Katanga - Turkipedia

Katanga
Katanga

Genel bilgiler
Başkent:	Lubumbashi
Yüzölçümü:	496.871 km²
Nüfus:	4.125.000 (1998)
Nüfus yoğunluğu:	8 kişi/km² (1998)

Katanga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin on bir bölgesinden biridir.

Coğrafya

Katanga bölgesi yüzölçümü açısından ülkenin en büyük ikinci bölgesi konumunda bulunurken, nüfus açısından da ülkenin orta yoğunluktaki nüfusa sahip bölgelerinden biri konumundadır. Bölge kuzeybatıda Batı Kasai ve Doğu Kasai bölgeleri, kuzeydoğuda Maniema ve Güney Kivu bölgeleri, doğuda Tanganika Gölü, güneyde Zambiya ve batıda ise Angola ile komşu konumundadır.

Tarih

Katanga, Belçika Kongosu sömürge sistemine bağlı bir bölge iken, Kongo'nun 30 Haziran 1960 tarihinde bağımsızlığına kavuşması neticesinde özgürlüğüne kavuşmuş ancak zengin yer altı kaynaklarına sahip olan bölge üzerinde sömürgeci ülkeler ekonomik açıdan birçok hakka sahip olmuştur. Söz konusu haklar bağımsızlığı müteakip Kongolular arasında huzursuzluğa neden olmuş ve sıkıntı oluşturmuştu. Bu sıkıntıların Katanga bölgesinde daha hızlı bir şekilde bastırılması, Belçika'nın menfaatleri doğrultusunda bölgedeki ayrılıkçı hareketlere destek vermesine neden olmuş, 11 Temmuz 1960 yılında Moïse Tshombé 'yin ülkeyi Bağımsız Katanga Devleti adı ile Kongo'dan ayrıldığını ilan etmesine müdahalede bulunulmamıştır.

Katanga devlet olarak çok kısa bir sürede bayrağa, milli marşa ve posta pullarına sahip olmuştur. Her ne kadar devlet hiçbir ülke tarafından resmen tanınmasa da, ülke haberleşme ve ticari bağlantılarını o dönem için Portekiz sömürgesi olan Angola üzerinden sağlayabiliyordu. 1963 yılında Birleşmiş Milletler'in askeri desteğini de alan Kongo birlikleri, Katanga üzerine iki ayrı sefer düzenlemiş, ikinci seferlerinde Grand Slam adı verilen operasyon ile ülkenin varlığına son vererek bölgeyi yeniden Kongo hakimiyeti altına almışlardır. 15 Ocak 1963 gerçekleşen bu olaydan sonra ülkeyi terkeden Moïse Tshombé, İspanya'ya kaçmadan önce ayrılıkçı hareketin resmen bittiğini açıklamıştır. Devlete bağlı askerî birlikler ise Angola'ya gönderilerek, bölge ayrılıkçı harekete ait tüm birimlerden temizlenmiştir.

Katanga, Joseph Mobutu iktidarı dönemine denk gelen 1971 ile 1997 yılları arasında Shaba olarak adlandırılmış, Mobutu rejiminin sonra ermesi ile yeniden günümüzde de devam eden Katanga ismini almıştır.

Ekonomi

Bölgede geniş kobalt, demir, kalay, uranyum ve elmas yer altı zenginlikleri mevcuttur. 20. yüzyılın başındaki kalkınma çabaları sonucunda bölgede birçok madencilik ve ve sanayi kasabası ile ulaşım ve haberleşme ağı kurulmuştur. Bu girişimler sonucunda Katanga, başkent Kinşasa'dan sonra ülkenin en çok sanayileşmiş bölgesi durumuna getirilmiştir.

Günümüzde Demokratik Kongo Cumhuriyeti içerisinde yer alan bölge, 1993 yılından bu yana özerk bölge statüsüne sahiptir.

Ayrıca bakınız

Katanga Devleti - 1960-1963 arası bağımsız olan Katanga devleti
Kongo Demokratik Cumhuriyeti

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Katanga ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bölgeleri
Aşağı Kongo • Bandundu • Batı Kasai • Doğu • Doğu Kasai • Ekvator • Güney Kivu • Katanga • Kinşasa • Kuzey Kivu • Maniema

İlgili Araştırma Makaleleri

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

Patrice Émery Lumumba, Kongolu siyasetçi. Lumumba, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak 1960 yılında başbakanlık makamına gelmiştir.

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

Belçika Kongosu, Afrika kıtasının orta bölümünde 1908 yılından 1960 yılına kadar kurulu olan Belçika koloni bölgesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Kasavubu</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Joseph Kasa-Vubu ya da alternatif olarak Joseph Kasavubu, Kongolu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kasavubu, Afrika kıtasında yer alan Kongo-Leopoldville'de ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moise Tshombe</span>

Moise Kapenda Tshombe, Afrikalı politikacı. 1960'ta Belçika Kongosu'ndan ayrılan Katanga'nın başkanı ve ardından kurulan birleşik Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanı.

Antoine Gizenga, Kongolu siyasetçi. Gizenga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 30 Aralık 2006-10 Ekim 2008 tarihleri arası başbakan olarak görev yaptı. Birleşmiş Lumumbist Partisi'nin (PALU) genel başkanlık görevini yürütüyordu.

Katanga, Afrika kıtasında 1960 ile 1963 yılları arasında bağımsız olan ancak hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet.

Mbuji-Mayi, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

Kananga, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

Güney Kasai ya da resmi adı ile Güney Kasai Maden Devleti, 1960 yılından 1961 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan ve uluslararası alanda bağımsızlığı kabul görmeyen devlet.

Maniema, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Bandundu, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Ekvator, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Doğu, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Doğu Kasai, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Batı Kasai, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Güney Kivu, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.