İçeriğe atla

Katshi Manastırı

Koordinatlar: 42°16′10″K 43°12′47″D / 42.26944°K 43.21306°D / 42.26944; 43.21306
Katshi Kutsal Doğuş Manastırı
კაცხის მაცხოვრის შობის სახელობის მონასტერი
Katshi Manastırı
Harita
Temel bilgiler
KonumÇiatura kasabasına 3.5 mil uzaklıktaki Katshi köyü, Çiatura İli, İmereti bölgesi (Mhare), Gürcistan
Koordinatlar42°16′10″K 43°12′47″D / 42.26944°K 43.21306°D / 42.26944; 43.21306
İnançGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumAktif
Mimari
Mimari türÜç katmanlı kubbeli sekizgen plan
Mimari biçimGürcü, manastır
İnşaat başlangıcıca. 988
Tamamlanma1010–1014
Özellikler
Uzunluk17.5 m
Genişlik12 m
Kubbe sayısı1; üçüncü kademe sütun gövdesi üzerinde duruyor

Katshi Kutsal Doğuş Manastırı (Gürcüceკაცხის მაცხოვრის შობის სახელობის მონასტერი) veya daha bilinen adıyla Katshi Manastırı (კაცხის მონასტერი), Gürcistan'ın Çiatura kentinin yanındaki Katshi köyünde konumlanmış bir Orta Çağ manastırıdır. 988-1014 döneminde Baguaşi ailesinin emriyle inşa edilmiştir. Kilise binası altıgen tasarımı ve zengin süslemeleriyle dikkat çekmektedir. 1924'te Sovyet hükûmeti tarafından kapatıldı. Manastır, 1990'da yeniden canlandı ve günümüzde Gürcü Ortodoks Kilisesi Saçhere ve Çiatura piskoposluğu tarafından işletiliyor.

Mimarisi

Katshi manastırı, sekizgen bir yapı oluşuyla Gogiuba, Kiagmis-alty, Oltisi ve Boçorma gibi benzer çokgen Gürcü anıtlarından daha karmaşık tasarıma sahiptir. Kilisenin dış kısmı üç kademeli ve silindiriktir. Bu dış kısım, cephe galerisi, kilisenin ana gövdesi ve sütun gövdesinin üzerindeki kubbeden oluşmuştur.[1][2]

Altı apsis çokyüzlü dış yapının içine yerleştirilmiştir ve her taraftan bir çevredalız ile çevrilidir. Çevredalızdaki bir yazıtta " Düklerin dükü Ioann'ın kızı Tşovreba" yazmaktadır. Alt kubbe yuvasının etrafındaki geniş iç bölme, dairesel olarak yönlendirilmiş yarı dairesel apsisleri içerir. Bunlardan biri olan sunak apsisi, büyük bema nedeniyle belirgin bir şekilde dışa doğru çıkıntı yapar. Kubbenin gövde sütunu da cephelidir. Kilise ana gövdesinin yanı sıra kubbe ve galeriye ait her bir cephe, üç sıra çokgen kornişin bulunduğu bir alınlıkta sonlanır.[1][2]

Binanın süslemesi çok zengindi, ancak 1854'te binanın yenilenmesi sürecinde iki üst katın dekorasyonu kaybolmuştur. Galerinin güney kısmındaki kabartmalarda bulunan büyük yapıt, Kutsal Hac Yüceltmesidir. Yapıtta dört büyük melek tarafından desteklenen bir haç vardır.[1]

Kilise beşgen bir duvarla çevrilidir. Bu duvarların doğu köşesinde serbestçe duran bir çan kulesi vardır. Bu yapılar daha sonra eklenmiştir ve muhtemelen 17. veya 18. yüzyıldan kalmadır.[1][2]

Tarihi

Kutsal Hac Yüceltmesi, Katshi'deki bir kabartma

Katshi Manastırı, İmereti'nin bir parçası olan Argveti Orta Çağ bölgesinde yer almaktadır. Manastır onuncu yüzyılda, Kldekari kalesini 988'de Gürcü Bagratidlere kaybettikten sonra Argveti'ye yerleşen, Liparitids (Baguaşi) hanedanından soylu Rati'nin emriyle teslisin şerefine yapılmıştır. Binanın güneybatı girişindeki tympanum yazıtında yazdığı üzere, kalenin inşaatı 1010-1014 yılları arasında ve Kral III. Bagrat'ın döneminden tamamlanmıştır. Sonraki yüzyıllarda, Katshi, Liparitids hanedanı için bir manastır ve ailevi mezarlık olarak kullanıldı. Gürcü kroniklerine göre, bir zamanların güçlü Kralı IV. Liparit, Bizans İmparatorluğu'ndaki sürgünde ölünce buraya gömülmüştür.[1][2]

11. yüzyılda Liparitid hanedanının çöküşünden sonra, Katshi manastırı terk edildi. Kilise, 16. yüzyılda III. Bagrat tarafından Prens Abulaskhar Amirecibi'ye verildi. Amirecibi, kiliseyi yeniledi ve Mesih manastırı olarak Hristiyanların kullanımına sundu. 1627 yılında, Katshi'nin Abaşidze hanedanı tarafından kullanıldığı görülüyor. Manastır, 1924'te Sovyet yetkililer tarafından kapatıldı ve 1990 yılına kadar faaliyet göstermedi.[2]

Katshi Manastırı aynı zamanda Hristiyan kültürünün canlı merkeziydi. Eskiden Katshi'de bulunan ve günümüze kadar bozulmadan gelen Orta Çağ ikonaları ve el yazmaları, Tiflis'teki müzelerde korunmuştur.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Janberidze, Nodar & Tsitsishvili, Irakly (1996), Architectural Monuments of Georgia, pp. 149–151. Stroyizdat, 5274022235.
  2. ^ a b c d e f (Gürcüce) კაცხის მონასტერი 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. saunje.ge. Accessed May 9, 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İmrahor Camii</span>

İmrahor İlyas Bey Camii veya Studios Manastırı, Hagios İoannes Prodromos Kilisesi, günümüze ulaşabilen en eski Bizans Dönemi dini yapısıdır. İstanbul'un Fatih ilçesi, Yedikule semtinde, İmam Aşir Sokak'ta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oşki Manastırı</span>

Oşki Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Uzundere ilçesine bağlı ve eski adı Oşki olan Çamlıyamaç köyünde eski Gürcü manastırıdır. Manastırın 963-973 yılları arasında inşa edilmiş olan ana kilisesi Vaftizci Yahya'ya adanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katshi dikiti</span> Gürcistanda yer alan kireçtaşı yekpare doğal dikit

Katshi dikiti, Gürcistan'ın batı kesiminde, İmereti bölgesinde, Çiatura kasabası yakınlarındaki Katshi köyünde kireçtaşından yekpare doğal dikit. Yaklaşık olarak 40 metre yüksekliğindedir. Katshi dikiti, Kvirila çayının sağ kolu olan Katshura vadisine hakim durumdadır. Dikitin üzerinde küçük bir kilise yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doliskana Manastırı</span>

Doliskana Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, tarihsel Klarceti bölgesinde, Doliskana köyünde orta çağ Gürcü manastırıdır. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Hamamlı köyünde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Zarzma Manastırı</span> manastır

Zarzma Başkalaşım Manastırı, zarzmis p'erists'valebis monasteri) güneybatı Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde yer alan Zarzma köyündeki bir Orta Çağ Ortodoks Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sapara Manastırı</span>

Sapara Manastırı Gürcistan'daki Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde ve Ğreli köyü yakınında yer alan bir Gürcü Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çulevi Manastırı</span>

Aziz Giorgi Çulevi Manastırı, Gürcistan'ın güneybatısındaki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan 14. yüzyıldan kalma bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikortsminda Katedrali</span> Ortodoks Kilisesi

Nikortsminda Katedrali Gürcistan'ın Raça bölgesindeki Nikortsminda köyünde bulunan Gürcü Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Samtavisi Katedrali</span>

Samtavisi Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli ve ülkenin başkenti Tiflis'e 45 km uzaklıkta olan bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Katedral, günümüzde Samtavisi Piskoposluğu ve Gori Gürcü Ortodoks Kilisesinin merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tigva Manastırı</span>

Tigva Meryem'in ölümü Manastırı tartışmalı Güney Osetya bölgesindeki Prone nehri vadisinin Tigva köyünde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir. Manastır binası kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Gürcüce bir yazıta göre, Kral IV. Davit'in kızı Tamar tarafından 1152 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bedia Katedrali</span>

Bedia Katedrali, Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı Bedia köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Agara Manastırı</span> Ortodoks Manastır Kompleksi

Agara Manastırı, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesi'nde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Uraveli köyünün yanında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gudarehi Manastırı</span>

Gudarehi Manastırı Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tiri Manastırı</span>

Tiri Manastırı, günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan, Tshinvali'nin yanında konumlanmış bir 13. yüzyıl kilisesidir. Salon kilise planında Gürcü Ortodoks manastırı olarak inşa edilen kilise, Orta Çağ freskleri ve Gürcüce yazıtlar içermektedir. 2008 yılındaki Rus-Gürcü savaşından sonra, Gürcüler manastıra erişimini kaybetmiştir. 2015 yılında kilise binası, özgünlüğünü bozan ve fresklerine kısmen zarar veren bakım çalışmalarına maruz kalmıştır. Bu çalışmalar, Tshinvali'de tartışmaya ve Gürcistan'da protestolara yol açmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hobi Manastırı</span>

Hobi Manastırı veya resmi adıyla Nocihevi Meryem'in Ölümü Manastırı, Batı Gürcistan'daki Hobi şehrinin yakınlarında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kilise binasının tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır. Dış kısmı taş oymalarla, iç kısmı ise fresklerle süslenmiştir. Manastır, Megrelya Prensliği'nden Dadiani hanedanına manastır olarak hizmet vermiştir. Manastır, birkaç rölik ve ikonaya ev sahipliği yapmaktadır. Manastır, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Bieti Manastırı Güney Osetya/Gürcistan'ın tarihi Şida Kartli bölgesinde konumlanmış, yarı harabe bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Salon kilisesi planında inşa edilmiş olan kilise, kısmen kayaya oyulmuştur. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan, Bieti adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Darkveti Kilisesi</span>

Darkveti Yorgi Kilisesi Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 10-11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Birbiriyle uyumlu cepheleri ve dış cephelerinde oyulmuş duvar süslemeleri olan kilise, çevredalızlı, tek nefli bir bazilikadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mğvimevi Manastırı</span>

Mğvimevi Manastırı, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Çiatura kentinin yakınlarında konumlanmış, kısmen kayaya oyulmuş bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Meryem'in doğuşunu adanmış olan kilise, 13. yüzyılda kalma iki nefli bir bazilikadır. Kompleks ayrıca küçük bir kilise, çan kulesi ve bir savunma duvarı içermektedir. Manastır günümüzde rahibe manastırı olarak kullanılmaktadır. Kilisenin dışını birçok mimari heykel süslemektedir. Mğvimevi kompleksi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hirsa Manastırı</span>

Hirsa Aziz Stephen Manastırı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın temelinin, 6. yüzyılda yaşamış On Üç Süryani Babadan biri olan keşiş Stephen'a dayandığı düşünülmektedir. Kubbeli bir kilise olan mevcut yapı, 886 ve 1822 arasındaki bir dizi yeniden yapılanmanın sonucudur. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.