İçeriğe atla

Kaval taşı

Kaval taşı
Gaval taşı
TürüAzerbaycan halk müziği

Kaval taşı,[1] yaklaşık 10.000 yıl öncesine tarihlendirilen bir müzik aletidir. Kireç taşı oluşumu ve arasındaki boşluklar nedeniyle ses çıkartmaktadır. Neolitik dönemde, Kobustan halkı tarafından çeşitli ayinlerde bir müzik aleti olarak kullanılmıştır. Kaval taşı ile müzik çalmışlar ve onun etrafında dans etmişlerdir. Bu bölgede ilkel insana ait çeşitli kaya resimleri yer almaktadır.

Kaval taşı, Eurovision 2012 Şarkı Yarışması'nda sergilenmiştir. Burada, Azerbaycan'ın müzik kültürünün tarihini tanıtmıştır. Sergilenen kaval taşı, sanatçı Mir Teymur Mammadov'un el yapımı eseridir. Heykeltıraş, kısa sürede ve ustalıkla tarihi kaval taşının sahne versiyonunu oluşturmayı başarmıştır.[2]

Sayılar

Kobustan'da iki kaval taşı anıt olarak korunmaktadır. Bunlardan ilki Cingirdağ'ın kuzeydoğu eteklerinde yer almaktadır. Yazılıtepe antik kaya oymaları koleksiyonunda 114. taş olarak kayıtlıdır. Bu taşın orta kısmının kalınlığı 70 cm'dir. Doğuya doğru incelmektedir. Taşın toplam uzunluğu 270 cm'dir. Bu taşları çevresindeki diğer taşlardan ayırt etmek neredeyse imkansızdır. Bu taşlar, diğer taşlara vurulduğunda çıkardıkları seslerle tanımlanabilmektedir. Kobustan, Maraza ve Nahçıvan'daki kaval taşı sayısının yaklaşık 40 olduğu tahmin edilmektedir.[3][4]

Özellikleri

Kaval taşının özelliklerinden biri, ses çıkarmak için yere değmemesidir, yere temas ettiğinde kaval taşından ses gelmemektedir. Bu nedenle, bu taşlar yerden biraz yukarıda yer almaktadır. Kaval taşının performansına dahil edilen ritüel kümesinin, eski insanların inançları ile yakından bağlantılı olduğuna inanılmaktadır.[1] Kaval taşında perküsyon ile icra edilen müzikleri çalmak mümkündür.[5]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b "Qaval daşı" (Azerice). rockart-g.blogspot.com. 24 Mart 2018. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018. 
  2. ^ "Tarixdən gələn səs - Qaval daşı... - SƏSİN SEHRİ". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  3. ^ "Naxçıvanda qaval daşı tapılıb". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  4. ^ "Qaval daşı haqqında nə bilirik?". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  5. ^ Cəfərqulu Rüstəmov. Qobustan dünyası, s.103-104

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Kaya</span> Kürt şarkıcı

Ahmet Kaya, Türk protest müzik şarkıcısıdır. Türkiye'de albümleri en çok satan şarkıcılar arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Taş Çağı</span> çağlar

Kaba Taş Devri, Yontma Taş Devri veya bilimsel adıyla Paleolitik Çağ olarak tanımlanan Eski Taş Çağı günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce başlamış ve 12.000 yıl önce son bulmuştur. Ancak verilen bu tarihlerin dünya geneli içinde geçerli olduğunu ve yerel olarak değişmeye açık bulunduğunu da belirtmek gerekir. İnsanlık tarihinin %99'u gibi çok büyük bir bölümünü kapsayan bu çağ, aynı zamanda ilk insan atalarının ortaya çıkışı ve ilk aletlerin üretimi yoluyla insanın kavrama yeteneği ve temsil etmesiyle de söz konusu tarihin gelişimi içinde çok önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müzik</span> sanatın ses kullanılan şekli

Müzik, insanın doğaya eklediği uyumlu seslerdir. Ses, bir doğa olayıdır. Müzik, bu doğal ve etkin olaydan bilinçli bir çalışma ve emek ile bir sanat yapıtı yaratmak, sesi bilimsel ve estetik bir temele oturtmaktır. Bütün müzik türleri için ana öğeler ritim, tonalite, dinamik ve ses rengi olarak belirtilir. Bu önemli elemanlardan anlaşılacağı gibi müzik yalnız insanın içinden yansıyan duygularla değil, bilgi ve anlayışla yaratılabilir. Müziğin bilgisine bakış, bir sanat olayını anlamamızı da sağlar. Ritim, tonalite, dinamik ve ses renginden hiçbiri, müzikte tek başına yer almaz ancak birlikte müziksel bir bütünlük yaratırlar. Değişik müzik türlerinde farklı oranlarda ağırlık taşıyabilirler. Müzik teorisi, müzik sanatını gerçekleştiren belirli kavram ve sistemlerin bir araya gelmesinden oluşur.

<i>Australopithecus garhi</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus garhi; 2,5 milyon yıl önce, Erken Pleyistosen sırasında, Etiyopya'nın Afar Bölgesi'nde yaşamış, Bouri Oluşumundan bir australopitesine türüdür.

Büyük ünlü uyumu ya da kalınlık-incelik kuralı, Türkçedeki iki ses uyumundan biri. Kökeni Türkçe sözcüklerin ayırt edilmesinde kullanılır. Türkçedeki öz Türkçe sözcüklere ait ortak bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi</span>

Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi, Samsun'un Tekkeköy ilçesinde yer alan ve yerleşim geçmişi Eski Taş Çağına dek uzanan arkeolojik sit alanı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan jeolojisi</span>

Azerbaycan'ın arazisi, Kafkasya arazisinin tamamı gibi, Alplerin kıvrımlı kuşağına ait olup karmaşık tektonik yapıya sahiptir. Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde son 13-15 bin yıl içinde yer alan jeolojik ve jeomorfolojik süreçler, iklim şartları ve denizin toplu olarak gerilemesi eşsiz yer şekillerini oluşturmuştur. Kayaçların yaşı, Alt Pliyosenden başlayarak çağdaş döneme kadar tüm zamanlarda insanların dikkatini çekmiştir. Azerbaycan arazisinde en eski kayaçlar, Alt Paleozoik, karmaşık metamorfik şistler çökelimidir. Azerbaycan Cumhuriyetinin arazisi paleontolojik ve mineralojik anıtlarla zengindir. Volkanik-magmatik ve tortul kökenli, paleontolojik koşulları yansıtan zaman ve mekân içinde değişen faktörler, aynı zamanda doğal zenginlikler bu kayaçların yaşını belirlemek için imkân sağlamaktadır. Kabuk içeren sapkın kayalar, onların Kretase ve Kretase sonrası dönemleri için yaşlarının tarihini belirlemeye yardımcı oluyor.

<span class="mw-page-title-main">Gobustan Devlet Tarihi-Doğa Koruma Alanı</span> Bakünün Karadağ ilçesinde yer alan tarihi doğa koruma alanı

Gobustan Devlet Tarihi- Doğa Koruma Alanı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün Karadağ rayonunda yer alan tarihi doğa koruma alanıdır. Pek çok dağ geçidi (Azerbaycanca:Gobu) barındıran bölgenin adının buradan geldiği tahmin edilmektedir. 2007 yılında Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucu UNESCO, bölgeyi Dünya Mirası ilan etti..

Haritacılık Müzesi; Ankara'nın Cebeci semtinde bulunan bir askeri müzedir. Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı Harita Genel Müdürlüğü'nün merkez kışlasında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Düdük</span>

Düdük,^ içinden hava ya da buhar geçirildiği zaman keskin bir ses çıkaran, genellikle işaret vermek için kullanılan, çoğunlukla madenden yapılmış araçtır. Ağızla çalınabilen düdük hava basıncı, buhar veya başka yollarla çalıştırılır. Düdükler çeşitli boyutlarda olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kapova Mağarası</span>

Şulkan Daş (Rusça: Капова пещера, ayrıca Kapova mağarası, Belskaya - Rusya'ya bağlı Başkurdistan'da bulunan bir karst mağarası. Ağizel Nehri kıyısında, Şulkan Taş Koruma Alanı ile aynı adı taşıyan bölgede yer almaktadır. Mağara tarih öncesi dönemine ait kaya resimleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Yuvası Mağarası</span>

Kurt Yuvası Mağarası insanların Taş Devri'nde iskan ettiği bir mağara. Mağara Abşeron Rayonu'ndaki Mohammedi kentinde, Girmaki Vadisi'nin sol tarafında, tepenin kayalık yamaçlarında yer almaktadır.

Kazma Mağarası, 1983 yılında Ordubad ve Şerur rayonları arasında keşfedilen bir Paleolitik yerleşim yeridir. Kazma Mağarası, Tananam Köyü'nün 3 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 1450 m yüksekliktedir.

MİT Casusluk Müzesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan Millî İstihbarat Teşkilatı'na ait bir casusluk müzesidir. Müze, Yenimahalle'deki MİT kampüsünde yer almakta olup casusluk ekipmanı koleksiyonu ile casusluk tarihi ile ilgili sergiler içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Krapina Neandertal Sit Alanı</span>

Hušnjakovo Tepesi olarak da bilinen Krapina Neandertal Sit alanı, Paleolitik bir arkeolojik sit alanıdır. Bölge ilk olarak 1899 ve 1905 yılları arasında kazı yapan ve daha sonra burada bulunan Neandertaller hakkında ilk yayınlar olan iki monograf yayınlayan Dragutin Gorjanović-Kramberger tarafından keşfedildi. Hrvatsko Zagorje'deki Krapinica Nehri'ne bakan bir kumtaşı kayalığında yer alan prehistorik alan çökmüş bir mağarada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Divje Babe</span>

Divje Babe, Slovenya'daki Idrijca Nehri'ne bakan bir karst mağarası ve arkeoloji parkıdır. Bir Neandertal müzik aleti olarak yorumlanan ve Divje Babe Flütü olarak bilinen, bir mağara ayısının işlenmiş kemiği de dahil olmak üzere Paleolitik kalıntılarıyla dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kobustan Petroglifleri</span>

Gobustan Kaya Sanatı, tarih öncesi ve Orta Çağ dönemlerinin flora ve faunasını, avcılığını, yaşam tarzlarını ve kültürünü temsil etmektedir. Kayalara yapılan oymalarda ilkel adamlar, dans ritüelleri, ellerinde mızraklı adamlar, hayvanlar, boğa güreşleri, deve kervanları, güneş ve yıldız resimleri yer almaktadır. Bu oymaların tarihi 5.000 – 20.000 yıl öncesine kadar gitmektedir.

Azerbaycan'daki Taş Devri, Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik dönemlere ayrılmıştır. Karabağ, Kazah, Lerik, Kobustan ve Nahçıvan'da Taş Devri ile ilgili araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Kazah bölgesindeki Gyrag Kasaman köyü yakınlarında bulunan Şorsu vadisinde Taş Devri'ne ait taş malzemeler Mammadali Hüseynov tarafından bulunmuştur. Hüseynov'un araştırmalarına göre, insanlar ilk olarak 2 milyon yıl önce Azerbaycan topraklarına yerleşmişlerdir. Taş Devri'nde bölgede iki farklı insan türü yaşamaktaydı: Homo neanderthalensis ve Homo sapiens.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müzik aletleri</span>

Azerbaycan müzik aletleri(Azerice: Azərbaycan musiqi alətləri) Azerbaycan'da, öncelikle halk çalgı aletleri topluluğunda kullanılan müzik aletleridir. Eski müzik aletleri, halkın tarihi, kültürel ve manevi anıtlarıdır. Azerbaycan halk çalgı aletlerinin sınıflandırılması Azerbaycan'da var olan çalgı aletlerinin türleri belirlenirken klasik şiirlerden alınan dizeler de çok değerli kaynaklardır.