İçeriğe atla

Katener

Katener, demiryolu taşıtlarına elektrik enerjisi sağlamak amacıyla kullanılan hatların genel adıdır.[1]

Rijit katener

Aluminyum kompozit bir profil ve buna tutturulmuş kontak telinden oluşan, genellikle metro gibi ulaşım araçlarının elektrifikasyonunda tercih edilen sistemdir.

3. ray sistemine alternatif olarak ortaya çıkan yapı yüksek iletkenlik ve hafif bir yapıya sahiptir. Bu sistemin konvansiyonel katener sistemleri ile beraber aynı hat içerisinde kolaylıkla kullanılabilmesi en büyük avantajlarından biridir.

Metro İstanbul'un işlettiği M1, M3, M4, M5, M7, M8, M9 hatları ile TCDD Taşımacılık'ın işlettiği M11 hattı rijit katener ile elektriklenmektedir.

İnşa halindeki M10 ve M12 hatları da rijit katener ile elektriklenecektir.

Kaynakça

  1. ^ "Raylı Sistemlerde Enerji". www.elektrikport.com. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Metrosu</span> Ankarada hizmet veren metro sistemi

Ankara Metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı ve metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da hizmete giren ilk hatla birlikte Ankara Metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de hizmete giren ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996'da A1 Hafif Raylı Sistemi faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997'de M1 Metro Hattı, 12 Şubat 2014'te M3 Metro Hattı, 13 Mart 2014'te M2 Metro Hattı, 5 Ocak 2017'de M4 Metro Hattı ve 12 Nisan 2023'te ise M4 Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 57 istasyon bulunmaktadır. A1 hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 12,5 km uzunluğundadır. A1 uzatması inşa hâlindedir. A2 uzatması ihale aşamasındadır. M4 uzatmaları ile M2ᴀ, M2ʙ M5, M6 ve M7 hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara Metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ankaray</span> Ankarada hizmet veren hafif raylı sistem

Ankaray, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı sistemdir. Hizmete girdiği 30 Ağustos 1996 itibarıyla, Ankara'nın ilk, Türkiye'nin -İstanbul'daki M1 hattı'ndan sonra- ikinci hafif raylı sistemidir. Ankaray kelimesi, Ankara ile ray kelimelerinin birleştirilmiş hâlinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Metrosu</span> İstanbul, Türkiyede hizmet veren metro ağı

İstanbul Metrosu, Türkiye'nin nüfus bakımından en büyük şehri olan İstanbul'daki metro sistemidir. 3 Eylül 1989'da M1 hattının hizmete girmesiyle birlikte faaliyete başlamıştır. Günümüzde M1ᴀ, M1ʙ, M2, M3, M4, M5, M6, M7, M8, M9 ve M11 olmak üzere 11 hattan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'da toplu taşıma</span> Toplu taşıma ağı

İstanbul'da toplu taşıma, 5712 km²'lik bir alana yayılmış 15 milyondan fazla nüfusa hizmet veren banliyö treni, metro, tramvay, nostaljik tramvay, füniküler, teleferik, otobüs ağı, metrobüs, vapur ve deniz otobüsü gibi çeşitli hizmetlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hafif raylı sistem</span>

Hafif raylı sistem ya da modern dekovil, daha yüksek kapasite ile çalışan kentsel bir tramvay sistemidir. Dekovil, 40–60 cm arası raylarda hareket etme kabiliyetine sahip makine, hayvan veya insan gücüyle yürüyebilecek şekilde dizayn edilmiş vagonlardır. 1875 yılında Paul Decauville tarafından Fransa'da kurulan şirketin ürettiği bu araçlar, zamanla bu isimde (dekovil) anılmışlardır. Hafif raylı sistemlerde kullanılan vagonlar sıradan tramvaylardan daha hızlıdırlar ancak metro vagonlarından daha hafiftirler. Son zamanlarda ağır raylı sistemler ile karşılaştırıldığında düşük maliyetleri ve artan güvenilirlikleri ile yoğun olarak tercih edilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">M4 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M4 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan metro hatlarından biridir. Anadolu Yakası'nın ilk metro hattı olma özelliğini taşır. İlk istasyonu Kadıköy, son istasyonu ise Sabiha Gökçen Havalimanı olmak üzere 23 istasyonu mevcuttur ve istasyonlar tamamen yer altındadır. Kadıköy ve Ayrılık Çeşmesi istasyonları ile Tavşantepe - Sabiha Gökçen Havalimanı arasındaki istasyonlar hariç, hat D.100'e paralel gider. 17 Ağustos 2012 tarihinde Kadıköy - Kartal, 10 Ekim 2016 tarihinde Kartal - Tavşantepe uzatması ve 2 Ekim 2022 tarihinde Tavşantepe - Sabiha Gökçen Havalimanı uzatması hizmete girmiştir. M4 hattı, 33,5 kilometre (20,8 mi) uzunluğu ile İstanbul'da M11 hattından sonraki en uzun ikinci metro hattıdır. Hattaki toplam seyahat süresi 52 dakikadır. İşletme 8'li ve 4'lü tren dizileriyle yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M2 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M2 Metro Hattı, İstanbul'da yer alan metro hatlarından birisidir. Hattın 16 istasyonu olup, Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alan Haliç Metro İstasyonu haricindeki 15 istasyon yer altında yer almaktadır. Hat, yaklaşık olarak 2,5 dakikada bir sıklıkla çalışır.

<span class="mw-page-title-main">F1 (İstanbul Füniküleri)</span> İstanbul Füniküleri hattı

F1 Füniküler Hattı, İstanbul'da yer alan füniküler hatlarından birisidir.

Metro İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından İstanbul'da kent içi raylı sistemlerin işletmeciliğini yapmak üzere 1988'de İstanbul Ulaşım A.Ş. adı ile kurulmuş olan bir şirkettir. 20 Mayıs 2016'da ismi değiştirilerek Metro İstanbul adını almıştır. 240,5 km kent içi raylı sistem ağının işletmeciliğini yapmaktadır ve her gün iki milyonun üzerinde yolcuya hizmet vermektedir. İşlettiği sistemin bir parçası olan T1 Tramvay Hattı, Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği tarafından yüksek yolcu talebini karşılama alanında dünyadaki en iyi uygulama seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M1 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M1ᴀ & M1ʙ Metro Hattı, İstanbul'da yer alan hafif raylı metro hatlarıdır. 1989'da Aksaray – Kocatepe güzergâhında hizmete giren ilk hat, hem İstanbul'un hem de Türkiye'nin ilk şehir içi raylı sistemi ünvanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">M3 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M3 Metro Hattı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda ilk istasyonu Bakırköy Sahil son istasyonu ise Kayaşehir Merkez olan 26,7 km uzunluğundaki 19 istasyonlu metro hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun tramvayı</span> Samsunda hizmet veren tramvay hattı

Samsun tramvayı veya SAMRAY, Samsun'da, ilk istasyonu OMÜ Yurtlar son istasyonu ise Stadyum olan ~35 km uzunluğundaki tramvay sistemidir. Toplamda 43 istasyonu bulunan sistemin 42 istasyonu hizmet vermektedir. Tramvay hattı Karadeniz Bölgesi'ndeki tek şehir içi raylı sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">M8 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M8 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda ilk istasyonu Bostancı, son istasyonu ise Parseller olan 14,27 km uzunluğundaki 13 istasyonlu sürücüsüz metro hattıdır. Kuzey-güney aksında önemli bir bağlantı oluşturan hat, "150 günde 150 proje" hedefi kapsamında 6 Ocak 2023'te hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M12 (İstanbul Metrosu)</span> İnşa hâlindeki İstanbul Metrosu hattı

M12 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu yakasında, ilk istasyonu 60. Yıl Parkı son istasyonu ise Kâzım Karabekir olan 13 km uzunluğundaki sürücüsüz metro projesidir. Metro hattı 11 istasyondan oluşmaktadır. Toplamda 13 km uzunluğunda olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılmaktadır. Hattın inşaatı devam etmektedir ve 2025'te açılması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M13 (İstanbul Metrosu)</span> İnşa hâlindeki İstanbul Metrosu hattı

M13 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu yakasında ilk istasyonu Söğütlüçeşme son istasyonu ise Yenidoğan olan 24,6 km uzunluğundaki 15 istasyonlu metro projesidir. Metro hattı ilk başta M5 Metro Hattı'na ait bir şube hattı olarak projelendirilmiş, ancak yoğun talep üzerine güzergâhın iki yönde de uzatılmasıyla hattın ayrı bir metro hattına dönüştürülmesine karar verilmiştir.

İstanbul'da proje aşamasındaki raylı sistem hatları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki Metro İstanbul ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB) tarafından projelendirilmiş raylı sistem hatlarının listesini içermektedir.

HızRay veya M34 Hızlı Metro Hattı, Eylül 2020'de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından gündeme getirilen, İstanbul'un doğu-batı doğrultusunda yapılacağı duyurulan hızlı metro projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci-Kazlıçeşme Raylı Sistemi</span> İstanbulda hizmet veren bir raylı sistem

Sirkeci – Kazlıçeşme Raylı Sistemi ya da U3 Banliyö Treni, İstanbul'da Sirkeci ile Kazlıçeşme arasında hizmet vermekte olan banliyö treni sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">M6 (Ankara Metrosu)</span> Proje aşamasındaki Ankara Metrosu hattı

M6 Metro Hattı, Ankara'da yapımı planlanan metro ve tramvay projelerinden birisidir. Gar'dan başlayıp Yıldırım Beyazıt Üniversitesi'ne kadar metro hattı, sonrasında da Çubuk'a kadar tramvay olarak planlanarak sona ermekte olan hattın, 54 kilometre (34 mi) uzunluğunda ve 17 istasyona sahip olması planlanmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından inşa edilecek olan hattın projelendirme çalışmaları devam etmektedir.