Katsura Tarō

Katsura Tarō 桂 太郎
6. Japonya Başbakanı
Görev süresi 21 Aralık 1912 - 20 Şubat 1913
Hükümdar	Taişo
Yerine geldiği	Saionji Kinmochi
Yerine gelen	Yamamoto Gonnohyōe
Görev süresi 14 Temmuz 1908 - 30 Ağustos 1911
Hükümdar	Meiji
Yerine geldiği	Saionji Kinmochi
Yerine gelen	Saionji Kinmochi
Görev süresi 2 Haziran 1901 - 7 Ocak 1906
Hükümdar	Meiji
Yerine geldiği	Saionji Kinmochi
Yerine gelen	Saionji Kinmochi
Tayvan Genel Valisi
Görev süresi 2 Haziran 1896 - 14 Ekim 1896
Hükümdar	Meiji
Yerine geldiği	Kabayama Sukenori
Yerine gelen	Nogi Maresuke
Kişisel bilgiler
Doğum	4 Ocak 1848(1848-01-04) Hagi, Japonya
Ölüm	10 Ekim 1913 (65 yaşında) Tokyo, Japonya
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Japonya
Branşı	Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri
Rütbesi	General

Katsura Tarō (Japonca: 桂 太郎; d. 4 Ocak 1848 - ö. 10 Ekim 1913), 1901-1906, 1908-1911 ve 1912-1913 yılları arasında Japonya'nın altıncı başbakanı olarak görev yapan Japon asker ve devlet adamı.

Katsura, Birinci Çin-Japon Savaşı’nın seçkin bir generali ve Japon yönetiminde Tayvan Genel Valisi ve Japonya Savaş Bakanı olarak görev yapan, Meiji Hükümeti'nin bir genrōsuydu. Katsura, 1901'de askeri aday olarak Başbakan olarak atandı ve kendisini parti siyaseti dışında tutarak muhafazakâr olarak konumlandırdı. Katsura'nın birinci ve ikinci başbakanlıkları sırasında, modern Japon tarihinde yer alan, Rus-Japon Savaşı ve Kore'nin ilhakı da dahil olmak üzere birçok önemli olay meydana geldi. Katsura'nın üçüncü başbakanlığı döneminde ise, İmparator Meiji’nin ölümünün ardından, “Taisho Siyasi Krizi” olarak adlandırılan olaylar gerçekleşti ve güven oylamasından sonra istifa etti.

Katsura, Japonya tarihinde Şinzō Abe'den^[1] sonra Japonya'nın en uzun süre görev yapan ikinci Başbakanıdır ve 1901'den 1913'e kadar üç döneminde 2883 gün görev yapmıştır.

Katsura, 4 Ocak 1848'de Chōshū Beyliği’nin (günümüzde Yamaguchi prefektörlüğü) Hagi şehrinde, bir samuray ailesi olan Katsura Yoichiemon'un en büyük oğlu olarak doğdu. Katsura, gençliğinde Tokugawa şogunluğu’na karşı harekete ve 1868'de Meiji Restorasyonu’na yol açan Boshin Savaşı'na katıldı.

Yeni Meiji Hükümeti, Katsura'nın yetenekli ve gelecek vaat ettiğini düşünerek, 1870'te onu askerî strateji eğitimi için Almanya'ya gönderdi. 1875'ten 1878'e ve yine 1884'ten 1885'e kadar Almanya'daki Japon Büyükelçiliği'nde askerî ataşe olarak görev yaptı. Japonya'ya dönüşünde tümgeneralliğe terfi etti. Japon İmparatorluk Ordusu’nda birkaç kilit pozisyonda görev yaptı ve 1886'da Japonya Savaş Bakan Yardımcısı olarak atandı.

Katsura, Birinci Çin-Japon Savaşı (1894-1895) sırasında akıl hocası Field Mareşal Yamagata Aritomo’nun komutası altında, 3. Tümen’e komuta etti. Savaş sırasında Tümenin, kışın zorluklarında Sarıdeniz’in kuzey-doğu kıyısından Haicheng'e unutulmaz bir şekilde intikalini sağladı. Sonunda Yingkou şehrini işgal etti ve Liaotung Yarımadası’nda Japon 2. Ordusu ile birleşti.

Savaştan sonra kazoku soyluluk sistemine göre vikont unvanı verildi. 2 Haziran 1896'dan Ekim 1896'ya kadar 2. Tayvan Genel Valisi olarak atandı. 1898'den 1901'e kadar birbirini izleyen kabinelerde Savaş Bakanı olarak görev yaptı.

Katsura Tarō, 1901-1913 yılları arasında 3 kez Başbakan olarak görev yaptı. Uzun bir süre elinde tuttuğu “Japonya'nın en uzun süre görev yapan başbakanı” unvanını, 20 Kasım 2019'da Shinzō Abe ele geçirdi.

Katsura, 2 Haziran 1901'de ilk kez Başbakan oldu ve 7 Ocak 1906'ya kadar dört buçuk yıl süreyle görevde kaldı. Bu dönemde Japonya, Doğu Asya'da büyük bir emperyalist güç olarak ortaya çıktı. Dış ilişkiler açısından, 30 Ocak 1902 tarihli Britanya-Japonya ittifakı ve 1904-1905 Rus-Japon Savaşı’nda Rus İmparatorluğu'na karşı kazandığı zafer önemliydi. Görev süresi boyunca, ABD ile Kore üzerinde Japon hegemonyasını kabul eden, Taft-Katsura Anlaşması’na varıldı. Katsura, Britanya Kralı VII. Edward’tan Aziz Michael ve Aziz George Nişanı aldı ve İmparator Meiji tarafından kazoku soyluluk sistemine göre marki unvanına yükseltildi.

Katsura, iç politika açısından, kendisini Japonya Diyeti’nden ve parti siyasetinden uzaklaştırmaya çalışan muhafazakâr bir politikacıydı. Siyasi görüşleri Yamagata Aritomo ile aynıydı, çünkü tek sorumluluğunun İmparator'a karşı olduğunu düşünüyordu. Hükümetin kontrolü için, ezeli rakibi Marki Saionji Kinmochi tarafından yönetilen, Temsilciler Meclisi'nin çoğunluk partisi olan Rikken Seiyukai ile rekabet etti.

5 Eylül 1905 tarihinde Rus İmparatorluğu ile Japon İmparatorluğu arasında yapılan ve 1904-1905 Rus-Japon Savaşı'nı sona erdiren Portsmouth Antlaşması, Katsura’nun Başbakanlığı döneminde imzalandı.

1 Nisan 1906'da, Japonya'nın en yüksek düzey nişanı olan Krizantem Nişanı ile ödüllendirildi.

Katsura, 14 Temmuz 1908'den 30 Ağustos 1911'e kadar 2. Kez Başbakan oldu. İkinci dönemi, 1910 Japonya–Kore Antlaşması (Kore'nin ilhakı) için dikkate değerdi. Ayrıca, Japonya'da emeğin korunması amacıyla 1911'de Fabrika Yasası'nı yürürlüğe koydu.

Katsura, ikinci döneminde, gücünü hem kişisel servetini hem de ordunun çıkarlarını halkın refahı üzerinde ilerletmek için kullandığı algısı nedeniyle giderek popülerliği azaldı. Ayrıca, ordu içinde “adam kayırmacılık” konusuna dayalı siyasetin kalıcılığının, artan kamuoyu memnuniyetsizliğiyle karşı karşıya kaldı.

Katsura'nın 21 Aralık 1912'den 20 Şubat 1913'e kadar Başbakan olarak kısa süreliğine yeniden atandı. "Taisho Siyasi Krizi" olarak bilinen olay, yaygın isyanlara yol açtı. Onun atanması, Meiji Anayasası'nı devirmek için bir komplo olarak görülüyordu. Ancak, ödün vermek yerine, 7 Şubat 1913'te kendi destek tabanını oluşturmak amacıyla kendi siyasi partisi Rikken Dōshikai'yi kurdu.

Ancak, Japon tarihindeki başarılı olan ilk güven oylaması ve destekçilerinin desteğini kaybetmesiyle karşı karşıya kalınca, 20 Şubat 1913'te istifa etmek zorunda kaldı. Yerine Yamamoto Gonnohyōe geçti.

Katsura Tarō, 10 Ekim 1913'te 65 yaşında mide kanserinden öldü. Cenaze töreni Tokyo'da Zōjō-ji tapınağında yapıldı ve mezarı Tokyo'nun Setagaya semtindeki Shōin tapınağındadır.

• Vikont (20 Ağustos 1895)
• Kont (27 Şubat 1902)
• Marki (21 Eylül 1907)
• Prens (21 Nisan 1911)

• Kutsal Hazine Nişanı, (20 Ağustos 1895; İkinci Sınıf: 11 Mayıs 1891)
• Altın Uçurtma Nişanı, 3. sınıf (20 Ağustos 1895)
• Yükselen Güneş Nişanı, (27 Aralık 1901; Üçüncü Sınıf: 19 Kasım 1885; Dördüncü Sınıf: 26 Mayıs 1880)
• Pavlonya Çiçekleri Nişanı, (10 Ekim 1913; ölümünden sonra)
• Krizantem Nişanı, (10 Ekim 1913, ölümünden sonra; Büyük Kordon: 1 Nisan 1906)

• Rus İmparatorluğu:
  • Beyaz Kartal Nişanı Şövalyesi (1 Mayıs 1899)
  • Kutsal Aleksandr Nevski Nişanı Şövalyesi (11 Kasım 1911)
• Alman İmparatorluğu:
  • Kızıl Kartal Nişanı, (4 Ekim 1906; Şövalye, 1. Sınıf: 3 Şubat 1900)
  • Prusya Taç Liyakat Nişanı Şövalyesi (19 Eylül 1912)
  • Braunschweig Dükalığı: Aslan Henry Nişanı Şövalye 1. Sınıf (1 Temmuz 1910)
• Fransa: Légion d'honneur Büyük Görevlisi (16 Nisan 1901)
• Birleşik Krallık: Bath Nişanı Onursal Şövalye Büyük Haç (8 Temmuz 1905)
• Vatikan, Kutsal Makam: Papa Pius IX Nişanı Şövalye Büyük Haç (5 Haziran 1906)
• Kore İmparatorluğu: Altın Hükümdar Nişanı (18 Ekim 1907)
• Çing Hanedanı: Çift Ejderha Nişanı, 1.Sınıf, 1. Derece (21 Aralık 1907; 1. Sınıf, 3. Derece: (18 Aralık 1899)

Wikimedia Commons'ta Katsura Tarō ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Lone, Stewart (2000). Army, Empire, and Politics in Meiji Japan: The Three Careers of General Katsura Taro. Palgrave Macmillan. ISBN 0-312-23289-6.