İçeriğe atla

Katalan Bölüğü

Katalan Bölüğü
Gran Companyia Catalana
Kuruluş1303
Lağvediliş1318
Komuta
BaşkomutanRoger de Flor

Katalan Bölüğü (Katalanca: Companyia Catalana d'Orient) 14. yüzyılda etkin olan Roger de Flor komutasındaki paralı asker birliğidir. 1302 yılındaki Caltabellotta Antlaşması sonucunda Aragon Krallığı ile Anjou Hanedanı arasındaki Sicilya'daki savaş sona erince işsiz kalan paralı askerler Roger de Flor tarafından birliğe dahil edilmiştir.

Tarihçe

Kuruluşu

Sicilya'da bulunan paralı asker Roger de Flor 1303 yılında Bizans İmparatoru II. Andronikos ve oğlu IX. Mihail ile görüşerek kendisine bağlı paralı askerlerin Bizans saflarında Anadolu'daki Türk ilerleyişine karşı savaş gücü olarak kullanılmasını önerir. Roger de Flor'un başıbozuk paralı asker ordusunun bölgeden ayrılmasına can atan Aragon Krallığı birliklerin Bizans topraklarına geçmesi için lojistik destek bile sağlar. Katalan bölüğü 1500 şövalye ve 4000 piyadeyi taşıyan 39 kadırgayla taşınır.

Gelişimi

1303-1304 arasında Anadolu'daki Türk beyliklerine karşı muharebeler

Roger de Flor, 1303 yılında Sicilya kralı III. Frederico'nun yardımıyla Konstantinopolis'e ulaşmıştır. Burada II. Andronikos'un yeğeniyle evlenerek megadük[1] ilan edilir. Anadolu topraklarına geçen Roger de Flor komutasındaki Katalan Bölüğü 1303 ve 1304 yıllarında Karesi Beyliği, Germiyanoğulları Beyliği, Aydınoğulları Beyliği, Menteşe Beyliği, Karamanoğulları Beyliği birliklerini çeşitli muharebelerde mağlup etmiştir. Bu başarılarına rağmen Katalan Bölüğü korumakla yükümlü oldukları Bizans kentlerini yağmalamış ve yerel halka karşı şiddet uygulamıştır. Bu dönemde Katalan Bölüğü saflarına Oğuzlar boyundan 3 bin civarında süvari katmış durumdadır. Bizanslı yöneticiler ise artık kendilerine karşı gelmekte olan ve kontrolden çıkmış durumdaki birlikten kurtulma planlarına başlarlar. Savaş alanında aldığı başarılardan dolayı uzlaşmaz bir tutum alan Roger de Flor ise Anadolu topraklarında kendi hükümdarlığını kurma peşindedir.

Roger de Flor 30 Nisan 1305 tarihinde IX. Mihail tarafından Hadrianapolis'e çağrılmış ve burada zehirlenerek öldürülmüştür. Bu dönemde Hadrianapolis civarında bulunan Katalan Bölüğü'ne karşı harekât başlatan IX. Mihail artık Berenguer d'Entença komutasında olan Katalanlara saldırsa da 1305 yılı Temmuz ayındaki Tekirdağ Muharebesi'nde sayısal üstünlüğüne rağmen yenilir. Katalan komutanlardan Bernat de Rocafort 1305 yılında Bulgar çarı II. Theodor Svetoslav ile müttefik olur. Bernat de Rocafort, çarın kardeşiyle evlenecek ve müttefikler Bizans egemenliğindeki Trakya kentlerine sayısız sefer düzenleyecektir. Katalan Bölüğü iki yıl boyunca Trakya ve Makedonya topraklarını yağmalar. Bu dönemde kutsal olarak kabul edilen Aynoroz adasına bile saldırılmıştır.[2]

Katalan Bölüğü Sicilya kralı III. Frederico için hala çok önemlidir. Kendi istediği kişileri komutasına getirmeye çalışsa da Bernat de Rocafort öncülüğünde bir grup buna karşı çıkacak, Berenguer d'Entença ve Ferran Ximenis d'Arenós gibiler mücadeleyi kaybederek Rocafort'a boyun eğecektir.[3] Bu dönemin ardından Bernat de Rocafort Katalan Bölüğü'nü Valois Dükü Charles emrine verir. Aragon hanedanı içinde verilen taht kavgasına dahil olan Rocafort, tutuklandıktan sonra Napoli'de öldürülür.

Katalan Bölüğü komutanı Roger Desllor 1310 yılında Atina Dükü V. Gautier'in hizmetine girerek şehri düşmanlarından temizler. Brienne hizmetlerinin karşılığını Katalanlara ödemeyince paralı askerler 15 Mart 1311 tarihindeki Ermiye Muharebesi'nde Brienne'i yenerek öldürürler. Atina'nın kontrolünü ele geçiren Katalanlar Thebai'yi de ele geçirirler.

Sonu

Bölgedeki Katalan egemenliği 1388 yılına kadar sürecektir. Bu tarihte Pedro de San Superano komutasındaki bir başka paralı asker ordusu olan Navarra Bölüğü bu toprakları ele geçirecek ve 1456 yılında Osmanlı fethine kadar egemenliklerini sürdürecektir.

Geleneği

Katalan Bölüğü'ne ait tarihçe grubun üyesi olan Ramon Muntaner tarafından Crònica adlı eserde ele alınmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Yunanca μέγας δούξ
  2. ^ Bu saldırıdan dolayı günümüze kadar gelen adaya Katalanların giriş yasağı 2005 yılında Katalunya bölgesel yönetiminin girişimleriyle kaldırılmıştır İlgili haber 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 29 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Bu dönemde gruptan ayrılan paralı asker komutanlarından Ramon Muntaner Katalan Bölüğü'nün ilk elden tarihini yazacaktır. Bu eser günümüze kadar gelmiştir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osman Gazi</span> Osmanlı Beyliğinin kurucusu ve ilk padişahı (1299–1324)

I. Osman veya bilinen adlarıyla Osman Gazi ya da Osman Bey, Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olan Türk hükümdar ve komutandır. Yaşadığı dönemde liderliğini yaptığı beylik başlangıçta küçük bir Türk beyliği iken, ölümünden sonraki yüzyıllarda büyük bir imparatorluğa dönüştü. Dedesinin Süleyman Şah veya Gündüz Alp isimli olduğu ve soyunun Oğuzların Bozok koluna mensup Kayı boyuna dayandığı düşünülmektedir. Büyükannesi Hayme Hatun, babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun'dur. Tarihçi Âşıkpaşazâde'nin yazdığına göre Osman Gazi, bir taraftan kendisinin Oğuzların Üçok koluna mensup "Gök Alp" neslinden olduğunu ileri sürerken diğer taraftan da kendi dedesinin isminin "Kaya Alp oğlu Süleyman Şah" değil, "Kutalmışoğlu Süleyman Şah" olduğunu söylediği iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karesi Beyliği</span> Türk beyliği

Karesi Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Saruhanoğulları Beyliği</span> Saruhanoğulları Beyliği veya Saruhanlılar Batı Anadoluda özellikle Manisa ve çevresinde hüküm sürmüş Kuman-Kıpçak veya Oğuz kökenli bir Türk beyliği

Saruhanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.

Alanlar, İskit-Sarmat kökenli göçebe halk. MÖ dönemlerde bugünkü Kazakistan topraklarında yaşamaktaydılar. Miladi dönemin başlangıç yıllarında ise Alanların büyük bir bölümü Volga ırmağını geçerek Don ırmağı civarlarına, Kırım ve Kuzey Kafkasya topraklarına gelerek bu bölgelerde uzun yıllar hakimiyet kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Aragon Krallığı</span> Eski bir Katalan krallık

Aragon Krallığı, 11. ve 15. yüzyıllar arasında bugünkü İspanya'nın kuzeydoğusunda var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Mihail</span>

VIII. Mihail Paleologos, 1259-1282 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yönetmiştir. VIII. Mihail, 1453'te Osmanlı Devleti tarafından İstanbul'un Fethi'ne kadar, Bizans İmparatorluğu'nda hükmünü sürdüren, Paleologos Hanedanı'nın kurucusu olmuştur. 1261'de Konstantinopolis şehrini Dördüncü Haçlı Seferi sonucu kurulan Latin İmparatorluğu elinden almış ve İznik İmparatorluğu'nu değiştirerek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Andronikos</span> 1282 - 1328 yılları arası Bizans İmparatoru

II. Andronikos Paleologos, 1282–1328 arasında hüküm sürmüş Bizans imparatoru. II. Andronikos, VIII. Mihail ve Theodora Palaiologina'in en büyük yaşayan oğludur ve III. İoannis'in büyük yeğenidir. 1261'de Konstantinopolis Latinlerden tekrar geri alındıktan sonra Bizans İmparatoru olan babası VIII. Mihail'in taç giyme töreninde ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1272'de taç giyme töreni yapılmış ve ancak 1282'de babasının ölümü üzerine tek imparator olabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IX. Mihail</span> Bizans İmparatoru

IX. Mihail Paleologos, . IX. Mihail, II. Andronikos ile Macaristan Kralı V. István'ın kızı olan Macaristanlı Anna'nın büyük oğlu idi. 1294/1295 – 1320 yılları arasında babası ile birlikte büyük yetkiler kullanarak ortak imparatorluk yapmıştır. 1320'de babası hayata iken ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Roger de Flor</span>

Roger de Flor, başta Sicilya ve Bizans İmparatorluğu olmak üzere Akdeniz kıyılarında ve Anadolu topraklarında faaliyetlerde bulunmuş olan condottiere. 1 yıl boyunca Malta Kontluğu yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mihail</span>

IV. Mihail Paflagonyalı, , 11 Nisan 1034 ile 10 Aralık 1041 döneminde Bizans imparatoru olmuştur. Tahta çıkışı VIII. Konstantinos'un kızı olan Zoi ile birlikte hazırladığı bir komplo ile Zoi ile daha önce evlenip imparator olarak tahta geçen III. Romanos'u Saray'da öldürmeleri sonucunda olmuştur. Zoi ile evlenen IV. Mihail Paflangonyalı tahta çıkmış ve 1041'de ölene kadar karısı Zoi ile birlikte imparatorluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Condottieri</span>

Condottieri, Orta Çağ'da Rönesans dönemi boyunca Papalık Devleti de dahil olmak üzere İtalyan şehir devletleri tarafından kullanılan sözleşme usulü çalışan paralı asker liderlerini ve kurumlarını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Atina Dükalığı</span> 1205 ilâ 1458 arasında hüküm sürmüş devlet

Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ramon Muntaner</span>

Ramon Muntaner — Katalan asker ve kendi hayatından bahseden "Crònica" eseri ile bilinen yazar. "Crònica" eserinde, Katalan Bölüğünde komutan olarak yaşadığı olayları anlatmıştır. Perelada doğumludur.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Desclot</span>

Bernard Desclot, Katalan tarihçi, kronik yazarı. Onun Aragon Kralı III. Pedro'nun hükümdarlığı yılları (1276-1285) hakkında yazdığı eser 4 Muhteşem Katalan Kroniği'nden biridir. Bu kroniklerle 13-14. yüzyıllarda Aragon'daki ve Katalonya'daki askeri ve siyasi durum hakkında bilgi edinmek mümkündür. Eser hem de Aragon haçlı seferleri ile bağlı bilgiler vermektedir. Desclot'un "Crònica" eserinde olaylar 11. yüzyılda başlıyor, ama en dikkat çekici bölümü yaşadığı devri tasvir ettiği bölümdür. Onun edebi modeli romanstı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Asya Katalan Seferi</span>

Küçük Asya Katalan Seferi Katalan paralı askerleri ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanmış bir çatışmadır.

Andrea Morisco 13. yüzyılın sonlarında Ege Denizi'nde faaliyet gösteren ve 1304'te Bizans İmparatorluğu'nun hizmetine giren Cenevizli bir korsandır. Bir amiral ve korsan olarak, Kıbrıs'ta yakalanıp idam edildiği 1308 yılına kadar Bizans renkleri altında aktifti.

Kizikos Muharebesi, Ekim 1303'te Roger de Flor yönetiminde Katalan Bölüğü ve Bizans İmparatorluğu'nun paralı askerleri ile Karesi Bey yönetimindeki Karasi Türkleri arasında yaşan savaş. Katalan Bölüğü'nün Anadolu Seferi sırasında iki taraf arasında gerçekleşen birçok çatışmadan ilki oldu.

<span class="mw-page-title-main">III. Pedro (Aragon kralı)</span> Aragon ve Valensiya Kralı (1276-85); Sicilya Kralı (1282-85)

III. Pedro, 1276'dan ölümüne kadar Aragon Kralı, Valensiya Kralı ve Barselona Kontu. Bazı asilerin daveti üzerine Sicilya Krallığı'nı fethetti ve karısı II. Constance'ın krallığı taçla birleştiren iddiasını öne sürerek 1282'de Sicilya Kralı oldu.