgıtmış, Nasır Hasan'ın sarayındaki en güçlü emirdi. 1357 yılında Kahire'deki Sırgıtmış Medresesi'ni yaptırdı. 1358'de padişahın Sırgıtmış'ın bir darbe hazırlığında olduğuna dair şüpheleri sonucu hapse atıldı ve ardından öldü.

Emîr Şeyhû en-Nâsıri Muzaffar Hacı (1346-1347), Hasan ve Selahaddin (1351–1355) dönemlerinde görev yapan yüksek rütbeli bir Memluk emiri idi.

Seyfeddin Tengiz, Bahri Memluk sultanı Nasır Muhammed'in hükümdarlığı sırasında saltanat naibi olarak 1312'den 1340'a kadar görev yapan Şam kökenli Türk emir.

Seyfeddin Taynal en-Nasiri el-Eşrefi, Bahri Memluk padişahı Nasır Muhammed'in önde gelen emiri ve memluklarından biriydi. 14. yüzyılın ortalarında, Sultan Muhammed'in hükümdarlığı sırasında üç defa Trablus ve bir defa da Gazze naibi olarak görev yaptı. 1336 yılında Trablus'ta Taynal Camii'nin inşa ettirdi.

Hac emiri, Emirü'l-hac veya Emir-i hac, 7. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar birbirini takip eden Müslüman imparatorluklar tarafından her yıl düzenlenen Hac kervanını korumakla görevli komutana verilen pozisyon ve unvandı. Abbasiler döneminden beri, biri Şam'dan diğeri Kahire'den hareket eden iki ana kervan vardı. Her iki kervana, kervan için para ve erzak sağlamak ve Hicaz'daki Müslümanların kutsal şehirleri Mekke ve Medine'ye giden çöl yolu boyunca kervanı korumak olan bir emirü'l-hac atanırdı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.