Kasımbey Hamamı - Turkipedia

Kasımbey Hamamı
Genel bilgiler


Durum	Restore edildi
Tür	Hamam
Mimari tarz	Şirvan-Abşeron mimarlık okulu
Adres	İçerişehir, V. Memmedov Caddesi, 4
Şehir	Bakü
Ülke	Azerbaycan
Koordinatlar	40°21′49″K 49°50′03″D / 40.36361°K 49.83417°D / 40.36361; 49.83417
Tamamlanma	XVIII-XIX yüzyıllar

Kasımbey Hamamı, İçerişehir'de bulunan ve 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılın başlarına ait tarihi-mimari bir anıttır. Kasımbey hamamı, yarı yeraltı hamamları grubuna aittir. Bakü kalesinin Salyan kapısı yakınında bulunan Kasımbey hamamı halk arasında "Şirin hamamı" olarak da bilinir.

Hamamın dış görünümü çok yüksek olmayan bir zemin yapısı üzerine yerleştirilmiş kubbelerden oluşmaktadır. Yapının mimari çözümü, hamam yapımında kullanılan genel organizasyon ilkesinden kaynaklanmaktadır. Giyinme ve sabunlanma odaları birbirine bitişik ve küçük köşe hücreleri ile birbirine bağlanmıştır. Ayrıca her iki köşe hücresinin tek bir mekanda birleştirilmesiyle koridor oluşturulmuştur.

Tarihi

Hamam 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında inşa edilmiştir.^[1] Bakü kalesinin Salyan kapısı yakınında bulunan Kasımbey hamamı halk arasında "Şirin hamam" olarak da bilinir. Bu isim, hamama gelen misafirlere çay ve çeşitli tatlıların ikram edilmesi ile ilgilidir.

1970 yılının sonunda hamamda yenileme çalışmaları yapılmış ve bundan sonra anıt "Yeşil eczane" olarak işlev görmeye başlamıştır.

Mimari özellikleri

Hamamın her iki bölümünde de haç planı etkileyici bir hal almıştır. Her iki bölümün orta salonu, köşeleri kesilmiş kare şeklindedir. Bu salonlarda köşe hücrelere açılan kapılar bulunmaktadır. Her iki bölümde de merkez salonun çevresi boyunca su kanalları inşa edilmiştir.^[2]

Hamama giriş geniş bir antreden sağlanmaktadır. Sokak ile banyo zemini arasındaki önemli farktan dolayı antreye uzun bir merdiven yerleştirilmiş ve antreyi bir nevi merdiven boşluğuna çevirmişler. Giriş holünden soyunma odasına geçiş, sokak tarafında yer alan köşe hücre ile gerçekleştirilir.^[2]

Sabunlama bölümü soyunma bölümüne benzer bir düzene sahiptir. Sabun odasındaki köşe hücrelerden biri masaj, diğeri ise kişisel yıkama için tasarlanmıştır.^[3]

Konuyla ilgili yayınlar

Саламзаде, А. В. (1964). Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР.

Kaynakça

^ Бретаницкий, Л. С. (1966). Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока (Главная редакция восточной литературы. bas.). Москва: Наука.
^ ^a ^b ^c Саламзаде 1964, s. 76
^ Саламзаде 1964, s. 77

Dış bağlantılar

"Qasım bəy hamamı" (Azerice). icherisheher.gov.az. 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2014.

Wikimedia Commons'ta Kasımbey Hamamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

Yeşil Cami, Bursa'da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.

İçerişehir ya da Eskişehir, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî çekirdeği olarak bilinmektedir. Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucunda UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi'nin 2000 yılında Avustralya'nın Cairns kentinde yaptığı 24. oturumda Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte Dünya Mirası olarak kabul edilen İçerişehir, Azerbaycan'dan listeye dahil olan ilk yapıdır. Bakü'nün en eski kısmı olan İçerişehir, iyi korunmuş kale duvarları ile çevrilidir. 221.000 m² alana sahip olan koruma alanında 1300'den fazla aile yaşamaktadır.

Şirvanşahlar Türbesi, Şirvanşahlar Sarayı'nın alt avlusunda bulunan üç binadan biridir. Mezarın tepesinden bakıldığında, kesme yıldızlarla süslenmiş ve altıgen kubbeyle tamamlanan dikdörtgen gibi görünüyor. Orta Çağ'da kubbe üzerindeki yıldız şeklindeki eğimlere mavi renkli bir taş yerleştirilmiştir.

Ramazanoğlu Konağı, Türkiye'nin Adana kentinde bulunan bir konaktır. Ramazanoğulları Beyliği döneminde inşa edilmiş olup halen bir kültür merkezi olarak kullanılmaktadır ve Türkiye'deki en eski konak örneklerinden biridir. Ulu Camii'nin güneydoğusunda, Ramazanoğulları'nın Harem'i olarak kullanılmakta olup beyliğinn mütevazı bir ifadesinin yanı sıra Mısır'ın Memlûk konaklarına benzeyen önemli bir eserdir.

Hüdavendigar Cami veya I. Murad Cami, Bursa'da 14. yüzyıl yapısı tarihi bir camidir.

Tokat Mevlevihanesi, Tokat'ta 18. yüzyılda kurulan Mevlevi tekkesidir.

Safi Bey'in Evi, Azerbaycan'ın Şuşa kentinde bulunan ve 18. yüzyıla ait tarihi ve mimari bir anıttır.

Karabüyük Hanım sarayı veya Karabüyük Hanım kulesi, Şuşa şehrinin tarihi merkezinde bulunan tarihi bir saraydır. Kaynaklar, Şuşa Kalesinin topraklarında birkaç sarayın varlığı hakkında bilgi verse de, bunlardan sadece ikisi, Karabüyük Hanım sarayı ve Penah Ali Han sarayı günümüze kadar gelebilmiştir. Karabüyük Hanım sarayı'nın giriş kapısındaki kitabeden, hicrî takvimle 1182 (1768) yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.

Yeraltı hamam, İçerişehir'de bulunan 17. yüzyılın başlarından kalma tarihi-mimari bir anıttır. Köşe taşları kullanılarak inşa edilen hamam kompleksi İçerişehir bölgesinin güneydoğusunda yer almaktadır. Çatı yüzeyinde yalıtım malzemesi olarak kil-kireç karışımı çözeltisi, iç duvarlarda ise sıva türü olarak kireç malzemesi kullanılmıştır. İç duvar ve döşeme malzemesi olarak "gülbah" tipi ağlay taşları kullanılmıştır. Yaklaşık 340 m²'lik bir alanı kaplayan hamam kompleksinin girişi güneydoğudan olup, giriş merdivenleri doğu duvarlarına yönlendirilmektedir.

Balahanı Kum hamamı, Balahanı yerleşimi topraklarında bulunan 14. yüzyıla ait tarihi-mimari bir anıttır.

Ağa Mikail hamamı, İçerişehir'de bulunan ve 18. yüzyıla ait tarihi-mimari bir anıttır. Hamam, İçerişeher'in güneybatısında, ana caddelerden biri olan Küçük Kale Caddesi'nde, Şamahı sakinlerinden Hacı Ağa Mikail tarafından yaptırılmıştır. Hamamın bulunduğu bölge halk arasında hala Hamamcılar mahallesi olarak anılmaktadır.

Han kızı Nateva'nın evi, Şuşa'da bulunan 18. yüzyıla ait tarihi-mimari bir anıttır. Binanın birinci katında hizmet niteliğinde ve hizmetlilerin yaşaması için tasarlanmış yedi oda bulunmaktadır. Güney tarafında üç giriş kapısı vardır. Ortadaki kapı koridora, yanlardaki diğer iki kapı ise yan odalara açılmaktadır.

Rüstem Paşa Şifa Hamamı, Konya'nın Ereğli ilçesinde, 15. yüzyılda Karamanoğlu Döneminde İbrahim Bey (1423-1464) tarafından inşa ettirilmiş ve banisi bilinmemektedir. Rüstem Paşa Şifa Hamamı, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tescillenmiştir ve günümüzde ise restorasyonu tamamlanmıştır. Konum olarak ilçe merkezinde, Ulu Camii ve Rüstem Paşa Kervansarayı'nın güney doğusunda yer almaktadır. Yıldızvari plan düzenlenmesi ve mimari genel özellikleri bakımından XV. yüzyıl hamamlarında görülen özellikleri ile benzerlik göstermektedir. Yapısı, kuzey-güney istikametinde dikdörtgen şeklinde inşa edilmiştir ve Hamamın kuzeyinde dükkanlar sıralanmaktadır. Hamamın yapısı çifte planlı olmadığı için kadınlar ve erkekler için dönüşümlü olarak kullanılmaktadır. Hamam inşa edilirken kullanılan malzemeler; Kesme taş, moloz taş ve tuğladır. Giriş kısmı güney yönündedir.

Hızırbey Hamamı veya Hızırbey Çifte Hamamı, Kırklareli'de kent merkezinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, şehir merkezinin en eski ve günümüze ulaşan tek hamamıdır.

Babaeski Hamamı veya Fatih Hamamı, Kırklareli ili Babaeski ilçesinde, Fatih Camii'nin karşısında bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Klasik Osmanlı hamam plan şemasında çifte hamam olarak inşa edilen yapının günümüzde yalnızca erkekler bölümü ayaktadır.

Bakü Han Sarayı veya Bakü hanlarının evi, İçerişehir'de yer alan XVII-XVIII yüzyıllara ait saray tipli konut yapıları kompleksidir. Kompleksin inşasına 1754 yılında Abdülrehim Bey ve Mehdikulu Bey'in siparişiyle başlanmıştır. Kompleksin ilk yapıları Büyük Kale Caddesi boyunca inşa edilmiş, sonraki yüzyıl boyunca, yani XIX yüzyılın sonlarına kadar avlu yönünde de yapıların sayısı artırılmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.