Katyayana (budist)
Mahākatyāyana | |
|---|---|
 Tay geleneğinde Kātyāyana Heykeli | |
| Doğum | Ujjain, Avanti |
| Ebeveyn(ler) | Tirītavaccha (baba), Candapadumā (anne)[1] |
Kātyāyana veya Mahākātyāyana (Sanskritçe ; Pali : Kaccāyana, bazen Kaccāna, Mahākaccāna veya Mahākaccāyana olarak kısaltılır) Gotama Buda'nın bir öğrencisiydi. On ana öğrenciden biri olarak listelenmiştir ve Buda'nın kısa açıklamalarını genişletmek ve açıklamak konusunda en önde gelen kişidir.[2]
Tay Budizminde, aynı zamanda Phra Sangkajai olarak da bilinir ve genellikle aşırı derecede şişman olarak tasvir edilir.
Anlatımlar
Buda ile tanışma
Pāli geleneğinde, Kātyāyana Nalaka (Sanskrit ) olarak doğdu.), Ujjayini şehrinde (Pali ) bir brahman ailesinden doğmuştur., günümüz Ujjain). Babası, Avanti eyaletinin hükümdarı olan Kral Candapajjota'nın brahman <i id="mwLw">danışmanıydı</i>.[3] Adı, derisinin altın rengiyle (anne babası ona 'altın renkli tenli genç adam' anlamına gelen Kañcanamānava derdi [4]) ve gotra'nın adıyla açıklanır. Vedaların incelenmesini de içeren klasik bir brahman eğitimi aldı.[2] Prens Siddharta'nın geleceği hakkında bir tahminde bulunan amcası ve bilge Asita'nın yanında titizlikle çalıştı.[] Çeşitli geleneklerin metinlerinde, Asita'nın yeğenine bazen Nālaka, bazen de Nārada denir ve bu metinlerde her ikisi de Kātyāyana ile tanımlanır.[5] Babası öldükten sonra, Kātyāyana aynı kralın danışmanı oldu. Kralın isteği üzerine Kātyāyana, yedi arkadaştan oluşan bir grupla Buda'yı ziyaret etmek ve onu Avanti'ye davet etmek üzere ayrıldı. Sekiz arkadaş, vaazını dinlerken aydınlandı ve Buda tarafından görevlendirildi .[2] [6] Bir keşiş olarak Kātyāyana, gotra adıyla tanındı.[4]
Nāgārjuna, Mūlamadhyamakakārikā'sında (15.7) Kātyāyanavavāda ("Kātyāyana'ya Tavsiye") adını verdiği bir metinden alıntı yapar. Bu metin, Pāli Kaccānagotta Sutta'nın Sanskritçe paraleli gibi görünüyor.
Süreyya
Dhammapada tefsirinin 43. Ayetinde Süreyya adında bir adamın bir arkadaşıyla seyahat ettiği ve Kātyāyana'nın cübbesini düzelttiğini gördüğü ünlü bir olay vardır. Altın tenini gören Süreyya, Kātyāyana'nın karısı olması gerektiğini veya karısının teninin Kātyāyana'nınki gibi olması gerektiğini hayal etmeye başladı. Bu düşüncenin doğası gereği bir kadına dönüştü. Taxila'dan zengin bir adamla evlendi ve ona iki oğlu oldu.
Süreyya daha sonra Kātyāyana'ya yaklaştı ve durumu açıkladı, düşüncesindeki yanlış davranışından dolayı özür diledi. Kātyāyana özrünü kabul etti ve bunun üzerine Süreyya erkek formuna kavuştu.
Vassakara
Başka bir hikâye, Kral Ajātasattu'nun bakanı Vassakāra adlı bir adamın olayıyla ilgilidir. Kātyāyana'nın bir dağdan indiğini gören bakan, onun bir maymuna benzediğini söyledi. Buda, bakana, Veṇuvana ormanında bir maymun olarak yeniden doğmaması için Kātyāyana'dan af dilemesini tavsiye etti. Vassakāra, bir maymun olarak yeniden doğacağından emindi ve önlem olarak o bölgeye meyve ve diğer ağaçlar sağladı. Ölümden sonra Buda'nın öngördüğü gibi yeniden doğdu.[4]
Geçmiş yaşamlar
Padumuttara Buddha'nın yaşamında, Kātyāyana, adını paylaşan başka bir keşişin övgüsünü duyduktan sonra büyüklüğe[2] erişmeye karar verdi.[] Bu hayatta, bir vidyādhara'ydı[2] ve Buda'ya üç kanikāra çiçeği sundu. Lotus şeklinde bir kulübe yapıp ona Paduma (Pali ; latife "lotus") adını verdikten sonra, otuz kalpastan sonra Pabhassara adında bir kral oldu.
Ayrıca Sumedha Buddha zamanında bir vidyādhara olduğu da belirtilir.
Kāśyapa Buddha zamanında Benares'in ev sahibiydi. Buda'nın kalıntılarını barındıran bir caitiya'ya altın bir tuğla teklif etti ve gelecekte vücudunun altın bir ten rengine sahip olacağına yemin etti.
Budizm'in Yayılması
Buda'nın kendisi yerine, yeni atanmış ve aydınlanmış Kātyāyana, Kral Candapajjota'yı öğretmek için Avanti'ye döndü. Kral onun başarılarından son derece memnundu.[6] Kātyāyana'nın yaşaması için bir kraliyet parkı sağladı ve ona büyük bir onurla davrandı. Metinler, Kātyāyana'nın Avanti'de toprak keşiş cüppeleriyle parıldayana kadar sayısız din değiştirdiğini söylüyor.[2] Zamanının çoğunu Avanti'de, Kuraraghara adlı bir dağda geçirir.[6] Yine de, Buda'nın vaazlarını dinlemek için sık sık seyahat ettiği söylenir, o kadar ki, mürit arkadaşları düzenli olarak onun oturması için boş bir koltuk bırakmıştır. Avanti'de Budizm geliştikçe, Kātyāyana, uzak Avanti ülkesinin eşsiz doğasına daha iyi uyması için manastır disiplininde değişiklik taleplerinde bulundu.[2]
Divāyadāna'da Katyāyāna, kuzeybatıdaki Roruka şehrinde Budizmi yayıyor olarak da tasvir edilir. Kral Bimbisāra'nın sanatçıları tarafından yapılmış bir Buda tablosunu aldıktan sonra, Rudrayana adlı bir kral Budist rahiplerle tanışmak ve Budist doktrini hakkında bilgi edinmek istedi. Buda, Kātyāyana'yı krala öğretmesi için gönderdi. Katyāyāna iyi karşılandı ve bölgede Budizmi tanıtmayı başardı, iki keşiş emrinde. Rudrayana'nın haremi de onun öğretilerini dinlemeye ilgi duyduğunda, Kātyāyana, Buda'nın bu konuda vermiş olduğu bir yasağı işaret ederek reddetti. Katyāyāna onun yerine onlara bir rahibe gönderdi. Rudrayana'ya gelince, kraliçe hastalanıp öldükten sonra, öbür dünyada onunla birlikte olmak istedi ve bir keşiş olarak atanmanın onu oraya götürebileceğine karar verdi.[7]
Birinci Budist Konseyi'nden sonra, Kātyāyana, Kosambi yakınlarındaki bir ormanlık alanda yaşadı.[4]
Söylemler
Kātyāyana, Buda'nın bazen öğrenciler tarafından anlaşılmayan kısa açıklamalarını ve ayetlerini genişletmek için bir ün kazandı.[2][8] Bunun için önde gelen ilan edildi.[6] Birkaç erken söylem ona atfedilir. Pāli metinleri, Kātyāyana'nın Madhupiṇḍika Sutta, Kaccāyana Sutta ve Parāyana Sutta'yı öğrettiğini belirtir.[2] Madhura Sutta'da, Madhurā Kralı Avantiputta, Buda'nın parinirvanasından bir süre sonra Kātyāyana'ya Brahman'ın kastlarından dolayı üstünlük iddialarıyla ilgili bir soru ile yaklaştı. Kātyāyana, zenginliğin kasttan bağımsız olarak insanlara güç verdiğine ve Brahminlerin, diğer kastların yaptığı gibi aynı iyi veya kötü davranış sonuçlarını yaşadığına dikkat çekti.[] Gelenek ayrıca Kātyāyana'nın meditasyon yapanlara tavsiyelerde bulunduğu Theragāthā'nın bazı ayetlerinin yazarı olduğunu da iddia eder.[4]
Sonraki metinler
Kātyāyana, Mahāyāna metinlerinde sıklıkla yer alır. Vimalakīrti Nideśa'da laik bodhisattva'yı (Müstakbel Buda) Vimalakīrti'yi ziyaret etmeyi reddeden müritlerden biridir.[2]
Lotus Sutra'nın "Benzetme ve Mesel" başlıklı 3. Bölümünde, Kātyāyana, Buda'nın yanan ev hakkındaki vaazına yönelik niyetini anlayan ve birleşik araç (ekayāna) fikrine sevinen dört öğrenciden biridir. "Kehanetin İhsan Edilmesi" başlıklı 6. Bölümde Buda, Kātyāyana da dahil olmak üzere çok sayıda öğrenciye aydınlanma kehanetleri bahşeder.[2] Kātyāyana'nın Jāmbūnadābhāsa adında bir Buda olacağı tahmin ediliyor.[9]
Mirası
Gelenek, Katyāyana'ya iki geç Pāli kanonik metninin, yani Budist doktrini üzerine bir yorum olan Nettipakarana'nın yazarlığını atfeder; ve tefsir metodolojisi üzerine bir inceleme olan Peṭakopadesa . Bunlar erken dönem tefsirleridir ve bazı gelenekler tarafından erken dönem söylem koleksiyonunun parçası olarak kabul edilen yegane şerhlerdir. Bunların dışında, Pāli dilbilgisi üzerine bir eser olan Kaccāyanavyākaraṇa da geleneksel olarak ona atfedilir. Sārvāstivāda geleneğinde, Abhidharma metni Jñānaprasthāna ona atfedilir.[2]
Jñānaprasthāna'nın birkaç yüz yıl sonra yaşayan bir yazar Kātyāyana tarafından yazılmış olması daha olasıdır.[2] Ona atfedilen Pāli metinlerinin, onun soyundan gelen bir ekol tarafından yazılmış olması mümkündür. Gelenek, adını Avanti'deki bir Budist topluluğuyla ilişkilendirir; bu topluluk aynı zamanda Pāli Canon'un da kaynağı olduğuna inanılır.[10]
Sanskritçe kaynaklar, Kātyāyana'nın erken dönem Sthavira Budizm okulunun başlatıcısı olduğunu belirtir.[2]
Kātyāyana genellikle göğsünün önünde bir sadaka kasesi tutarken tasvir edilir.[2]
Kaynakça
- ^ Malalasekera 1937, Candapadumā (2).
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Buswell & Lopez 2014.
- ^ For the first name, the city and the position of the father, see Malalasekera (1937, Nalaka; Ujjenī; Tirītavaccha). For the name of the king, see Buswell & Lopez (2014, Mahākātyāyana).
- ^ a b c d e Malalasekera 1937.
- ^ Jones 1952.
- ^ a b c d Law 2000.
- ^ Huber 1906.
- ^ Krey 2010.
- ^ "The Lotus Sutra" (PDF). Numata Center for Buddhist Translation and Research. 2007. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2019.
- ^ von Hinüber 1997.
Konuyla ilgili yayınlar
- Buswell, Robert E. Jr.; Lopez, Donald S. Jr. (2014), Princeton Dictionary of Buddhism, Princeton University Press, ISBN 978-0-691-15786-3
- Clarke, S. (2014), Family Matters in Indian Buddhist Monasticisms, University of Hawai'i Press, ISBN 978-0-8248-3647-4
- Huber, E. (1906), "Etudes de littérature bouddhique" [Studies in Buddhist Literature], Bulletin de l'École française d'Extrême-Orient (Fransızca), 6 (1), ss. 1-43, doi:10.3406/befeo.1906.2077, 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Ekim 2022
- Jones, J.J. (1952), The Mahāvastu (PDF), 2, Pali Text Society, OCLC 468282520
- Krey, G. (2010), "On Women as Teachers in Early Buddhism: Dhammadinnā And Khemā", Buddhist Studies Review, 27 (1), ss. 17-40, doi:10.1558/bsrv.v27i1.17, 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Ekim 2022
- Law, B.C. (2000) [1933], A History of Pali Literature, Indica Books, OCLC 44167116
- Malalasekera, G.P. (1937), Dictionary of Pāli Proper Names, Pali Text Society, OCLC 837021145, 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Ekim 2022
- von Hinüber, Oskar (1997), A Handbook of Pali Literature
, 1st Indian, Munshiram Manoharlal, ISBN 81-215-0778-2, 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Ekim 2022
Dış bağlantılar
