İçeriğe atla

Kaunas Kalesi

Kaunas Kalesi
Litvanya
Kalenin 19. yüzyılda çizilen planı.
Yapı bilgisi
Yapı sahibiRusya Rus İmparatorluğu (1882-1915)
Alman İmparatorluğu Alman İmparatorluğu (1915-1918)
Litvanya Litvanya (1918-1940, 1990-şimdi)
Sovyetler Birliği Sovyetler Birliği (1940-1941, 1944-1990)
Nazi Almanyası Nazi Almanyası (1941-1944)
Yapı tarihçesi
İnşa19.-20. yüzyıllar
Kullanım tarihi1882-present
MalzemelerTuğla, betonarme
Muharebe/savaşlarI. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı

Kaunas Kalesi (Litvanca: Kauno tvirtovė, Rusça: Кοвенская крепость) Litvanya, Kaunas'ta bulunan askerî kale kompleksi. Kaunas kentini başkent Vilnius kentine bağlayan iki ırmak olan Neman ve Neris'in birleştiği noktadadır. Rus İmparatorluğu'nun 1882 ila 1915 yılları arasında batı bölgelerinin hakimiyetini elinde tutmayı amaçlayıp yapılandırdığı ve yenilediği stratejik bir savaş yapısıdır. 1887'de kalede yapılan tadilatla birlikte Kaunas Kalesi birinci sınıf bir stratejik merkez haline gelmiştir. I. Dünya Savaşı yıllarında bu kompleks, 65 km²'lik bir alanda önemli bir ulusal savunma merkezi konumunda, önem arz etmiştir.[1]

Dokuzuncu Kale bölümünün altında bulunan uzun bir tünel.

Rusya'nın batı bölgelerinin güvenliğini sağlama teşebbüsü sonucu; Letonya, Ukrayna ve Belarus'ta kaleler inşa edilmiştir. Litvanya'da da bir kale inşa etme fikri 1796'da ortaya atılmıştır.[2] Ancak Napolyon Fransası tarafından istila edilebileceğinden çekinilmiştir.[3] Bu yıllarda Napolyon'un ordusu Grande Armée Kaunas yakınlarındaki Nemunas'a kadar rahat bir şekilde ilerlemiştir. Ruslar, Moskova'nın Fransızlarca işgal edilebileceği endişesine kapılmıştır.[4] Bu yüzyılın ikinci yarısında ise giderek Almanya İmparatorluğu ile sorunlar yaşanmaya başlanmıştır.[5] Kaunas; Vilnius ve Riga'ya batıdan gelebilecek saldırılar için kilit rol üstlenmiştir. Bölgeyi kontrol etmek amacıyla, Kaunas'ın bir askeri stratejik nokta olarak kullanılması görüşü Rus mercilerce kabul görmüştür. Rus yetkililer, bölgenin doğal şartlarının da elverişli olmasından yararlanmak için Kaunas'ta bir kale inşa etmeye karar vermiştir. Birçok gecikme yaşansa da, 7 Temmuz, 1879'da Çar II. Aleksandr burada bir kale yapılması için emir vermiştir.[1] Kalenin yapımına 1882'de başlanmıştır;[6] projede yaklaşık 4,000 işçi çalışmıştır. Kalenin tamamen bitmesi için 1917 tarihi öngörülmüştür.[7]

Kale 1915'te Almanya'nın Ruslara saldırması sonucu Almanlar tarafından kuşatılmıştır, kale bu kuşatmaya on bir gün dayanabilmiştir. Daha sonra I Dünya Savaşı yıllarında kale askeri önemini kaybetmiştir; kale modernize edilmediğinden barındırdığı vurucu güç çağın gereksinimlerini karşılayamaz hale gelmiştir. Bunun üzerine Almanlar kaleyi terk etmiş ve kale; bazı sivil toplum kuruluşları tarafından garnizon olarak kullanılmıştır.[8]II. Dünya Savaşı yıllarında, kalenin bazı bölümleri Naziler tarafından Sovyetler Birliği'ni engelleme, sorgulama yapma ve öldürülecek kişilerin infazı amaçlarıyla kullanılmıştır. Kaunas Kalesi'nde soykırım kurbanı 30.000 kişi dahil, yaklaşık 50,000 kişi idam edilmiştir.[9] Bugün kalenin bazı bölümleri yenilenmiştir. Dokuzuncu Kale adı verilen bölüm toplu katliam kurbanlarının anısına bir müzeye çevrilmiştir. Kale, Ruslar tarafından yapılan kalelerin; günümüze gelebilmiş en tipik örneklerinden biridir.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b (Litvanca)"Kauno tvirtovės istorija". Gintaras Česonis. 2004. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008. 
  2. ^ Orlov 2007, s. 34
  3. ^ Pociūnas 2008, s. 14
  4. ^ (Litvanca)Nijolė Steponaitytė (2007). "Kauno tvirtovė". 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2008. 
  5. ^ Millett 1987, s. 286
  6. ^ (Litvanca)"Iš Kauno tvirtovės fortų istorijos". Fortai. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008. 
  7. ^ Pociūnas 2008, s. 18
  8. ^ Orlov 2007, s. 12
  9. ^ "Museums of Lithuania". Kaunas' 9th Fort Museum. Association of Lithuanian Museums. 23 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  10. ^ Orlov 2007, s. 18

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Litvanya</span> Kuzeydoğu Avrupada yer alan Baltık ülkesi

Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

Litvanya tarihi bugünkü Litvanya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kaunas Guberniyası</span>

Kaunas Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Litvanya'nın kuzeyini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Kaunas idi.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Konferansı</span>

Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.

<span class="mw-page-title-main">Juozas Purickis</span> Litvan siyasetçi

Juozas Purickis, Juozas Puryckis ya da genellikle kullandığı kalem adı ile Vygandas iki savaş arası dönemde etkin olan Litvanya'lı politikacı, diplomat ve gazeteci. Haziran 1920'den Aralık 1921'e kadar Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Sovyet Savaşı</span>

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinas Olšauskas</span>

Konstantinas Olšauskas, Litvan politikacı ve rahip.

Litvanya Kurucu Meclisi, 1920 yılında, 1922 Litvanya Anayasası'nı hazırlamak ve kabul etmek için demokratik olarak seçilen meclis.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Bağımsızlık Yasası</span> Litvanyanın bağımsızlık belgesi

Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Mykolas Biržiška</span> Litvan tarihçi ve siyasetçi (1882-1962)

Mykolas Biržiška ( 

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nın Litvanya'yı işgali</span>

Litvanya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali, 22 Haziran 1941'de Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgalinden, 28 Ocak 1945'te Memel Savaşı'nın sonuna kadar sürdü. İlk başta Almanlar, Alman gelişinden önce Litvanya'yı işgal eden baskıcı Sovyet rejiminden kurtarıcılar olarak karşılandı. Bağımsızlığı yeniden kurma veya bir miktar özerklik kazanma umuduyla Litvanyalılar Geçici Hükümetlerini örgütlediler. Bir süre sonra ise Litvanyalıların Almanlara karşı tutumları pasif direnişe dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Saliamonas Banaitis</span>

Saliamonas Banaitis (

<span class="mw-page-title-main">Steponas Kairys</span> Litvan siyasetçi (1879-1964)

Steponas Kairys (

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Üniversitesi</span>

Vilnius Üniversitesi, Baltık ülkelerindeki en eski üniversitesi. Bu anlamda Prag, Kraków'da Pécs, Budapeşte, Bratislava ve Königsberg'in üniversitelerinden önce kurulmuştur. 16. yüzyılda "dünyanın en doğusunda kurulan üniversite" sıfatındaydı. Bugün Litvanya'nın en kapsamlı üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaunas Pogromu</span>

Kaunas pogromu, 25-29 Haziran 1941 - Barbarossa Operasyonu ve Litvanya'nın Nazi işgalinin ilk günlerinde Litvanya, Kaunas'ta yaşayan Yahudilerin katliamıydı. En meşhur olay, 27 Haziran'da birkaç düzine Yahudi'nin işkence gördüğü ve idam edildiği Lietūkis garajında meydana geldi. Haziran ayından sonra Kaunas Kalesi'nin çeşitli kalelerinde, özellikle Yedinci ve Dokuzuncu Kale'de sistematik infazlar gerçekleştirildi.

Litvanya'nın 2015 tahminlerine göre, Litvanya'daki Ruslar 140.000 kişiyi veya Litvanya'nın toplam nüfusunun %4.8'ini oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Pažaislis Manastırı</span>

Pažaislis Manastırı ve Kilisesi Litvanya'daki en büyük manastır kompleksi ve ülkedeki Barok mimarisinin en ünlü örneğidir. Kilise, eski Litvanya Büyük Dükalığı'nın mermer süslemeli Barok kilisesidir. Petrašiūnai bölgesinde, Kaunas Yat Kulübü yakınlarındaki Kaunas Rezervuarında bir yarımadada yer alır. Kültürel bir anıt ve Katolik hac yeri ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kaunas Camii</span> Litvanyada tarihi bir camii

Kaunas Camii, Litvanya'nın Kaunas kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1933 yılında inşa edilmiş olup Litvanya ve Baltıkların tek tuğladan yapılan camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Marcelė Kubiliūtė</span>

Marcelė Kubiliūtė Litvanyalı casus ve aktivistti. Kendisi, tüm büyük Litvanya nişanlarını alan tek Litvanyalı kadındır. Anıları 1999'da yayınlanana kadar neredeyse hiç tanınmayan bu kişi, artık Litvanya istihbarat servislerinde "efsanevi" bir figür olarak kabul ediliyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.