İçeriğe atla

Kauçuk patlaması

Kauçuk patlaması veya Amazon kauçuk döngüsü (Portekizce: Ciclo da borracha, okunuşu: [ˈsiklu da buˈʁaʃɐ]; İspanyolca: Fiebre del caucho, okunuşu [ˈfjeβɾe ðel ˈkawtʃo]), Brezilya ve komşu ülkelerin Amazon bölgelerinin ekonomik ve sosyal tarihinin önemli bir parçasıydı ve kauçuğun çıkarılması ve ticarileştirilmesiyle ilgiliydi. Amazon Havzası merkezli bu patlama, göçmen işçileri çekerek, zenginlik yaratarak, kültürel ve sosyal dönüşümlere neden olarak ve yerel yerli toplumları bozarak bölgede kolonileşmenin büyük ölçüde genişlemesiyle sonuçlandı.

Brezilya'nın Amazonas ve Pará eyaletlerinin başkentleri olan Manaus ve Belém gibi şehirlerin yanı sıra Itacoatiara, Rio Branco, Eirunepé, Marabá, Cruzeiro do Sul ve Altamira gibi bölgedeki diğer birçok şehrin büyümesini ve Peru'daki Iquitos, Bolivya'daki Cobija ve Kolombiya'daki Leticia'nın genişlemesini teşvik etti. İlk kauçuk patlaması büyük ölçüde 1879 ve 1912 yılları arasında meydana gelmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında 1942'den 1945'e kadar kauçuk üretimi ve ilgili faaliyetler tekrar artmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika</span> kıta

Güney Amerika, Amerika'nın güneyinde bulunan bir kıta. Güney Yarımküre'de bulunmasına rağmen topraklarının küçük bir kısmı Kuzey Yarımküre'de yer almaktadır. Büyük Okyanus'un doğusunda, Atlas Okyanusu'nun batısında, Kuzey Amerika'nın güneyinde ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunur. Güney Amerika, 17.840.000 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %3,5'ini kaplamaktadır. 2005 yılına göre nüfusu 371.000.000'dan fazladır. Güney Amerika kıtalar arası yüzölçümü sıralamasında dördüncü ve nüfusta beşincidir.

<span class="mw-page-title-main">Tupi dilleri</span>

Tupi dilleri, Avrupalı sömürgeciler ilk kez Brezilya kıyılarına ayak bastıklarında bölgede konuşulan diller topluluğuna verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Acre (eyalet)</span> Brezilyanın kuzeyinde eyalet

Acre, Brezilya'nın batı kesiminde yer alan bir eyalettir. And Dağları'nın eteğinde yer alan Acre, batıda ve güneyde Peru'yla, doğuda da Bolivya'ya sınır komşusudur. Yüz ölçümü 152.590 km2dir. Nüfusu 2012 yılı itibarıyla 758.786, merkezi ise Rio Branco'dur. Yağmur ormanları bölgesinde bulunan eyalet; ekonomisinin önemli bir bölümünü kauçuk, kahve, pirinç ve şeker kamışı yetiştirerek elde eder.

<span class="mw-page-title-main">Amazonas (Brezilya)</span> Brezilyanın kuzeyinde eyalet

Amazonas, Brezilya'nın yüz ölçümü açısından en büyük eyaleti. Adını Amazon Nehri'nden alır. Kuzeybatıda Kolombiya, kuzeyde Venezuela ve Brezilya'nın Roraima bölgesi, doğuda ve güneydoğuda Pará ve Mato Grosso eyaletleri, güneyde Rondônia eyaleti, güneybatıda Acre eyaleti ve batıda Peru ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Iquitos</span>

İquitos, Peru'nun kuzeydoğu kesiminde, Loreto yönetim bölgesinin merkezi kent. Amazon Nehri kıyısında bir liman kentidir. Atlas Okyanusundan 3.700 km içeride, Lima'nın 1.030 km kuzeydoğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Chaco (eyalet)</span>

Chaco eyaleti, Arjantin'in kuzeyinde Paraguay sınırı yakınında bir eyalettir. Eyalet başkenti Paraná Nehrinde bulunan Corrientes şehrinin karşı kıyısında yer alan Resistencia'dır. Eyaletin ikinci önemli şehri Sáenz Peña'dır. Eyaletin batısında Salta ve Santiago del Estero, kuzey ve doğusunda Formosa, güneydoğusunda Corrientes ve Paraguay, güneyinde de Santa Fe yer alır. 1950 yılından 1955 yılına kadar eyaletin adı Presidente Juan Perón olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Manaus</span>

Manaus, Brezilya'nin kuzeyinde bir kenttir. Amazonas eyaletinin merkezi ve eyaletin en büyük şehridir. Rio Negro Nehri ve Solimõeş Nehri'nin kıyısında, bu ırmakların kavuşup Amazon Nehri'ni oluşturduğu mevkinin yakınında bulunur.

Amazon Yahudileri çoğunluğunu Fas Yahudilerinin torunlarının oluşturduğu Amazon Havzası'ndaki Brezilya ve Peru'nun Belém, Santarém, Manaus, Iquitos ve Tarapoto gibi şehirlerinde yaşayan Yahudilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Ormanları</span> Güney Amerika kıtasında bir orman.

Amazon yağmur ormanları, Amazon Havzası'nın çoğunu kaplayan bir yağmur ormanıdır.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo (eyalet)</span> Brezilyanın güneydoğusunda eyalet

São Paulo, Brezilya'nın güneydoğusunda yer alan ve ülkenin en kalabalık ve gelişmiş eyaletidir. İdari merkez, aynı zamanda Brezilya'nın ve tüm Güney Amerika'nın en büyük şehri olan São Paulo şehridir. São Paulo, Portekizcede Aziz Pavlus anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Rio Branco</span> Brezilyada belediye ve Acre eyaletinin başkenti

Rio Branco, Brezilya'nın Acre eyaletinde bulunan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 413.418 idi.

<span class="mw-page-title-main">Güney bölgesi, Brezilya</span>

Güney Bölgesi, Brezilya'daki beş büyük bölgeden biridir. Paraná, Santa Catarina ve Rio Grande do Sul eyaletini içerir. Güney Bölgesi, 576.779 km² ile Brezilya alanının sadece %6.77'sini oluşturuyor; bu onu beş bölgenin en küçüğü yapar. Nüfus 2014 yılında 29.016.114 olarak tahmin edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Foz do Iguaçu</span> Brezilyanın Paraná eyaletinde belediye

Foz do Iguaçu, Brezilya'nın Paraná eyaletinde bulunan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 258.248 idi.

<span class="mw-page-title-main">Rovereto</span> Trento iline bağlı komün (Trentino-Alto Adige, İtalya)

Rovereto, İtalya'nın kuzeyindeki Adige Nehri'nin Vallagarina vadisinde, Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesinde yer alan Trentino eyaletine bağlı bir şehir ve komün ‘dür.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın bölgeleri</span>

Brezilya'nın bölgeleri, Brezilya'nın jeopolitik amaçlarla kullanılan bölgeleridir. Bölgeler, Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü (IBGE) tarafından tanımlanmış olup coğrafi, sosyal ve ekonomik faktörleri göz önünde bulundurarak yalnızca akademik olarak faaliyet göstermektedirler ve federal düzeydeki hükûmet programlarının yönlendirilmesinden başka siyasi etkileri bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal kauçuk</span>

Başlangıçta üretildiğinde, doğal kauçuk, diğer organik bileşiklerin oluşturduğu az miktarda safsızlıkları, su ve organik bileşik izopren polimerlerinden oluşur. Tayland ve Endonezya önde gelen kauçuk üreticilerinden ikisidir. Doğal kauçuk olarak kullanılan poliizopren türleri elastomer olarak sınıflandırılır. Sonradan yerini sentetik kauçuk türlerine bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Acre Savaşı</span> Acre Devrimi

Brezilya'da Acreli Devrimi olarak bilinen Acre Savaşı ve İspanyolca olarak La Guerra del Acre, Bolivya ile Birinci Brezilya Cumhuriyeti arasında, kauçuk ve altın yatakları açısından zengin olan Acre Bölgesi üzerinde bir sınır çatışmasıydı. Çatışma 1899 ile 1903 arasında iki aşamadan geçti ve Acre zaferi ve ardından Acre'yi Brezilya'ya bırakan Petrópolis Antlaşması ile sona erdi. Sonuç, Peru ile ihtilaflı bölgeleri de etkiledi.