İçeriğe atla

Kaunos

Koordinatlar: 36°49′31″K 28°37′23″D / 36.82528°K 28.62306°D / 36.82528; 28.62306
Kaunos
Καῦνος (Grekçe)
KonumTürkiye Muğla, Ortaca
BölgeKarya
TürYerleşim
Tarihçe
KuruluşMÖ 6. yüzyıl
Devir(ler)Helenistik Dönem, Roma dönemi, Bizans
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)Yukarı Akropol Orta Çağ, sur duvarları, stoa, agora, çeşme, hamam, tiyatro ve tapınak kalıntıları, kubbeli kilise, şapel
ArkeologlarDoç. Dr. Ufuk Çörtük
DurumRestore
Kamusal erişimAçık

Kaunos (Karca: Kbid;[1] Likçe: Khbide;[1] Grekçe: Καῦνος; Latince: Caunus) Antik Anadolu'nun Karya bölgesinde yer alan antik bir kenttir. Muğla'nın Köyceğiz ilçesine bağlı Çandır Mahallesi sınırları içerisinde yer alır. Kaunos Kaya Mezarları en rahat Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan mahallesinden görülmektedir.

Kent, Kalbis (Calbys-Dalyan Çayı) akarsuyunun etrafından geçtiği dağlık tepenin yamacında kurulmuştur. Döneminde bir liman kenti olan şehir, Dalyan Deltası'nın oluşması nedeniyle bugün deniz kıyısından uzaklaşmıştır.

Yerleşim Özellikleri ve toplum

Dalyan Çayı'nın Çandır tarafında bulunan kent bir mitosa göre Miletos'un ikiz çocuklarından biri olan Kaunos tarafından Karya - Likya sınırında kurulmuştur. Sınır kenti olmanın olanaklarından yararlanmışlardır. Günümüzde Gökova'dan Fethiye'ye kadar uzanan bir alanda mimari, ticari ve siyasi etkileri görülmektedir. Antik Çağ'da bir liman ve ticaret kenti olan Kaunos günümüzde su kıyısından (Sülüklü Gölet) biraz daha içeride kalmıştır. Kentin Dalyan'a bakan dağ yamacında yapılmış kökeni Urartu'lulara dayanan kaya oyma mezarları kendine has mühendislik ve tarzıyla dikkat çeker. Diğer taraftan kenti koruyan yaklaşık 3 km. uzunluğundaki sur duvarları olmak üzere, stoa, agora, çeşme, hamam, tiyatro ve ruhani toplanma yeri kalıntıları Kaunos'un antik dönemde oldukça gelişmiş bir kent yaşamı olduğunu göstermektedir. Hititler dönemine kadar uzanan nadir uygarlıklardan biri olan Likya'nın önemli kentlerinden biri olan Kaonos'un ticaret kenti olduğu bilinse de toplum yaşamının köleci olup olmadığı tam bilinmemektedir. Ancak Pers'lerin Anadoluyu ele geçirme sürecinde pasif savunmayla teslim olmamayı tercih ettikleri hikâyesi dikkati çekmektedir. Farklı uygarlık ve hükümranlık süreçlerinde Kaunos MS 6. yüzyıl sonlarına değin yerleşim görmüştür. Ancak Yukarı Akropol sonraki dönemlerde de kullanılmışsa da, bu yerleşim fazla uzun süreli olmamıştır. Kaunos'luların bölge ekosistemini çok daha verimli değerlendirdikleri ve gelişkin bir doğa mimarisi anlayışıyla güneşe, rüzgara, soğuğa ve sıcağa uyumlu yapılar çıkarabildikleri bugün bile hala gözlemlenebilir.

Kaunos yerleşkesine Dalyan'dan su taşıtlarıyla (kano, sandal, tur tekneleri) kanalı geçerek rahatlıkla gidilmektedir.

Antik Sikkeleri

Antik kentte darb edilmiş olan antik sikkeler ön yüzlerde kanatlı Tanrı [İris] figürü veya kanatlı kadın figürü arka yüzde Baitylos taşı görülmektedir. Baitylos Yunanca da kutsal taş veya sütun anlamına gelir. Antik kentte ilk dönem darb edilen Antik Sikkeler üzerinde KB harfleri görülmektedir. K ve B harfleri Kaunos [Καῦνος] antik kentinin ilk ismi olan KBID isminin ilk iki harfidir. Yine aynı şekilde antik kentte darb edilen Antik Sikkeler üzerinde Δ - Γ harfleri görülmektedir. Karya dilinde Δ - Γ harflerinin karşılığı KB [KBID] harfleridir. Farklı darb olarak antik kentin ismininin ters Δ [K] işareti olarak darb edilmiş olduğunu görebiliriz.

Kaunos'taki gibi Baitylos taşları genellikle göktaşlarıydı ve bu nedenle Tanrılar tarafından gönderilmişti ve saygı gösterilmesi gerekiyordu. Antik kentin darb etmiş olduğu antik sikkelerin ön yüzlerinde görülen İris, gökkuşağının tanrıçası ve Hera'nın habercisiydi, gökkuşağı yer ile göğü birbirine bağlıyor gibi göründüğü için muhtemelen iki rol bir aradaydı ve bu nedenle antik sikkelerde görünmesi için çok uygun bir tanrıydı. Yukarıdan fiziksel bir mesaj almış şehirdir.

Greek Karia Kaunos antik kentinde darb edilmiş Stater kategorisinde olan antik sikke. Ön yüzde sağ elinde caduceus sol elinde çelenk tutan diz çökmüş kanatlı kadın figürü, arka tip Baitylos taşı sağda ve solda üzüm salkımı, üstte antik kent ismi kısaltma Δ olarak darb edilmiştir. Δ Karya dilinde K harfidir. Antik kentin ilk ismi olan KBID isminin ilk harfidir.
Greek Karia Kaunos antik kentinde darb edilmiş Stater kategorisinde olan antik sikke. Ön yüzde İris, arka tip Baitylos taşı solda Δ ve sağda Γ lejantları. Karya dilinde Δ - Γ harflerinin karşılığı KB [KBID] harfleridir. Antik kentin ilk ismi olan KBID isminin ilk iki harfidir.

Tarihçe

Heredot’a göre Kaunoslular Karia’nın yerli halkındandı ama kendilerini Giritli sayıyorlardı. Coğrafyacı Strabon da Kaunos’un tersanesinin ve ağzı kapanabilen bir limanının bulunduğunu yazıyor. Kenti, ikiz kızkardeşi ile birbirine aşık oldukları için sürülen Miletos’un oğlu Kaunos'un kurduğu öyküsü anlatılır. Dalyan’dan da görülebilen kaya mezarları ise  MÖ 4. yy’da yapılmış. Antik kentin daha sonraları Roma Dönemi’nde de kullanıldığı roma hamamı gibi kalıntılardan anlaşılmaktadır. Lykia tipi mezarların içinde ölülerin üzerine yatırıldığı üç taş yatak bulunmaktadır.

Galeri

  • Dalyan'daki antik tiyatro
    Dalyan'daki antik tiyatro
  • Dalyan'daki tarihi tiyatro
    Dalyan'daki tarihi tiyatro
  • Dalyan'taki Kral mezarları
    Dalyan'taki Kral mezarları
  • Dalyan'daki tarihi tiyatro'nun eski liman yönünden görünümü
    Dalyan'daki tarihi tiyatro'nun eski liman yönünden görünümü

Kaynakça

  1. ^ a b Adiego, I.J. (2007). "Greek and Carian". In Christidis, A.F.; Arapopoulou, Maria; Chriti, Maria (eds.). A History of Ancient Greek From the Beginning to Late Antiquity. Chris Markham (trans.). Cambridge University press. p. 762. ISBN 0-521-83307-8.. Translator Chris Markham.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kaunos ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Olimpos, Kumluca</span>

Olimpos antik kenti, Antalya'nın batısında Kumluca İlçesi Tahtalı dağının 10 km kuzeyinde kalan Likya yerleşimidir. Antalya'ya 85,7 km. uzaklıkta, Caretta Caretta kaplumbağalarının yavrulama alanı olduğundan sit alanı olarak korunan, genellikle üniversite öğrencileri ve sırt çantalı turistlerin tercih ettiği bir tatil mahallesidir. Ağaç evleri, çadır mekanı olarak kullanılabilecek açık alanları, Likya Yolu üzerinde bulunması önemli özellikleridir. Olimpos Beydağları Millî Parkı sınırları içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Telmessos</span>

Telmessos, Likya'nın Karya ile sınır bölümünde yer alan antik bir kenttir. Antik yerleşimin bulunduğu yerde günümüzde Fethiye yerleşimi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kadyanda</span> antik kent

Kadyanda, Muğla'nın Fethiye ilçesinde bulunan, Likya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Pınara</span> Seydikemer yakınlarındaki Likya antik kenti

Pınara. Seydikemer yakınlarındaki Likya antik kenti.

<span class="mw-page-title-main">Ksanthos</span> Türkiyedeki UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Likya antik kenti

Ksantos, Kaş'ın Kınık köyündeki antik kent. Kaş kara yoluna 70 km uzaklıkta bulunmaktadır. Antik Çağda Likya'ya başkentlik yapmıştır. UNESCO tarafından ’Dünya Kültür Mirası’ listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Faselis</span> Likyada bulunan antik Yunan ve Roma kenti

Faselis ya da Phaselis , Likya'da bulunan antik Yunan ve Roma kentidir. Günümüzde Antalya'nın Kemer ilçesi yakınlarındadır. Faselis, tarihî özelliklerinin yanında plajlarıyla da bir deniz turizmi alanı işlevi görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beydağları Sahil Millî Parkı</span>

Olimpos Beydağları Millî Parkı, 1972 tarihinde Antalya ili Kemer ilçesi sınırarı içinde bulunan doğal ve tarihi güzelliklerin korunması için sit alanı olarak korunmaya alınan bölge.

<span class="mw-page-title-main">Arikanda</span> Finike ilçesi yakınlarındaki antik kent

Arikanda, Antalya il sınırları Finike ilçesi yakınlarındaki Likya antik kent.Elmalı - Finike kara yolunun tam yarısında bulunan Arifköyünün Aykırıçay mahallesine yakın bir ören yeridir. Tarihi Bakır Çağı'na kadar geri gitmektedir ve şehrin adı yerli Anadolu dillerinden olan Luvice'de “yüksek kayaların yakınındaki yer” anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Aspendos</span> Antalya-Serik ilçesine bağlı olan Belkıs köyü sınırları içerisinde bulunan antik kent.

Aspendos veya Belkıs, Antalya ili Serik ilçesinde bulunan Belkıs köyünde yer alan antik tiyatrosuyla meşhur bir antik kenttir. Pamfilya'nın en zengin şehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Dalyan, Ortaca</span> Dalyanın mahallesi

Dalyan, Muğla ilinin Ortaca ilçesine bağlı bir mahalledir. Türkiye'de Dalyan adında birçok yer bulunmaktadır. Dalyan kelimesi Rumca olup özel balık yakalama düzenekleri olan doğal sahalara denmektedir. Genelde deniz kenarında sazlık doğal yapısında olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Karya</span>

Karya, Anadolu'nun güneybatısında günümüzde Muğla kuzey kısımları Denizli güneyi ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu Antik Yunan kavimlerinin Anadolu'nun Ege kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan Karyalıların Anadolu'nun yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Likya</span> Anadolunun Teke Yarımadasının antik dönemdeki adı

Likya veya Lisiya , M.Ö. 15-14. yüzyıldan M.Ö. 546'ya kadar Anadolu'nun Teke Yarımadası'nda varlık göstermiş ulustur. Likya, aynı zamanda bu bölgedeki antik kentlerin oluşturduğu bir federasyon ve daha sonra da Roma İmparatorluğu’nun bir eyaletidir. "Işık Ülkesi" anlamına gelen Likya, Antalya ve Muğla illeri ile Burdur ilinin iç kısımlarında, Akdeniz'e sınır olan bir bölgede yer alıyordu. Antik Mısır'ın Geç Tunç Çağı kayıtları ve Hitit İmparatorluğu'na ait tarihi belgelerde adından bahsedilen bir devlettir. Hitit kayıtlarında adı Lukka olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Rivierası</span>

Türk Rivierası, Türkiye'de Ege ve Akdeniz kıyısındaki iki ayrı coğrafi bölge arasında kalan bir kısmı belirtmek için kullanılan terimdir. Türk Rivierası doğuda Antalya ilinden başlayan ve batıda Muğla ilini de içine alarak İzmir ilinin orta kesimine uzanan bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Sardis</span> Türkiyede bir antik kent

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Milet</span> Anadoluda bir antik kent

Milet Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'ın Didim ilçesinde Akkoy'un 5 km kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harabe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10 km denizden içeride bir mevkidedir.

<span class="mw-page-title-main">Mira (antik kent)</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısında bulunan bir Likya antik kenti

Myra, günümüzde Antalya ilinin Demre ilçesinin bulunduğu yörede yer alan antik bir Likya kentidir. Alacadağ, Akdağlar (Massikytos) ve Ege Denizi arasında Demre Çayı (Myros) tarafından taşınan toprakla oluşmuş verimli alüvyon ovasına kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ainos</span>

Ainos, Marmara Bölgesi'nde günümüz Enez ilçesi yakınlarındaki bir Antik Yunan kentidir. Yerleşim Saros Körfezi'nin batısında, Meriç nehri ağzının güneyindedir. Orta Miyosen'de oluşmuş bir yarımada kıyısında kurulmuş olan kent bugün kıyıdan 3,5 km içeride kalmıştır. İki limanı olan kentin bu limanları, Meriç'in yığdığı alüvyonlarla, günümüzde Dalyan ve Taşaltı gölleri olarak bilinen iki göl haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kizikos</span> Türkiyenin Balıkesir ili sınırları içinde, Kapıdağ Yarımadasının güneyinde yer alan Mysia antik kenti

Kizikos, günümüz Erdek ilçesi yakınlarında, Marmara Denizi kıyısındaki Misya antik kentidir. Aslen Marmara Denizi'nde bir ada olduğu söylenen ve eskiden anakaraya ya yapay yollarla bağlanan klasik dönemde Arctonnesus adıyla anılan bugünkü Kapıdağ Yarımadası'nın güney kıyı tarafında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Simena</span>

Simena, Antalya ilinin Kaş - Demre arasında yer alan, günümüzde Kaleköy olarak adlandırılan antik Likya kenti.

<span class="mw-page-title-main">Erithrai</span> İzmir, Türkiyede bir antik şehir

Erythrae, Erythrai veya Litri 12 İyon şehrinden biridir. İzmir ili 60 km, Çeşme'nin 22 km doğusunda Ildırı Köyü’nde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.