Smetana, Orta ve Doğu Avrupa'dan gelen çeşitli ekşi krema türlerinden biridir. Ağır kremanın ekşimesi ile üretilen mandıra ürünü'dür. Kefir veya Krem fraîche'ye benzer, ancak günümüzde ülkeye bağlı olarak çoğunlukla %9 ila %36 süt yağı içeriği ile satılmaktadır. Pişirme özellikleri crème fraîche'den farklıdır. ABD'de satılan %12 ila %16 süt yağı içeren daha hafif ekşi kremler mevcuttur. Yemek pişirme ve ekmek yapımında yaygın olarak kullanılır.
Tarhana çorbası, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya gibi geniş bir coğrafyada çeşitli yapım şekilleriyle görülen çorba çeşididir. Önemli bölümü yoğurttan oluşan Tarhana çorbası besleyici olduğu kadar kuru toz şeklinde olduğu için uzun süre saklanabilir.Mecmuâ-i Fevâid, Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Melceü’t-Tabbâhînde tarifi verilmiştir.
Tırşik çorbası, Livig aşı: Tirşik doğada bulunan yılan pancarı, yaban pancarı veya yılan yastığı'dır. Çok zehirli bir bitkidir, çiğ olarak yenmez. Yemeği ise geleneksel usullerde yapılmalıdır, aksi takdirde ağzınız yara olur. Temizlenip doğranan yaban pancarı yaprakları; yöresine göre un veya yoğurt, bulgur veya nohut, ılık su ile kazana konur. Buna ekşitme denir. Bir miktar tuz ilave edilir. İyice karıştırılır, üzerine un eklenir. Bu karışım üzeri sıkıca kapatılarak mayalanmaya bırakılır ve bir gün sonra ateşte saatlerce yavaş yavaş iyice kaynatılarak yapılır.
Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.
Yayıkaltı, yayık altı, veya yayık ayranı, bir süt ürünüdür. Yayıkaltı, tereyağı elde edilmesi için süt ürünlerinin yayıklanmasından sonra geride bırakılan sıvıdır. Fermente edilmiş krema veya yoğurttan yapılabileceği gibi sütten de üretilebilir, ancak sütten üretim genellikle sanayide kullanılmaz. Batı Avrupa'da özellikle ekşi veya tatlı kremadan arta kalan yayıkaltı, doğrudan içilmesi, çorbalara katılması veya konsantre edilerek hayvan yemi olarak kullanılması ile değerlendirilir. İngilizce konuşan ülkelerde buttermilk adı ile bilinir ve bazen Türkçede de bu kullanım görülmektedir.
Yoğurt, besin değeri yüksek, laktik asit fermantasyonu sonucunda elde edilen ve canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünüdür. Lactobacillus bulgaricus ve streptococcus thermophilus sütten yoğurt yapmak için kullanılan birkaç bakteri türünden biridir. Ek olarak, diğer lactobacillus ve bifidobakteriler bazen yoğurdun kültürü sırasında veya sonrasında eklenir. Yoğurt katı veya sıvı (içme) kıvamında, şekerli, ekşi tatlarında, meyveli, sebzeli, çikolatalı, vanilyalı ve başka tatlarda mevcuttur. Bunun dışında da yoğurdun çeşitleri bulunmaktadır. Örneğin; süzme yoğurt yaygın olarak meze yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt ile yapılan pek çok yemek ve içecek türü vardır, ayran, cacık ve keş bunlardan bazılarıdır.
Kore çayı sıcak veya soğuk olarak servis edilebilen tisane’nin çeşitli tiplerini ima eder. ‘’Yaygın’’ çay ile mutlaka ilişkili değildir, onlar meyveler, yapraklar, kökler ve geleneksel Kore ilacında kullanılan farklı özleri içeren maddelerden yapılır.
Papara veya Popara Türkiye ve diğer bazı Balkan ülkelerinde geleneksel olarak yapılan bir yemek çeşididir. Batı Marmara'da papara, doğu Marmara'da ve batı Karadeniz'de ekmek makarnası olarak adlandırılır.
Çerkes mutfağı, Çerkeslere özgü yemek pişirme tarzıdır. Çerkes yemekleri (шхынхэр) daha çok et ve süt ürünleri ağırlıklıdır. Çerkesler ekmeği az kullanırlar. Çerkesleri/Adığeleri tanıtan yemekler şıpsı-p’aste ile şelame-halıjo’dur. Adiğelerin geleneksel yemekleri et, tahıl ve süt yemeklerinden oluşur. Çerkeslerde yemeğe başlamadan, sofra büyüğünün bir konuşma (dua) yapması adettir.
Kazak mutfağı, Kazakistan'ın mutfağıdır ve geleneksel olarak koyun eti ve at eti ile çeşitli süt ürünleri üzerine yoğunlaşmıştır. Yüzlerce yıldır Kazaklar, koyun, deve ve at yetiştiren çobanlardı ve bu hayvanları ulaşım, kıyafet ve yemek amaçlı kullanmaktaydılar. Pişirme teknikleri ve başlıca içerik ülkenin göçebe yaşam biçiminden büyük ölçüde etkilenmiştir. Örneğin, çoğu pişirme tekniği, yiyeceklerin uzun süreli korunmasını amaçlar.Etin uzun süre dayanması için tuzlama ve kurutma teknikleri yaygındır. Göçebe yaşam tarzında saklayabilmesi daha kolay olduğu için ekşi süt tercih edilir.
Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.
Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.
Kompot, geleneğe ve mevsime bağlı olarak sıcak veya soğuk servis edilebilen Slav kökenli, alkolsüz tatlı bir içecektir. Kurutulmuş meyve ile yapılanına hoşaf, Slav ülkelerde taze meyve ile yapılanına komposto veya kompot denir. Çilek, kayısı, şeftali, elma, ravent, bektaşi üzümü veya ekşi vişne gibi meyvelerin, genellikle ilave tatlandırıcılar olarak şeker veya kuru üzüm ile birlikte, bol miktarda su pişirilmesiyle elde edilir. Bazen vanilya veya tarçın gibi farklı baharatlar ek bir lezzet için, özellikle de kışın genellikle sıcak servis edildiğinde kışın eklenir.
Yayık ya da katık ayranı, veya çalkama Türkiye'nin yayık ile tereyağı yapılan bölgelerinde üretilen ve günümüzde tüketilen ayrandan farklı bir fermante süt ürünüdür. Ayran, yoğurda su ve tuz eklenmesi ile hazırlanırken, yayık ayranı, yoğurda su eklenerek yayıkta dövülmesi, tereyağının ayrıştırılması ve yoğurttan arta kalan açık renkli, yapışkanımsı kıvamlı ve kendine has kokulu yayıkaltına tuz eklenmesi sureti ile üretilmektedir. Yayık ayranı için kullanılan yoğurdun, normal yoğurda kıyasla daha uzun süre fermante edildiği ve güçlü bir ekşi tada sahip olduğu kaydedilmiştir.
Bionico, 1990'ların başında Meksika'nın Guadalajara şehrinde ortaya çıkan popüler bir Meksika tatlısıdır.
Varenets, fermente süt ürünleri türünden biridir. Ryazhenka'ya benzer şekilde, pişmiş süt'e ekşi krema ve smetana eklenerek yapılır.
Ryazhenka, ekşi süt ve fermente süt ürünleri türünden biridir. Varenets'e benzer şekilde, laktik asit fermantasyonu ile pişmiş süt'ten yapılır. Türk ülkelerinde benzer ürünler kefir, katık ve kaymak'dır.
Bu liste hazırlanan yemekler listesidir.
Esvatini mutfağı, Esvatini'ye özgü bir mutfaktır. Esvatini'deki temel yiyecekler sorgum ve mısırdır. Çiftçilik endüstrisi esas olarak şeker kamışı, tütün, pirinç, mısır, yer fıstığı, keçi eti ve sığır eti ihracatına bağlıdır.
Skyr, İskandinavya menşeli İzlanda kültürlü bir süt ürünüdür. Süzme yoğurt kıvamında ama daha hafif bir tada sahiptir. Skyr, Baltık ülkeleri, Almanya ve Rusya'da yoğurt gibi tüketilen lor peynirine benzer şekilde taze ekşi süt peyniri olarak sınıflandırılabilir. Yüzyıllardır İzlanda mutfağının bir parçası olmuştur.
