İçeriğe atla

Kavernöz sinus

kavernöz sinus
Beyin venöz sinuslerin şematik gösterimi. Kavernöz sinus (merkezde, "SIN. CAVERN." etiketi ile görülmektedir)
Kafa tabanındaki sinuslerin görünümü. Kavernöz sinus solda kırmızı ile işaretli alan olarak gösterilmiştir
Latince isimsinus cavernosus
Boşalttığı venOrta serebral ven, Sfenoparyetal sinus, Superior oftalmik ven, İnferior oftalmik ven
Boşaldığı veninferior petrozal sinus, Superior petrozal sinus
Tanımlayıcılar
JSTORcavernous-sinus
Microsoft Academic2776741419
MeSHD002426
TA4860
FMA50772

Kavernöz sinus dural venöz sinuslerden biridir.[1] Sella turcicanın yanında, sfenoid kemik ve temporal kemik arasında, lateral sellar kompartman olarak tanımlanan alan içerisinde bulunur.

Yapısı

Kavernöz sinus bir dural venöz sinustur. Bir toplar damar ağıdır ve erişkinlerde büyüklüğü 1x2 cm boyutlarındadır.[2]

İçerisinde internal karotid arter sifonu, okülomotor sinir (CN III), Troklear sinir (CN IV], Abdusens siniri (CN VI], trigeminal sinirin oftalmik (V1) maksiller (V2) ve dalları bulunur.

Komşuluğu

Venöz bağlantıları

Kavernöz sinuse döküne venöz yapılar:[2]

Kavernöz sinuse gelen venöz kan superior petrozal sinus ile transvers sinuse ve inferior petrozal sinus ile internal juguler vene taşınır.

İçerik

Kavernöz sinusun içerisinden yukarıda bahsedilen arter ve sinirler geçer. Bu yapıların dizilimleri aşağıda verilmiştir.

CN V2 hariç diğer sinirler orbitaya superior orbital fissurden girerler. CN V2 foramen rotundumdan kafatasını terk eder.

Optik sinir sinüslerin üst ve dış kısmında ilerler ve orbitaya optik kanal içerisinden geçerek girer.

Fonksiyonu

Bir venöz sinus olarak kavernöz sinus, supoerior oftalmik ven ve inferior oftalmik venlerden, superfisiyal orta serebral venlerden venöz kan alır. Bu kanı Superior petrozal sinus ve inferior petrozal sinus ile arka kaide sinuslerine ve internal juguler vene aktarır.

Klinik özellikler

Kavernöz sinus insan vücudunda bir arterin bir venöz yapı içerisinden geçtiği te anatomik yapıdır. İnternal karotid arter burada yırtılırsa karotid-kavernöz fistül ortaya çıkar. Bu durumda içerisinden geçen yapıların bir veya birkaçı etkilenebilir. Büyüyen hipofiz adenomları daher iki kavernöz sinus içerisine girebilir. İçerisindeki yapıların etkilenmesi bağlı kavernöz sinuıs sendromu denen durum ortaya çıkar. CN III, IV, VI etkilenmesine bağlı oftalmopleji, CN V1 ve V2 etkilenmesine bağlı yüzün o tarafında duyu hissinden azalma veya tam kayıp ortaya çıkabilir. İnternal karotid arterin bu segment içerisinde seyri esnasıda etrafındaki sempatik pleksusun etkilenmesine bağlı Horner sendromu ortaya çıkabilir.[3]

Superior oftalmik venin fasiyal ven ile ilişkisinden dolayı, dudakların iki kenarı ve burun kökü arasında kalan ve tehlikeli alan olarak tabir edilen alanda oluşan enfeksiyon veya travmalardan sonra enfeksiyon bu venler ile kavernöz sinuse taşınabilir. Bu durumda kavernöz sinus trombozu denen durum ortaya çıkar.[4]

'Kavernöz sinus sendromuna sebep olabilecek diğer rahatsızlıklar:

  • Metastatik beyin tümörleri
  • Hipofiz adenomu
  • Nazofarenks tümörleri
  • Menenjiomlar
  • Kafa içi Anevrizma
  • Karotid-kavernöz fistül

Karotid-kavernöz fistüller tıbbi acillerdir ve hızlı bir şekilde tanı ve tedavisi gerekir.

Ek resimler

Kaynakça

  1. ^ Yasuda, Yasuda (Haziran 2008). "Microsurgical anatomy and approaches to the cavernous sinus". Neurosurgery. 62 (6 Suppl 3). ss. 1240-63. doi:10.1227/01.neu.0000333790.90972.59. PMID 18695545. 
  2. ^ a b Susan Standring; Neil R. Borley; et al., eds. (2008). Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (40th ed.). London: Churchill Livingstone. ISBN 978-0-8089-2371-8.
  3. ^ Blumenfeld, H, Neuroanatomy through clinical cases. Sinauer Associates, Inc., 2002.
  4. ^ Kumar, P. & Clark, M. Clinical Medicine, 6th ed. Londonn: W.B. Saunders; 2005.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Glossofaringeal sinir</span> 9. kraniyal sinir, afferent duyusal ve efferent motor bilgi taşıyan karışık sinir

Glossofaringeal sinir 9. kranial sinirdir. Afferent duyu ve efferent motor nöronlar içeren karma bir sinirdir. üst medulla oblangatadan, vagus sinirinin hemen önünden çıkar. Glossofaringeal sinirin motor dalları embriyonik dönemdeki medulla oblangatanın tabanından, duyu dalları ise kranial nöral katlantıdan köken alır.

<span class="mw-page-title-main">İnternal karotid arter</span> Beyni besleyen ana dallardan biri

Şah damarı ya da internal karotid arter (İKA), boynun her iki tarafında derinde bulunan, ortak şah damarından köken alan ve beyin ve gözleri besleyen ana damarlardan biridir. ortak şah damarın 3. ve 4. omur seviyesinde dallanmasıyla İKA ve göğüs şah damarından oluşur. Göğüs şah damarı boyun bölgesindeki organları, saçlı deriyi, yüzü, beyin zarlarını besler.

<span class="mw-page-title-main">Orta serebral arter</span>

Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Serebral dolaşım</span> beynin kan dolaşımı

Serebral dolaşım kalpten pompalanan kanın beyin içerisindeki damar ağında dolaşımını ifade etmektedir. Bu dolaşım miktarı dakikada ortalama 750 ml'dir ve kardiyak çıkışın % 15'tir. Kalpten çıkan oksijenlenmiş kan, arterler ile beyne gelir, bu esnada glikoz ve diğer metabolitlerde beyne taşınır. Metabolizma ürünleri ve oksijeni azalmış kan ise venler ile toplanarak kalbin sağ kulakçığına getirilir. Beyne gelen kan miktarı bazı faktörler ile değişir ve bu değişimleri hızlı şekilde dengelemek için beynin otoregülasyon mekanizmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Transvers sinus</span>

Transvers sinus insan kafatasında, oksipital kemiğin alt kısmında, her iki tarafta kendine ait oluk içerisinde seyreden, tentoriyum serebellinin iki yaprağı arasındaki boşluktan oluşan, konfluens sinuumdan aldığı kanı sigmoid sinuse aktaran venöz bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sigmoid sinus</span>

Sigmoid sinus ismini şekli nedeniyle Sigma harfinden almaktadır. İnsan beyninin posterior dural venöz sinüslerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Superior petrozal sinus</span>

Superior petrozal sinus kafa tabanı dural venöz sinuslerindendir. Kavernöz sinusten aldığı venöz kanı arkaya ve yana doğru uzanarak transvers sinüse taşır. Bu sinus kavernöz sinusten başlar ve tentoryum serebrinin sabit parçası boyunca, yine kendisinin temporal kemik petröz parçası üzerinde oluşturduğu superior petrozal sulkus boyunca arkaya ve dışa doğru seyreder. Burada transvers sinuse bağlanır.

<span class="mw-page-title-main">İnferior petrozal sinus</span>

İnferior petrozal sinusler her iki tarafta ikişer adet bulunan, kavernöz sinusten aldığı venöz kanı, temporal kemiğin petröz parçasının alt sınır boyunca arkaya doğru uzanarak internal juguler vene taşıyan küçük sinuslerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sfenoparyetal sinus</span>

Sfenoparyetal sinusler sfenoid kemiğin küçük kanadının alt kısmı boyunca uzanır ve kavernöz sinuse boşalır. superfisial orta serebral venlerden venöz kanı drene eder. Sfenoid kemik mediyalinde superior orbital fissürden gelen oftalmik ven ile birlikte kavernöz sinuse dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Dural venöz sinus</span> dural mater içerisindeki venöz kanallar

Dural venöz sinusler, duranın dış (endosteyal) ve iç (meningeal) yaprakları arasında kalan beynin venöz dolaşımına ait sistemlerdir. Serebral venlerden venöz kan, subaraknoid aralıktan da beyin omurilik sıvısını alır ve en son kafatasından çıkan internal juguler vene boşaltır.

İnferior anastomotik ven diğer adıyla Labbe veni insan beyninin yüzeyel venlerinden biridir. 19. Yüzyıldan sonra Fransız cerrah Charles Labbé tarafından tanımlanmıştır. Yüzeyel olarak orta serebral ven ile transvers sinusu arasında bağlantı kurar. Bu seyri esnasında komşuluğundaki temporal loblardan da venöz dallar alır. Labbe veninin konumu oldukça fazla varyasyon gösterir. Venin orta temporal yerleşimi % 60, arka temporal yerleşimi % 30 ve ön temporal yerleşimi % 10 civarında görülür.

<span class="mw-page-title-main">Orta serebral ven</span> Yüzeyel serebral toplardamarlardan biri

Orta serebral venler yüzeyel orta serebral ven ve derin orta serebral ven olarak ikiye ayrılır

<span class="mw-page-title-main">Superior oftalmik ven</span>

Superior oftalmik ven önde angular ven ile bağlantı halinde olan nazofrontal ven olarak başlar. Oftalmik arter gibi optik kanal içerisinde seyretmez. Dönüşü boyunca boşaltıcı drenaj bağlantıları alır. Lateral rektus kasının iki başı arasından arkaya doğru uzanır ve burada superior orbital fissür mediyal duvarından geçerek kavernöz sinuse boşalır. Seyri boyunca etmoidal venlerden ve vortikoz venlerden dallar alır.

<span class="mw-page-title-main">İnferior oftalmik ven</span>

İnferior oftalmik ven orbita taban ve mediyal duvarında venöz pleksus olarak başlar. inferior rektus kası, inferior oblik kas, lakrimal kese ve göz kapaklarından vortikoz dallar alır. [[İnferior rektus kası|İnferior rektus kasının üzerinde arkaya doğru uzanır ve sonra iki dala ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Vortikoz venler</span>

Vortikoz venler, aynı zamanda Vorteks venleri olarak da bilinirler ve gözün koroid tabakasında venöz drenaj sağlarlar. İnsanda ortalama sayısı 4-8 adet arasında değişir. İnsanların % 65'inde 4 veya 5 tane bulunur. Hemen hemen her kadrana bir tane vorteks veni düşer. Fundoskopik muayenede venin koroidi delip çıktığı nokta izlenebilir. Bu sayede gözün ekvatoru belirlenebilir. Venler koroidden çıktıktan sonra sklera içerisinde arkaya doğru uzanırlar ve göz küresini arka taraftan terke ederler.

<span class="mw-page-title-main">Angular ven</span>

Anguler ven fasiyal venin en üst segmentidir. Frontal ven ve supraorbital venlerin birleşmesi ile oluşur. Aşağı doğru burun yan kanadı boyunca uzanır. Zigomatikus major kasının altının geçerek superior labial ven ile birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Kavernöz sinus trombozu</span> insan hastalığı

Kavernöz sinus trombozu kafa kaidesinde, sfenoid kemiğin sella turcicanın her iki yanında yer alan, beyindeki venöz kanın kalbe gönderilmesinde rol kavernöz sinusun kan pıhtısı ve mikroorganizmalar ile tıkanması durumudur.

<span class="mw-page-title-main">Fasiyal ven</span>

Anterior fasiyal ven yüzün yüzeyel ve büyük toplar damarlarından biridir. Burun kökünden Angular ven olarak başlar. Aynı gövde ile aşağı ilerler, nazal küçük venler bu seyirde fasiyal vene katılır. Seyri fasiyal arter ile birliktedir fakat arter gibi kıvrımlı seyir izlemez.

<span class="mw-page-title-main">Santral retinal ven</span> optik sinir merkezi boşalması ve sinir hücreleri nin oftalmik yuvarlaklarına dağılmasıdır

Santral retinal ven venöz drenajını retinal kapiller dolaşımdan sağlayan, optik sinir içerisinde ilerleyen bir vendir. Optik sinirden çıktıktan sonra superior oftalmik vene veya direkt olarak kavernöz sinuse boşalabilir. Anatomik farklılıklar izlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Oksipital ven</span>

Oksipital ven kafatasının arka kısmından venöz pleksus olarak başlar. Eksternal oksipital protuberens ve Süperior nukal çizgi seviyesinden aşağı doğru drene olur. Tek bir dal halini aldıktan sonra trapezius kasını deler, burada bulunan suboksipital üçgen içerisinden geçer ve derin servikal venler ve vertebral ven ile bağlantı kurar.