İçeriğe atla

Kaunakes

Kaunakes giyen Mari Kralı Iku-Şamagan'ın heykeli, yaklaşık MÖ 2500.

Kaunakes (Antik Yunanca: καυνάκης, romanize: kaunákēs veya γαυνάκης; Klasik Süryanice: ܓܘܢܟܐ,[1][2] romanize: gawnɘḵā; Akadca: 𒌆𒄖𒅘𒆪 TÚGGU-NAK-KU),[3][4] ya da persis, antik Mezopotamya ve Pers ile ilişkilendirilen yün bir pelerin türüdür. Üzerinde üst üste binen yaprakları veya tüyleri andıran püsküllü bir desen vardı; bu desen ya giysiye püsküller dikilerek ya da kumaşa halkalar dokunarak oluşturuluyordu.

Geçmişi

Bu giysinin kökeni, MÖ 4000'den önce var olan Sümer uygarlığına dayanmaktadır.

Ön Hanedanlık dönemi (MÖ 4000-2700): etekler ve "ağ elbiseleri"

Erken Sümer sanatında belgelenen en eski elbise türü kaunakes değil, alt bedeni oldukça sıkı saran bir çeşit kilt veya "ağ elbisesidir", üst beden ise çıplak kalır.[5] Bu erken dönem ağ elbisesi, daha sonraki kaunakes'ten çok daha fazla standart tekstile benzemektedir, çünkü kaunakes, bel ve bacaklar etrafında geniş, çan şeklinde bir hacim oluşturan koyun postuna daha çok benzemektedir.[5][6]

Erken Hanedanlık Dönemi (MÖ 2700-2350): kaunakes

MÖ 2700 ile 2350 arasındaki Erken Hanedanlık Dönemi yüksek kültürle karakterize edilmiştir. Elbise, hem erkeklerin hem de kadınların giydiği uniseks bir giysiydi. Etek, koyun postundan yapılmış olup, postun iç kısmı dışa çevrilmiş ve yünün üzerine dişli tarak gibi süslemelerle donatılmıştı. Belden başlayıp dizlere kadar uzanan sarma etek şeklinde kullanılıyordu. Hizmetçiler ve askerler en kısa giysileri giyerken, yüksek statülü kişiler daha uzun giysiler giyerdi ve etek genellikle ayak bileklerine kadar uzanırdı.[7][8] Üst beden ya omuzlara serilmiş başka bir koyun postu pelerin ile kaplıydı ya da çıplaktı. Yaklaşık MÖ 2500 civarında koyun postu giysi, dokuma yünden yapılmış bir tekstil ile değiştirildi; ancak elbisenin püsküllü kısmı, "giysiye püsküller dikilerek veya kumaşa halkalar dokunarak" devam etti. Yunanlar bu giysiyi kaunakes olarak adlandırdılar. Bu tür giysiler, bu döneme ait heykellerde ve mozaiklerde yer almaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Sedra". sedra.bethmardutho.org. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  2. ^ "The Comprehensive Aramaic Lexicon". cal.huc.edu. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  3. ^ http://translate.enacademic.com/γαυνάκης/el/[]
  4. ^ Chicago Assyrian Dictionary, Volume 5 (PDF). s. 134. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 
  5. ^ a b Crawford, Harriet (2013). The Sumerian World (İngilizce). Routledge. ss. 703-705. ISBN 978-1-136-21911-5. 
  6. ^ Breniquet, Catherine (2016). "Que savons-nous exactement du kaunakès mésopotamien?". Revue d'assyriologie et d'archéologie orientale. 110 (January). ss. 1-22. doi:10.3917/assy.110.0001. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 
  7. ^ "Dress". Encyclopædia Britannica. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 
  8. ^ Tortora & Eubank 2010, s. 24.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karahallı</span> Uşakın ilçesi

Karahallı, Uşak ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kimono</span> Japonların geleneksel giysisi

Kimono (Japonca: 着物 -, Japonya'nın geleneksel giysisidir. Ki ve mono sözcüklerinden türetilmiştir. Japoncada aslen tüm kıyafetler için kullanılan kimono sözcüğü, sonradan hem kadınlar hem de erkekler tarafından giyilen uzun giysiyi tanımlamak için kullanılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basma</span>

Basma, çeşitli basit ve karmaşık desenlerin, baskı yoluyla, pamuklu bezayağı kumaşa uygulanmasıyla elde edilen desenli kumaşlara verilen isimdir. Baskı, boyaların beyazlatılmış kumaşa baskı şablonları yardımıyla desene göre, üst üste uygulanmasıyla gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Dantel</span>

Dantel, her türlü iplikle örülen veya bir kumaşın kenarına işlenen, türlü biçimde ince ve ağ görünümünde örgü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Hlamis</span>

Chlamys Makedonya ya da Thesalya kökenli dikişsiz dikdörtgen bir parça kumaşın sol omuz üzerinden atılarak sağ omuz üzerinde bir fibula yardımıyla tutturulmasından ibaret olan pelerine benzeyen bir çeşit antik dönem elbisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna nakşı</span>

Ukrayna nakşı, Ukrayna süsleme sanatları çeşitli dalları içinde önemli yer işgal eder. Nakış, Ukrayna'da tarihi bir zenginliğe sahiptir ve geleneksel evlilik ve diğer kutlamaların bir parçası olduğu kadar Ukrayna kültürü içinde uzun bir görünüme sahiptir. Bütün ülkede boydan boya görünerek, Ukrayna nakşı kaynak bölgeye bağlı olarak değişime uğrar. Poltava'dan, Kiev ve Çernigiv batıda, Volyn ve Polesiye'ya kuzeybatıda Bukovina ve Hutsul güneybatı alanında, nakşın favori renklerinin seçimi ve dikiş tipleri olduğu kadar, dizaynlar süsleme motifleri ve kompozisyonlarını tanımlayan uzun bir tarihe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Gelinlik</span>

Gelinlik, gelin tarafından düğün ya da nikâh esnasında giyilen özel giysi. Gelinliğin rengi, biçimi ve önemi gelin ve damadın dinine ya da kültürüne göre değişiklik gösterir. Genellikle beyaz ve kırık beyaz renginde olup üretiminde saten, dantel,tül gibi kumaşlar kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Etek</span> bedenin belden aşağısına giyilen ve genellikle kadınlar için olan giysi

Etek, belden sarkan ve bacakların tamamını veya kısmen kaplayan boru veya koni şeklinde bir giysi. Kısa, uzun, deri, pileli gibi birçok çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Giyim</span>

Giyim, vücudun bir kısmını veya tamamını kapsayan her türlü kıyafet ve aksesuar. Giyim kuşamın en önemli ve muhtemelen en eski işlevi, vücudu doğa şartlarından korumasıdır. Hava koşullarından korumasının yanı sıra, spor ve yemek yapmak gibi tehlikeli faaliyetler sırasında deri ile çevre arasında bariyer görevi görerek güvenliği artırır. Ayrıca vücuda hijyenik bir bariyer sağlayarak vücuda toksinlerin ve mikropların girişini sınırlandırır. Giyim kuşamın en önemli işlevlerinden biri de kişinin stilini, zevklerini ve modayı yansıtmasıdır. Her halka ve ülkeye ait ulusal giyimler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Sari</span>

Sari, Hindistan'daki kadınların oldukça yaygın olarak giydikleri dış elbise. Kumaşın boyu genel olarak üç ile beş metre arasında değişir. Görünümü parlak, renkli ve işlemelidir. İpek pamuğuyla olan yapımı uzun yıllar yaygınlık göstermiştir fakat son yıllarda, tekstil dünyasındaki değişimlerle beraber sentetik kumaş parçasından da üretilmektedir. Kadınların kullandığı bu kumaş bedene sarılarak ucu omuzdan aşağı sarkıtılır ya da başa örtülür. MÖ 2. yüzyıldan günümüze kadar ulaşan kabartmalarda belden yukarısı çıplak durumda olan kadın ve erkeklerin sariyi kalçalarına sararak önde bir çeşit kıvrım oluşturacak şekilde bacaklarına sardıkları görülür. 12. yüzyılda Hindistan'ın kuzey ve orta kesimlerini ele geçiren Müslüman toplulukların baskıları sayılmazsa sari kullanımının büyük değişiklik yaşadığı söylenemez. Hindu kadınlar genel olarak sariyi kısa bir bluz ve bir etek üstüne giyerler ve kumaşı katlayarak eteğin içine sokarlar ve böylelikle uzun bir etek giymiş görünümü verirler.

<span class="mw-page-title-main">Vücut kıyafeti</span> gövde ve ağ kısmı örten tek parça formlu giysi

Vücut kıyafeti (bodysuit) gövde ve ağ kısmı örten ve mayo olarak kullanılamayacak olan tek parça formlu bir giysidir. Malzemelerin değişmesine rağmen temel bir vücut kıyafeti tarzı tek parçalı mayo ve bir leotarda benzer. Bir mayodan farklı olarak vücut kıyafeti, kasıkta kancalar veya cırt cırt velcroya sahiptir. Bir gömlek kollu, değişken omuz askılı ve yaka stillerinde olabilir. Vücut kıyafetleri, pamuk, dantel, naylon vb. dahil olmak üzere bir dizi kumaştan yapılabilir. Genel olarak, tekstil kıyafetler, vücudun şekline daha iyi uyum için likra gibi genişletilebilir fiber içerir.

<span class="mw-page-title-main">Balo elbisesi</span>

Balo elbisesi bir baloya veya resmi bir olaya giyilen bir gece elbisesidir. Çoğu sürüm, düşük dekolte, açık kollar ve uzun kabarık tarz etekleri ile omuzları keser. Bu önlükler tipik olarak bir ceket, pahalı bir kumaşta örgün bir şal, bir ceket, moda ya da vintage takı ve gece eldiveni yerine pelerin veya örtü ile giyilir. "Devlet süslemelerinin" giyileceği yerlerde, göğsüne tutturulmuş bir yay üzerindedir ve evli kadınlar bir taç giyerler. Yapay kumaşlar şimdi bazen kullanılsa da, en sık kullanılan kumaşlar saten, ipek, tafta ve kadife süslemeli, inciler, payetler, nakışlar, fırfırlar, kurdeleler, rozetler ve dantellerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar ulusal kıyafeti</span> Geleneksel Kıfayet

Kırım Tatar ulusal kıyafeti, Kırım Tatarlarının geleneksel giysisidir.

<span class="mw-page-title-main">Giyim tarihi</span>

Giyim tarihi, giyim ve tekstillerin insanlık tarihi boyunca gelişimini, kullanımını ve bulunabilirliğini izler. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstillerin çeşitliliği ve dağılımı, sosyal gelenekleri ve kültürü ortaya koyar. Giyim ve tekstil tarihi, insanlık tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet, kullanım ve gelişiminin izini sürer. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstilin çeşitliliği ve dağılımı, toplumsal adet ve kültürleri ortaya çıkarır.

<span class="mw-page-title-main">Varka Vazosu</span> antik döneme ait kaymaktaşı vazo

Varka Vazosu ya da Uruk Vazosu, Güney Irak'taki Müsenna'daki Uruk antik kentinin kalıntılarında Sümer Tanrıçası İnanna'nın tapınak kompleksinde bulunan ince oymalı kaymak taşı bir kaptır. Uruk Teknesi ve Mısır'daki Narmer Paleti gibi, anlatı kabartma heykelinin günümüze ulaşan en eski eserlerinden biridir ve MÖ 3200-3000 yıllarına tarihlenmektedir. Basit kabartma heykeller, MÖ 9000 yıllarına tarihlenen Göbeklitepe'de olduğu gibi çok daha eski dönemlere kadar gitmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çakura</span>

Çakura, Gürcistan'ın güneybatısında, Guria-Acara'da ve Megrelya'da yaygın olarak giyilen Gürcü-Zan geleneksel erkek kıyafet takımıdır. Bu tip kıyafetin ayırt edici özelliği Çoha-ahaluhi modelinin normalden daha kısa hali olması ve kıyafetin uzunluğunun giyen kişinin yaşına uygun olarak değişmesidir. Hem dokuma hem de fabrika ürünü ipek ve yün kumaşlardan üretilir. Pantolonlar da aynı malzemeden yapılmıştır. İç cep için atlas, saten, pamuklu kumaş kullanılmıştır.

Dijital tekstil baskısı, kumaşa mürekkep püskürtme temelli herhangi bir renk maddesinin baskı yapılma yöntemi olarak tanımlanır. Özellikle, dijital tekstil baskısı, daha küçük desenlerin giysilere ve daha büyük desenlerin tekstilin büyük formatlı rulolarına baskı yapılması durumunda kullanılır. Bu, reklam ve kurumsal markalamanın polyester ortamlara baskı yapılması şeklinde görülen görsel iletişimde büyüyen bir trenddir. Örnekler: bayraklar, pankartlar, tabelalar, perakende grafikler.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan milli giyimleri</span>

Azerbaycan milli giyimleri, Azerbaycan halkının maddi ve manevi kültürünün zor ve uzun bir gelişim süreci sonucunda ortaya çıkmıştır. Azerbaycan halkının etnik tarihi, halk yaratıcılığının sanatsal özellikleri, çeşitli durumlarda şekillenmeleri, sanatsal süslemeler, dokuma halk giysilerinde kendini göstermiştir. Azerbaycan'da ipekçilik ve pamuk üretimi gibi alanlar geliştikçe, milli giysilerin hazırlanmasında özel bir rol oynayan kumaş üretimi arttı ve bunun sonucunda milli giysilerde bir canlanma dönemi yaşandı. Milli giyim takımının hazırlanmasında özel bir rol oynayan, dekoratif uygulamalı sanatların diğer örneklerinde olduğu gibi, kumaşlarda Uzak Doğu kültürüne özgü birçok süsleme örnekleri kendini gösterirdi.

Buzma, Artvin ilinde, özellikle Şavşat ilçesinin İmerhevi bölgesinde törensel kadın giysisine verilen isimdir. Daha çok marioba gibi şenliklerde ve düğünlerde giyilmektedir. Şavşat ilçesinin İmerhevi bölgesinde porka şeklinde de adlandırılmaktadır.