İçeriğe atla

Katakalon Kekavmenos

Katakalon Kekavmenos (YunancaΚατακαλὼν Κεκαυμένος) 11. yüzyıl ortalarında yaşamış etkili bir Bizans generali.

Biyografi

İoannis Skilicis vakainamesinin Madrid Skilicis versiyonundan bir minyatür: 1040 yılında Kekavmenos tarafından savunulan Messina'nın kuşatılması.

Katakalon Kekavmenos, Koloneia'da doğdu ve görünürde soylu Katakalon ailesinin bir ferdi olmasına rağmen İoannis Skilicis'e göre soylu bir kökene sahip değildi.[1] Georgios Maniakes'in Sicilya seferi sırasında ilk defa diğerleri arasından sıyrıldı. Orada, Kekavmenos, protospatharios rütbesi ile Ermeni vilayetinden bir birliği komuta ederken, Messina'yı 1040 yılında Araplar'ın saldırısına karşı başarılı bir şekilde savundu.[1][2]

1042 yılında İmparator V. Mihail (h. 1041-1042), Konstantinopolis'te yaşanan bir isyanı bastırmakla görevlendirdi. Ertesi yıl, imparatorluk başkentine karşı ortaya çıkan Rus baş kaldırıyı ortadan kaldırdı ve Tuna şehirlerinin vestes ve archon'u olarak isimlendirildi.[1] İmparator IX. Konstantinos (h. 1042-1055), hükümdarlığında çok başarılı bir kariyer yaptı. Doğuda, günümüz Ermenistan ve Gürcistan topraklarının bir kısmını kaplayan İberya Thema'sı Duxlüğü ile 1045 yılında Bizans İmparatorluğu'na katılmasından sonra Ani valisi oldu ve Selçuklu Hanedanı ile çatışmada yerel kuvvetlere komutanlık yaptı.[3] 1040'lı yılların sonlarında, Doğunun stratelates makamına yükseltildi ve askeri olarak tecrübesiz rhaiktor Nikeforos'un ikinci komutanı olarak Peçeneklere karşı yapılan sefere katıldı. Sefer boyunca, ağır şekilde yaralandı.[1][4] Yaklaşık 1055 yılında, magistros oldu ve güçlü ve prestijli Antakya Duxlüğü unvanını aldı.[1][3]

IX. Konstantinos'un ardılı VI. Mihail (h. 1056-1057), genellikle önemli generallere güvenmemiş ve onlara kötü davranmıştır, yeni imparator onunla, İsaakios Komnenos'u reddetmiştir. Her ikisi henüz magistroi olmuş ve proedros unvanına yükseltilmişlerdi. Sonuçta Kekavmenos'u görevden aldı.[5] Kekavmenos'ta buna karşılık 1057 yılında gerçekleşen İsaakios Komnenos'un baş kaldırısını aktif şekilde destekledi ve Kuropalatis unvanı ile ödüllendirildi.[1]

Betimleme ve Edebi Eylemleri

İoannis Skilicis'in kendi tarihinde 1042–1057 arası gerçekleşen olayların ana kaynağı olarak kullanacağı bir otobiyografi yazdı. Böylece Skilitzes yazılarında detaylara odaklanabilmiş ve generale ve onun başarılarına çok fazla övgüler düzmüştür.[1][6] Katakalon Kekavmenos'un ayrıca sonradan Kekavmenos'un Strategikon'u yazdığı iddia edilmiştir fakat tek bağlantı eserin isminde bulunan Kekavmenos'tur, çoğu modern araştırmacı bu iddiayı reddeder.[7]

Popüler Kültürde Yeri

2021'de TRT 1 de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Toprak Sergen tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d e f g Kazhdan 1991, s. 1113.
  2. ^ Guilland 1967, Tome I, p. 452 and Tome II, p. 108.
  3. ^ a b Guilland 1967, Tome I, p. 452.
  4. ^ Guilland 1967, Tome I, pp. 383–384, 387.
  5. ^ Guilland 1967, Tome I, pp. 37, 130, 186, 452.
  6. ^ Holmes 2005, ss. 91, 111, 292–293.
  7. ^ Kazhdan 1991, ss. 1113, 1119.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">X. Konstantinos</span> 1059dan 1067ye kadar Bizans İmparatoru

X. Konstantinos Dukas, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">I. İsaakios</span>

I. İsaakios Komninos, 1057-1059 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Theodora (VIII. Konstantinos'un kızı)</span> Bizans İmparatoriçesi

Teodora, 1042'de kız kardeşi Zoi ile birlikte ve 1055-1056 yılları arasında ise tek başına tahtta kalan Bizans imparatoriçesi.

<span class="mw-page-title-main">VI. Mihail</span> Bizans imparatoru

VI. Mihail Bringas, diğer lakapları Stratiotikos ("Askerî") veya Gerontas ("Yaşlı"), 1056-1057 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin üçüncü oğludur.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (Kıbrıslı)</span> 1184ten 1191e Kıbrıs hükümdarı

İsaakios Komnenos veya Comnenus, 1184 yılından Üçüncü Haçlı Seferi sırasında I. Richard tarafından fethedildiği 1191 yılına kadar Kıbrıs yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un kardeşi)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, 1070'li yılların önemli generallerinden ve kardeşi imparator I. Aleksios'un en büyük destekçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Stefanos (I. Romanos'un oğlu)</span>

Stefanos Lekapenos ya da Lecapenus, , Bizans imparatoru I. Romanos ile Theodora'nın ikinci oğlu ve 924 ile 945 yılları arası ortak imparatordur. Kardeşi Konstantinos ile Aralık 944 tarihinde I. Romanos'u tahtan indirmişlerdir. Ancak, birkaç hafta sonra bu sefer yasal imparator VII. Konstantinos tarafından onlar tahtan indirilip sürgüne gönderilmişlerdir. Önce iki kardeş Prote'ye kendileri tarafından sürgüne gönderdikleri babalarının yanına gönderilmişlerdir. Bizans vakanüvisleri, babaları I. Romanos onları Yeşaya kitabı 1.2 ayetinde yazan sözlerle karşıladığını yazar:

Ey gökler dinleyin, ey yeryüzü kulak ver!

Çünkü RAB konuşuyor:
<<Çocukları yetiştirip büyüttüm,

Ama bana başkaldırdılar.>>

İoannis Dukas ya da Ducas, , Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin dördüncü kızı Theodora ile Sicilya Amirali Konstantinos Angelos'un oğludur. Anneannesi İrini Dukena'nın soyadını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Erotikos Komninos</span> Bizanslı general

Manuil Erotikos Komninos, II. Basileios döneminin Bizans askeri lideri ve Komninos Hanedanı'nın tamamen kayıt edilmiş ilk atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)</span>

İoannis Komnenos Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

İoannis Komnenos, Bizans soylusu ve İmparator I. Aleksios'un yeğeni ve stratejik olarak önemli bir şehir ve Thema olan Dyrrhachium dux'udur.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

Kıbrıs theması Kıbrıs'ta kurulmuş Bizans Theması. Bizans donanması tarafından Kıbrıs'ın yeniden fethi ile 960lardan sonra kurulmuştur. Bundan önce, üç yüzyıl boyunca adada çok seyrek tarafların birinin işgal etmesi hariç Bizans-Halifelik Kondominyumu vardı. Vali Theofilos Erotikos'un 1042 yılındaki isyanı ile 1092 yılındaki Rhapsomates'in isyanı imparatorluk kuvvetleri tarafından çabucak bastırıldı. 12. yüzyılın sonunda Kıbrıs'ta tekrar ayrılıkçı akımlar gözüktü: İsaakios Komnenos (Kıbrıslı) kendisini 1185 yılında "Basileus" (imparator) ilan etti. Kıbrıs, Tapınak Şövalyeleri'ne satan I. Richard tarafından Üçüncü Haçlı Seferi sırasında 1191 yılında ele geçirilene kadar onun yönetiminde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos Dalassenos (Antakya dükü)</span> Bizanslı aristokrat ve general

Konstantinos Dalassenos 11. yüzyılın ilk yarısının önde gelen bir Bizanslı aristokrat ve Dalassenos soylu ailesinin bir üyesidir. Tecrübeli ve popüler bir generaldi, 1028'de porphyrogenita İmparatoriçe Zoi ile evlenerek imparatorluk tahtına çıkmaya çok yaklaştı. Zoi'nin evlendiği İmparator III. Romanos'a eşlik etti, bazı tarihçiler tarafından Azez Muharebesi'nde Romanos'un aşağılayıcı yenilgisinden onu sorumlu tutarlar.

Dalassenos, dişil form Dalassini ya da Dalassina, 11. yüzyılda öne çıkan Bizanslı aristokratik bir ailedir.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Komninos</span> Bizanslı askeri lider

Nikiforos Komninos II. Basileios ve VIII. Konstantinos döneminde Bizans askeri lideriydi. Vaspuragan Ermeni bölgesinin valisi olarak görev yaptı ve 1081 ile 1185 arası Bizans İmparatorluğu'nu yöneten Komninos Hanedanı'nın bilinen ilk üyelerinden biridir.